«Η καλή μας αγελάδα βόσκει κάτω στη λιακάδα!» / γράφει η Ειρήνη Δασκιωτάκη
04:38, Κυριακή 27 Νοεμβρίου 2022
«Για πάνω από τέσσερις ώρες έμεινε κλειστή η Εγνατία Οδός μετά την εκτροπή νταλίκας που μετέφερε αγελάδες
Κλειστή για περισσότερες από τέσσερις ώρες παρέμεινε το Σάββατο η Εγνατία Οδός, στο ύψος του ανισόπεδου κόμβου Περιστερίου, λίγο πριν το Μέτσοβο, λόγω εκτροπής φορτηγού που μετέφερε αγελάδες.
Σύμφωνα με το epiruspost.gr, όλα συνέβησαν όταν στις έξι περίπου το απόγευμα του Σαββάτου, όταν νταλίκα με αγελάδες που κινούνταν στο ρεύμα προς Ιωάννινα, εξετράπη. Μετά την εκτροπή και κάτω από συνθήκες, που προς το παρόν δεν έχουν αποσαφηνιστεί, αρκετά ζώα κατήλθαν στο οδόστρωμα με ορισμένα μάλιστα να περνάνε και στο αντίθετο ρεύμα κυκλοφορίας.»
Διάβασα αυτό το άρθρο που από τον τίτλο και μόνο άρχισε η καρδιά μου να πάλλεται!
Καημένες αγελαδίτσες!
Τι χαρά θα κάνατε, όταν βρεθήκατε ελεύθερες για λίγο, έστω και σε ένα περιβάλλον εχθρικό για σας.
Πόσο θα ήθελαν οι καημενούλες να μείνουν εκεί για πάντα…
Δεν μπορούν όμως.
Χρειάζονται και στέγη, εκτός από τροφή.
Είναι ζώα εξημερωμένα από την προϊστορική ακόμη εποχή.
Εξαρτημένα από τον άνθρωπο…
Στην Εγνατία οδό, πηγαίνοντας προς Ηγουμενίτσα, ντελαπάρισε το φορτηγό που κουβαλούσε τις καημένες τις αγελάδες, στοιβαγμένα ζώα χωρίς αξιοπρέπεια.
Όταν τυχαίνει καμία φορά ενώ επιστρέφω με λεωφορείο από Θεσσαλονίκη να περάσει δίπλα μας ένα παρόμοιο φορτηγό με ζώα, καθώς τα παρατηρώ έστω και στιγμιαία, προλαβαίνω να ιδώ τα μάτια τους τα απεγνωσμένα..
Στα χαμένα το σοκαρισμένο βλέμμα, καθώς το όχημα κινείται σε έναν δρόμο αβέβαιο γι’ αυτά.
Δεν αντέχω … πάντοτε κλαίω και κάθε φορά βάζω τον εαυτό μου στη γωνία…
«Μην ξαναφάς κρέας! Μην ξαναφάς κρέας !»
Όταν ήμουν παιδί είχαμε έναν στάβλο με μία αγελάδα και ο παππούς είχε ένα στάβλο με δυο αγελάδες.
Η αυλή του σπιτιού μας με την αυλή του παππού ήταν κοινή…
Δεν υπήρχαν φράχτες.
Αγαπούσα πολύ τα ζώα!
Το ίδιο και ο παππούς μου, σε αντίθεση με τον πατέρα μου που δεν είχε καθόλου υπομονή με αυτά, ίσως γιατί ήταν ασθενικός και πάντα πολύ κουρασμένος.
Ο παππούς στα γεννητούρια με φώναζε να βλέπω τα μοσχαράκια τα νεογέννητα .
Ένα πλατύ χαμόγελο πάντα στο πρόσωπό του…
Γλιστρούσαν στην αρχή. Δεν μπορούσαν να σηκωθούνε!
Η αγελάδα όμως έγλυφε το μωρό της σιγά-σιγά ,μεθοδικά, στέγνωνε και… νάτο όρθιο στα πόδια του!
Μετά το χαϊδεύαμε το φιλούσα στο κεφαλάκι του το όμορφο με ένα πεταχτό φιλί και στη συνέχεια ο παππούς το έβαζε στην αγελάδα να θηλάσει.
Αν δεν μπορούσε μόνο του, έπαιρνε μία ρόγα από το μαστάρι της μανούλας του και την έβαζε στο στόμα του.
Για μένα αυτή η εικόνα ήταν μαγική, εξωπραγματική για τα σημερινά παιδιά, που μου έδινε χαρά…
Βέβαια όταν γίνονταν δαμάλια, εξαφανίζονταν από το στάβλο, αλλά εγώ τότε δε γνώριζα τίποτα , ούτε και ρωτούσα πολλά πολλά.
