Το ιστορικό της ίδρυσης στη Νάουσα της οργάνωσης “Αντικομμουνιστική Ένωσις Ναούσης και Περιφερείας” (1933 – 1934) γράφει ο Στέργιος Αποστόλου

ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΤΗΣ ΙΔΡΥΣΗΣ ΣΤΗ ΝΑΟΥΣΑ ΤΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ «ΑΝΤΙΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΩΣΙΣ ΝΑΟΥΣΗΣ  ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ» (1933 – 1934)

Στέργιος Αποστόλου*

Μία από τις ακραίες στρατιωτικοφασιστικές οργανώσεις, που είχαν ιδρυθεί στη χώρα μας κατά την περίοδο του Μεσοπολέμου, ήταν και η «ΑΝΤΙΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΠΑΡΑΤΑΞΙΣ ΕΛΛΑΔΟΣ». Βασική επιδίωξη της εν λόγω οργάνωσης  ήταν η  καταπολέμηση του κομμουνισμού στην Ελλάδα και γενικότερα η παρεμπόδιση της ύπαρξης και ανάπτυξης αριστερών πολιτικών ρευμάτων πάσης φύσης. Η εν λόγω οργάνωση, κάνοντας έναρξη των δραστηριοτήτων της, συγκρότησε δικά της ειδικά «κέντρα» στις άλλες μεγάλες πόλεις, τα οποία, με τη σειρά τους, προέβαιναν στη δημιουργία παραρτημάτων τους σε μικρότερες επαρχιακές πόλεις. Ένα από αυτά τα κέντρα της προαναφερόμενης οργάνωσης, ειδικότερα, αυτό της Θεσσαλονίκης, είχε κατορθώσει να δημιουργήσει παράρτημα και στη Νάουσα.

Αντίστοιχη προσπάθεια κατά το παρελθόν μιας άλλης ακραίας στρατιωτικοφασιστικής οργάνωσης, που έφερε τον τίτλο «Ε.Ε.Ε» (Εθνική Ένωσις Ελλάς), να δημιουργήσει παράρτημα στη Νάουσα, δεν στέφθηκε με επιτυχία. Πρέπει να σημειωθεί ότι η οργάνωση «Ε.Ε.Ε», σε συνεργασία με μια άλλη στρατιωτικοφασιστική οργάνωση ονομαζόμενη «ΠΑΥΛΟΣ ΜΕΛΑΣ», ύστερα από καλά εκπονημένο σχέδιο, είχαν εξαπολύσει την 29^η Ιουνίου 1931 άγριο πογκρόμ κατά των Εβραίων κατοίκων της Θεσσαλονίκης στους συνοικισμούς Ρεζί Βαρδάρ, Χαριλάου, Συνοικισμό 151 και Κάμπελ. Οι μεγαλύτερες και πρωτοφανείς σε θηριωδία αγριότητες έλαβαν χώρα στο συνοικισμό Κάμπελ. (1)

Όπως προαναφέρθηκε, το υπάρχον ήδη στη Νάουσα παράρτημα της Εθνικής Παρατάξεως Ελλάδος, που είχε εδραιωθεί στην πόλη αυτή και αποσχίστηκε από αυτήν αργότερα, ιδρύοντας αυτόνομη τοπική οργάνωση που έφερε τον τίτλο «Αντικομμουνιστική Ένωσις Ναούσης και Περιφερείας», είχε καλύτερη τύχη. Βασικά ιδρυτικά, αλλά και ηγετικά, στελέχη της τελευταίας, υπήρξαν οι Δημήτριος Πατσόπουλος, Ιωάννης Λαδάς, Βρούτος Προέδρου, Ευστάθιος Γούλας, Θεόδωρος Μακρής, Γεώργιος Αναγνωστάκης, Δημήτριος Λουκοβίτης κ.ά.

