Απόψεις

“Ο Μαγικός Αυλός” γράφει η Τζωρτζίνα Αθανασίου

 Τζωρτζίνα Αθανασίου

Όλοι έχουμε φίλους που δραστηριοποιούνται επαγγελματικά σε διαφορετικό πεδίο από εμάς τους ίδιους. Κάποιοι από αυτούς, ασκούν επάγγελμα που είναι τελείως διαφορετικό από το δικό μας. Αυτό σε μένα χτυπάει καμπανάκι, διαβλέπω μια ευκαιρία να μάθω πράγματα που δεν γνωρίζω από τους ειδικούς του είδους. Έτσι, θα ρωτήσω τον ζαχαροπλάστη τον λόγο που δεν πρέπει να βάλω τη σοκολάτα στο ψυγείο, τον μάγειρα το μυστικό να μη στεγνώνει το κρέας, τον μηχανικό για τον συντελεστή δόμησης, με τον νομικό θα αναπτύξω απόψεις και θα χαθώ με όλους σε ενδιαφέρουσες συζητήσεις επικερδείς και για τους δυο συνομιλητές. Κάπως έτσι έμπλεξε στις ερωταπαντήσεις μου και ο αγαπητός μου  φίλος Περικλής Γκόγκας, αναπληρωτής καθηγητής Οικονομικής Ανάλυσης και Διεθνών Οικονομικών στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης. Στο πρόσωπό του συγκεντρώνεται ο φίλος που συνομιλεί απλά και αβίαστα, μα και ο ειδικός δάσκαλος που θέλει να γίνει σαφής και κατανοητός στις απαντήσεις του.

Ο κ. Γκόγκας έχει το πλεονέκτημα να μιλά και να γράφει εξίσου κατανοητά. Στο βιβλίο του «Οικονομικά για μη ειδικούς»*, στο κεφάλαιο «Δημόσιο έλλειμμα» στο οποίο αναφέρεται και στην επίδραση της πολιτικής σε αυτό, διάβασα το εξής:

«Οι κυβερνήσεις δεν συνηθίζουν να κάνουν αυτό που προστάζει η κοινή λογική. Αυτό συμβαίνει διότι μια κυβέρνηση έχει πάντα ως βασικό στόχο την επανεκλογή της. Προκειμένου ένα πολιτικό κόμμα να εξασφαλίσει ότι θα επανεκλεγεί τη επόμενη τετραετία, θα υποσχεθεί παροχές στους ψηφοφόρους με τη μορφή νέων προσλήψεων στον δημόσιο τομέα, αυξήσεις στους μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων και στα συντάξεις, αύξηση δαπανών για την παιδεία, κατασκευή οδικών δικτύων, νέων νοσοκομείων σε κάθε πόλη, πανεπιστημίων, γηπέδων και άλλων αθλητικών εγκαταστάσεων κλπ. Επίσης, τα υποψήφια κόμματα θα έχουν στο κυβερνητικό τους πρόγραμμα τη μείωση των άμεσων και έμμεσων φόρων, την μείωση τιμολογίων των ΔΕΚΟ κλπ. Γίνεται κατανοητό λοιπόν ότι υπάρχει πάντα ένα ισχυρό κίνητρο για αύξηση των δαπανών και μείωση των εσόδων, κάτι που κάνει έναν ισοσκελισμένο ή πλεονασματικό προϋπολογισμό ελλειμματικό και έναν ήδη ελλειμματικό ακόμα πιο ελλειμματικό. Τα υποψήφια για να κυβερνήσουν κόμματα αντιμετωπίζουν μια σοβαρή σύγκρουση συμφερόντων ανάμεσα:

  • Στην ανάγκη επανεκλογής τους, που έχει χρονικό ορίζοντα το πολύ τέσσερα έτη,
  • Στην ανάγκη για την άσκηση σωστής οικονομικής πολιτικής, η οποία θα αποβεί ωφέλιμη για τη χώρα σε μακροπρόθεσμο χρονικό ορίζοντα.

