Η Ορειβατική Ομάδα Βέροιας “Τοτός” στη μαγευτική ομορφιά του χιονισμένου Βέρμιου

Περιγραφή:  Αλέξανδρος Γραμματικόπουλος

Φωτογραφίες: Αλέξανδρος Γραμματικόπουλος, Αθανάσιος Συργιάννης

Οι προγνώσεις του καιρού για το Σαββατοκύριακο που μας πέρασε, η αστάθεια των καιρικών φαινομένων, οι απρόβλεπτες καταρρακτώδεις βροχές, οι χιονοπτώσεις ακόμη και στα χαμηλότερα υψόμετρα, η ποσότητα και η ποιότητα του χιονιού, η απρόβλεπτη δυσκολία πρόσβασης στους ορεινούς όγκους των διάφορων περιοχών της Βόρειας Ελλάδας, ήταν οι κύριοι λόγοι που δεν μπορούσαμε να παραβλέψουμε κατά την κατάρτιση του προγράμματος της καθιερωμένης κυριακάτικης ορειβατικής μας δραστηριότητας.

Η αστάθεια του καιρού και τα ακραία καιρικά φαινόμενα δεν μας επέτρεψαν να έχουμε στην διάθεσή μας μεγάλο φάσμα επιλογών, με αποτέλεσμα να καταλήξουμε σε εκείνη με την μικρότερη προβλεπόμενη ταλαιπωρία, όποιες καιρικές συνθήκες κι αν επικρατούσαν στην περιοχή.

Επιλέξαμε, λοιπό, τον ορεινό όγκο της έδρας μας. Το βουνό Βέρμιο, που δεν απέχει μακριά από τα σπίτια μας, ήταν εκείνο που είχε, μετά από ένα μεγάλο χρονικό διάστημα, την τιμή να «φιλοξενήσει» στο κατάλευκο τοπίο του μία ακόμη κυριακάτικη ορειβατική εξόρμησή μας (φωτ. 1)

Έτσι, την Κυριακή 14-01-2018 πρωϊ, φύγαμε από την πόλη της Βέροια, τα «παντός καιρού» μέλη της ορειβατικής ομάδας Βέροιας «Τοτός», παίρνοντας τον παλιό δρόμο για Καστανιά-Κοζάνη. Ο καιρός συννεφιασμένος, μουντός. Η θερμοκρασία στους  5^ο C.

Περάσαμε από το χωριό Γεωργιανοί και συνεχίσαμε την οδική ανηφορική πορεία μας. Φτάνοντας στο πλάτωμα, που βρίσκεται ένα περίπου χιλιόμετρο πριν το χωριό Καστανιά, με το εξωκλήσι του Πρ. Ηλία και το χαρακτηριστικό κιόσκι που κατασκεύασε ο μοναδικός κάτοικος της περιοχής, συναντήσαμε τα πρώτα χιόνια (φωτ. 2).

Δεν σταματήσαμε. Συνεχίσαμε. Όσο ανηφορίζαμε, τόσο το χιόνι γινόταν όλο και περισσότερο καλύπτοντας ολόκληρη την γύρω περιοχή. Προσπεράσαμε την διασταύρωση με τον δρόμο δεξιά, που οδηγεί μέσα στο χωριό Καστανιά. Ο ασφαλτόδρομος καθαρός, μετά το πέρασμα των εκχιονιστικών μηχανημάτων. Ήθελε, όμως, προσοχή σε πολλά σημεία του, γιατί γλιστρούσε. Άλλα αυτοκίνητα στο σημείο δεν συναντήσαμε. Κίνηση ανύπαρκτη, μόνο τα δικά μας που ανηφόριζαν.

Το χιονισμένο τοπίο πανέμορφο, προκαλούσε τον θαυμασμό μας στο αντίκρισμά του (φωτ. 3).

Προσπεράσαμε και την επάνω διασταύρωση με τον δρόμο δεξιά, που οδηγεί στο χωριό Καστανιά περνώντας πρώτα από το σημείο που βρίσκεται η εκκλησία της Παναγίας Σουμελά. Συνεχίσαμε για την Ζωοδόχο Πηγή. Στο σημείο συναντήσαμε ομίχλη, η οποία όσο προχωρούσαμε πύκνωνε.

Τελικά, φτάσαμε στις εγκαταστάσεις του παλιού Αποχιονιστικού Σταθμού Καστανιάς, που βρίσκεται στα σύνορα ακριβώς των Νομών Ημαθίας και Κοζάνης. Στη θέση εκείνη και στα 1.290 μ. υψόμετρο, σταθμεύσαμε τα αυτοκίνητά μας σε ένα ομιχλώδες τοπίο (φωτ. 4).