Δεν έχουν εξακριβωθεί ακόμα οι λόγοι για τους οποίους, το παράρτημα της Νάουσας ήλθε σε ρήξη με το «μητρικό κέντρο» της Αντικομμουνιστικής Παρατάξεως Ελλάδος» της Θεσσαλονίκης, με άμεσο επακόλουθο αυτής της ρήξης τη διακοπή, αρχικά, της αλληλογραφίας και συνεργασίας μεταξύ τους και ακολούθως, τη λήψη απόφασης από το παράρτημα της Νάουσας, ύστερα από έκτακτη γενική συνέλευση των μελών του την 24η Δεκεμβρίου 1933, να προχωρήσει αμέσως στην ίδρυση αυτόνομης στρατιωτικοφασιστικής οργάνωσης, με τίτλο: «ΑΝΤΙΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΩΣΙΣ ΝΑΟΥΣΗΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ». Λόγω του ιδιαίτερου ενδιαφέροντός του, θεωρώ σκόπιμο να παραθέσω το πλήρες κείμενο του πρακτικού της ανωτέρω έκτακτης γενικής συνέλευσης:

Πρακτικόν εκτάκτου Γενικής Συνελεύσεως

Συνελθόντες σήμερον ημέραν Κυριακήν και ώραν 11 π.μ. εις τα Γραφεία του κεντρικού Παραρτήματος Ναούσης, κείμενα εν τη οδώ Ζαφειράκη, αριθ. 30, τα μέλη, οι ιδρυταί και οι διοργανωταί αυτού εις έκτακτον Γενικήν Συνέλευσιν, κατόπιν προσκλήσεως του Διοικητικού Συμβουλίου, με θέμα την ανασυγκρότησιν του Παραρτήματος Ναούσης επί υγιεστέρων βάσεων κατόπιν των διαμειφθέντων μεταξύ του Κέντρου Θεσσαλονίκης και Παραρτήματος,  αποφασίζομεν 1) Εκλέγομεν ως Πρόεδρον της Γενικής Συνελεύσεως τον κ. Δημ. Πατσόπουλον, ως Γραμματέα δε τον κ. Σταύρον Δουζίναν. Αρχομένης της συνεδριάσεως και κατόπιν μακράς διαλογικής συζητήσεως δια την στάσιν του Κέντρου Θεσσαλονίκης έναντι του Παραρτήματος, η Γενική Συνέλευσις δι’ εντολής της δίδει το δικαίωμα εις το Διοικητικόν Συμβούλιον όπως παύση του λοιπού πάσαν γενικήν αλληλογραφίαν και συνεργασίαν μετά του Κέντρου Θεσσαλονίκης της Αντικομμουνιστικής Παρατάξεως Ελλάδος και την περιφρούρησιν της κινητής και ακινήτου περιουσίας του Κεντρικού Παραρτήματος Ναούσης, εν ανάγκη δε το Διοικητικόν Συμβούλιον ζητήσει την υποστήριξιν των αρμοδίων Αρχών και τοπικών τοιούτων.

Κατόπιν εγκρίσεως παμψηφεί του νέου καταστατικού του Κέντρου Ναούσης αναγνωσθέντος άρθρον προς άρθρον παρά του Γραμματέως με την νέαν επωνυμίαν «Αντικομμουνιστική Ένωσις Ναούσης και Περιφερείας», δίδεται η εντολή εις την συντακτικήν επιτροπήν αποτελουμένην ως Προέδρου αυτής του κ. Δημητρ. Πατσοπούλου, ως Γεν. Γραμματέως (παραλείπω το ονοματεπώνυμο), Σταύρου Δουζίνα ως Ταμίου, Χρήστου Καλαϊτζή, ως Αντιπροέδρου και Γεωργ. Αναγνωστάκη ως Συμβούλου, με Νομικόν Σύμβουλον της Ενώσεως τον δικηγόρον κ. Κων. Παπαδόπουλον και εν κοινή συνεργασία μετά του Διοικητικού Συμβουλίου, ενεργήσωσι δια την έγκρισιν του νέου καταστατικού και προσκλήσεως της Γενικής Συνελεύσεως εντός των ορίων προς εκλογήν του οριστικού Διοικητικού Συμβουλίου, προς ευόδωσιν του εθνικού σκοπού της Ενώσεως. Μεθ’ ο, μη υπάρχοντος ετέρου θέματος προς συζήτησιν, λύεται η Συνέλευσις και υπογράφεται παρ’ απάντων των παρευρισκομένων μελών.

