“Μαρτυρία από τη Νέα Σμύρνη: Ο Μητσοτάκης επέλεξε το Χάος” γράφει ο Δημήτρης Καββαδάς
“Σημειώσεις στο περιθώριο” για τα γεγονότα της Κυριακής
Το ρεπορτάζ από “συνήθεις ύποπτους” που αξιοποιούν με τις οικογένειες τους σχεδόν καθημερινά τους χώρους πρασίνου και τα πάρκα πέριξ της κεντρικής πλατείας Νέας Σμύρνης, συγκεφαλαιώνεται σε μια κοινή διαπίστωση: οι αστυνομικές πεζές περιπολίες δεν έμοιαζαν με αυτές του προηγούμενου διαστήματος. Από την απλή περιδιάβαση έδιναν τώρα την εντύπωση να “ψάχνονται” για κλήσεις.
Στις περιπολίες αυτές απορία δημιουργεί η σύσταση των αστυνομικών κλιμακίων: γιατί για έναν απλό έλεγχο τήρησης των υγειονομικών μέτρων και επιβολής προστίμων σε περίπτωση παράβασης, απαιτείται η αξιοποίηση δυνάμεων της ΔΙΑΣ; Ομάδας που η ίδια η αστυνομία διαφημίζει ως σύγχρονη μορφή αντιμετώπισης εγκληματικών ενεργειών όπως οι ληστείες, οι βιασμοί, οι ανθρωποκτονίες κ.τ.λ. και σε καμιά περίπτωση της χαμηλής παραβατικότητας; Ακόμα περισσότερο, για ποιο λόγο εν συνεχεία αποφασίζεται η κινητοποίηση της κατασταλτικού χαρακτήρα ομάδας ΔΕΛΤΑ;
Ο λαλίστατος Κυρανάκης, ικανός εκλαϊκευτής των κυβερνητικών non paper, δίνει μια ενδιαφέρουσα απάντηση. Υπενθυμίζουμε την από πλευράς του στοχοποίηση του θύματος της αστυνομικής βίας ως συμμετέχοντα σε εκδήλωση υπέρ του Κουφοντίνα. (Αφελής ερώτηση: Όσοι δεν επιθυμούν το θάνατο απεργού πείνας στην Ελλάδα εν έτη 2021, πρέπει να δέρνονται και να συλλαμβάνονται;). Το ίδιο το non paper είναι πιο συγκεκριμένο: Στη πλατεία της Νέας Σμύρνης δραστηριοποιείται η ανοικτή συνέλευση κατοίκων, με περίεργες δράσεις.
Κάτοικοι της γύρω περιοχής την ύποπτη δράση την περιγράφουν κάπως έτσι: Νέα παιδιά που μαζεύονται και συζητάνε στο θεατράκι του Polis Park (σημείωση δική μας: ακριβώς δίπλα από το σημείο που ξεκίνησε η ένταση τη Κυριακή). Το καλοκαίρι δε πέραν των συζητήσεων και των πολιτικών ενδιαφερόντων, φτιάχνουν ένα ωραίο κλίμα με τραγούδια και κιθάρες και νεανικά γλέντια.
Σε σημείο της πλατείας που, μέχρι την εμφάνιση της συνέλευσης, κυριαρχούσε το εμπόριο και η χρήση ναρκωτικών. Στην καταπολέμηση του εμπορίου ναρκωτικών που καταγγέλλεται από όλους τους κατοίκους, ποιες είναι οι επιτυχίες των ειδικών τμημάτων της ΕΛΑΣ; Τελικά τις άριστα εκπαιδευμένες δυνάμεις της ΕΛΑΣ, όπως η ίδια διαφημίζει, το επιτελικό κράτος τις αξιοποιεί μόνο απέναντι στον “εχθρό λαό”;
Πέραν της επίσημης κρατικής “γραμμής” υπάρχει και μια πλήρως εναρμονισμένη ψηφιακή-παρακρατική. Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και σε ηλεκτρονικές σελίδες παρουσιάστηκαν αρκετές βιντεοσκοπημένες μαρτυρίες αυτόπτων μαρτύρων. Μαρτυρίες επί της πλατείας, ελάχιστα λεπτά μετά το ξέσπασμα της αστυνομικής βίας, όλες επιβεβαιωτικές του συμβάντος. Όμως, με ενορχηστρωμένο τρόπο στοχοποιήθηκε συγκεκριμένη μαρτυρία από ακροδεξιά σελίδα.