Το πουλήσαμε μου έλεγαν… Το πήρε ένας που δεν είχε γελάδια…
Τα γελάδια έμεναν στον στάβλο όλον τον χειμώνα.
Από την άνοιξη όμως και μέχρι το φθινόπωρο τα αναλάμβανε ο γελαδάρης που πλήρωναν οι χωριανοί ανάλογα με το πλήθος των ζώων τους.
Ήταν δύο, από ότι θυμάμαι, στο χωριό…
Παίρνανε τις αγελάδες και τις βγάζανε έξω από το χωριό, να βοσκήσουν στα τσαϊρια κατά το Ψήλωμα μεριά, ή και λίγο πιο μακριά.
Όταν καλοκαίριαζε και δεν είχαμε σχολείο, παρακαλούσα τον παππού να με ξυπνάει πρωί – πρωί, για να με πάρει μαζί του στο τσαΐρι έξω από το χωριό, κοντά στα σπίτια μας, εκεί που συγκεντρώνονταν οι αγελάδες πριν από το ιδιότυπο αυτό σεργιάνι.
Ο παππούς έμπαινε στο δικό μας στάβλο έλυνε την αγελάδα μας, πηγαίναμε μετά και στον δικό του, έλυνε τις δύο αγελάδες του και κρατώντας μία ματσούκα, μόνο για να τις οδηγήσει προς το μικρό τσαΐρι, διανύαμε μια απόσταση 300 μέτρων περίπου.
Μόλις φτάναμε εκεί, οι αγελάδες μας μουγκάνιζαν σα να χαιρετούσαν τις άλλες.
Ήταν πάρα πολύ ωραία, γιατί εκείνη την ώρα ανέτειλε ο ήλιος και στο τσαΐρι που ήταν ανατολικό, είχα την ευκαιρία να τον βλέπω να ξεπροβάλει σιγά-σιγά και το φως του να χαϊδεύει τη ράχη των αγελάδων που οι πιο πολλές ήταν καφετιές, «μελισσιές» και γίνονταν χρυσοκόκκινες.
Καμιά φορά ήμασταν από τους πρώτους που πηγαίναμε τα ζώα μας εκεί.
Περνώντας όμως η ώρα όλο και περισσότερα ζώα συγκεντρώνονταν.
Σε μισή ώρα περίπου μαζεύονταν καμιά κατοσταριά αγελάδες, όσο τουλάχιστον θυμάμαι, που υπό τις οδηγίες του γελαδάρη μπαίνοντας σε μία σειρά, τον ακολουθούσαν μουγκανίζοντας μάλλον ευχαριστημένες…
Οι δικές μας γύριζαν το κεφάλι πάντα για να μας δούνε.
Τα μάτια τους δεν τα ξεχνώ, τα όμορφα, μεγάλα υγρά, μάτια τους που οι άνθρωποι τα υποτιμούν χρησιμοποιώντας τη γνωστή ρατσιστική έκφραση, κοιτάζει σα βόδι.
Είναι πολύ συναισθηματικά και έξυπνα ζώα οι αγελάδες.
Γυρίζαμε σπίτι και ήμουν απόλυτα ικανοποιημένη που είχα κάνει το καθήκον μου βοηθώντας τον παππού μου κι ας τα είχε κάνει όλα αυτός…
Το σούρουπο ανέβαινα στη διασταύρωση με τον κεντρικό. Από ‘κει περνούσε το κοπάδι της επιστροφής.
Ήταν απίστευτο αυτό που συνέβαινε.
Οι δικές μας αγελάδες, μόλις με βλέπανε από μακριά, γύριζαν το κεφάλι τους προς εμένα με χαιρετούσαν μουγκανίζοντας και έστριβαν μόνες τους προς το δρόμο μας.
Το ίδιο έκαναν όλες βέβαια!
Γνώριζαν το δρόμο για το σπίτι τους.
Ύστερα παρατηρούσα τον παππού που ετοιμαζόταν για το άρμεγμα.
Καθάριζε με επιμέλεια τους μαστούς, να είναι καθαροί, πριν ακουστεί ο μεταλλικός κουβάς, πλυμένος με ζεματιστό νερό, από την πρώτη «ακτίνα» γάλακτος.
Προηγουμένως έβαζε το μοσχαράκι, όταν είχε η αγελάδα μοσχαράκι, να χτυπήσει το μαστάρι για να κατεβάσει γάλα.
Μετά το τραβούσε. Θα ερχόταν η σειρά του στη συνέχεια…
Η αγελάδα μας μασούσε συνέχεια. Μασούσε, μασούσε κινώντας νωχελικά και με ρυθμό το σαγόνι της.