 Νάουσα τη 24 Δεκεμβρίου 1933

      Ο Γραμματεύς της Γεν. Συν.                     Ο πρόεδρος της Γεν.   Συν.

              Σταύρος Δουζίνας                                        Δημ. Πατσόπουλος

 (Ακολουθούν υπογραφές 42 μελών)

 Ενδιαφέρον εμφανίζουν, επίσης, και ορισμένα άρθρα του εγκριθέντος καταστατικού της Αντικομμουνιστικής Ενώσεως Ναούσης και Περιφερείας, στα οποία θα αναφερθώ αποσπασματικά:

Άρθρον 2^ον

 Σκοπός: α) Είναι η ανάπτυξις της σωματικής αγωγής των νέων και η υγιής διάπλασις του χαρακτήρος αυτών δια της εμπεδώσεως ηθικών αξιωμάτων. β) Η αναζωπύρωσις του Πατριωτικού φρονήματος δια διαφόρων πατριωτικών παραστάσεων, διαλέξεων κ.λπ. γ) Η καταπολέμησις δια παντός νομίμου μέσου του Κομμουνισμού, Αρχειομαρξισμού ως και πάσης ξένης προπαγάνδας επιζημίας δια την Ελλάδα. Δ) Η αγάπη εις την Πατρίδα, Θρησκείαν και Οικογένειαν και η αλληλεγγύη μεταξύ των μελών.

 Άρθρον 3^ον

 Μέλη εγγράφονται άπαντες οι άγοντες ηλικίαν από του 15^ου έτους και άνω Έλληνες πολίται, εμπνεόμενοι από πατριωτικά αισθήματα και απέχοντες των Κομμουνιστικών θεωριών. Παν μέλος ανακαλυπτόμενον ως κομμουνίζον ή προπαγανδίζον ξένας προπαγάνδας θα διαγράφηται αμέσως τη αποφάσει του Διοικητικού Συμβουλίου.

 Άρθρον 4^ον

 Τακτικά μέλη εγγράφονται κατόπιν αποδοχής του καταστατικού και εσωτερικού κανονισμού της Ενώσεως, υπογράφοντα υπεύθυνον δήλωσιν.

Άρθρον 5^ον

 … Άπαντα τα εγγραφόμενα μέλη δέον να είναι εφοδιασμένα δια βιβλιαρίων ταυτότητος της Ενώσεως.

Άρθρον 6^ον

 Το Διοικητικόν Συμβούλιον της Ενώσεως απαρτίζεται εκ πέντε μελών υπηρετησάντων εις το στράτευμα …

 Άρθρον 7^ον

 Το Διοικητικόν Συμβούλιον εκτελεί τας αποφάσεις της Γενικής Συνελεύσεως, διορίζει τους αρχηγούς του Σώματος Ελλήνων Εθνικιστών και επιλαμβάνεται παντός αιτήματος σκοπούντος την πραγμάτωσιν του σκοπού της Ενώσεως καθ’ ον τρόπον ήθελε κρίνει σκοπιμότερον. Τους διοικητάς Ομάδων, Αξιωματικούς και Υπαξιωματικούς, διορίζει ο Αρχηγός, εν συνεννοήσει μετά του Διοικητικού Συμβουλίου.

 Άρθρον 8^ον

 Το Σώμα Ελλήνων Εθνικιστών εξαρτάται εκ της Ενώσεως, μη έχον ιδιαίτερον καταστατικόν, αποτελείται δε από νέους άγοντας ηλικίαν από 15 μέχρις 20 ετών. Ο Αρχηγός αυτών δέον να έχη υπηρετήση εν τω στρατεύματι ως Αξιωματικός ή Υπαξιωματικός. Δια την εφαρμογήν του εσωτερικού κανονισμού και την λειτουργίαν του Σώματος (εκπαίδευσιν κ.λπ.) ευθύνεται ο Αρχηγός μετά του Διοικητικού Συμβουλίου. Τον Αρχηγόν κωλυόμενον ή απόντα αναπληροί ο Υπαρχηγός του Σώματος.