Αρχίσαμε να ετοιμαζόμαστε, 4 άνδρες και 2 γυναίκες, για την κυριακάτική μας ορειβατική δραστηριότητα σε ένα κατάλευκο τοπίο. Στα σακίδιά μας τα πιο απαραίτητα για τις επικρατούσες καιρικές συνθήκες. Η θερμοκρασία στον 1 βαθμό Κελσίου. Ο Θανάσης ενεργοποίησε το GPS, το χρήσιμο εργαλείο ασφαλούς πλοήγησης σε συνθήκες με πυκνή ομίχλη  και όχι μόνο. Βάλαμε τις γκέτες, ετοιμαστήκαμε, ανοίξαμε τους ασυρμάτους μας και ξεκινήσαμε.

Μετά την άσφαλτο μπήκαμε στα χιόνια (φωτ. 5, 6).

Η πορεία μας ανηφορική και το χιόνι στους 30 πόντους. Αφήσαμε πίσω μας τις κτιριακές εγκαταστάσεις του Αποχιονιστικού Σταθμού και μπήκαμε στο χιονισμένο δάσος οξυάς (φωτ. 7, 8).

Η πορεία μας πάνω στον καλυμμένο από πολύ χιόνι δασικό δρόμο που οδηγούσε στην κορυφογραμμή με τις ανεμογεννήτριες του Αιολικού Πάρκου και από ένα άλλο σημείο του στην «Περδικόβρυση». Περπατούσαμε μέσα στο δάσος και σε κάποια άλλα κομμάτια της διαδρομής εκτός (φωτ. 9, 10).

Όσο μας το επέτρεπε η ομίχλη αντικρίζαμε, γύρω μας, εικόνες πανέμορφες, απερίγραπτες. Εικόνες που μας άφηναν άφωνους όπου και να ταξιδεύαμε τα βλέμματά μας. Φωτογραφίες, επιφωνήματα θαυμασμού. Η Φύση, όπως πάντα, είχε τα κέφια της και αφού βρήκε το  υλικό, δένδρα-θάμνους-πέτρες-χιόνι, επιστράτευσε τον άνεμο και μαζί δημιούργησαν.

Δημιούργησαν έργα τέχνης. Και εμείς σαν απλοί «επισκέπτες» στο «εκθεσιακό τοπίο» μέναμε έκπληκτοι μπροστά στη φαντασία και την έμπνευση της θαυματουργού Φύσης (φωτ. 11, 12, 13, 14, 15).

Ανηφορίζοντας προσπεράσαμε την διασταύρωση με το καλυμμένο με χιόνι δασικό δρόμο, στα δεξιά μας, που οδηγεί στην «Περδικόβρυση». Δεν προχωρήσαμε ψηλότερα.

Σε κάποιο σημείο, βγήκαμε από το δρόμο μας και προχωρώντας δεξιά ακολουθήσαμε μία «δικιά» μας διαδρομή.

«Χαράξαμε» ένα δικό μας, παράλληλο μονοπάτι, μεταξύ της κορυφογραμμής με της ανεμογεννήτριες και του δασικού δρόμου προς «Περδικόβρυση» που προσπεράσαμε. Το τοπίο εδώ γυμνό. Το χιόνι πολύ. Σε πολλά σημεία το πόδι βυθιζόταν μέσα μέχρι το γόνατο (φωτ. 16)

Η προσπάθεια των πρώτων, των δυνατών, να ανοίξουν πατήματα για τους υπόλοιπους πολύ μεγάλη. Ήταν επιβεβλημένη η εναλλαγή των προπορευόμενων για εξοικονόμηση δυνάμεων. Τυχερός ήταν ο τελευταίος, ο φωτογράφος, που εύρισκε έτοιμα και εύκολα πατήματα μετά από το πέρασμα όλων των προηγούμενων. Η διάθεση των μελών της ομάδας στα ύψη και το κέφι στο μεγαλείο του.

Παντού ησυχία, απόλυτη σιωπή. Μόνο το γέλιο των κοριτσιών της παρέας ακουγόταν κατά διαστήματα στο σιωπηλό, ομιχλώδες και κατάλευκο τοπίο. Μετά από πορεία μιάς ώρας και 30 λεπτών, από το σημείο που αφήσαμε τα αυτοκίνητά μας,  συναντήσαμε  το μονοπάτι «Ε4», το οποίο και ακολουθήσαμε.

Κατά διαστήματα μπορέσαμε να διακρίνουμε πάνω στους χιονισμένους βράχους τα τρία χαρακτηριστικά χρώματα, λευκό-κίτρινο-μαύρο, της σήμανσης του «Ευρωπαϊκού μονοπατιού» (φωτ. 17).

