“Οριακή κατάσταση – Τα αναπάντητα ερωτήματα των κατοίκων των νησιών για το προσφυγικό” γράφει ο Μιχάλης Λαγάνης
Όταν, το 482 προ Χριστού, καταστράφηκαν οι δύο γέφυρες που ο Ξέρξης είχε φτιάξει στον Ελλήσποντο για να περάσει ο στρατός του στην Ελλάδα, έξαλλος ο Πέρσης βασιλιάς διέταξε να μαστιγώσουν και να καταραστούν τη θάλασσα.
Όταν η Πυθία έδωσε τον χρησμό για την αναγκαιότητα των «ξύλινων τειχών», οι τρομοκρατημένοι από την προέλαση των Περσών Αθηναίοι πίστευαν ότι θα τους σώσουν ο Παρθενώνας και οι εκκλήσεις στους θεούς. Ευτυχώς στο τέλος εισακούστηκε ο Θεμιστοκλής και η Αθήνα «έχτισε» τον ανίκητο αθηναϊκό στόλο που θριάμβευσε στη Σαλαμίνα.
Επειδή η Ιστορία συνήθως επαναλαμβάνεται σαν φάρσα, 2.500 χρόνια μετά, προφανώς θέλοντας να τιμήσει την επέτειο της ναυμαχίας, η ελληνική κυβέρνηση οραματίστηκε τα πλωτά τείχη του ανατολικού Αιγαίου πιστεύοντας ότι με αυτό τον τρόπο θα αποτρέψει τις ροές από την Τουρκία.
Την ίδια ώρα που ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου Νότης Μηταράκης και οι συνεργάτες του ανακαλύπτουν την πραγματικότητα ψάχνοντας πώς, ύστερα από επτά μήνες «πίσω – μπρος», θα μπορέσουν να κάνουν πράξη τις προεκλογικές τους εξαγγελίες, τα νησιά του ανατολικού Αιγαίου όπου παραμένουν έγκλειστοι στις δομές περισσότεροι από 42.000 πρόσφυγες και μετανάστες είναι πλέον ένα «ηφαίστειο» λίγο πριν από την έκρηξη!
Απέραντος σκουπιδότοπος
Όσα διαδραματίστηκαν την τελευταία εβδομάδα στη Μόρια με χιλιάδες εξαθλιωμένους ανθρώπους να βγαίνουν στον δρόμο ζητώντας λύτρωση από την κόλαση του hotspot και τους κατοίκους του νησιού, οι οποίοι πλέον νιώθουν «ξένοι στον τόπο τους» και «φύλακες» σε αποθήκες ανθρώπινων ψυχών, είναι μόνο ένα πολύ μικρό δείγμα της κατάστασης που επικρατεί στα ακριτικά νησιά.
Αυτή τη στιγμή στη Μόρια βρίσκονται περίπου 20.000 άνθρωποι. Περίπου 4.500 εντός του hotspot και οι υπόλοιποι περιμετρικά του καταυλισμού. Στον ελαιώνα, μέσα σε έναν απέραντο σκουπιδότοπο, μέσα σε πρόχειρα στημένες σκηνές που βουλιάζουν στα λασπόνερα και τις ακαθαρσίες, στερούμενοι επί μήνες τα στοιχειώδη να ζει κανείς, δίχως καμιά ιατροφαρμακευτική πρόληψη, περιμένοντας επί μήνες να εξεταστεί η αίτηση ασύλου που έχουν υποβάλει, με τον καθημερινό φόβο της απόρριψης και επαναπροώθησής τους στην Τουρκία.
Αυτοί οι άνθρωποι λοιπόν είδαν τις αιτήσεις τους να παγώνουν, αφού, σύμφωνα με νέα νομοθετική ρύθμιση, η Υπηρεσία Ασύλου δίνει πλέον προτεραιότητα στα αιτήματα που υποβάλλουν οι νεοεισερχόμενοι από 1.1.2020 «παγώνοντας» τις διαδικασίες για τους αιτούντες από το 2019.
«Το ένα τρίτο των έγκλειστων στα hotspots είναι παιδιά. Επτά στα δέκα κάτω των 12 χρόνων. Τουλάχιστον 1.100 υπολογίζονται οι ασυνόδευτοι. Επίσης έγκλειστοι επί μήνες κάτω από άθλιες συνθήκες στους καταυλισμούς παραμένουν ηλικιωμένοι, γυναίκες σε προχωρημένη εγκυμοσύνη, ΑμεΑ, θύματα βασανιστηρίων και πάσχοντες από κατάθλιψη και μετατραυματικό στρες.
