Ποιος θα σταματήσει το έγκλημα κατά των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που συντελείται στο Κατάρ; Ο αριθμός των θανάτων έχει εκτοξευτεί όσο πλησιάζουμε στο Παγκόσμιο Κύπελλο.
Γράφει ο Γιάννης Ζωιτός
Μια απωθητική οσμή αιωρείται στην ατμόσφαιρα του μουντιαλικού Κατάρ, 41 μήνες πριν από τη σέντρα του εναρκτήριου αγώνα. Μια ‘υγρή’ οσμή από νωπό ιδρώτα και πηχτό αίμα. Μια ‘ανατριχιαστική’ οσμή από αμέτρητα πτώματα.
Το δικό τους αμερικανικό όνειρο
Πτώματα εργατών από το Νεπάλ, την Ινδία, το Μπαγκλαντές, άλλες χώρες της ανατολικής Ασίας. Εργατών που εγκατέλειψαν καθετί δικό τους κι αναζήτησαν μια νέα ευκαιρία ζωής σ’ έναν παράδεισο. Ένα καλύτερο μέλλον, ένα μεροκάματο στη ‘χώρα των μεγάλων ευκαιριών’, όπως διαφημίζεται σταθερά τα τελευταία χρόνια.
Μια ονειρεμένη χώρα της Μέσης Ανατολής, μόλις 11.581 τετραγωνικών χιλιομέτρων, με το μεγαλύτερο όμως κατά κεφαλήν εισόδημα ανά τον κόσμο που αναπτύσσεται ραγδαία, ποντάροντας πολλά στη διοργάνωση του Παγκοσμίου Κυπέλλου, από τις 21 Νοεμβρίου ως τις 18 Δεκεμβρίου του 2022. Χρίσμα που έλαβε κάτω από αδιευκρίνιστες -για την ώρα- διαδικασίες. Ξενοδοχεία – ουρανοξύστες τρυπούν και σκίζουν κατακόρυφα τον ουρανό.
Πριν από ένα μήνα εγκαινιάστηκε το εντυπωσιακό και υπερσύγχρονο μετρό στην πρωτεύουσα Ντόχα.
Τα 6 νέα από τα συνολικά 8 γήπεδα της διοργάνωσης κατασκευάζονται από την αρχή.
Όλα ανεξαιρέτως με το μόχθο των οικονομικών μεταναστών – εργατών. Απλών ανθρώπων, ανδρών κυρίως, που δεν γνωρίζουν αν το απόγευμα, μετά το τέλος της πολύωρης ατελείωτης βάρδιας, θα γυρίσουν πίσω για να ξεκουράσουν το κορμί τους παίρνοντας δύναμη για την επόμενη μέρα.
Τα τηλεοπτικά δίκτυα που καλύπτουν δημοσιογραφικά την πρόοδο των μεγαλόπνοων σχεδίων και τις πυρετώδεις προετοιμασίες έχουν την απαράβατη υποχρέωση, πριν από καθετί άλλο, να εξασφαλίσουν άδεια βιντεοσκόπησης από την Κυβέρνηση. Τους έμπιστους του Εμίρη που επιτρέπουν να αποτυπωθεί μια θολή πραγματικότητα. Εκείνη που εμφανίζει τους εργάτες να προμοτάρουν μια ψευδεπίγραφη αλήθεια.
Θύματα ποδοσφαίρου εν καιρώ ειρήνης
Η ‘κρυφή’ κάμερα ενός γερμανικού μέσου, του ‘Sport Inside’ εν προκειμένω, αρκεί για να καταγραφεί και να ξεγυμνωθεί η αλήθεια που επιχειρούν μάταια να καλύψουν. Μια αλήθεια που περιλαμβάνει το θάνατο 1.426 εργατών από το Νεπάλ κατά τη δεκαετία 2009-2019. Μόνο 111 έχασαν τη ζωή τους το πρώτο 5μηνο του 2019. Η μακάβρια λίστα δεν ξεχωρίζει εθνότητες, καθώς άλλοι 761 Ινδοί άφησαν την τελευταία πνοή τους στο Κατάρ από τον Ιανουάριο του 2014 έως και σήμερα. Η καταμέτρηση είναι ανεξάντλητη. Δεδομένου μάλιστα ότι πρόκειται για επίσημα στοιχεία, δεν αποκλείεται ο πραγματικός αριθμός να είναι πολλαπλάσιος.
Στη Βαρκελώνη και στο Σίνδεϊ, στα έργα για τους Ολυμπιακούς Αγώνες, καταγράφηκε ο θάνατος δύο και ενός ατόμου αντίστοιχα. Στην Αθήνα, εξαιτίας της πλημμελούς τήρησης των κανόνων ασφαλείας, ο αριθμός όσων έχασαν τη ζωή τους ήταν 14, αν και υπολογίζονται περί τους 40 συμπεριλαμβανομένων των έργων υποδομής (κατά το BBC), δουλεύοντας επί 13 και 14 ώρες διαδοχικά, ενώ στο Ρίο ντε Τζανέιρο τουλάχιστον 11 εργάτες πέθαναν από τον Ιανουάριο του 2013 ως το καλοκαίρι του 2016. Άλλοι 8 δε στα έργα για το Παγκόσμιο Κύπελλο του ’14.