 Άρθρον 16^ον

 Η σφραγίς της Οργανώσεως θα είναι κυκλική με τον τίτλον της Ενώσεως «Αντικομμουνιστική Ένωσις Ναούσης και Περιφερείας» και εις το μέσον η Ελληνική σημαία με το έτος ιδρύσεως 1933.

 Άρθρον 17^ον

 Κομμουνισταί μετανοούντες εμπράκτως δύνανται να εγγράφωνται ως δόκιμα μέλη της Ενώσεως. Μετά παρέλευσιν έτους από της εγγραφής των και τη αποφάσει του Διοικητικού Συμβουλίου ονομάζονται, εάν θεωρηθώσιν άξια προς τούτο, τακτικά μέλη και τότε μόνον αποκτώσι το δικαίωμα του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι.

 Άρθρον 18^ον

 Απαγορεύεται εις τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου να προπαγανδί-ζωσιν εις τα μέλη της Ενώσεως την υποστήριξιν ωρισμένου πολιτικού κόμματος ή υποψηφίου. Η παραβίασις αύτη συνεπάγεται έκπτωσιν του παραβάτου από του αξιώματος ως μέλους του Διοικητικού Συμβουλίου.

 Άρθρον 19^ον

 Η Ένωσις προβλέπει εσωτερικόν κανονισμόν εγκεκριμένον παρά της Γενικής Συνελεύσεως όστις κανονίζει την εσωτερικήν Διοίκησιν της Ενώσεως.

Άρθρον 20όν

 Η Ένωσις θα εορτάζη ως επέτειον της ιδρύσεώς της την 25^ην Μαρτίου εκάστου έτους, ημέραν του Ευαγγελισμού.

 Από την αποσπασματική παράθεση των ανωτέρω άρθρων σαφώς προκύπτει ότι οι βασικοί στόχοι της οργάνωσης «Αντικομμουνιστική» Ένωσις Ναούσης και Περιφερείας» ήταν:

1) Η προσπάθεια δημιουργίας κινήματος πολιτών στη Νάουσα και την περιφέρειά της, οι οποίοι θα ενστερνίζονταν το στρατιωτικοφασιστικό ιδεώδες και  θα εμφορούνταν από ακραία εθνικιστικά φρονήματα.

2)  Η καταπολέμηση του κομμουνισμού, του αρχειομαρξισμού και κάθε άλλου αριστερού πολιτικού ρεύματος στη Νάουσα και την περιοχή της, παράλληλα με τον αγώνα για την εξουδετέρωση της προπαγάνδας τους.

3)   Ο εφοδιασμός των μελών της με ειδικές ταυτότητες αναγνώρισης.

4)  Όλα τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου πρέπει να έχουν εκπληρώσει τις στρατιωτικές τους υποχρεώσεις, τουτέστιν, να έχουν υποστεί στρατιωτική εκγύμναση.

5)  Η συγκρότηση στρατιωτικού Σώματος Ελλήνων Εθνικιστών κατά το πρότυπο της φασιστικής νεολαίας του Μπενίτο Μουσολίνι και της ναζιστικής του Αδόλφου Χίτλερ, από πολίτες της Νάουσας και της  επαρχίας  της,  ηλικίας  από 15  έως  20 ετών, που θα υπάγονταν απευθείας στην Αντικομμουνιστική Ένωση Ναούσης και Περιφερείας, χωρίς να έχουν ιδιαίτερο καταστατικό. Ο αρχηγός αυτού του Σώματος και οι διοικητές των μονάδων του, απαραιτήτως, θα έπρεπε να έχουν υπηρετήσει ως αξιωματικοί ή υπαξιωματικοί στον Ελληνικό στρατό. Για την εύρυθμη λειτουργία του Σώματος Ελλήνων Εθνικιστών της Νάουσας και της περιφέρειάς της, προβλέπονταν, παράλληλα, η σύνταξη ειδικού εσωτερικού κανονισμού, ο οποίος θα ρύθμιζε τη στρατιωτική εκπαίδευση των μελών του. Την ευθύνη της ηγεσίας και της λειτουργίας του εν λόγω Σώματος είχε ο διορισμένος από το Διοικητικό Συμβούλιο αρχηγός του, κωλυομένου δε αυτού, ο υπαρχηγός του, μαζί και το Διοικητικό Συμβούλιο της Αντικομμουνιστικής Ενώσεως Ναούσης και Περιφερείας.

