Επετεύχθη συμφωνία για εξαγωγή ουκρανικών και ρώσικων σιτηρών μέσω της Μαύρης Θάλασσας

Η Ρωσία και η Ουκρανία υπέγραψαν σήμερα χωριστές συμφωνίες με την Τουρκία και τα Ηνωμένα Έθνη, ανοίγοντας τον δρόμο για την εξαγωγή εκατομμυρίων τόνων ουκρανικών σιτηρών –καθώς και ρωσικών σιτηρών και λιπασμάτων– δίνοντας τέλος σε μια αντιπαράθεση εν καιρώ πολέμου που απειλούσε την επισιτιστική ασφάλεια του πλανήτη.

Ο Ρώσος υπουργός Άμυνας Σεργκέι Σόιγκου και ο Ουκρανός υπουργός Υποδομών Ολεξάντρ Κουμπράκοφ υπέγραψαν χωριστές συμφωνίες με τον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες και τον Τούρκο υπουργό Άμυνας Χουλουσί Ακάρ. Την τελετή παρακολούθησε ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Γκουτέρες: Συμφωνία – «ανακούφιση»

«Σήμερα, υπάρχει ένας φάρος στη Μαύρη Θάλασσα», είπε ο Γκουτέρες. «Ένας φάρος ελπίδας, ένας φάρος δυνατότητας, ένας φάρος ανακούφισης σε έναν κόσμο που το χρειάζεται περισσότερο από ποτέ». Απευθυνόμενος στους Ρώσους και Ουκρανούς εκπροσώπους, πρόσθεσε: «Έχετε ξεπεράσει τα εμπόδια και έχετε παραμερίσει τις διαφορές για να ανοίξετε το δρόμο σε μια πρωτοβουλία που θα εξυπηρετεί τα κοινά συμφέροντα όλων».

Σύμφωνα με τον Γ.Γ. του ΟΗΕ, η συμφωνία θα «φέρει ανακούφιση» στις αναπτυσσόμενες χώρες που βρίσκονται στα όρια της χρεοκοπίας, καθώς και στους πιο ευάλωτους ανθρώπους που είναι στα όρια της πείνας. Επίσης, «θα βοηθήσει στη σταθεροποίηση των παγκόσμιων τιμών των τροφίμων που ήταν ήδη σε επίπεδα ρεκόρ ακόμη και πριν από τον πόλεμο: ένας πραγματικός εφιάλτης για τις αναπτυσσόμενες χώρες».

Τι προβλέπει η συμφωνία

Η συμφωνία αναφέρεται στην ασφαλή μεταφορά πάνω από 20 εκατ. τόνων σιτηρών και άλλων γεωργικών προϊόντων από τα ναρκοθετημένα λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας, με εγγυητές την Τουρκία και τον ΟΗΕ.

Σύμφωνα με όσα έγιναν γνωστά, θα δημιουργηθεί ένα κέντρο ελέγχου στην Κωνσταντινούπολη, το οποίο θα στελεχώνεται από αξιωματούχους του ΟΗΕ, Τούρκους, Ρώσους και Ουκρανούς, για να διευθύνει και να συντονίζει τη διαδικασία. Τα πλοία θα υποβάλλονται σε επιθεωρήσεις για να διασφαλιστεί ότι δεν φέρουν όπλα.

Διπλωματικές πηγές ανέφεραν πως ουκρανικά σκάφη θα οδηγούν τα φορτηγά πλοία από «πράσινους διαδρόμους» ανάμεσα από τις ουκρανικές νάρκες που έχουν τοποθετηθεί στα λιμάνια, ενώ η Ρωσία θα κηρύσσει τοπική κατάπαυση του πυρός για τη μετακίνηση των πλοίων από τα λιμάνια ώς τα Στενά, και η Τουρκία –με την υποστήριξη των Ηνωμένων Εθνών– θα επιθεωρεί τα φορτηγά, ώστε να καθησυχαστούν οι ρωσικές ανησυχίες για μεταφορά δυτικών όπλων.

Η Ουκρανία και η Ρωσία συμφώνησαν να μην επιτεθούν σε κανένα πλοίο που προσδιορίζεται ως μέρος αυτής της πρωτοβουλίας που διέρχεται από τα καθιερωμένα κανάλια. Σε περίπτωση περιστατικού, το κέντρο ελέγχου θα επέμβει για να επιλύσει τυχόν προβλήματα.

Ενδέχεται να χρειαστούν αρκετές εβδομάδες προτού αρχίσουν να κινούνται τα πλοία, έτσι ώστε όλες οι υλικοτεχνικές λεπτομέρειες της συμφωνίας να μπορούν να εφαρμοστούν σωστά και να δημιουργηθούν ομάδες επιθεώρησης. Ωστόσο, η διαδικασία θα πρέπει να ξεκινήσει άμεσα, ώστε τα σιλό της Ουκρανίας να μπορούν να αδειάσουν για τη νέα συγκομιδή. Σημειώνεται ότι η η θερινή συγκομιδή είναι ήδη σε εξέλιξη.

Η συμφωνία ισχύει για 120 ημέρες από την ημερομηνία υπογραφής και μπορεί να παραταθεί για την ίδια περίοδο, εκτός εάν κάποιο από τα μέρη επιθυμεί να την τερματίσει.

→ Μένει να φανεί, βέβαια, κατά πόσο η περίπλοκη συμφωνία θα εφαρμοστεί με επιτυχία, ιδίως αν η Ουκρανία (που από χτες είναι και επίσημα χρεοκοπημένη, αφού κήρυξε 24μηνη στάση πληρωμών, ενώ προχώρησε και σε δραματική υποτίμηση του χρίβνια) επιχειρήσει πράγματι την πολυδιαφημισμένη αντεπίθεση για να ανακαταλάβει την περιοχή της Χερσώνας, που συνεχώς αναγγέλλεται, αλλά για την ώρα –αν εξαιρέσει κανείς μερικά εύστοχα πυραυλικά πλήγματα σε γέφυρες και άλλους ρωσικούς στόχους με αμερικανικές ρουκέτες HIMARS– υφίσταται μόνον επί χάρτου…