Στο Κατάρ ο αριθμός των θυμάτων έχει εκτοξευτεί. Προ ημερών μόλις η Οργανωτική Επιτροπή ομολόγησε σε έκθεσή της πως “έχει γνώση του μεγάλου αριθμού θανάτων και έχει θέσει σε εφαρμογή πρόγραμμα που στοχεύει στην έγκαιρη ανίχνευση και αντιμετώπιση πιθανών κινδύνων και ζητημάτων υγείας“. Οι δεσμεύσεις ωστόσο είναι διάτρητες και ουδόλως πιστευτές όσο η εικόνα παρέχει δύναμη στους ισχυρισμούς των ανά τον κόσμο οργανώσεων και ακτιβιστών που διαμαρτύρονται δικαιολογημένα για την εκμετάλλευση των φτωχών εργατών στα εργοτάξια, ένα είδος δουλεμπορίου, και τις άθλιες συνθήκες διαβίωσης. Μια ολική καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Συνθήκες ανύπαρκτες
Ο Γερμανός ρεπόρτερ – εικονολήπτης διείσδυσε σε μέρη που δεν είχε καταφέρει να βρεθεί άλλος. Μίλησε με άνδρες του μόχθου που δεν κατόρθωσαν να κρύψουν την αγανάκτηση, την κούραση και πάνω απ’ όλα την απελπισία πίσω από το υποτυπώδες χαμόγελο που ‘έσκαγαν’ πότε-πότε. “Είμαστε αιχμάλωτοι“, έλεγε ο ένας, “επιβιώνουμε με νερό και ψωμί” ξεστόμιζε ο άλλος ενισχύοντας ό,τι είχε ακουστεί, την ίδια ώρα που κάμερα αποτύπωνε μέσα από το φακό τους μουχλιασμένους -από την υγρασία- πρασινωπούς τοίχους, τις υποτυπώδεις τουαλέτες που εξυπηρετούν τριψήφιο αριθμό ατόμων, τη στοίβαξη δεκάδων κρεβατιών σαν να επρόκειτο για στρατόπεδο συγκέντρωσης. Τέτοιο είναι!
“Η κατάστασή μας χειροτερεύει σε μηνιαία βάση. Δεν το αντέχω άλλο. Μερικές φορές αναρωτιέμαι, αν θα ήταν καλύτερα να πεθάνω“, ήταν η μαρτυρία ενός τρίτου. “Πρέπει να σωθούμε απ’ αυτό το μέρος. Κάποιος οφείλει να μας βοηθήσει“, έλεγε ακόμη ένας. Απόγνωση.
Το άκρον άωτον μιας θλιβερής και αδιόρθωτης κατάστασης; Ούτε την αμοιβή τους, αυτήν την πενιχρή, φέρεται να λαμβάνουν από τους προϊσταμένους τους, χωρίς ταυτόχρονα να μπορούν να δουλέψουν για άλλον εργοδότη. Κάμποσοι έχουν να πληρωθούν από τον Δεκέμβριο. “Μετά από τέσσερις μήνες χωρίς αμοιβή, σταματήσαμε να δουλεύουμε. Τ’ αφεντικά μας έδιωξαν. Μας είπαν ότι μπορούμε να εργαστούμε για άλλη εταιρία. Αλλά δεν είναι δυνατόν χωρίς τα χαρτιά μας. Πήγαμε στο Δικαστήριο Εργατικών Διαφορών και στην Πρεσβεία, αλλά τίποτα δεν άλλαξε“, υποστήριξε ένας από τους ‘πολιορκημένους’ εργάτες.
“Δυο πέθαναν μπροστά στα μάτια μου και ήμασταν σοκαρισμένοι. Άλλοι αρρώστησαν, αλλά δεν τους άφησαν να καθίσουν στο κρεβάτι. Τους έστειλαν να δουλέψουν στη ζέστη“, ομολόγησε ακόμη ένας.
Όσοι έχουν τη δύναμη, σωματική και πνευματική, αντέχουν και συνεχίζουν ελπίζοντας ότι θα ζουν την επόμενη μέρα. Αιτίες θανάτου; Πολλές και διάφορες, παρά το γεγονός πως καθένας εξ αυτών -προτού εκδοθεί κάρτα εργασίας- είχε λάβει πιστοποιητικό από ντόπιο γιατρό πως ήταν απόλυτα υγιής. Εργατικά ατυχήματα, καρδιακά προβλήματα, ακόμη και εξάντληση. Όπως ακριβώς ένας ηλεκτρολόγος που κηδευόταν στην πατρίδα του. “Είχε εργαστεί σε διάφορα εργοτάξια του Κατάρ“, μετέφερε η οικογένειά του.
Στης FIFA την πόρτα όσο θέλεις βρόντα
“Πρόκειται για σοβαρές καταγγελίες. Θα τις εξετάσουμε με την οργανωτική επιτροπή“, ήταν η τοποθέτηση υπευθύνου της FIFA ύστερα από την όχληση του ‘Sport Inside’. “Αυτό το Παγκόσμιο Κύπελλο θα αφήσει μια πολύ σημαντική κληρονομιά“, συμπλήρωσε ο Τζιάνι Ινφαντίνο, προωθώντας την κλήση.
Φτάνουν πια της σκλαβιάς τα χρόνια…
Ως τότε, δείτε όλο το ρεπορτάζ κι ας είναι στα γερμανικά:
