“Τυχερέ Γιάννη! Εικόνες από τη σύγχρονη εργασιακή ζούγκλα” γράφει ο Θανάσης Ηλιοδρομίτης
Εκεί, κάπου στα χωριά της Πτολεμαϊδας, ο Γιάννης. Δουλεύει στην εξόρυξη λιγνίτη. Με αμοιβή 2,80 ευρώ την ώρα μικτά. Ήτοι 22,40 ευρώ το οκτάωρο, 448 ευρώ το μήνα, με πλήρη απασχόληση…
Ποτέ ο Γιάννης δεν παίρνει πάνω από 400 ευρώ μικτά. Γιατί η απασχόληση δεν είναι πλήρης. Το πόσο θα δουλέψει εξαρτάται από τον εργολάβο που έχει αναλάβει την εξόρυξη…
Ο Γιάννης έχει οικογένεια. Παιδιά, φροντιστήρια, φόροι, ΕΝΦΙΑ. Και τους λογαριασμούς που τρέχουν, φως- νερό- τηλέφωνο. Έρχονται και τα τέλη κυκλοφορίας, για χριστουγεννιάτικο τραπέζι δεν μιλά κανένας στο σπίτι. Κι η γιαγιά άρρωστη, που τσοντάρει από τη σύνταξή της για τη συντήρηση της οικογένειας του Γιάννη.
Εκατοντάδες χιλιάδες οι Γιάννηδες στην Ελλάδα της μεγάλης ύφεσης, των επικυρίαρχων και των μνημονιακών κυβερνήσεων. Ίσως κι ο συγκεκριμένος Γιάννης να λογίζεται από τους τυχερούς, καθώς προς το παρόν τουλάχιστον πληρώνεται σχεδόν στην ώρα του και ελπίζει πως μπορεί να έχει για πολύ καιρό ακόμη δουλειά. Υγεία μόνο να έχει, γιατί στα λιγνιτωρυχεία οι συνθήκες υγιεινής είναι κάτι παραπάνω από κάκιστες.
Τυχερός ο Γιάννης της Πτολεμαϊδας, γιατί οι περισσότεροι απασχολούμενοι της κατηγορίας του όχι μόνο εργάζονται πολύ λιγότερες ώρες, αλλά και πληρώνονται τη γλίσχρα αμοιβή τους στη χάση και στη φέξη. Και μιλάμε για αμοιβές των 150-250 ευρώ τον μήνα, για αναμονή ατέλειωτες ώρες στο τηλέφωνο για να ειδοποιηθούν αν και πόσο θα δουλέψουν την επαύριο, για μαύρη- κατάμαυρη εργασία.
Η Μαρία, για παράδειγμα. Πτυχιούχος φιλολογίας, κοντά στα 30. Την καλούν να καλύπτει κενά σε μεγάλο φροντιστήριο, συνήθως τα Σαββατοκύριακα. Όχι πάντα, για ώρες που μπορεί να κυμαίνονται από 1 ως 8. Με αμοιβή 2 ευρώ την ώρα. 16 ευρώ για πλήρες ωράριο, η Μαρία. Αν είναι ‘’τυχερή’’ και δουλέψει φουλ 4 Σαββατοκύριακα, δηλαδή 8 οκτάωρα, θα ‘’κονομήσει’’ 128 ευρώ το μήνα- τα έξοδα μετακίνησης δηλαδή, ένα καφέ και μια τυρόπιτα…
Ελλάδα 2016… Να μειωθούν κι άλλο οι μισθοί, απαιτούν οι επικυρίαρχοι. Ατομικές συμβάσεις εργασίας, συμφωνεί απολύτως και ο Κυριάκος Μητσοτάκης και οι μεγαλοδημοσιογράφοι τύπου Μπάμπη Παπαδημητρίου. Να ψαλιδιστούν, ή και να καταργηθούν τα επιδόματα της εξαθλίωσης. Να καταργηθούν οι φοροαπαλλαγές. Να μειωθεί το αφορολόγητο, για να μην φοροδιαφεύγουν οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι!
