Η Γηραιά Ήπειρος αλλά και πολλές από τις κόρες της (ΗΠΑ, Βραζιλία, Αργεντινή και άλλες) οπισθοδρομούν προς ένα παρελθόν που έχει χαρακτηρισθεί από αντιδραστικές δικτατορίες πολλαπλών πολιτικών εκδοχών – από τον φασισμό έως τον περονισμό κι από τον ουγγρικό αυταρχισμό έως τον νορβηγικό εθνικισμό.
Με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, από τον έναν έως τον άλλο βαθμό η Ευρώπη (κι όχι μόνον η Ευρωπαϊκή Ένωση), οι ΗΠΑ και όλες οι κάθε τύπου δυτικές δυνάμεις οπισθοδρομούν σε ένα ρευστό status, που έχοντας από καιρό αναθεωρήσει τα αποτελέσματα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, τείνει πλέον σε μια εκ νέου κατάσταση Μεσοπολέμου.
Όπως το Laissez-faire, η πρώτη παγκοσμιοποίηση, τίναξε τα πέταλα το 1914 έχοντας η ίδια οδηγήσει στον Μεγάλο Πόλεμο, έτσι και σήμερα – τηρουμένων των αναλογιών – η δεύτερη παγκοσμιοποίηση τινάζει επίσης τα πέταλα, καθώς ο νεοφιλελευθερισμός την αφήνει πίσω του και, σαν το φίδι, αλλάζει πουκάμισο προκειμένου να οργανώσει το χάος που προκαλεί ο ιμπεριαλισμός σε ένα νέο αποδοτικό στάδιο του συνεχούς των καπιταλιστικών κρίσεων – όλο και πιο προσοδοφόρο για το 1% του παγκόσμιου πληθυσμού, όλο και πιο παράλογο.
Στην καθ’ ημάς Ήπειρο, την Ευρώπη, η Γερμανία έχει ήδη προχωρήσει σε ένα ιδιότυπο (και γιγάντιο αυτήν τη φορά) Άνσλους, απορροφώντας όχι μόνον την Αυστρία αλλά ολόκληρα συστήματα ευρωπαϊκών χωρών.
Ταυτοχρόνως με αυτήν τη συστημική πολιτική Επικυριαρχίας (Γερμανικής) και στην ίδια τη Γερμανία, και στην υπόλοιπη Ευρώπη, και εν γένει στη Δύση, εμφανίζεται ένα αντισύστημα στο οποίο ηγούνται δημαγωγοί που έχουν κοινό παρανομαστή τον ρατσισμό, την ξενοφοβία και τον εθνικισμό (Τράμπ, Όρμπαν, Μπολσονάρου, κ.ά.).
Η εξήγηση που κατά κόρον δίνεται σε αυτά τα φαινόμενα αφορά στη διαρκή λιτότητα με τη διεύρυνση της φτώχειας που αυτή παράγει καθώς και στις συνέπειες του προσφυγικού φαινομένου (το οποίο διαρκώς διογκώνεται, λόγω της καπιταλιστικής ανισοκατανομής και των πολέμων, τείνοντας να πάρει στο εγγύς μέλλον μορφή μετακίνησης πληθυσμών).
Αρκούν όμως αυτά τα δύο φαινόμενα για να εξηγήσουν το βρυκολάκιασμα του φασισμού; Ή μήπως κάτι άλλο σκοτεινό υφέρπει στην ψυχή (την ιστορία δηλαδή και τον πολιτισμό) της Γηραιάς Ηπείρου; Κάτι το οποίον ο τρόπος της εξέλιξης του καπιταλισμού αφυπνίζει και πάλι; Μήπως τώρα με την αναθεώρηση της Ιστορίας η Ευρώπη σκοτώνει τη μνήμη της; Μήπως ο «άνθρωπος από τα μαύρα δάση» που έλεγε και ο Μπρεχτ προστρέχει και πάλι μουγκανίζοντας στη «δημοκρατία της μπυραρίας»; Όταν οι Σοβιετικοί και οι Αγγλοαμερικανοί απελευθέρωναν τη Γερμανία απ’ τον ναζισμό, βρήκαν στο έδαφός της και γύρω-γύρω 480 Στρατόπεδα Συγκέντρωσης για τα οποία Γερμανοί, Πολωνοί, Ούγγροι, Αυστριακοί και άλλοι «δεν ήξεραν τίποτε». Με τον ίδιο τρόπο που η Χρυσή Αυγή σήμερα δεν «ξέρει τίποτα» για τον δωσιλογισμό και τα Τάγματα Ασφαλείας, έτσι και πλήθος κομμάτων και κινημάτων στη Δύση δεν «ξέρουν τίποτα» πια για τη θηριωδία των τεράτων – προγόνων των σημερινών επιγόνων.
Το θεοστυγές άγος του φασισμού καθ’ α αφορούν τη νεκρανάστασή του, δεν έχει, ως φαίνεται, σχέση μόνον με την εφαρμοζόμενη οικονομική δικτατορία, ούτε με το προσφυγικό, ούτε με τη γελοία ρητορική της ενσωματωμένης Αριστεράς που τροφοδοτεί τους θιασώτες του, αλλά έχει σχέση επίσης με μια ενδημούσα τάση στα σπλάχνα της Γηραιάς Ηπείρου η οποία έχει να κάνει με τον φόβο. Τον φόβο που ο διαρκής εμφύλιος πόλεμος των Ευρωπαίων από την εποχή των θρησκευτικών πολέμων έως τους δύο παγκοσμίους πολέμους, ενστάλαξε στους περιαγώμενους κάθε φορά ανά τα πολεμικά σφαγεία λαούς.
Σήμερα η αυτογνωσία των λαών βρίσκεται σε δραματική οπισθοχώρηση. Η αποβλάκωση που ο κυρίαρχος πολιτισμός επιχειρεί με την επιδοτούμενη (κι ελαφρόμυαλη) τέχνη (που ουδεμία σχέση έχει με τα προβλήματα των ανθρώπων), που διαδίδει με την τηλεόραση, που καλλιεργεί με την προπαγάνδα μέσω των ΜΜΕ, που διαχέει μέσα στο διαδίκτυο και έχει καθιερώσει στα ΑΕΙ, παράγει εκείνον τον τύπο του ιδιώτη που εύκολα γίνεται οπαδός – την πρώτη ύλη δηλαδή του θηράματος για τον φασισμό. Παρά ταύτα (κι εδώ υφέρπει η εντροπία ή η τιμωρία της εντροπίας) τα θηράματα κατά βάθος γνωρίζουν ότι είναι θηράματα! Και όταν ψηφίζουν φασίστες γνωρίζουν τι είναι οι φασίστες και ο φασισμός. Θα ήταν αυτή η συμπεριφορά ανεξήγητη, αν δεν είχε αποδειχθεί επανειλημμένως ότι τα θηράματα συνήθως πιστεύουν ότι απ’ τον Πολύφημο θα φαγωθούν τελευταία…