6) Όσοι κομμουνιστές από τη Νάουσα και την περιφέρειά της εγκατέλειπαν τις τάξεις της κομματικής οργάνωσης του Κ.Κ.Ε και έδειχναν ειλικρινή μεταμέλεια, είχαν το δικαίωμα να εγγραφούν στην Αντικομμουνστική Ένωση Ναούσης και Περιφερείας ως δόκιμα μέλη, μετά παρέλευση δε ενός έτους και με τη σύμφωνη γνώμη του Διοικητικού Συμβουλίου, γίνονταν τακτικά μέλη.

Κατά την άποψή μου, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι εν λόγω «εμπράκτως μετανοήσαντες κομμουνιστές», ως πρώην μέλη της τοπικής κομματικής οργάνωσης του Κ.Κ.Ε, κατά το χρονικό διάστημα κατά τον οποίο παρέμεναν δόκιμα μέλη της Αντικομμουνιστικής Ενώσεως Ναούσης και Περιφερείας, αλλά και μετά, μεταβάλλονταν σε σπιούνους και χαφιέδες και μετέφεραν στις τοπικές αστυνομικές αρχές διάφορες πληροφορίες, σχετικές με την κομματική οργάνωση Νάουσας του Κ.Κ.Ε., με τα μέλη της και ιδιαίτερα, με τον μηχανισμό δράσης της.

Εντωμεταξύ, μετά τη σύγκληση της Γενικής Συνέλευσης των μελών και όταν όλα τα προβλεπόμενα για υποβολή στοιχεία, τα σχετικά με την  νομιμοποίηση της οργάνωσης «Αντικομμουνιστική Ενωσις Ναούσης και Περιφερείας» ήταν έτοιμα, ο πληρεξούσιος δικηγόρος Κωνσταντίνος Παπαδόπουλος υπέβαλε προς τον πρόεδρο Πρωτοδικών Βέροιας την από 29^ης Δεκεμβρίου 1933 αίτηση για την έγκριση του καταστατικού της. Η αίτηση συνοδεύονταν από  αντίγραφο πρακτικού της συγκληθείσας την 29^η Δεκεμβρίου 1933 Γενικής Συνέλευσης, από κατάσταση των μελών του Προσωρινού Διοικητικού Συμβουλίου με ημερομηνία 29^η Δεκεμβρίου 1933 και από το από 29^ης Δεκεμβρίου 1933 υπ’ αριθ. πρωτ. 3838 πιστοποιητικό του Δήμου Νάουσας. Όπως εμφαίνεται από το κείμενο του από 13^ης Ιανουαρίου 1934 αποδεικτικού του δικαστικού κλητήρα των εν Βεροία Πρωτοδικών Διαμαντή Μάντου, ως ημερομηνία συζήτησης για την έγκριση του καταστατικού ορίστηκε η 17^η Ιανουαρίου 1934. Ύστερα από σχετική έκθεση του εισηγητή δικαστή, η αίτηση που υποβλήθηκε εισήχθη προς συζήτηση την 17^η Ιανουαρίου 1934. Ακολούθως, με την υπ’ αριθ. 5/17-1-1934 απόφασή του, το δικαστήριο των εν Βεροία Πρωτοδικών επιφυλάχτηκε να εκδώσει απόφαση.

Την ίδια, όμως, ημέρα, με άλλη ταυτάριθμη απόφασή του, ενέκρινε το καταστατικό, το οποίο τοιχοκολλήθηκε και καταχωρήθηκε στη σελίδα 171 του  βιβλίου των αναγνωρισμένων σωματείων. Πάντως, μέχρι στιγμής, καίτοι έχω ερευνήσει, δεν έχω ανακαλύψει γραπτά στοιχεία για τη δράση αυτής της οργάνωσης στη Νάουσα και την περιφέρειά της.

