Γράμματα & Τέχνες Θέατρο Πολιτισμός Τοπικά

Ολοκληρώθηκε το διήμερο για το Πολυτεχνείο, “18 Νοέμβρη, η μέρα μετά”, με δύο εξαιρετικά θεατρικά μονόπρακτα

19/11/2023, 14:40

Ολοκληρώθηκε χθες το βράδυ το εξαιρετικό διήμερο που αφιέρωσε ο Όμιλος Φίλων Θεάτρου και Τεχνών Βέροιας σε συνεργασία με το ΔΗΠΕΘΕ και την ΚΕΠΑ Βέροιας στα 50 χρόνια του Πολυτεχνείου.

Με την ατμοσφαιρική έκθεση φωτογραφίας του ΔΗΠΕΘΕ Βέροιας να εξακολουθεί να υποδέχεται το κοινό και χθες στο διάδρομο, που οδηγούσε στη σκηνή του Χώρου Τεχνών και μετά από ένα συγκινητικό μουσικοθεατρικό δρώμενο που προηγήθηκε ανήμερα της επετείου, η χθεσινή βραδιά ολοκλήρωσε με δύο θεατρικά μονόπρακτα και μια κατάθεση Σωματικού Θεάτρου το διήμερο, δικαιώνοντας τον τίτλο του, “18 Νοέμβρη, η μέρα μετά”.

Συνήθως βλέπουμε τα γεγονότα χωρίς να μπαίνουμε στα αίτια που τα προκάλεσαν. Επειδή όμως η φύση των πραγμάτων βασίζεται στη σχέση των δύο, “αίτιον, και αιτιατόν”, έλεγαν οι Αρχαίοι, δηλαδή αιτία και αποτέλεσμα, εδώ, στο διήμερο, δόθηκε το ζητούμενο βάρος και στην αιτία των γεγονότων, που τα προκάλεσε.

Το μαχαίρι έφτασε μέχρι το κόκκαλο και η αιτία, ο Φασισμός, που εξαπλώνεται απειλητικά στην Ευρώπη και στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια με ανησυχητικούς ρυθμούς, αποκαλύφθηκε στις πιο τρομακτικές διαστάσεις του από τη χθεσινή θεατρική κατάθεση.

Ως πού μπορεί να φτάσει ο βασανιστής, με πρόσχημα την “ιδεολογία” του και πόσο μπορεί ν΄αντέξει ο αγωνιστής, ο βασανιζόμενος, με σημαία τη δική του ιδεολογία;

Η σύγκρουση δόθηκε συγκλονιστικά με τον πρώτο να μεταμορφώνεται σε μηχανή βίαιης επιβολής και τον δεύτερο να καθαγιάζεται.

Το πρώτο μονόπρακτο με τον τίτλο “Κομμάτια”, του Γιώργου Σκούρτη, ανατέμνει τον ψυχισμό ενός βασανιστή κρατουμένων της Χούντας, μέσα από έναν διάλογο, ή στην πραγματικότητα μονόλογο.

Ο Αντωνίου μέσα σε μία ψυχική δίνη, όπου αντιλαμβάνεται ότι μετατρέπεται σε ένα τέρας, που μεταφέρει το παρελθόν του, του βασανιστή, στην ίδια του την οικογένεια, καταφεύγει έντρομος, συνειδητά, στον άνθρωπο που είχε βασανίσει στο παρελθόν για την αντίθετη ιδεολογία του μ’ αυτήν της Χούντας, έναν ψυχίατρο!

Κι ενώ θα περίμενε ο θεατής να εκλιπαρήσει για βοήθεια, ο βασανιστής επιμένει στην “ιδεολογία του”, αλλά παραδέχεται και τον ανθρωπισμό του αντιπάλου του, του γιατρού, τον οποίο ανθρωπισμό δεν μπορεί να εξηγήσει. Δύο κόσμοι διαφορετικοί κι ανάμεσα τους ο Φασισμός να τους χωρίζει.

Ο Κωνσταντίνος Ζήνδρος ερμήνευσε το ρόλο του βασανιστή εκρηκτικά με εναλλαγή εκφραστικών θέσεων του ψυχισμού του, κόντρα στον αυτοσυγκρατημένο και σίγουρο για την ορθότητα της ιδεολογίας του, που αντιτίθεται στο σύστημα που παράγει βασανιστές και όχι στους ίδιους τους βασανιστές, και ερμηνεύτηκε σωστά από τον Τάσο Γεωργάκαρο.

Ιντερμέδιο ανάμεσα στα δύο μονόπρακτα ένα κομμάτι Σωματικού Θεάτρου, στο οποίο και δεν είμαστε συνηθισμένοι. Δύο φιγούρες στο μισοσκόταδο, η μία χωρίς φύλο, άντρας ή γυναίκα δεν έχει σημασία, σύμβολο του βασανιζόμενου λαού, με κουκούλα στο κεφάλι, που αποκρύπτει φύλο και ταυτότητα, και η άλλη μια γυναικεία μορφή στα πόδια της πρώτης, γονατιστή.

Η φωνή, που ακούγεται με υποβλητική μουσική πίσω της, αφηγείται τα βασανιστήρια που υπέστη ο Χρήστος Ρεκλείτης στα κολαστήρια της ΕΣΑ. Τα πόδια του είναι κυρίως οι υποδοχείς των βασανιστηρίων.

