Γράμματα & Τέχνες Πολιτισμός Ρεπορτάζ Τοπικά

Βυζαντινό Μουσείο Βέροιας – Εγκαίνια της έκθεσης του Δημήτρη Κουκούδη / Γοητευτικά πορτραίτα αγίων της καθημερινότητας

02/06/2023, 00:51

Εγκαίνια απόψε το βράδυ στο Βυζαντινό Μουσείο Βέροιας, όπου ο γνωστός και ταλαντούχος αρχιτέκτονας της Βέροιας Δημήτρης Κουκούδης έδειξε για μια ακόμη φορά και την άλλη πλευρά του, αυτήν του ζωγράφου. Την περιοδική έκθεση οργάνωσαν η ΕΦΑ Ημαθίας και οι Φίλοι του Πολυκεντρικού Μουσείου των Αιγών.

“Μεταβυζαντινά πορτραίτα και μια γάτα” ο τίτλος της έκθεσης και μοιάζει με παιχνίδι λέξεων που σίγουρα ξαφνιάζει. Τι δουλειά έχει μια γάτα ανάμεσα σε ανθρώπινα πορτραίτα και πού οδηγεί εκείνο το “μεταβυζαντινά”;

Ο Κουκούδης είναι ανατρεπτικός χωρίς να χάνει την αίσθηση του κλασικού. Χάνεται μέσα στο χρόνο, παίρνει χρώμα και άρωμα από το παρελθόν, βαφτίζει μέσα στο αθάνατο μείγμα το παρόν και δηλώνει πως το αύριο δεν μπορεί να υπάρχει χωρίς το χθες και το σήμερα. Γιατί όλα είναι μια αδιάκοπη ροή, μια συνέχεια…

Σε μια λιτανεία μορφών, αντρικών και γυναικείων, στο ημίφως, αντικρίζει κανείς μπαίνοντας τη “γάτα” την πανέμορφη λευκή… κυρία, που τον συνοδεύει πάντα, κυρίως στην έμπνευση και τη δημιουργία αυτών των πορτραίτων του.

Το κάτασπρο σώμα της διαγράφεται περήφανο μέσα σ’ ένα μπλε φόντο, με δυνατό κοντράστ ανάμεσα στη λευκή της γούνα και στο κόκκινο καρεκλάκι της, που είναι ο… θρόνος της! Είναι πρωταγωνίστρια και το ξέρει!

Τα αντρικά του πορτραίτα, μινιατούρες σχεδόν, αναπαράγουν πρόσωπα με μικρές διαφοροποιήσεις. Με μόλις υποδηλωμένο ένα αμυδρό φωτοστέφανο να αχνοφαίνεται στο κεφάλι τους, παραπέμπουν σε βυζαντινές και μεταβυζαντινές φιγούρες, ιδωμένες μέσα από τον φακό του σήμερα. Άγιοι της καθημερινότητας.

Τα γυναικεία του πρόσωπα, ντυμένα με χρώμα και φως, είναι δουλεμένα μέχρι την παραμικρή λεπτομέρεια, με εμμονή στα μαλλιά και τα στολίδια τους, σήμα κατατεθέν της γυναικείας ομορφιάς. Ποίηση και τρυφερότητα στην απόδοση των μορφών.

Οι εκπλήξεις όμως είναι διαδοχικές, γιατί ανάμεσα στα πορτραίτα προβάλλει και ο Αδάμ με την Εύα του, αρχή του ανθρώπινου γένους, και των παθών του.

Και στο βάθος αριστερά, μικρά πορτραίτα. Ποιων; Τα δώδεκα ευζωνάκια στη σειρά, μια ενότητα και μια μνήμη για κάθε παιδί μιας άλλης εποχής, διανθίζονται με στίχους και νότες.

Χρώμα, έμπνευση και ζωή. Αυτός είναι ο Δημήτρης Κουκούδης. Και ως επιστήμονας και ως καλλιτέχνης αλλά και ως άνθρωπος. Ταλαντούχος, ζωντανός και γιατί όχι, απρόβλεπτος! Πάντα απρόβλεπτος! Για όσους είχαν τις απορίες τους και δικαίως για τη θεματική του, ο ίδιος γράφει στον τοίχο πλάι στο πορτραίτο της γάτας του:

«Χρόνια πολλά μετά το Βυζάντιο κάποιους μού θυμίζουν οι άγιοι στους αρχαίους τοίχους των εκκλησιών. Το ίδιο γίνεται κι όταν εμφανίζονται στα χαρτάκια των σημειώσεων, στα περιθώρια των σελίδων, όταν μιλώ στο τηλέφωνο. Κάποιον μου θυμίζουν οι μορφές που σκιτσάρω, υποσυνείδητα. Κάποιους σαν τους Βυζαντινούς Αγίους χρόνια μετά το Βυζάντιο. Μεταβυζαντινούς γνωστούς και αγνώστους. Χτεσινούς, περσινούς, σημερινούς αγνώστους και όμως οικείους…»

Μετά από εκθέσεις του στη Γκαλερί Παπατζίκου πριν από χρόνια, ο Δημήτρης Κουκούδης φιλοξενείται αυτήν τη φορά από το Βυζαντινό Μουσείο με πάρα πολλούς επισκέπτες, που γέμισαν τον εκθεσιακό χώρο αλλά και και τον αύλειο.

Μαζί με τους φίλους του, που είναι πολλοί, ανάμεσα στους φιλότεχνους της Βέροιας βρέθηκαν απόψε και επισκέπτες από την Αθήνα. Οι Φίλοι του Μουσείου της Ακρόπολης! Ευχάριστη έκπληξη και για τον καλλιτέχνη και για όλους.

Στον αύλειο χώρο η Αγγελική Κοτταρίδη, η Προϊσταμένη της ΕΦΑ, είπε για τον Κουκούδη και την έκθεση πως οι αντρικές του φιγούρες παραπέμπουν στο Βυζάντιο, την τεχνοτροπία του οποίου ο καλλιτέχνης ξέρει πολύ καλά, αφού έχει ασχοληθεί μ΄αυτήν και στις αρχιτεκτονικές του προσεγγίσεις. Στα γυναικεία πορτραίτα του, το σουρεαλιστικό παίζει με την τρυφερότητα και την ποιητική απόδοση των μορφών.

Μιλώντας ο Δημήτρης Κουκούδης στη συνέχεια, έδωσε το πώς ξεκίνησε η ιδέα της συγκεκριμένης έκθεσης, που ήταν καθαρά πρόταση της Αγγελικής Κοτταρίδη. Για τη λευκή κυρία, τη γάτα του πορτραίτου, είπε πως σ’ όλη τη διαδικασία της δημιουργίας των έργων ήταν παρούσα, και αποτελούσε μια ιδιαίτερη… συνοδοιπόρο του!

Ο καλλιτέχνης αφιέρωσε την έκθεση στην Αγγελική Κοτταρίδη και της χάρισε και τη … γάτα! Το πορτραίτο που όλοι ήθελαν να φωτογραφηθούν απόψε δίπλα του.