Για την επιδίωξη ιδιωτικοποίησης του νερού και για άλλα ‘δαιμόνια’ γράφει ο Σίμος Ανδρονίδης

«Το σφύριγμα, η κραυγή, το σύρσιμο, ο γδούπος· το ανάστροφο νερό, ο καπνός, η πέτρα, το πριόνι, ένα πεσμένο δέντρο ανάμεσα στους σκοτωμένους· – όταν τους γδύσαν οι φύλακες, ακούστηκαν να πέφτουν ένα ένα απ’ τις τσέπες τους τα κέρματα του τηλεφώνου, το ψαλιδάκι, ο νυχοκόπτης, ο μικρός καθρέφτης κι η μακριά κούφια περούκα του φαλακρού ήρωα κατάσπαρτη με άχυρα, γυαλιά κι αγκάθια κι ένα αποτσίγαρο κρυμμένο πίσω απ’ τ’ αυτί» (Γιάννης Ρίτσος, ‘Στρατόπεδο’).

H απόφαση της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ- ΑΝ.ΕΛΛ για την ένταξη της ΕΥΔΑΠ & της ΕΥΑΘ στο ταμείο πραγματοποίησης ιδιωτικοποιήσεων συνιστά από μόνη της μία ιδιαίτερη πτυχή της όλης διαδικασίας. Η ένταξη των δύο οργανισμών διαχείρισης και διανομής του νερού (η εκχώρηση μετοχικού ποσοστού σε επενδυτή κατά την κυβερνητική αφήγηση, η οποία θέλει να ‘αναπαραχθεί και ως ‘συνδιαχείριση’), τείνει να συσχετίσει το νερό & την παροχή νερού με τη λογική απόσπασης κέρδους (και με έναν τρόπο συμβολικής υπεραξίας), από την πλευρά των πιθανών αγοραστών, (αποκτά τα χαρακτηριστικά προσοδοφόρας επένδυσης), προσιδιάζει στην ίδια τη λογική της σχετικής ‘απένταξης’ από τον δημόσιο τομέα, συγκροτεί τους οργανισμούς εκ νέου και με ‘ελκτική δύναμη, κανοναρχεί & αναπαράγει την διαιρετική τομή δημόσιο/ιδιωτικό, (με τις συνηχήσεις-εκφάνσεις που αποκτά), μετατοπίζει προς ένα μείζον (για την κυβέρνηση) οικονομικοπολιτικό πεδίο: την αναγκαία προσέλκυση επενδύσεων με στόχο-διακύβευμα την ‘ομαλή’ έξοδο του ελληνικού κεφαλαιοκρατικού σχηματισμού από τη στενωπό της κρίσης. Η διαχείριση και παροχή του νερού, (που με βάση την εταιρική ‘γλώσσα’ δύναται να πραγματοποιηθεί καθόλα ορθολογικά), ανασημαίνεται-δυνάμει αποκρυσταλλώνεται ως δομικό κεφαλαιακό πεδίο-στοιχείο.

Με το υπάρχον πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων (η δημιουργία του νέου υπερταμείου αποκρατικοποιήσεων έγκειται σε μία λογική υψηλής επίβλεψης της ελληνικής χωρικής επικράτειας),  ανακύπτει το πλαίσιο αυτού που ο Γάλλος Alain Badiou αποκαλεί «κατάτμηση σε ζώνες (zonage)».[1] Σε πεδία ειδικά & γενικά, απόσπασης του βάθους της γης, ανθρώπινου (και εργατικού) δυναμικού, απόσπασης υποδομών. Η κατά Alain Badiou «κατάτμηση σε ζώνες» λαμβάνει χώρα κατά προτεραιότητα.

Ο ελληνικός (δομικά κρισιακός) κεφαλαιοκρατικός σχηματισμός δεν θα μπορούσε να αποτελεί εξαίρεση. Η στρατηγική της προσέλκυσης επενδύσεων (το αντεστραμμένο ‘είδωλο’ της πολιτικής των ιδιωτικοποιήσεων), εγκιβωτίζεται στο λειτουργικό πλαίσιο του ελληνικού κοινωνικοοικονομικού σχηματισμού. Η ιδιωτικοποίηση δημόσιων επιχειρήσεων, αγαθών, γης, ‘διαβλέπει’ το εστιακό πεδίο δράσης του ξένου κεφαλαίου (και όχι μόνο), συναρθρώνεται με τη διαδικασία της ‘απο-συσχέτισης’ του ‘πλήθους (λαϊκού-εργατικού μπλοκ) από την ‘κτήση’, δράση-λειτουργία εντός του δημόσιου χώρου, μεταβάλλει το εργασιακό πεδίο, συγκροτεί ενδο-ταξικά ‘χάσματα (εντός αστικού μπλοκ), αλλά και εταιρικές συνεργασίες συγκεκριμένης πραγματοποίησης-‘παραγωγής ιδιωτικοποιήσεων-επιχειρηματικής δράσης.

