Πολιτισμός

Σαν σήμερα πριν 50 χρόνια έφυγε απ’ τη ζωή ο Μάρκος

Faretra.info

08/02/2022, 15:31

——-

Στις 8 Φεβρουαρίου του 1972, ο σπουδαίος ρεμπέτης Μάρκος Βαμβακάρης πέρασε στην αιωνιότητα, αφήνοντας μια τεράστια παρακαταθήκη.

«Λίγο πριν πάω στρατιώτης, το 1924 ή αρχή το 25, άκουσα κατά τύχη τον μπάρμπα Νίκο τον Αϊβαλιώτη να παίζει το μπουζούκι του, το οποίον τόσο πολύ μου άρεσε, ώστε έκανα όρκο ότι αν δεν μάθω μπουζούκι θα κόψω τα χέρια μου με την τσατίρα, που σπάνε τα κόκκαλα στο μαγαζί. Λογάριασα τον όρκο μου ιερό και απαράγραπτο» (Μάρκος Βαμβακάρης – Αυτοβιογραφία, επιμέλεια: Αγγελική Βέλλου – Καϊλ, εκδόσεις Παπαζήση, σ. 105-106 ).

Γεννήθηκε στις 10 Μαΐου του 1905 στη Σύρο από οικογένεια καθολικών και ήταν ο πρώτος από τα έξι παιδιά του Δομένικου και της Ελπίδας Βαμβακάρη. Η οικογένειά του ήταν φτωχή, έφερε όμως το «μικρόβιο» της μουσικής. Ο πατέρας του έπαιζε γκάιντα και ο παππούς του έγραφε τραγούδια.

Ο Μάρκος, ο ρεμπέτης, γεννήθηκε στο συνοικισμό Σκαλί της Άνω Χώρας της Σύρου. Ο Μάρκος δούλεψε ως χασάπης, εφημεριδοπώλης, οπωροπώλης, λούστρος, γαιανθρακεργάτης. Ο Μάρκος της Σύρου και του Πειραιά, που δούλεψε ως λιμενεργάτης και ως εκδορέας στα σφαγεία και τα βράδια πήγαινε στους τεκέδες. Ο Μάρκος που απογείωσε το μπουζούκι κι έγραψε τραγούδια αξέχαστα.

Ο Μάρκος που, μαζί με τον Γιώργο Μπάτη, τον Στράτο Παγιουμτζή και τον Ανέστη Δελιά, έγιναν γνωστοι ως «Η Τετράς η ξακουστή του Πειραιώς». Ο Μάρκος που σταμάτησε να παίζει και ξαναγύρισε, μετά το 1960, για να αναγνωριστεί ακόμα περισσότερο.

Ο Βαμβακάρης ήξερε, όσο κανείς άλλος, τους «δρόμους», τις παραδοσιακές κλίμακες και τα κουρδίσματα του τρίχορδου μπουζουκιού. Ανάμεσα στα τραγούδια του: «Η Φραγκοσυριανή», «Τα ματόκλαδά σου λάμπουν», «Τα έμορφα τα γαλανά σου μάτια», «Αντιλαλούν οι φυλακές», «Όλοι οι ρεμπέτες του ντουνιά», «Για σένα μαυρομάτα μου», «Δε θέλω πλούτη και λεφτά», «Η κλωστηρού», «Ο Μάρκος πολυτεχνίτης», «Ο Μάρκος υπουργός», «Οσοι έχουνε πολλά λεφτά» και τόσα άλλα.

Ο Πατριάρχης του Ρεμπέτικου τραγουδιού, συνέδεσε το όνομα του και τη καλλιτεχνική του δημουργία με τη Σύρο με τη Φραγκοσυριανή να είναι το ελληνικό τραγούδι που έχει γνωρίσει τις περισσότερες εκτελέσεις και διασκευές.

Με αφορμή την επέτειο θανάτου του Μάρκου Βαμβακάρη, το Αρχείο της ΕΡΤ ψηφιοποίησε και παρουσιάζει την εκπομπή του 1987: “ΠΕΡΙΣΚΟΠΙΟ – ΑΠΟ ΤΗ ΣΥΡΑ ΣΤΟΝ ΠΕΙΡΑΙΑ Η ΓΕΝΝΗΣΗ ΕΝΟΣ ΡΕΜΠΕΤΗ”

Το συγκεκριμένο επεισόδιο της εκπομπής πολιτιστικού περιεχομένου «Περισκόπιο» έχει ως θέμα τη ζωή και την καλλιτεχνική διαδρομή του Συριανού ρεμπέτη Μάρκου Βαμβακάρη (γενν. 1905 – πέθ. 1972) και γυρίστηκε με αφορμή τη συμπλήρωση 15 χρόνων από τον θάνατό του.

Με οδηγό αφηγήσεις του ίδιου (αποσπάσματα από την «Αυτοβιογραφία» του που διαβάζει ο Γιώργος Μοσχίδης), παρατίθενται πληροφορίες σχετικά με την καταγωγή του και τα φτωχικά παιδικά του χρόνια στην Άνω Χώρα της Σύρου, τα πρώτα του μουσικά ακούσματα, την αρμονική συνύπαρξη καθολικών («Φραγκοσυριανών» όπως ο ίδιος) και ορθοδόξων στο νησί. Περιγράφονται οι τρόποι διασκέδασης των αρχών του 20ου στη Σύρο, τα μουσικά όργανα που συνόδευαν την ψυχαγωγία των κατοίκων και ταυτόχρονα προβάλλεται το κοινωνικό περιβάλλον στην Άνω Σύρα και στην Ερμούπολη. Γίνεται, επίσης, λόγος για την εγκατάσταση του Μ.Βαμβακάρη στον Πειραιά το 1917 –όπου «ενηλικιώνεται» ως ρεμπέτης στα καφενεία και τους τεκέδες του λιμανιού– την ενασχόλησή του με το μπουζούκι και τη σύνθεση τραγουδιών, τη συγκρότηση του μουσικού σχήματος «Η Τετράς η ξακουστή του Πειραιώς», την απήχησή του στο κοινό, αλλά και τις δυσκολίες που αντιμετώπισε αργότερα κατά τη δεκαετία του 1950.

Νέο

ertnews.gr