Προχωρούσαμε πλέον προς τη «Φούρκα». Το σκηνικό ίδιο. Ομίχλη παντού, δεν βλέπαμε πέρα από τα 20 μέτρα. Θάμνοι, δένδρα δεν υπήρχαν. Μόνο βράχοι, στα αριστερά μας, «στολισμένοι» όμορφα με τις δημιουργίες της Φύσης (φωτ. 18).

Χρειαστήκαμε 2 ώρες και 20 λεπτά πορείας, από το Αποχιονιστικό Σταθμό, για να φτάσουμε στη βάση της κορυφής «Φούρκα» (υψ. 1.548 μ.). Σταματήσαμε να συγκεντρωθούμε και να αποφασίσουμε όλοι μαζί για τη συνέχεια (φωτ. 19).

Η κορυφή που ορθώνονταν μπροστά μας δεν φαινόταν. Αποφασίσαμε να συνεχίσουμε ακολουθώντας το μονοπάτι «Ε4» με κατεύθυνση προς την κορυφή «Ιμπιλί».Ξαναφορτωθήκαμε τα σακίδιά μας, πήραμε βαθιές ανάσες και ξεκινήσαμε. Αφήσαμε στα δεξιά μας τη «Φούρκα» και προσπεράσαμε τη λάκκα «Βυθός», που δεν φαινόταν στα αριστερά μας.

Στο ολόλευκο ομιχλώδες τοπίο, οι πέτρινοι «κούκοι» (πέτρες τοποθετημένες η μία πάνω στην άλλη από ανθρώπινο χέρι) μαρτυρούσαν την ύπαρξη μονοπατιού. Ακολουθήσαμε τα πυργάκια αυτά. Κατά διαστήματα, και όσο φυσικά μας το επέτρεπε η ομίχλη, μπορέσαμε να αντικρίσουμε τις απερίγραπτες εικόνες της γύρω περιοχής (φωτ. 20, 21).

Εάν η ατμόσφαιρα ήταν καθαρή θα μπορούσαμε να δούμε όλο το γύρω τοπίο και τις περισσότερες από τις δεκάδες και πλέον κορυφές του ορεινού όγκου. Θα βλέπαμε όλη την κορυφογραμμή μεταξύ των κορυφών «Καστανιά» (υψ. 1.626 μ.) και «Τσεκούρι» (υψ. 1.610 μ.) με τις ανεμογεννήτριες του Αιολικού Πάρκου.

Σε κάποιο σημείο της κορυφογραμμής θα μπορούσαμε να δούμε τα μισογκρεμισμένα κτίσματα των εγκαταλειμμένων παλιών στρατιωτικών εγκαταστάσεων, που στέκονται ακόμη όρθια κτυπημένα από τον φθοροποιό χρόνο ( φωτ. 22, παλαιότερη)

Ταξιδεύοντας το βλέμμα μας κυκλικά, θα βλέπαμε τις κορυφές: «Φούρκα» (υψ. 1.548 μ.), «Ιμπιλί»  (υψ. 1.675 μ.), «Μαγούλα» (υψ. 1.760 μ.), τμήματα των κορυφών «Στουρνάρι» (υψ. 1.770 μ.) και «Ξηροβούνι» ( υψ. 1.804 μ.) κ.λ.π. (φωτ. 23, παλαιότερη).

Δυστυχώς, με την ομίχλη που επικρατούσε, δεν βλέπαμε πέρα από τα 20 μέτρα. Όλα φαίνονταν όμοια, λόγος που κάνει τους περισσότερους λάτρεις του βουνού να αποπροσανατολίζονται μη γνωρίζοντας που βρίσκονται. Συνεχίσαμε.

Η εγκατάσταση νέων ανεμογεννητριών, η διάνοιξη καινούργιων χωματόδρομων για την εξυπηρέτηση της εταιρίας που τις διαχειριζεται και το ομιχλώδες τοπίο κάπου μας προβλημάτισε.

Εδώ χρειαστήκαμε τις ενδείξεις του GPS. Ολιγόλεπτη στάση και μετά την ανάγνωση των στοιχείων του πλοηγού, ο Θανάσης μας έδειξε την σωστή κατεύθυνση που έπρεπε να ακολουθήσουμε για να φτάσουμε στον προορισμό μας. Επιτέλους το χωριό Ιμπιλί, ο προορισμός μας (φωτ. 24, 25).

Το καλοκαιρινό χωριό των Σαρακατσανέων στο χιόνι και έρημο από κόσμο. Κατευθυνθήκαμε προς το γνωστό εκκλησάκι της Αγίας Παρασκευής (φωτ. 26).