Όπως επισημαίνει ο Κωστής Χατζημιχάλης: «Η υφαρπαγή σήμερα δεν αφορά μόνο τη γη αλλά και τη δημιουργία συγκεκριμένων δυναμικών αποστέρησης πόρων συσχετισμένων με αυτή (όπως τα νερά, τα δάση, το υπέδαφος, η βιοποικιλότητα, τα τοπία) και οικειοποίησης τους από μεγάλες επιχειρήσεις μέσω άμεσων επενδύσεων ή δια των ιδιωτικοποιήσεων».[2]

Και οι ιδιωτικοποιήσεις δεν εκβάλλουν ως πιθανότητα, αλλά ως απτή κοινωνικοπολιτική πραγματικότητα-κανονικότητα, εκτός ‘επάρατου’ δημόσιου-κράτους & εντός καθεαυτό ‘λυτρωτικού’ (για μία κρισιακή οικονομία) ιδιωτικού. Η πραγματοποίηση της μέγα–ιδιωτικοποίησης της περιοχής του Ελληνικού προσλαμβάνει διφυή χαρακτηριστικά: από-δομεί & ανα-δομεί: από-δομεί το χώρο ως κτηθέν δημόσιο αγαθό και, ταυτόχρονα τον ανα-δομεί ως επιχειρηματικό πρόταγμα, ως ‘ζώνη’ κερδοφόρας δραστηριότητας, ως ιδιαίτερη αναπαραγωγή «υλικής γης». Η ίδια η διαδικασία των ιδιωτικοποιήσεων αποκρυσταλλώνει μία ‘νέα’ θεσμοποιημένη κανονικότητα εντός του κρισιακού ελληνικού κοινωνικοοικονομικού σχηματισμού: την κανονικότητα που δίδει έμφαση στην εκβολή από χώρους δημόσιας συναλλαγής, (και παρουσίας), που παραπέμπει στη συγκρότηση ‘χώρων’ κεφαλαιακής εμβάθυνσης (με συνέργειες και μη), την επιδίωξη συγκρότησης κοινωνικών (και διαταξικών) συμμαχιών διαχείρισης αγαθών, περιουσιακών στοιχείων, γης, την ‘εργαλειοποίηση’ της κοινωνικής μνήμης (και μίας ιδεολογίας) εντός των ορίων της οικονομικής κρίσης: διαμέσου ιδεολογικών «φίλτρων», επιδιώκεται η κοινωνική μνήμη να ανασημανθεί  ως οικονομική ανάπτυξη, σύγκλιση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο και με τις βέλτιστες διεθνείς πρακτικές.

Η πρόθεση ιδιωτικοποίησης-‘εκχώρησης’ των οργανισμών διαχείρισης, συντήρησης των υδάτινων δικτύων και παροχής νερού αποτελεί την ‘κορωνίδα’ της συγκεκριμένης στρατηγικής-πολιτικής και των ιδεολογικών της εκφάνσεων, σχετιζόμενη με το ίδιο το δικαίωμα στην καθολικότητα της παροχής νερού. Το νερό δεν αποτελεί απλά και μόνο δημόσιο αγαθό, αλλά αξία ζωής, κοινωνικό ‘βιόκοσμο’, δομικό στοιχείο συγκρότησης κοινοτήτων. Η πρώτη αντίδραση των εργαζομένων στη απόφαση-στρατηγική & αφήγηση της κυβέρνησης, υπήρξε δυναμική, ‘ομόκεντρη’ & ‘έκκεντρη’ στα χαρακτηριστικά της. Και απαιτείται συνέχεια δράσης & συμμαχίες δράσης..

[1] Aναφέρεται στο Χατζημιχάλης, 2014, σελ. 91.

[2] Βλέπε σχετικά, Χατζημιχάλης Κωστής, ‘Κρίση χρέους και υφαρπαγή γης’, Εκδόσεις ΚΨΜ, Αθήνα, 2014, σελ.60.