Πώς διαμορφώνεται ο χάρτης των εισφορών το 2019
Ρούλα Σαλούρου
Οικονομική ανάσα σε ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενους με μεσαία και υψηλά εισοδήματα, τους ίδιους δηλαδή που τα δύο προηγούμενα χρόνια κλήθηκαν να πληρώσουν στο Δημόσιο, ακόμη και το 70% των προσόδων τους, αναμένεται να δώσει η μείωση του ποσοστού εισφορών για κύρια ασφάλιση, από 20% σε 13,33%. Στον αντίποδα βέβαια, όλοι οι υπόλοιποι ελεύθεροι επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενοι και αγρότες, με χαμηλά εισοδήματα θα υποστούν διπλή αύξηση εισφορών, αφενός λόγω της αύξησης της βάσης υπολογισμού των εισφορών, αφετέρου λόγω της αύξησης του κατώτατου μισθού.
Τα ειδοποιητήρια με τις εισφορές Ιανουαρίου αναμένονται μέσα στο δεύτερο 15νθήμερο του Φεβρουαρίου και οι αλλαγές αφορούν τόσο τις εισφορές κύριας ασφάλισης, όσο και αυτές για επικούρηση και εφάπαξ. Για το σύνολο των 1,4 εκατ. ελεύθερων επαγγελματιών, αυτοαπασχολουμένων και αγροτών, βάση υπολογισμού είναι πλέον το 100% του καθαρού φορολογητέου εισοδήματος συν τις καταβλητέες εισφορές του προηγούμενου έτους, αφού από 1/1/2019 καταργήθηκε η έκπτωση 15% στη βάση υπολογισμού, που ίσχυε το 2018.
Η γενική ελάχιστη εισφορά υπέρ ΕΦΚΑ διατηρείται μεν στο 20% του κατώτατου μισθού, ήτοι στα 117,2 ευρώ τον μήνα για τους ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενους με πάνω από 5 χρόνια επαγγελματική δραστηριότητα, και στα 74 ευρώ για τους αγρότες αλλά και για τους νέους ασφαλισμένους που έχουν έως 5 έτη δραστηριότητας. Ομως, η αναμενόμενη αναπροσαρμογή του μισθού από το δεύτερο 15νθήμερο του Ιανουαρίου, αναμένεται να οδηγήσει σε αντίστοιχη αύξηση τις εισφορές όσων δηλώνουν χαμηλά εισοδήματα.
Οι μειώσεις εισφορών αφορούν 250.000 ελεύθερους επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενους και αγρότες, με το ποσοστό για τον υπολογισμό της εισφοράς κύριας σύνταξης να ορίζεται στο 13,33%, αντίστοιχο με το ύψος της εργοδοτικής εισφοράς που καταβάλλεται για τους μισθωτούς, έναντι του 20% που ισχύει από το 2017. Ψαλιδίζεται δηλαδή κατά 6,67 ποσοστιαίες μονάδες ή κατά 33,3%.
Στην πράξη, όσοι δηλώνουν εισόδημα (καθαρό συν τις καταβλητέες εισφορές του προηγούμενου έτους) έως και 10.560 ευρώ τον χρόνο (880 ευρώ τον μήνα) θα πληρώσουν εισφορά για σύνταξη 117,2 ευρώ τον μήνα, μέχρι αυτή να αναπροσαρμοστεί σύμφωνα με τον νέο κατώτατο μισθό.
Για τους αγρότες το ποσοστό υπολογισμού της εισφοράς για κύρια σύνταξη ορίζεται στο 12%, έναντι 18% που θα ίσχυε με το προηγούμενο καθεστώς.
Το ποσοστό υπολογισμού της εισφοράς για υγεία παραμένει στο 6,95% ως ισχύει, για όλους. Με βάση των σημερινό κατώτατο μισθό δε, η κατώτατη εισφορά για την υγειονομική περίθαλψη είναι 40,73 ευρώ μηνιαίως για τους ασφαλισμένους σε πρώην ΟΑΕΕ και ΕΤΑΑ.
Η εισφορά για επικουρική σύνταξη για όσους αυτοαπασχολούμενους και ελεύθερους επαγγελματίες έχουν ασφάλιση σε επικουρικό τομέα του Ενιαίου Ταμείου Επικουρικής Ασφάλισης και Εφάπαξ Παροχών (ΕΤΕΑΕΠ) ορίζεται και μάλιστα, αναδρομικά, από 1η Ιανουαρίου 2017, σταθερή στο κατώτατο πλαφόν των 41,02 ευρώ (7% επί του κατώτατου μισθού ανεξαρτήτως εισοδήματος). Εφόσον αυξηθεί ο κατώτατος, θα αυξηθούν και αυτές. Αντίστοιχα, η εισφορά για πρόνοια (εφάπαξ) για όσους αυτοαπασχολούμενους έχουν ασφάλιση σε τομέα πρόνοιας του ΕΤΕΑΕΠ ορίζεται σταθερή στο κατώτατο πλαφόν των 23,44 ευρώ (4% επί του κατώτατου μισθού ανεξαρτήτως εισοδήματος).