Η μαρτυρία στηλιτεύεται ως εκπορευόμενη από μέλος της ΑΝΤΑΡΣΥΑ, άρα κάλπικη. Όλα είναι ψέματα αν εμπλέκονται με κάποιο τρόπο αριστεροί! Η αναπαραγωγή της κατηγορίας περί πολιτικής ένταξης αναπαράχθηκε στο διαδίκτυο με τρόπο που θυμίζει τη λειτουργία των προεκλογικών “τρολ”. Ζηλωτές θερμοί του Μανιαδάκη και του χειρότερου παρακράτους επί το έργον.
Η ενορχηστρωμένη προσπάθεια υποβάθμισης έως δικαιολόγησης της αστυνομικής βίας πέφτει στο κενό από τη γενικευμένη λαϊκή κατακραυγή. Κατακραυγή που εκφράζεται άμεσα με την μεγαλειώδη συγκέντρωση το απόγευμα της Κυριακής. Οξύμωρο το γεγονός ότι κανένας δεν νοιώθει την ανάγκη να ψελλίσει από πλευράς κυβέρνησης κάτι παραπάνω πέραν κάποιας “ενόχλησης”.
Το καθεστώς Μητσοτάκη μοιάζει να παίρνει διαζύγιο με τις φιλελεύθερες και δημοκρατικές φωνές εντός του κόμματος της ΝΔ αλλά και του ευρύτερου ιδεολογικού περίγυρου, υποκύπτοντας πλήρως στον ακροδεξιό εσμό. Ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη διαβεβαιώνει ότι δεν κινδυνεύει η δημοκρατία. Διατάσσεται ΕΔΕ προς απόδοση ευθυνών. Ιδιαίτερη εντύπωση προκαλεί σε πολλούς η “μουδιασμένη” αντίδραση του κοινοβουλευτικού τόξου.
Τη μεταδημοκρατία ανακαλύπτει ο ανέμελος Τσίπρας, επιλέγοντας ένα φραστικό τακτικισμό που θα του επιτρέψει την εκλογική διείσδυση στον “μεσαίο χώρο”. Στην πολιτική δεν είναι όμως όλα εκλογές. Εξαίρεση το ΚΚΕ το οποίο σε μία σπάνια στιγμή και κρούοντας το κώδωνα του κινδύνου για τα λαϊκά δικαιώματα, επιλέγει τη μη “μοναχική πορεία” και αποφασίζει την από κοινού συμμετοχή στην διαμαρτυρία της Τρίτης.
Η πορεία-τομή της Τρίτης
Αυτό που φαίνεται να έχει χαθεί από το κάδρο είναι το μήνυμα της πορείας αυτής. Πρόκειται για πραγματικά πρωτόγνωρη σε μέγεθος και παλμό πορεία εντός συνοικίας. Την ώρα που ξεκίναγαν οι συγκρούσεις στη μάντρα του Ιωσηφόγλειου, το τέλος της πορείας βρισκόταν στη κεντρική πλατεία. Αν υπολογίσουμε σωστά τη διαδρομή της πορείας, μιλάμε για πάνω από τρία χιλιόμετρα υψηλής πυκνότητας κόσμου.
Ακόμα πιο εντυπωσιακό είναι το γεγονός του γιατί τόσος κόσμος διαδήλωσε. Η εναντίωση με τη κυβέρνηση αποκτά συνολικό χαρακτήρα: οικονομική ανέχεια, ελλιπέστατη διαχείριση της υγειονομικής κρίσης, αστυνομικό κράτος, αιτήματα επανοικειοποίησης του δημόσιου χώρου. Όσο και αν ενοχλεί, το ζήτημα του Κουφοντίνα τέθηκε με το σύνθημα “Κανένας νεκρός της πείνας απεργός” και έγινε σύνθημα και στα μπαλκόνια της Νέας Σμύρνης. Ένα ετερόκλητο πλήθος που έχει άρει οριστικά την εμπιστοσύνη του στην κυβέρνηση του 2019. Με εντονότατο το στοιχείο των νέων ανθρώπων.
