Σε πανηγυρική ατμόσφαιρα τα θυρανοίξια του Άη Δημήτρη στα Παλατίτσια – Ξενάγηση από την Αγγελική Κοτταρίδη
Σε πανηγυρική ατμόσφαιρα έγιναν σήμερα το πρωί τα θυρανοίξια του μεταβυζαντινού ναού του Αγίου Δημητρίου Παλατιτσίων, με παρουσία πολύ κόσμου, που ήταν ενημερωμένος για τη σημασία ενός τέτοιου μνημείου.
Με τον Μητροπολίτη Βεροίας Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμονα να χοροστατεί, με παρόντες την Προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Αγγελική Κοτταρίδη, που ανέδειξε τη σημασία του μνημείου οδηγώντας στην αποκατάστασή του, τον βουλευτή Τάσο Μπαρτζώκα, εκπροσώπους του Αντιπεριφερειάρχη και του Δημάρχου και δημοτικούς συμβούλους, πραγματοποιήθηκε η πρώτη θεία λειτουργία και ο ναός παραδόθηκε πια στο κοινό.
Ακολούθησε επιμνημόσυνη δέηση για τον Μανόλη Ανδρόνικο, που πρώτος το 1940, όντας φοιτητής της Αρχαιολογίας, συνέλαβε το μέγεθος του ερειπωμένου ναού. Ο νεαρός φοιτητής τότε θα κάνει την παρθενική του εμφάνιση στην έρευνα, με ένα μικρό άρθρο για μια από τις πολλές επιγραφές του μνημείου.
Ο Άγιος Δημήτριος χτισμένος το 1570, την εποχή του Σουλεϊμάν του Μεγαλοπρεπούς, καθρεφτίζει με την αρχιτεκτονική του και τις τοιχογραφίες του όχι μόνο την ευμάρεια των κατοίκων της περιοχής που τον έχτισαν και το βαθύ θρησκευτικό τους συναίσθημα μέσα στην Τουρκοκρατία, αλλά και την αδιάσπαστη συνέχεια του Ελληνισμού, όπως αποδεικνύεται από τη θέση του, από υλικά του Ανακτόρου των Αιγών που χρησιμοποιήθηκαν στο χτίσιμό του, αλλά και από τις εύγλωττες και εντυπωσιακές γι’ αυτήν τη συνέχεια τοιχογραφίες του.
Για τη σημασία του ναού μίλησε ο Μητροπολίτης κ. Παντελεήμων, εξαίροντας ταυτόχρονα τις προσπάθειες της Αρχαιολογίας και της Προϊσταμένης της, που οδήγησαν στο σημερινό αποτέλεσμα, να χαίρεται ο κόσμος ένα τέτοιο μνημείο, προστατευόμενο από την UNESCO, μιλώντας παράλληλα για την δύναμη του Ελληνισμού και τη συνέχεια του, όπως διαγράφεται στο χώρο της Μακεδονίας και ειδικά στις Αιγές.
Η ξενάγηση που ακολούθησε από την Αγγελική Κοτταρίδη, εξαιρετικά ενδιαφέρουσα και προσιτή στον καθένα, ανέδειξε τη σημασία του συγκεκριμένου μνημείου. Με τα σημερινά θυρανοίξια η Αγγελική Κοτταρίδη απέδωσε κι έναν οφειλόμενο φόρο τιμής στον δάσκαλό της, σπουδαίο αρχαιολόγο και διανοούμενο, τον Μανόλη Ανδρόνικο.
«Χτισμένος τον 16ο αιώνα με αρχιτεκτονικά μέλη που προέρχονται από το Ανάκτορο του Φιλίππου B’, στην ανατολική εσχατιά της νεκρόπολης των Αιγών, στον τόπο ενός Βυζαντινού κοιμητηρίου, ο Άη Δημήτρης των Παλατιτσίων/Αιγών είναι μια απροσδόκητα μεγαλοπρεπής τρίκλιτη βασιλική, με έναν εξαιρετικά βαθύ νάρθηκα
Δυο κιονοστοιχίες μοιράζουν τον κυρίως ναό, αλλά και τον νάρθηκα σε τρία κλίτη, μεγαλοπρέπεια ασυνήθιστη, που μαζί με την πολύ φροντισμένη κατασκευή και τις πλούσιες τοιχογραφίες, που κυριολεκτικά κατακλύζουν όλες τις επιφάνειες, μαρτυρούν την οικονομική ευμάρεια, αλλά και την καλλιτεχνική ακμή της περιοχής στα χρόνια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας» είπε η Αγγελική Κοτταρίδη.
«Οι συγκλονιστικές τοιχογραφίες του ναού φιλοτεχνήθηκαν από το χέρι δύο ζωγράφων: Ο Νικόλαος Ζωγράφος από το Λινοτόπι εξιστόρησε στον κυρίως ναό, το έτος 1570, τον βίο του Χριστού και του Αγίου Δημητρίου, αγίους, προφήτες και μάρτυρες, την Κοίμηση της Θεοτόκου, την Πλατυτέρα των Ουρανών.
Ο χρωστήρας του δεύτερου ζωγράφου μάς παρέδωσε στον μεγάλο νάρθηκα μία ανεπανάληπτη Δευτέρα Παρουσία, όπου ανάμεσα στους βασιλείς της Αποκάλυψης, στο σχήμα βυζαντινού αυτοκράτορα, επιφαίνεται ο Αλέξανδρος! Τα γράμματα της επιγραφής δίπλα από το κεφάλι του δεν αφήνουν καμιά αμφιβολία. Νικητής και τροπαιούχος, ήρωας του πιο διάσημου μυθιστορήματος ο Μεγαλέξανδρος, ώριμος άντρας πια, όπως τον είδαν οι Πέρσες, οι Άραβες και οι Βυζαντινοί, επιστρέφει επί τέλους στον τόπο, όπου νεαρό παλληκάρι ξεκίνησε το ταξίδι, τον πρώτο μήνα της Άνοιξης, δύο χιλιάδες πενήντα τρία χρόνια πριν….» συνέχισε η προϊσταμένη.
Κινούμενη η Αγγελική Κοτταρίδη στους χώρους του κυρίως ναού και του νάρθηκα και δείχνοντας στο κοινό τις εντυπωσιακές τοιχογραφίες του, που έγιναν από βλάχους αγιογράφους – εκπληκτική η απόδοση της «θάλασσας – γοργόνας», με τους συμβολισμούς που εμπεριέχει – κατάφερε να αιχμαλωτίσει κι αυτήν τη φορά το ενδιαφέρον του κόσμου, που συνειδητοποίησε πως ένα τέτοιο μνημείο βγαίνει μέσα από τη σιωπή και την αφάνεια και παραδίδεται στο σεβασμό και στο θαυμασμό.
Απαραίτητο να σημειωθεί πως υπεύθυνη για το έργο ήταν η προϊσταμένη της ΕΦΑ, Αγγελική Κοτταρίδη. Επιβλέποντες οι Μερόπη Χατζημιχάλη, αρχιτέκτων, Κωνσταντίνος Τζίμπουλας, συντηρητής και Δρ Μαρία Χειμωνοπούλου και Εύα Κοντογουλίδου, αρχαιολόγοι.
Φωτογραφίες: faretra.info