Και το 2019 εφαρμόζονται για τους ασφαλισμένους του πρώην ΕΤΑΑ οι εκπτώσεις από 5% έως 50% που ισχύουν έως το 2021 αλλά μόνο για το άθροισμα εισφορών κύριας σύνταξης και υγείας (εξαιρούνται η επικουρική ασφάλιση και το εφάπαξ). Με την πρόσφατη απόφαση του υπουργείου Εργασίας, όσοι από 1/1/2019 και εφεξής αμείβονται με τίτλους κτήσης, θα καταβάλλουν εισφορά 20,28% για ασφάλιση και υγεία.
Μειώνονται οι εισφορές για επικουρική ασφάλιση
Μείωση των εισφορών για επικουρική ασφάλιση, από 7% στο 6,5% προβλέπεται από τον Ιούνιο του νέου έτους και έως 31 Μαΐου 2022. Πρόκειται ουσιαστικά για τη σταδιακή επαναφορά των εισφορών που καταβάλλουν εργοδότες και εργαζόμενοι προς το Ενιαίο Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης και Εφάπαξ Παροχών (ΕΤΕΑΕΠ), στα προ του 2016 επίπεδα. Ετσι, οι εισφορές που αυξήθηκαν από τον Ιούνιο του 2016 στο 7% (3,5% για εργοδότες και 3,5% για εργαζομένους), μειώνονται σε 3,25% για την κάθε πλευρά από την 1/1/2019 έως τις 31/5/2022.
Στόχος είναι το ποσοστό της εισφοράς για επικουρική ασφάλιση να επανέλθει στο 6% (3%+3%) από τον Ιούνιο του 2022 και μετά. Τα παραπάνω, ήτοι εισφορά 6,5% από 1η Ιουνίου 2019, ισχύουν όχι μόνο για τους μισθωτούς αλλά και για τους ελεύθερους επαγγελματίες κι αυτοαπασχολούμενους, ανεξάρτητα από το εάν έχουν ασφαλιστεί πριν ή μετά την 1/1/1993 σε κάποιο από τα επικουρικά που έχουν ενταχθεί στο ΕΤΕΑΕΠ. Το ποσοστό της μηνιαίας εισφοράς από 1/6/2022 και μετά, επανέρχεται στο 6%.
Στο 10% από 6,67% διαμορφώνονται οι εισφορές του Δημοσίου προς τον ΕΦΚΑ, με στόχο έως το 2020 και το κράτος ως εργοδότης να καταβάλει στο Ταμείο, για τους δημόσιους υπαλλήλους που απασχολεί, εισφορά 13,33%.
ΔΕΚΟ και τράπεζες: εξομοίωση με μισθωτούς
Μειώσεις εισφορών κύριας ασφάλισης που καταβάλλουν στον ΕΦΚΑ 35.000 μισθωτοί από συγκεκριμένες πρώην ΔΕΚΟ και τράπεζες, αλλά και ηθοποιοί καθώς και εργαζόμενοι αεροπορικών, προβλέπονται και για το 2019.
Μειώσεις στις εισφορές κύριας ασφάλισης που καταβάλλουν στον ΕΦΚΑ περίπου 35.000 μισθωτοί από συγκεκριμένες πρώην ΔΕΚΟ και τράπεζες αλλά και ηθοποιοί καθώς και εργαζόμενοι αεροπορικών επιχειρήσεων, προβλέπονται και για το 2019, με στόχο οι καταβολές τους να εξομοιωθούν σταδιακά έως το 2020 με αυτές όλων των υπόλοιπων μισθωτών (6,67% για τους εργαζομένους και 13,33% για τους εργοδότες). Καθώς μέχρι το 2016, τόσο οι εργοδότες όσο και οι μισθωτοί αυτοί πλήρωναν σημαντικά υψηλότερες εισφορές, η σταδιακή εξομοίωσή τους με τους υπόλοιπους εργαζομένους οδηγεί έμμεσα σε μικρές αυξήσεις μισθών, μεταξύ 6 και 20 ευρώ, ενώ σε περιπτώσεις υψηλόβαθμων στελεχών οι αυξήσεις μπορεί να αγγίξουν και τα 70 ευρώ τον μήνα. Αναλυτικότερα, και σύμφωνα με τον νόμο Κατρούγκαλου, οι εισφορές για το τρέχον έτος διαμορφώνονται ως εξής:
• ΤΣΠ – ΗΣΑΠ: Για ασφαλισμένους των ΗΣΑΠ, οι εισφορές υποχωρούν από 7,75% που ήταν το 2018, σε 7,22%. Αντίστοιχα για τον εργοδότη, υποχωρούν στο 14,79% (από 16,25% τον προηγούμενο χρόνο).