Αναμασούσε το χορτάρι που είχε φάει βιαστικά όσες ώρες βρίσκονταν έξω στα λιβάδια και στο τσαΐρι, βγάζοντάς το από τον προστόμαχο όπου πρόχειρα είχε αποθηκευτεί.( Μάνα, γιατί με «περγιαλάει» (= περιγελάει) το βόιδι; (πρωτοελέχθη από κάποιο μικρό παιδί, όταν είδε μια αγελάδα να μηρυκάται. Λέγεται για κάποιον, που θίγεται και διαμαρτύρεται χωρίς να υπάρχει σοβαρή αιτία).
Αγαπούσα τόσο πολύ την αγελάδα μας και επειδή ο πατέρας μου δεν είχε υπομονή με αυτήν και φώναζε, όντας πολύ κουρασμένος επιστρέφοντας από τα χωράφια, αναλάμβανα εγώ αργότερα, όταν είχα γίνει 14-15 χρονών. Δεν ντρεπόμουν καθόλου επειδή ήμουν κορίτσι και η γειτονιά θα με έβλεπε να κάνω αυτή τη δουλειά.
Καθάριζα τον στάβλο από τις κοπριές, τον έπλενα… Έκανα ότι έβλεπα να κάνει ο παππούς μου χρόνια… Άρμεγα και την Κανέλλω, φορώντας μιαν άσπρη μαντήλα στο κεφάλι !
Πάντα τη χάιδευα και την κοιτούσα στα μάτια σαν να ήταν άνθρωπος. Ίσως γι’ αυτό δε με ενοχλούσε στο πρόσωπο με την ουρά της.
Ο παππούς έλεγε μια παροιμία:
«Από στεναχουρημέν’ γιλάδα, ξινσμένου γάλα θα πάρεις .»
Μη σας φαίνονται περίεργα όλα αυτά!
Είναι μία πραγματικότητα που την έζησα.
Ίσως κι άλλοι από σας που μεγαλώσατε σε αγροτικές περιοχές να έχετε παρόμοιες εμπειρίες…
«Η καλή μας αγελάδα
βόσκει κάτω στη λιακάδα…»
Τα βόδια της Ελλάδας, όπως και όλης της Βαλκανικής Χερσονήσου προέρχονται από την Ασιατική λεγόμενη ράτσα, ή ράτσα των στεπών.
Το χρώμα τους είναι καφέ.
Στην Ελλάδα έχουμε ακόμη και την αγελάδα της εγχώριας φυλής που είναι δημιούργημα του ζεστού και ξηρού κλίματος μας και της φτωχής μας γης.
Είναι μικρόσωμη, τραχιά και ικανή να περπατάει όλη τη μέρα.
Το τρίχωμά της είναι σταχτόμαυρο.
Τα μοσχαράκια όταν γεννιούνται είναι περίπου μαύρα, αλλά καθώς μεγαλώνουν γίνονται σταχτιά έως άσπρα.
Η εγχώρια όμως αυτή φυλή εξαφανίζεται.
Βελτιωμένες φυλές που εισάγονται από διάφορες χώρες την έχουν εκτοπίσει.
Αυτή η βελτιωμένη αγελάδα είναι μεγαλόσωμη, αναπτύσσεται πιο γρήγορα και πολύ νωρίς φτάνει σε ηλικία αναπαραγωγής.
Παράγει γάλα σε μεγάλη ποσότητα, έχει ανάγκη από πολύ μεγάλες ποσότητες τροφής που στην Ελλάδα δεν εξασφαλίζεται μόνο με τα προϊόντα της γεωργίας επειδή δεν διαθέτουμε πολλά λιβάδια.
Είναι όμως πολύ ευαίσθητη και αρρωσταίνει με παθήσεις πολύ σπάνιες ή και άγνωστες στις παλιές , μικρές αγελάδες.
Απομακρύνθηκαν οι αγελάδες πλέον από τη φυσική ζωή και με τον ενσταυλισμό που ο άνθρωπος επέβαλε, δεν έχουν καμία σχέση με τις παλιές αγελάδες που ξέραμε.
Αρρωσταίνουν πολύ σοβαρά από διάφορες αρρώστιες όπως η σπογγώδης εγκεφαλοπάθεια γνωστή και ως νόσος των τρελών αγελάδων που εμφανίστηκε στα τέλη του 20ου αιώνα που είναι επικίνδυνη, γιατί μεταδίδεται και στον άνθρωπο δια μέσω της τροφικής αλυσίδας…
Καημένες αγελαδίτσες τι ζωή κάνετε εκεί! Ζωή ακρωτηριασμένη, αφιερωμένη στον άνθρωπο που πολλές φορές δεν γνωρίζει καν πώς είστε…
Αγελαδίτσες μου και βοδάκια μου, η ελληνική γλώσσα είναι γεμάτη από λέξεις δικές σας κι από παροιμίες και γνωμικά .