Αυτά τα πόδια χαϊδεύει, πλένει και σκουπίζει η γονατιστή γυναικεία μορφή, με κινήσεις τρυφερές και ταυτόχρονα τελετουργικές, συμβολίζοντας ίσως την ίδια τη χώρα, όλους εμάς, που οφείλουμε να σεβαστούμε τις πληγές εκείνων που αγωνίστηκαν, με στόχο να μην επιτρέψουμε την απαξίωση των συνθημάτων του Πολυτεχνείου.

Η Αλεξάνδρα Γκίκα ακίνητη σχεδόν, με ελάχιστες κινήσεις, με την απρόσωπη κουκούλα στο κεφάλι, να εκπροσωπείται από τη φωνή μόνο του βασανιζόμενου και τη μουσική… Η Αφροδίτη Γεωργιάδου, γονατιστή μπροστά της και με κινήσεις γεμάτες εκφραστική πλαστικότητα, να δίνει την αίσθηση μιας συμβολικής χορογραφίας, εκπέμποντας μηνύματα. Κυρίαρχο μήνυμα ο τίτλος του ίδιου του δρώμενου “Κατ-Αγγέλλω”.

Σκηνοθέτης και των δύο θεατρικών καταθέσεων ο Κωνσταντίνος Ντομουχτσής. Τολμηρή προσέγγιση που αφήνει μια αίσθηση χειρουργικής επέμβασης.

Στο τρίτο μέρος το θεατρικό μονόπρακτο του Χάρολντ Πίντερ “ONE FOR THE ROAD” επιτείνει την ατμόσφαιρα που ήδη έχει δημιουργηθεί, με την καταγγελία του Φασισμού να περνά τα ελληνικά σύνορα και να γίνεται παγκόσμια.

Εβραίος ο Πίντερ, που ζει στην Αγγλία τον καιρό του Ολοκαυτώματος, εκπέμπει όλα τα μηνύματα που έχει δεχτεί ως παιδί της θηριωδίας του Φασισμού μέσα από το κείμενό του.

Και πάλι βασανιστής και βασανιζόμενος. Εκείνος κι ο άλλος αντιμέτωποι. Εδώ η μέθοδος της ψυχικής ισοπέδωσης του Βίκτορα, του θύματος, από τη μεριά του Νίκολας, του βασανιστή, ανατέμνουν μια υψηλής τάξεως φιλοσοφία εκμηδένισης του αντιπάλου, εφιαλτικής.

Κρύο, ζέστη, εξάντληση, χρήση του ισχυρότερου όπλου, της παρουσίας αγαπημένου προσώπου, για να επιτευχθεί το “σπάσιμο” του κρατουμένου, όλα εναλλασσόμενα σαν ηλεκτρικό ρεύμα να διαπερνά τους θεατές.

Ο σκηνοθέτης του μονόπρακτου ο Βασίλειος Γαλουτζής οδήγησε τους ηθοποιούς του να αναδείξουν τις εκφραστικές τους δυνατότητες άρτια και πειστικά.

Σύνθετος ο ρόλος του βασανιστή, του Νίκολας αποδόθηκε δυναμικά από τον Γιάννη Παπαγεωργόπουλο. Με κρυφή ένταση, που δεν έπρεπε να εκληφθεί από τον αντίπαλο ως αδυναμία, ο ρόλος του βασανιζόμενου Βίκτορα αποδόθηκε εκφραστικά από τον Μιχάλη Ρίζο. Στο ρόλο της Τζίλα, της γυναίκας του βασανιζόμενου, η Μαρία Τοματζίδου έδωσε με την παρουσία της το ζητούμενο του ρόλου, την απόγνωση.

Οι δύο σκηνοθέτες συναντήθηκαν στην κοινή συνισταμένη του στόχου, την καταγγελία του Φασισμού, ο καθένας με το δικό του τρόπο.

Η σκηνογραφία του Δημήτρη Γεωργόπουλου, που ανέβασε τους ηθοποιούς του σε υπερυψωμένο ικρίωμα, για να παίρνει διαστάσεις η καταγγελία, και η ενδυματολογική του άποψη με τη χρήση ρούχων χωρίς ταυτότητα, οδηγώντας στην αίσθηση της Παγκοσμιοποίησης, οδήγησαν μαζί με τους φωτισμούς του Παναγιώτη Πελαλίδη, στη θεατρική μέθεξη.

Εδώ πρέπει να ξανατονιστεί η επιλογή όλων των κειμένων του διημέρου από τον Τάσο Κουτζάμπαση, η ευθύνη του Ομίλου Φίλων Θεάτρου και Τεχνών Βέροιας να στηθεί το διήμερο και η άψογη και γόνιμη συνεργασία με το ΔΗΠΕΘΕ και την ΚΕΠΑ Βέροιας.

Όσο για μας τους θεατές, φύγαμε χθες, μετά από την ολοκλήρωση του διήμερου, με σύνθετες σκέψεις και συναισθήματα. Το διήμερο είχε επιτελέσει το ρόλο του, να ευαισθητοποιήσει…

Τα τελευταία λόγια, που διαχέονταν στο χώρο για το τι είναι Φασισμός, από το πιο μικρό της καθημερινής συμπεριφοράς μέχρι την βίαια εξόντωση των αδύναμων αυτού του κόσμου, μας συνόδευαν για όλο το βράδυ.

Φωτογραφίες: faretra.info