• ΤΣΠ – ΕΤΕ, ΤΣΠ – ΕΤΒΑ: Για τους ασφαλισμένους στα πρώην ταμεία της Εθνικής Τράπεζας και της ΕΤΒΑ, οι εισφορές έχουν οριοθετηθεί για το τρέχον έτος στο 7,22%. Οσο για τους εργοδότες, ειδικά για την Εθνική Τράπεζα, η εισφορά ορίζεται για το 2019 στο 14,98%, από 19,915% που ήταν το 2016, ενώ για την πρώην ΕΤΒΑ, η εισφορά ορίζεται στο 14,90% για φέτος, από 19,665% που ήταν το 2016 και 16,50% που ήταν πέρυσι.
• τ. ΤΑΠ – ΟΤΕ: Για τους ασφαλισμένους οι εισφορές το νέο έτος υποχωρούν στο 7,22%. Για τον εργοδότη – ΟΤΕ, η εισφορά το 2019 περιορίζεται στο 14,79% από 19,165% που ήταν το 2016, ενώ για ΟΣΕ, ΕΛΤΑ και ΤΑΠ – ΟΤΕ, η εισφορά υποχωρεί στο 14,67%, από 18,665%. Για τους υπαλλήλους του τέως ΤΑΠ – ΟΤΕ η εισφορά εργαζομένου παραμένει στο 6,67%, ενώ για τον εργοδότη ορίζεται το 2019 στο 14,67%.
• ΤΑΠΑΕ – Εθνική: Για την ασφαλιστική εταιρεία της Εθνικής, επηρεάζονται μόνο οι εισφορές του εργοδότη, αφού οι εισφορές του ασφαλισμένου είναι ήδη στο 6,67%. Πιο συγκεκριμένα, ο εργοδότης θα καταβάλει φέτος 14,16% ως εισφορά, από 16,665% που κατέβαλε το 2016 και 15% το 2018.
• π. ΤΣΕΑΠΓΣΟ: Για ασφαλισμένους γεωργικών συνεταιριστικών οργανώσεων, προκύπτει ότι φέτος η εισφορά θα υποχωρήσει στο 7%, από 8% που ήταν το 2016 και 7,34% που ήταν το 2018. Ο εργοδότης αντίστοιχα θα πρέπει να καταβάλει εισφορά 13,75% για το 2019, όταν το 2016 κατέβαλε 15%.
• ΙΚΑ (παλαιοί ασφαλισμένοι): Ειδικά για όσους εργάζονται ως προσωπικό εδάφους αεροπορικών επιχειρήσεων, ιπτάμενο προσωπικό αεροπορικών επιχειρήσεων ή ΥΠΑ – τεχνικό προσωπικό, αλλά και πτυχιούχοι χειριστές αεροσκαφών που χρησιμοποιούνται σε οποιοδήποτε εργοδότη για πτητικές εργασίες, ηθοποιοί θεάτρου, μουσικοί εγχόρδων, πνευστών, κρουστών, τεχνικοί θεάτρου και κινηματογράφου, προσωπικό σκηνής, ηθοποιοί μελοδραματικού θεάτρου και χορευτές, οι εισφορές καθορίζονται ως εξής: Το 2019 υποχωρούν στο 7,75%, από 10,97% που ήταν το 2016. Οι αντίστοιχοι εργοδότες θα κληθούν φέτος να καταβάλουν εισφορές 14,01%, από 14,69% που κατέβαλαν πέρυσι και 16,03% το 2016.
• ΙΚΑ (νέοι ασφαλισμένοι): Για τις ίδιες με τις αμέσως προηγούμενες κατηγορίες εργαζομένων, που ασφαλίστηκαν όμως για πρώτη φορά μετά το 1992, οι εισφορές το 2019 υποχωρούν στο 7,22%, από 8,87% που ήταν το 2016. Για τους εργοδότες υποχωρούν στο 13,68% από 14,73% που ήταν πριν από την εφαρμογή του νόμου Κατρούγκαλου.