Βοϊδολάτης, βουκέντρα, εκατόμβη… Αβούτης!
Ο Αβούτης της προϊστορικής εποχής, ήταν ο φτωχός.
Ο Όμηρος και ο Ησίοδος μιλάνε για σας και η θρησκεία επίσης…
Τα Ιερά βόδια του Ήλιου…
Τα βόδια της φάτνης του Χριστού που με τα χνώτα τους ζέσταιναν το κρύο κορμάκι του.
Τι πιο τρυφερή εικόνα αγάπης!
Μπαίνατε στο ζυγό για να τραβήξετε με το στιβαρό κορμί σας το υνί χρόνια και χρόνια. Ανοίγατε τα σπλάχνα της γης αμίλητα και ήρεμα από τη μία άκρη του χωραφιού στην άλλη…μπρος πίσω.
Από το πρωί μέχρι το βράδυ.
Το λέει και η παροιμία: « Το ψωμί μοσχομυρίζει, αλλά το βόδι και ο γεωργός ξέρουν πόσο υπέφεραν να γίνει.»
Το λέει και ο Ι. Πολέμης στο ποίημα του (Το αλέτρι):
Ζευγαρωμένα, ταιριαστά τα βόδια στο ζυγό,
μες στα βαθιά τα μάτια τους τη συλλογή τους κρύβουν.
Και στο χωράφι τ’ άσκαφτο σέρνουν με βήμα αργό,
σέρνουν το αλέτρι πίσω τους και κάπου κάπου σκύβουν.
Το υνί χαράζει ακούραστα τ’ αυλάκι το βαθύ,
ξεσκάβοντας τινάζοντας την πέτρα, το κοτρώνι.
Κι ο ζευγολάτης άφωνος τ’ αλέτρι ακολουθεί
και με βουκέντρα σουβλερή τα βόδια του κεντρώνει.
Πόσο απομακρύνθηκε ο σύγχρονος άνθρωπος από την ισορροπία του μέτρου.
Καταναλώνει …καταναλώνει τεράστιες ποσότητες κρέατος, που δεν ενδείκνυνται και για την καλή του υγεία.
Ένα παράδειγμα η Καθαρή Δευτέρα που γίνεται κι αυτή βαθμηδόν Τσικνοπέμπτη…
Ψησταριές στήνονται για να αναπληρώσουν ψευδώς και με υπερβολή το ανεκπλήρωτο κενό μας…
Η σκλαβιά, ως επινόηση ανθρωπινή κυρίως, μαντρώνει ζώα και ανθρώπους σε τόπους δυστοπικούς…
Πόσο θα ήθελαν τα παιδιά να δουν μια αγελάδα με ένα μοσχαράκι βρεφούδι!
Πάντως στην Ευρώπη τελευταία, για παράδειγμα στην Ολλανδία, υπάρχει μια νέα τάση, οι άνθρωποι να επισκέπτονται τόπους εκτροφής ζώων και να αγκαλιάζουν τις αγελάδες.
“Μια νέα τάση ευεξίας που αρχίζει να αποκτά ολοένα και περισσότερους ακολούθους, είναι το αγκάλιασμα της αγελάδας, όσο κι αν ακούγεται περίεργο ή αστείο σε μερικούς.
Η νέα τάση ευεξίας που έχει γίνει μόδα. Είναι αντιστρεσογόνες, υποστηρίζουν και σε γαληνεύει αυτό το αγκάλιασμα…
Υπάρχει και σχετικό βίντεο!( NEWSROOM IEFIMERIDA.GR 18/10/2020 10:07)”
Τουλάχιστον πριν γίνουν πακέτα σε σούπερ μάρκετ, ζουν ένα άλλο είδος ανθρώπινης συμπεριφοράς που πηγάζει από την αγάπη και την παλιά νοσταλγία που κρύβεται στο DNA.
βοϊδολάτης: ο βοσκός βοδιών, βουκέντρα: ξύλινη βέργα η οποία χρησιμοποιείτο από τους αγρότες κατά τη διάρκεια οργώματος με βόδια, η οποία στη μία άκρη είχε μεταλλική βάση για να καθαρίζουν το αλέτρι και στην άλλη της άκρη ήταν αιχμηρή, ούτως ώστε να κεντρίζει τα βόδια.
εκατόμβη: μεγαλοπρεπής θυσία εκατό βοδιών
αβούτης: Αυτός που δεν έχει βόδια
καλή εβδομάδα με υγεία!
Ει. Δα.
