«H Aγία Παρασκευή της Μακαριώτισσας»
Μακάρι να φωτιστεί ο νους και ψυχή όλων μας, ώστε τα μάτια μας να μη βλέπουν πια εικόνες τρόμου, εικόνες οδυνηρές της ανθρώπινης παρακμής και αλαζονείας , για τις οποίες κλείνουμε τα μάτια μας επειδή δεν αντέχουμε, ή… το χειρότερο… εθελοτυφλούμε!
Της Αγίας Παρασκευής σήμερα, 26 Ιουλίου, γιορτάζει εδώ στη γειτονιά ο μικρός ταπεινός ναός o αφιερωμένος στη μνήμη της, στην περιοχή της Μακαριώτισσας.
Μέσα στη γωνία της 28ης Οκτωβρίου με τη Δαβάκη.
Ο ναός αυτός κατά πάσα πιθανότητα χτίστηκε και αγιογραφήθηκε για πρώτη φορά τον 14ο αιώνα.
«Μονόχωρος ναός του τέλους του 14ου αιώνα, με ποικίλες επισκευές, προσθήκες και μετατροπές, που του έδωσαν τη μορφή ναού με βόρειο κλίτος και νάρθηκα. Οι φάσεις του μαρτυρούνται από τις αλλεπάλληλες τοιχογραφήσεις του στο 14ο, 15ο, 16ο, 17ο και 18ο αιώνα. Η φάση του 1 7ου αιώνα μαρτυρείται από σχετική κτητορική επιγραφή πάνω από την κεντρική θύρα εισόδου, που μνημονεύει το έτος 1683.»
Ο Βυζαντινός αυτός ναός ανοίγει μία φορά τον χρόνο, μάλλον δύο φορές τον χρόνο, στις 25 του Ιούλη που είναι η παραμονή της γιορτής της Αγίας και στις 26 που τελείται η επίσημη λειτουργία.
Επί χρόνια βλέπω σε αυτόν τον ναό, από την παραμονή ακόμη της γιορτής, μία κυρία η οποία φροντίζει για όλα όσα απαιτούνται για αυτές τις δύο μέρες.
Σήμερα είχα την ευκαιρία να μιλήσω μαζί της, αφού τελείωσε η θεία λειτουργία και μαζευτήκαμε δυο-τρεις άνθρωποι έξω από το ναό, σε μία αυλή παλιό απομεινάρι μιας εσωτερικής αυλής πού κάποτε ήτανε περίκλειστη από μικρά χαμηλά σπίτια που οδηγούσαν στην εκκλησία ,
στην οποία έμπαιναν όπως μου είπε η κυρία Έφη Κ. από δυο μικρές χαμηλές πορτούλες, μία στα Βόρεια του ναού και η άλλη στο νότιο τμήμα του ναού.
Η απάνοιξη στα Βόρεια έχει αφήσει τα αρχιτεκτονικά ίχνη της και το πέτρινο σκαλί της στο εσωτερικό του ναού επιμένει να τη μνημονεύει.
Ο πάτερ Δημήτριος, είπε ότι οι ναοί εξελίσσονταν ανάλογα με τις ανάγκες.
Ο πρόναος που υπάρχει σήμερα μπαίνοντας, ήτανε παλιά ο νάρθηκας του ναού.
Αργότερα κτίστηκε και προστέθηκε ένας καινούργιος κλειστός χώρος για τους πιστούς.
Επίσης μπαίνοντας, αριστερά, προστέθηκε μία στοά και η πόρτα, εννοείται, που βρίσκεται στην αριστερή πλευρά του ναού.
Η συμπαθέστατη κ. Έφη Κ. με την οποία συνεργαστήκαμε κατά κάποιο τρόπο, για να συμμαζέψουμε τις καρέκλες του ναού, να σκεπάσουμε τα αντικείμενα με νάιλον για να μην φθείρονται από τη σκόνη, κάποια στιγμή κάθισε να ξεκουραστεί και άρχισε να μιλάει με έκδηλο ενθουσιασμό :
«Εγώ θα σου τα πω, όπως μου τα έλεγε ο μπαμπάς μου.