Χρειαστήκαν 5 ώρες πορείας στο χιόνι και με όχι τόσο ευνοϊκές καιρικές συνθήκες για να φτάσουν η Μαρία με την Σοφία (φωτ. 27, 28)

Όλα πήγαν καλά. Μπήκαμε μέσα στο εκκλησάκι να ξαποστάσουμε και να ζεσταθούμε. Κολατσιό, συζήτηση, πειράγματα. Η Σοφία μας περιέγραψε τα συναισθήματα της πρωτόγνωρης εμπειρίας της στο βουνό και μάλιστα σε τόσο δύσκολες γι αυτήν συνθήκες. Όλοι εμείς, οι υπόλοιποι, την συγχαρήκαμε για το επίτευγμα της.

Δεν καθίσαμε παραπάνω από 30 λεπτά και αποφασίσαμε να συνεχίσουμε. Ξαναφορτωθήκαμε τα σακίδιά μας και ξεκινήσαμε (φωτ. 29).

Πήραμε αυτή τη φορά τον δρόμο που οδηγούσε προς την «Ζωοδόχο Πηγή». Ο χωματόδρομος στο μεγαλύτερο τμήμα του είχε λιγότερο χιόνι. Περνούσε μηχάνημα που το απομάκρυνε για τις ανάγκες του Αιολικού Πάρκου.

Αριστερά και δεξιά μας τα πατατοχώραφα του Πολύμυλου Κοζάνης. (φωτ. 30).

Στη διαδρομή μας συναντήσαμε τις τεχνητές λεκάνες συλλογής νερού, για το πότισμα των χωραφιών, που ήταν παγωμένες. Προχωρούσαμε με συζητήσεις και πειράγματα.

Χρειαστήκαμε μία ώρα και 45 λεπτά πορείας για να φτάσουμε στην «Ζωοδόχο Πηγή» (φωτ. 31)

Παντού εγκατάλειψη. Το σημείο που κάποτε έσφυζε από κόσμο, που σταματούσε εδώ για φαγητό και τα γνωστά σουβλάκια ήταν έρημο. Το υποχρεωτικό πέρασμα από το κομμάτι αυτό το αντικατέστησε η Εγνατία Οδός που περνά πολύ πιο χαμηλότερα.

Τα κορίτσια καθίσανε στο μοναδικό ανοικτό μαγαζί για ένα ζεστό τσαγάκι και εμείς συνεχίσαμε για να πάρουμε τα αυτοκίνητά μας. Δεν κάναμε παραπάνω από 20 λεπτά πορείας σε άσφαλτο, για να φτάσουμε στο Αποχιονιστικό Σταθμό Καστανιάς.

Πήραμε τα αυτοκίνητά μας και επιστρέψαμε στο μαγαζί για την ομορφότερη φάση, της κρασοτσιπουρομεζεκλικοκατάστασης. Αναμμένη σόμπα,  ο κ. Παναγιώτης και η κ. Ελένη ευχάριστοι και εξυπηρετικοί. Κρασάκι, τσιπουράκι, μεζέδες, ήταν ο καλύτερος επίλογος μετά από μια πολύωρη πορεία στο χιόνι και μάλιστα σε ορεινό όγκο με πυκνή ομίχλη.

Τέλος, αργά το απόγευμα, αφήσαμε τη ζεστασιά της αναμμένης σόμπας και κατευθυνθήκαμε προς τα αυτοκίνητά μας με τη σκέψη όλων εκείνων των όμορφων στιγμών της κυριακάτικης δραστηριότητας στις χιονισμένες πλαγιές του Βερμίου.

Η θερμοκρασία έξω στους -1^ο C. Έτσι έφτασε στο τέλος της άλλη μια ορειβατική μας εξόρμηση.

Απολογισμός :

Διαδρομή :  Αποχιονιστικός Σταθμός Καστανιάς (υψ. 1.290 μ.)–δασικός δρόμος με κατεύθυνση προς την κορυφογραμμή του Αιολικού Πάρκου-«δικό μας» μονοπάτι με παράλληλη διαδρομή μεταξύ της κορυφογραμμής και του δασικού δρόμου προς «Περδικόβρυση»-μονοπάτι «Ε4»-κορυφή «Ιμπιλί» (υψ. 1.673 μ.)-χωριό «Ιμπιλί» (Αγ. Παρασκευή)- χωματόδρομος με κατεύθυνση προς Πολύμυλο-«Ζωοδόχος Πηγή»- Αποχιονιστικός Σταθμός.

Ομάδα: 2 γυναίκες και 4 άνδρες Πορεία μέσα σε πυκνή ομίχλη. Το χιόνι πολύ, έφτανε σε κάποια σημεία μέχρι το γόνατο. Υψομετρική  διαφορά:  610 μ. ( με τα ανεβοκατεβάσματα, ένδειξη GPS ). Απόσταση:  17.200 μέτρα  (ένδειξη GPS). Διάρκεια:   7ώρες και 40 λεπτά  ( συνολικός χρόνος).