Η άσκηση μιας οικονομικής πολιτικής χωρίς σπατάλες με περιορισμό των κρατικών δαπανών σε ύψος ανάλογο με τα δημόσια έσοδα θα ήταν μακροπρόθεσμα η καλύτερη επιλογή για τους πολίτες και τη χώρα και οι πολίτες με τη σειρά τους θα αναγνώριζαν το σημαντικό έργο του κυβερνώντος κόμματος και ενδεχομένως να το επιβραβεύανε με την ψήφο τους. Όμως, για να τελεσφορήσει με επιτυχία μια τέτοια πολιτική χρειάζεται βάθος χρόνου, συνήθως πέραν των τεσσάρων χρόνων που έχει στη διάθεσή της μία κυβέρνηση για να διεκδικήσει τη ψήφο των πολιτών. Γι’ αυτό τον λόγο οι κυβερνήσεις προτιμούν να διαιωνίζουν το πρόβλημα των ελλειμματικών προϋπολογισμών και να μεταθέτουν την επίλυσή τους στο μέλλον. Με την πολιτική αυτή, το πρόβλημα διογκώνεται και η λύση τους γίνεται δυσκολότερη. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο η χώρα μας αντιμετωπίζει ένα τόσο σοβαρό πρόβλημα σήμερα.

Για τους παραπάνω λόγους, λοιπόν, μια κυβέρνηση δεν έχει κίνητρο να αντιμετωπίσει έναν ελλειμματικό προϋπολογισμό μέσω μείωσης δαπανών ή μέσω αύξησης των εσόδων αλλά το κάνει με έναν από τους δύο παρακάτω τρόπους: έκδοση χρήματος και δανεισμό».

Έχουμε συνηθίσει λοιπόν να μας λένε αυτά που θέλουμε να ακούμε, να μας χτυπούν στην πλάτη και να ευφραίνεται η καρδιά μας σε άκουσμα μη ξεκάθαρων θέσεων. Μας αρέσουν οι υποσχέσεις και αντιδρούμε όταν μας αρνούνται κάτι ή όταν μας δηλώνουν ότι μπορεί να πραγματοποιηθεί υπό προϋποθέσεις, πως αν αυτές ικανοποιηθούν, οι ευκαιρίες ανοίγονται.

Δεν φταίμε όμως, επειδή έτσι μάθαμε, μάθαμε να μη μας χαλούν χατίρι, ή τουλάχιστον να μη μας το λένε, ούτε από την αρχή, ούτε ευθέως. Ενώ ξέρουμε πως χωρίς κόπο, εργασία, μέθοδο και επιμονή τίποτα δεν κατακτιέται, εμείς παραμυθιαζόμαστε όταν απευθύνονται στο θυμικό μας.

Διαύγεια σκέψης για διαύγεια αποφάσεων μας χρειάζεται ώστε να σεβόμαστε αυτόν που μας απευθύνεται με λογική και επιχειρήματα χωρίς εντυπωσιασμούς και θεατρινισμούς. Διαύγεια σκέψης για να μην αποκοιμιέται το θυμικό μας προδίδοντας το μυαλό μας. Κάποιος, καθώς αναπτύσσει το «τι», αναπτύσσει και το «πότε», το «με τι προϋποθέσεις», και το «πώς».

Όλα γίνονται, όλα τακτοποιούνται με τη σωστή σειρά τους.

«Παράσταση»….προέρχεται και από το «παρίσταμαι», και από το «παριστάνω». Η επιλογή δική μας.

*Περικλής Γκόγκας, «Οικονομικά για μη ειδικούς- Απλά, κατανοητά, πρακτικά», εκδ. Κριτική, 2016, σελ. 282.

banner-article

Δημοφιλή άρθρα

  • Εβδομάδας