Επίσης, θεωρώ αναγκαίο να αναφερθώ σε μερικά από τα μέλη του προσωρινού Διοικητικού Συμβουλίου αυτής της οργάνωσης και την εν συνεχεία τύχη τους, τα οποία αναφέρονται στην κατάσταση, τη συνημμένη στην υποβληθείσα αίτηση προς έγκριση του καταστατικού της. Συγκεκριμένα, ο πρόεδρος Δημήτριος Πατσόπουλος, απόστρατος αστυνομικός, κατά το έτος 1928 είχε αναλάβει πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου της «ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΕΝΩΣΕΩΣ ΕΡΓΑΤΩΝ, ΕΡΓΑΤΡΙΩΝ ΚΑΙ ΒΙΟΠΑΛΑΙΣΤΩΝ ΝΑΟΥΣΗΣ», σωματείου μη καθαρά εργατικού, που είχε ιδρυθεί, μάλλον, για να επιφέρει σύγχυση στην εργατική τάξη της Νάουσας. Κατάγονταν από την Πελοπόννησο και είχε εγκατασταθεί οριστικά στη Νάουσα, μετά τη μετάθεσή του στο αστυνομικό τμήμα αυτής της πόλης. Μετά τη συνταξιοδότησή του, παρέμεινε με την οικογένειά του στη Νάουσα και συναναστρέφονταν, σύμφωνα μαρτυρίες που συνέλεξα κατά το παρελθόν, με ακροδεξιούς κύκλους, φανατικούς αντικομμουνιστές. Κρίθηκε ο πιο κατάλληλος για να ηγηθεί της Αντικομμουνιστικής Ενώσεως Ναούσης και Περιφερείας, η οποία περιλάμβανε στους κόλπους της όλα τα ακροδεξιά στοιχεία της Νάουσας και της επαρχίας της. Κατά την περίοδο της κατοχής (1941 – 1944), αυτός και η σύζυγός του συνελήφθησαν από την Ο.Π.Λ.Α και εκτελέστηκαν. Από την Ο.Π.Λ.Α, επίσης, θα εκτελεσθούν, όμως σε διαφορετικά χρονικά διαστήματα και δύο άλλα δραστήρια μέλη της προαναφερόμενης οργάνωσης. Πρόκειται για τον Βρούτο Προέδρου και τον Δημήτριο Λουκοβίτη. Εξ αυτών, ο πρώτος ήταν πρώην αστυνομικός που διατηρούσε βιβλιοχαρτοπωλείο κοντά στην εκκλησία του Αγίου Μηνά, μέσα στο οποίο εκτελέστηκε, ο δε δεύτερος ιδιώτης. Ο αντιπρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου Ευστάθιος Γούλας, έμπορος ξυλείας, ξένος κι αυτός, είχε νυμφευθεί Ναουσαία και είχε εγκατασταθεί στη Νάουσα. Δεν συνελήφθη, ούτε κινδύνευσε η ζωή του από την Ο.Π.Λ.Α. Ο ταμίας Ιωάννης Λαδάς ήταν Ναουσαίος, με δράση κατά την περίοδο του Μακεδονικού Αγώνα. Και αυτόν δεν τον ενόχλησε διόλου η Ο.Π.Λ.Α. Ο έχων την ιδιότητα του συμβούλου στο Διοικητικό Συμβούλιο Γεώργιος Αναγνωστάκης, ο οποίος κατά τις πληροφορίες που συγκέντρωσα, ήταν Κρητικός, πρώην αστυνομικός κι αυτός, μάλλον κατά την κατοχή είχε αναχωρήσει από τη Νάουσα για την ιδιαίτερη πατρίδα του, την Κρήτη.

