Λία Μάγειρα “Οδοιπορικό στη Βόρεια Πίνδο – Ακολουθώντας τη Στράτα του Αλή Πασά”(7)
Ακολουθώντας τη «Στράτα του Αλή Πασά»
Στης Σαμαρίνας τα βουνά είναι μια κρύα βρύση,
που έσκυψα να πιω νερό, το στόμα να δροσίσω,
κι΄ έπεσε το μαντήλι μου, το χρυσοκεντημένο,
όπου μου το κεντήσανε δυο μαυρομμάτες κόρες,
η μια από τα Γιάννενα, η άλλη απ΄ το Ζαγόρι.
Η μια μου κέντησ΄ αϊτό, η άλλη τον πετρίτη.
Αν τόβρει, νιος να το χαρεί, αν νια, να το κερδέση.
Μ΄αν τόβρει ο γιος τ΄ Αλή-πασά , τα μαύρα να φορέσει.
Η λιθόστρωτη αμαξωτή οδός, ονομαζόμενη «στράτα του Αλή πασά», περνούσε δίπλα από τη λίμνη Παμβώτιδα των Ιωαννίνων, έφτανε στο οροπέδιο Πολιτσές, και από εκεί δια μέσου Μηλιάς, Κρανιάς και Γρεβενών, πήγαινε στη Θεσσαλονίκη, Αμφίπολη και Κωνσταντινούπολη.
Ακολουθώντας τη «στράτα» από τα Γρεβενά, περνάμε από το γεφύρι του Σταυροπόταμου, φτάνουμε στο βλαχοχώρι Κρανιά και σταματάμε στο γεφύρι του Σταμπέκη.
Η Κρανιά δημιουργήθηκε το 1507, έχοντας σαν πυρήνα της το παλιό χάνι της διαδρομής Γιάννενα – Γρεβενά. Εδώ κατέλυαν οι καραβαναραίοι (κυρατζήδες), που έφταναν μέχρι την Κωνσταντινούπολη. Από το γεφύρι περνούσαν οι ξενιτεμένοι Ηπειρώτες της εποχής, κατευθυνόμενοι στο Βουκουρέστι και στο Ιάσιο.
Στον άξονα αυτού του δρόμου, δημιουργήθηκε ένας καινούργιος δρόμος, του οποίου η σημασία αφορά όλα τα Βαλκάνια. Ο δρόμος των ρωμαϊκών λεγεώνων, του Αλή-πασά και της ξενιτιάς, έγινε ο δρόμος της προκοπής, του πολιτισμού, της επικοινωνίας Ανατολής και Δύσης και της φιλίας των Βαλκανίων.
Η Νέα Εγνατία.
Κείμενο-Φωτογραφίες: Λία Μάγειρα