Εκτεθειμένοι σε άθλιες συνθήκες διαβίωσης, στερούμενοι ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, εκτεθειμένοι σε εγκληματικές συμμορίες άλλων μεταναστών και διαρκείς συγκρούσεις. Έρμαια μιας υπηρεσίας ασύλου σε λίστες αναμονής πολλών μηνών.
Πρέπει άμεσα τόσο η ελληνική κυβέρνηση όσο και οι χώρες της Ε.Ε. να προχωρήσουν στην άμεση αποσυμφόρηση των νησιών του ανατολικού Αιγαίου και τη μετεγκατάσταση στα υπόλοιπα κράτη – μέλη για τους κατόχους ασύλου» επισημαίνει ο εκπρόσωπος Τύπου του ελληνικού τμήματος της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες Boris Cheshirkov.
Η οργή των κατοίκων
Η υπομονή και η ανοχή των κατοίκων στα νησιά έχει προ πολλού εξαντληθεί.
Επί πέντε χρόνια υπομένουν ένα δυσανάλογο κόστος. Αυτό της μεγαλύτερης προσφυγικής κρίσης μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η συντριπτική πλειονότητα αποτέλεσε μνημείο αλληλεγγύης και υποστήριξης σε σχεδόν ενάμισι εκατομμύριο κατατρεγμένους και ταλαιπωρημένους ανθρώπους, οι οποίοι πέρασαν από τον τόπο τους. Ή πλέον εγκλωβίστηκαν σε αυτόν.
Λογικό και επόμενο λοιπόν να ξεσπούν με οργή και αγανάκτηση ακόμα και στη θέα μεταναστών. Μεταξύ τους υπάρχουν και θύματα διαφόρων φασιστικών και ακροδεξιών στοιχείων που μέσα στη γενική αναταραχή κατορθώνουν να παρεισφρέουν ανάμεσά τους παρασύροντας σε ρατσιστικά πογκρόμ.
Κυρίως όμως οι κάτοικοι των νησιών του ανατολικού Αιγαίου είναι θύματα του εμπαιγμού των εκάστοτε κυβερνώντων, οι οποίοι υλοποιούν μόνο στα λόγια την αποσυμφόρηση και το οριστικό κλείσιμο των «προσωρινών δομών». Δικαίως θέτουν τα δικά τους ερωτήματα, τα οποία παραμένουν επί χρόνια αναπάντητα.
● Ποιοι κρύβονται πίσω από τα κυκλώματα των διακινητών που δρουν ανενόχλητοι εντός και εκτός των hotspots;
● Ποιος είναι ο πραγματικός ρόλος στην όξυνση των εντάσεων και αντιδράσεων των προσφυγών των μελών διαφόρων αμφιβόλου προέλευσης και ρόλου ΜΚΟ, κυρίως από το εξωτερικό, που εμφανίστηκαν από το πουθενά στα νησιά;
● Πόσο ακόμα θα συνεχιστεί ο εμπαιγμός των τοπικών πολιτευτών, οι οποίοι αρνούνται να αναλάβουν το πολιτικό κόστος μιας πιθανής σύγκρουσης όχι μόνο με την εκλογική τους βάση, αλλά και με την ηγεσία του κόμματος που εκπροσωπούν ζητώντας άμεσες λύσεις στο πρόβλημα;
● Ποιοι είναι οι ντόπιοι επιτήδειοι οι οποίοι έτρεξαν να επωφεληθούν από το προσωπικό δράμα εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων;
● Γιατί η πολιτεία δεν ενισχύει τις δυνάμεις αστυνόμευσης για την αντιμετώπιση και τον έλεγχο των εγκληματικών ομάδων που πλέον έχουν δημιουργηθεί εντός των καταυλισμών ή κάποιων υπόπτων βανδαλισμών και λεηλασιών σε ξωκλήσια, νεκροταφεία και περιουσίες κατοίκων;
● Πού είναι «κρυμμένη» η υποτιθέμενη αλληλεγγύη των Ευρωπαίων εταίρων.
● Ποιος θα ελέγξει αυστηρά την κυβέρνηση της Τουρκίας, που χρησιμοποιεί τη μεταναστευτική κρίση ως «ισχυρό όπλο» άσκησης πίεσης στην Ευρώπη και την Ελλάδα προς όφελός της;
Όσο αργούν οι απαντήσεις και οι πρωτοβουλίες τόσο θα χειροτερεύει η κατάσταση…