Από αστυνομικής πλευράς η αντιμετώπιση γίνεται αρχικά δια αέρος με το ελικόπτερο και drones να επιχειρούν. Φήμες διαχέουν αυτό που μετά γίνεται ρεπορτάζ: η αστυνομία έχει ήδη κατασχέσει μεγάλη ποσότητα από μολότοφ και αλλά υλικά που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για “πρόκληση ταραχών”.
Σε μεγάλα τμήματα κόσμου η διάθεση για σύγκρουση με την αστυνομία είναι φανερή. Επί της οδού Εφέσου θα σχηματιστούν δύο διαφορετικοί κορμοί στην πορεία: Από τη μία πλευρά της μεγάλης νησίδας πρασίνου ο κύριος όγκος της διαδήλωσης. Από την άλλη ένα μεγάλο μπλοκ το οποίο σωρεύει τα οικοδομικά υλικά από τα έργα του δήμου. Εκεί οι πρώτοι διαδηλωτές, φοβούμενοι την συνέχεια της βραδιάς αρχίζουν να αποχωρούν. Μέχρι την πρώτη ρίψη μολότοφ απέχουμε χρονικά περίπου 45 λεπτά. Χρόνος επαρκέστατος για να αντιληφθεί το κράτος το μέγεθος της σύγκρουσης και που δεν δικαιολογεί τους μετέπειτα “ερασιτεχνισμούς”. Εάν όντως θέλεις να προασπίσεις την ειρηνική συνέχεια της διαμαρτυρίας.
Το μπλοκ των φερτών υλικών επιβάλει την παρουσία του στην κεφαλή της πορείας. Στο ύψος του Ιωσηφόγλειου ξεκινάν οι συγκρούσεις: μολότοφ και πέτρες από τη μια, δακρυγόνα και χειροβομβίδες κρότου λάμψης από την άλλη. Ο κρατικός σχεδιασμός φαίνεται να περιορίζεται στην προάσπιση του Α.Τ. Νέας Σμύρνης το οποίο απέχει εκατό μέτρα από το σημείο των οδομαχιών. Ένα κυπαρίσσι του αύλιου χώρου του Αγίου Χαραλάμπους αρπάζει φωτιά. Η αστυνομική αύρα νωχελικά κινείται προς πυρόσβεση, ενώ έντρομοι κάτοικοι ειδοποιούν και για άλλες εστίες. Τα παραταγμένα ΜΑΤ αρχίζουν σταδιακά να “κερδίζουν μέτρα” σε πραγματικά σφοδρές οδομαχίες.
Το εκπληκτικό συμβαίνει μπροστά από την κεντρική είσοδο της πόλης. Εμφανίζεται από την οδό Αγίας Φωτεινής μια ομάδα δικυκλιστών της αστυνομίας η οποία επιχειρεί ολομόναχη στην πλάτη του μπλοκ που συγκρούεται με τα ΜΑΤ. Για όποιον έζησε από κοντά τις στιγμές, είναι το σημείο που το κράτος παραδίδει σε λιντσάρισμα την ομάδα αυτή. Απορίας άξιο είναι το γεγονός τη μη ύπαρξης όχι νεκρού αστυνομικού, αλλά νεκρών αστυνομικών. Ο επιτελικός σχεδιασμός μπορεί να χαρακτηριστεί ή πλήρως ανίκανος ή εσκεμμένος. Ταπεινή γνώμη: ισχύει το δεύτερο.
Οι εκπλήξεις συνεχίζονται: Η αστυνομία επιλέγει να ωθήσει το πλήθος, το οποίο δεν αποτελείται μόνο από άτομα που συγκρούονται, προς τον αστικό ιστό και κρατώντας πλάτη στη Συγγρού. Την ώρα που το πλήθος τρέχει να σωθεί προς πάσα κατεύθυνση, νέες δυνάμεις της ΔΕΛΤΑ εφορμούν από την Αγίας Φωτεινής και τα γύρω στενά. Αρχίζει ένα μακελειό που δεν έχει αποτυπωθεί πουθενά: Ο γράφων είδε δύο νέα παιδιά να σπάνε με τα σώματα τους τη τζαμαρία της πολυκατοικίας που διαμένει για να σωθούν από τις δυνάμεις της ΔΕΛΤΑ. Ακριβώς όπως πράττει ο μακαρίτης ο Θανάσης Βέγγος στον “Παπατρέχα”.