Τότε εδώ σε αυτή την περιοχή της Μακαριώτισσας , όπου βρίσκεται η Αγία Παρασκευή, είχε χαμηλά μικρά σπιτάκια σαν αυτό στη γωνία… και μου έδειξε το ερείπιο σπίτι που απέμεινε επί της γωνίας Δαβάκη με 28ης Οκτωβρίου… στη μέση ήταν η αυλή όπου βρίσκονταν και η εκκλησία, οι οποίες εκκλησίες τότε ήταν πάρα πολύ ταπεινές και αθόρυβες.
Δεν είχαν ούτε σταυρούς! ούτως ώστε να μη γίνονται αντιληπτές από τον Τούρκο κατακτητή.»
Εγώ πιστεύω εξέφραζαν και την πραγματική χριστιανοσύνη των ανθρώπων της εποχής εκείνης, οι οποίοι πίστευαν ότι η ταπεινότητα ταιριάζει στον Χριστό αφού ταπεινά έζησε και η πίστη δεν έχει να κάνει με πολυτέλειες που κάποιες φορές σήμερα γίνονται εκκωφαντικές!
Έμεινα έκπληκτη όταν άκουσα πως έχει βάλει σκοπό της ζωής της, αφού πήρε την άδεια από την αρχαιολογία, να βοηθάει οικονομικά στη συντήρηση των μικρών βυζαντινών ναών.
Με πληροφόρησε ότι με δικά τους χρήματα επισκεύασε τη σκεπή της Αγίας Παρασκευής και στα σύντομα μελλοντικά της σχέδια είναι να βάλει και ασφαλτόπανα για την καλύτερη συντήρησή της.
Στη συνέχεια με ενθουσιασμό αναφέρθηκε στον Άγιο Γεώργιο το Μικρό που βρίσκεται απέναντι από το 1ο Δημοτικό Σχολείο Βέροιας.
«Για αυτόν το ναό διέθεσα ένα διόλου ευκαταφρόνητο χρηματικό ποσό, ώστε να γίνουνε τα κεραμίδια της σκεπής, να αποκτήσει ο ναός καμπάνα, πολυελαίους, καρέκλες… έβαλα πλάκες στο δάπεδο της εκκλησίας και άλλα διάφορα, ότι χρειάζεται ένας ναός.
Το σημαντικότερο ήταν η πόρτα, η οποία είχε σκεβρώσει είχε ανοίγματα από τα οποία μπορούσαν να μπαίνουν γάτες και να αφήνουν περιττώματα στο ναό.
Λογικό αφού …ζώα είναι αυτά… έβρισκαν προστασία…
Έγινε η πόρτα, αφού πήρα πρώτα άδεια, με δικά μου χρήματα σεβόμενη την αρχιτεκτονική της .
Όταν μάλιστα χάλασε ο τοίχος, επειδή τα παιδιά παίζουνε μπάλα τα απογεύματα και χτυπούν την μπάλα τους σε αυτόν και δημιουργήθηκαν κάποιες φθορές και στα κεραμίδια, επιδιόρθωσα τις ζημιές επίσης!»
Στην Αγία Παρασκευή υπάρχει μπαίνοντας δεξιά μία μικρή δεξαμενή για το αγίασμα που καθώς πιστεύουν οι πιστοί θεραπεύει τις παθήσεις των οφθαλμών .
Για αυτό συνήθως η Αγία Παρασκευή κρατάει στα χέρια της δύο μάτια.
Μακάρι να φωτιστεί ο νους και ψυχή όλων μας, ώστε τα μάτια μας να μη βλέπουν πια εικόνες τρόμου, εικόνες οδυνηρές της ανθρώπινης παρακμής και αλαζονείας , για τις οποίες κλείνουμε τα μάτια μας επειδή δεν αντέχουμε, ή…το χειρότερο… εθελοτυφλούμε!
Ει. Δα.