Δεν γνωρίζω για το ιδρυτικό στέλεχος της οργάνωσης Θεόδωρο Μακρή, που ήταν αδελφός του εκτελεσθέντος το έτος 1949 από τον Δημοκρατικό Στρατό δάσκαλου Απόστολου Μακρή. Πάντως, η ύπαρξη και η δράση αυτής της οργάνωσης στη Νάουσα προετοίμασε το έδαφος για την μετά διετία περίπου προσχώρηση πολλών νέων στην ηλικία Ναουσαίων στην Εθνική Οργάνωση Νεολαίας (Ε.Ο.Ν) του δημιουργού της δικτατορίας της 4^ης Αυγούστου Ιωάννη Μεταξά. Κλείνοντας, θέλω να τονίσω  ότι η αθρόα  εμφάνιση και  δράση κατά τον Μεσοπόλεμο σε όλο τον Ελλαδικό χώρο, ιδιαίτερα στον βορειοελλαδικό, πολλών φασιστικών οργανώσεων στρατιωτικού χαρακτήρα, κυρίως από το έτος 1929 και εντεύθεν, οφείλεται, κατά ένα μεγάλο ποσοστό, στον ανελεύθερο νόμο «Περί ιδιωνύμου αδικήματος», ο οποίος είχε ψηφισθεί και δημοσιευθεί την 25 Ιουλίου 1929 στο Φύλλο Εφημερίδος της Κυβερνήσεως (Φ.Ε.Κ). Ο νόμος αυτός ψηφίστηκε για την αντιμετώπιση του κομμουνιστικού κινδύνου στο εσωτερικό της χώρας, όταν, κατά την περίοδο εκείνη, πρωθυπουργός της χώρας ήταν ο Ελευθέριος Βενιζέλος και υπουργός Εσωτερικών στην κυβέρνησή του o  Κωνσταντίνος Ζαβιτσιάνος, ο εμπνευστής του «ΙΔΙΩΝΥΜΟΥ».

« … Στις 27 Δεκεμβρίου 1928, τέσσερις μήνες μετά τον εκλογικό του θρίαμβο στις 7 Ιουλίου 1928, ο Ελευθέριος Βενιζέλος ήταν ξεκάθαρος: Πάσα απόπειρα διατάραξης ή βιαίας ανατροπής του αστικού καθεστώτος, του οποίου στερεά θεμέλια είναι η πατρίς, η οικογένεια, η ιδιοκτησία, θα εύρη αντιμέτωπον την πυγμήν του Κράτους. Είμεθα αποφασισμένοι να εξοπλίσωμεν το κράτος και τας αρχάς του δια της αναγκαίας νομοθεσίας, όπως καταστή δυνατόν η αποτελεσματική κοινωνική άμυνα κατά των απροκάλυπτων ανατρεπτικών ενεργειών των εχθρών του κοινωνικού καθεστώτος …

Το νομοσχέδιον (για το ΙΔΙΩΝΥΜΟ) εισήχθη προς συζήτηση στο Κοινοβούλιο στις 3 Απριλίου 1929. Στην εναρκτήρια ομιλία του ο Βενιζέλος φανέρωσε τις προθέσεις του: «Το νομοσχέδιο δεν επιδιώκει να διώξη τον κομμουνισμόν ως ιδέαν, αλλά την Γ΄ Διεθνή και τας μπολσεβικικάς αρχάς αυτής, αίτινες απέχουν πολύ του ιδεώδους του κομμουνισμού. Το νομοσχέδιον επιδιώκει την δίωξιν των οπαδών της Γ΄ Διεθνούς. Δεν δυνάμεθα να διώξωμεν τον κομμουνισμόν, διότι ο Χριστός υπήρξε κήρυξ της ιδέας αυτής. Ο Χριστός διεκήρυξε πρώτος τον κομμουνισμόν, αλλά από την υψηλήν ιδεολογίαν του κομμουνι-σμού μέχρι των ανατρεπτικών ενεργειών των ανθρώπων της Μόσχας, υπάρχει διαφορά» … Εμπνευστής (του ΙΔΙΩΝΥΜΟΥ) ήταν ο επί των εσωτερικών υπουργός (της κυβέρνησης του Ελευθερίου Βενιζέλου)  Κωνσταντίνος Ζαβιτσιάνος». (https:/www.sansimera.gr/articles298-Το Ιδιώνυμο Βενιζέλου)