Τυχερέ Γιάννη! Όπως υπολογίζει η ΕΛΣΤΑΤ, το δεύτερο τρίμηνο του 2016 στην Ελλάδα υπήρχαν 272.700 υποαπασχολούμενοι, ήτοι- σύμφωνα με τον ορισμό της Στατιστικής Αρχής- άτομα τα οποία απασχολούνται τόσο λίγο που περισσότερο μοιάζουν με άνεργους παρά με απασχολούμενους. Με απλά λόγια, τα άτομα αυτά ‘’εργάζονται’’ ελάχιστες ώρες την εβδομάδα (ακόμη και μία) αλλά στους στατιστικούς πίνακες της ΕΛΣΤΑΤ και της Eurostat υπολογίζονται στους απασχολούμενους.
Με ‘’αμοιβές’’ που κυμαίνονται από 4 άντε ως 20 ευρώ την εβδομάδα, δηλαδή 16-80 άντε 100 ευρώ το μήνα! Και μη νομίζουμε ότι είναι τίποτε νεαροί ή φοιτητές που κάνουν θελήματα. Από αυτούς, οι 118.600 είναι άτομα 30-44 ετών και οι 83.000 άτομα 45-64 ετών!
Ακριβώς οκτώ χρόνια πριν, το 2008, οι υποαπασχολούμενοι ήταν 95.200. Τριπλασιάστηκαν στα χρόνια της ύφεσης και της υποτέλειας. Όπως και οι άνεργοι (αυτοί δηλαδή που δεν εργάζονται ούτε μία ώρα την εβδομάδα), που από 366.700 το 2008 εκτινάχτηκαν σε 1.112.100 άτομα το 2016.
Υπάρχουν και τα στοιχεία της Εργάνης. Το δεκάμηνο Ιανουαρίου- Οκτωβρίου έγιναν 1.830.000 προσλήψεις. Από αυτές, μόνο το 45,78% αφορούσαν σε συμβάσεις πλήρους απασχόλησης. Το 39,08% ήταν συμβάσεις μερικής απασχόλησης και το 14,4% συμβάσεις εκ περιτροπής απασχόλησης.
Ειδικότερα τον Οκτώβριο, τα στοιχεία δείχνουν ότι οι συμβάσεις πλήρους απασχόλησης ήταν λιγότερες από το 40% του συνόλου, γεγονός που δείχνει ότι από μήνα σε μήνα οι λεγόμενες ευέλικτες μορφές εργασίας κερδίζουν με αλματώδη ρυθμό έδαφος. Πιο συγκεκριμένα, το μήνα αυτό μόλις το 38,32% των προσλήψεων έγιναν με συμβάσεις πλήρους απασχόλησης και το υπόλοιπο 61,68% με ‘’ευέλικτο’’ ωράριο (46,51% μερική απασχόληση και 15,14% εκ περιτροπής).
Τυχερέ Γιάννη! Μπορεί να αναπνέεις με το κιλό την καρβουνόσκονη, αλλά με λίγη τύχη ίσως και πιάσεις το 400άρι το μήνα. Να γιάνει μονάχα και η γιαγιά, να συνεχίσει να τσοντάρει στον οικογενειακό προϋπολογισμό…
Έξω βρέχει αυτή την ώρα. Ο ντελιβεράς, όμως, μας έφερε την παραγγελία. Πτυχιούχος το παλικάρι, με μεταπτυχιακό και πολλά όνειρα. Η νιτσεράδα δεν μπόρεσε να τον προφυλάξει από την μπόρα. Μουσκεμένο το κεφάλι του, παγωμένα τα χέρια. Και τα όνειρά του καβάλα σε ένα ‘’παπάκι’’, η αμοιβή του ανάλογη με τις παραγγελίες που διεκπεραιώνει. Δυο- τρία κατοστάρικα το μήνα…
Ελλάδα 2016. Όχι στις συλλογικές συμβάσεις, ναι στις ομαδικές απολύσεις, να μειωθεί το αφορολόγητο για να συλληφθούν οι φοροφυγάδες μισθωτοί και συνταξιούχοι. Εργασιακός μεσαίωνας; Ή μήπως ξεπεράσαμε και τον μεσαίωνα και οδεύουμε πλέον προς την εποχή της δουλοκτησίας;