Οι δύο νεαροί άρχισαν να τρέχουν αλαφιασμένοι στις σκάλες της πολυκατοικίας. Όταν άνοιξα τη πόρτα του σπιτιού μου, ο πρώτος έπεσε κάτω κλαίγοντας και εκλιπαρώντας τη γυναίκα μου να τον σώσει. Ο δεύτερος βγαίνει στο μπαλκόνι που βλέπει στο αυλιδάκι μας και σε κατάσταση αμόκ, νομίζοντας προφανώς πως τον κυνηγούν ακόμη, βουτά στο κενό από τον πρώτο όροφο. Περίπου 5 μέτρα απόσταση. Αληθινά ευγνωμονώ το Θεό που δεν πέθανε μέσα στο σπίτι μου. Ως εκ θαύματος τον βρήκα σώο και αβλαβή. Μετά από μία ώρα δεν είχαν ηρεμήσει ακόμη. Τους πρότεινα να πάνε σπίτια τους, μιας και τα πράγματα φαίνονταν πιο ήρεμα. Κλαίγοντας με εκλιπαρούσαν να τους πάω εγώ στα σπίτια τους. Περπατήσαμε μαζί περίπου ένα χιλιόμετρο. Όταν τους άφησα δεν είχαν ηρεμήσει ακόμη. Δεν υπάρχει χειρότερο συναίσθημα από το να έρχονται άνθρωποι ικέτες στα πόδια σου, πιστέψτε με.
Στην περιδιάβαση μου επιστρέφοντας, παντού έπεφτα σε ένα ανελέητο κυνηγητό. Ένας μαθητής γυμνασίου κρυβόταν μέσα σε θάμνους. Δύσκολο να περιγράψεις τι υπέστη από τους ΔΕΛΤάδες όταν τον ανακάλυψαν. Κάποιες νεαρές κοπέλες φώναζαν να τον αφήσουν ήσυχο. Εγώ κοίταγα αποκαμωμένος. Η νύχτα έμοιαζε να μην έχει τελειωμό. Μέχρι τις 10 και 10 έβλεπα να εξευτελίζονται προσαχθέντες. Τρεις ώρες μετά το κεντρικό κορμό των επεισοδίων.
Η γειτονιά διχάζεται στα δύο. Άλλοι καταβρέχουν διαδηλωτές από τα μπαλκόνια τους, κατηγορώντας τους για τα πάντα. Άλλοι παρέχουν άσυλο. Γνωρίζω καλά γείτονες που καλούσαν στο 100 για να καταδώσουν τα σημεία που κρύβονταν “ταραξίες”. Άλλους που κατέβηκαν στο δρόμο για να σώσουν παιδιά. Μια γειτονιά χωρισμένη στη μέση. Το επιτελείο των αρίστων σχεδόν πέτυχε. Μόνο οι νεκροί απουσιάζουν. Μάλλον θα δοθούν και άλλες ευκαιρίες. Σχεδιασμός είναι, θα βγει κάποια στιγμή. Η τάξη και η πρόοδος για να επιτευχθούν έχουν ανάγκη το χάος πρώτα. Αρκεί ο εγγυητής να έχει χρόνο για άλλα βιντεοσκοπημένα μηνύματα.
Ξημερώνει Τετάρτη. Έχω ανάγκη να πάω το γιο μου στο πάρκο μικρασιατικής μνημοσύνης που έντυσε με τα αγάλματα του ο υπέροχος γλύπτης και άνθρωπος Β. Καπάνταης. Το βράδυ με δυσκόλεψε στον ύπνο του. Ευτυχώς για μένα είναι μόλις δυόμιση χρονών. Η αγκαλιά αρκεί. Δεν χρειάζονται εξηγήσεις ακόμη. Αλήθεια, τι θα μπορούσα να του πω για τα σημερινά;
*Απόφοιτος του τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας του Παντείου.
Μεταπτυχιακός φοιτητής Δημόσιας Ιστορίας του ΕΑΠ.
—————————-
Σημείωση Φαρέτρας: Ευχαριστούμε την αναγνώστριά μας Ε.Β.