Το «ΙΔΙΩΝΥΜΟ», με τις ανελεύθερες και αντισυνταγματικές διατάξεις του, αποτέλεσε, παράλληλα, το εφαλτήριο για τον Ιωάννη Μεταξά και τον βασιλέα Γεώργιο Β΄, όταν το 1936 αποφάσισαν να επιβάλλουν αμφότεροι τη δικτατορία της 4^ης Αυγούστου στην Ελλάδα. Άλλωστε, το γεγονός ότι ο Ιωάννης Μεταξάς τοποθέτησε ως αντιπρόεδρο της δικτατορικής κυβέρνησής του, ταυτόχρονα και υπουργό Οικονομικών, τον πρώην υπουργό του Ελευθερίου Βενιζέλου, Κωνσταντίνο Ζαβιτσιάνο, δείχνει καθαρά πόσο εκτιμούσε το φασιστικό και αντικομμουνιστικό ιδεολογικό υπόβαθρο του τελευταίου.

«…Μόλις κηρύχτηκε η δικτατορία του Ιωάννη Μεταξά, (ο Κωνσταντίνος Ζαβιτσιάνος) ανέλαβε τη θέση του αντιπροέδρου της κυβέρνησης και του υπουργού Οικονομικών. Αλλά παραιτήθη-κε σύντομα ύστερα από διαφωνία του με τον δικτάτορα για την οικονομική πολιτική … »

       (http://www.corfuland.gr/el/diafora/kerkyra/konstantinos–zabitsian…)

 ΥΠΟΜΝΗΜΑ

(1) «… Οι κατηγορούμενοι για τον εμπρησμό του συνοικισμού Κάμπελ παραπέμφθηκαν σε δίκη και δικάστηκαν στο κακουργιοδικείο της Βέροιας τον Απρίλιο του 1932. Οι βασικοί κατηγορούμενοι ήταν ο πρόεδρος της ΕΕΕ Γεώργιος Κοσμίδης και ο γραμματέας της ίδιας οργάνωσης Δημ. Χαριτόπουλος και ο δημοσιογράφος Νικ. Φαρδής. Η ετυμηγορία του ορκωτού δικαστηρίου ήταν απαλλακτική για τους ηθικούς αυτουργούς και για το σύνολο των κατηγορουμένων, εκτός από δυο τρεις δράστες που είχαν συλληφθεί για εμπρησμό. Τελικά το δικαστήριο δεν εξέδωσε καταδικαστική απόφαση στο πλαίσιο των μέτρων ειρηνικής συνύπαρξης των δύο σύνοικων στοιχείων. Οι αθωωθέντες επέστρεψαν στη Θεσσαλονίκη με πορεία θριάμβου, με επικεφαλής τους τρεις πρωταγωνιστές της δίκης που τους ακολουθούσαν 70 αυτοκίνητα και 30 άμαξες με πολύ κόσμο… » (LEFT*gr 29/6/2021 –  Η δίκη στο Κακουργιοδικείο Βέροιας)

(2) Το άρθρο αυτό, με μερικές χρήσιμες προσθήκες, αποτελείται από αποσπάσματα ληφθέντα από το βιβλίο μου «Η ΚΟΜΜΑΤΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΝΑΟΥΣΑΣ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε ΚΑΙ ΤΟ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΑΡΙΣΤΕΡΟ ΚΙΝΗΜΑ»(Περίοδος 1917–1937). Νάουσα 2003. Αναδημοσιεύτηκε χωρίς τις προσθήκες στο βιβλίο μου «ΣΥΜΜΕΙΚΤΑ», τόμος Β΄, σελ. 271-277. Νάουσα 2015. Όλα τα γραπτά ντοκουμέντα στα οποία στηρίχτηκε η σύνταξη του εν λόγω άρθρου υπάρχουν στο αρχείο μου.

————————-

*ΣΤΕΡΓΙΟΣ ΣΠΥΡ. ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ

ΙΣΤΟΡΙΚΟΣ ΕΡΕΥΝΗΤΗΣ – ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ

ΝΑΟΥΣΑ

Στέργιος  Σπυρ. Αποστόλου Βιογραφικά  στοιχεία – Εργογραφία  (κάνετε κλικ)