Πολιτισμός

Τα κινηματογρ​αφικά Πάθη του Χριστού

1. 1961. Ο Βασιλεύς των Βασιλέων.

Αυτό που έχει καταγραφεί στο συλλογικό υποσυνείδητο των ανά τον κόσμο σινεφίλ δεν είναι τόσο το φιλμ αυτό καθαυτό αλλά το τραγικό τέλος του Τζέφρι Χάντερ, ο οποίος υποδύθηκε τον Ιησού.
Ο Χάντερ πέθανε οκτώ χρόνια αργότερα από εγκεφαλικό επεισόδιο, συνέπεια μιας σειράς άλλων ατυχημάτων για τα οποία θα μπορούσε να κερδίσει άνετα και το Όσκαρ…ατυχίας!
Όπως και να χει πάντως, στην ιστορία πέρασε και το υπερβολικά περιποιημένο look του αλλά και το δασύτριχο στήθος του. Ειδικά δε το τελευταίο έγινε και η αιτία να γυριστεί εκ νέου η σκηνή της Σταύρωσης μετά τα παράπονα πολλών θεατών της ταινίας!.

 

2.  1964. Κατά Ματθαίον Πάθη.
Χάρη σε αυτό το κινηματογραφικό τέκνο του, ο “αιρετικός” για το Βατικανό Πιερ – Πάολο  Παζολίνι κατάφερε έστω και προσωρινά να λάβει άφεση αμαρτιών γι τα προηγούμενα φιλμικά ανομήματά του. Μέχρι να πέσει στο επόμενο όμως!.
Έχοντας σκεφτεί αρχικά τους Τζακ Κέρουακ και Άλεν Γκίνσμπεργκ ως ηθοποιούς πρωταγωνιστές της ταινίας του, ο Παζολίνι τελικά κατέληξε στο γεγονός πως ο Ενρίκε Ιραζόκι, ένας άσημος Βάσκος μαθητευόμενος ηθοποιός, ήταν ο ιδανικός Ιησούς για το κινηματογραφικό του…ποίημα!.
Έτσι έλαβε σάρκα και οστά ίσως η πιο λογοτεχνική παραθρησκευτική κινηματογραφική προσέγγιση των Παθών του Κυρίου, όπως καταγράφηκαν στο Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο.

3.  1965  Η ωραιότερη Ιστορία του Κόσμου.
Όταν κλήθηκε να παίξει στον θρυλικό “Εξορκιστή” τον ρόλο του γηραιού ιερέα πατέρα Μερίν, ο Φον Σίντοφ παραπονέθηκε στον σκηνοθέτη της ταινίας Γουίλιαμ Φρίντκλιν πως δεν πίστευε στους δαίμονες. “Όμως, Μαξ” του απάντησε ο Φρίντκλιν, “εσύ δεν είσαι που έπαιξες στην “Ωραιότερη ιστορία του κόσμου” τον Ιησού;”. “Ναι”, λέγεται πως απάντησε ο Φον Σίντοφ, προσθέτοντας πως “εκεί τον υποδύθηκα ως άνθρωπος”.
Όπως δηλαδή συνέβη και στην πραγματικότητα, καθώς το επικό κινηματογραφικό δημιούργημα του Τζορτζ Στίβενς βασίστηκε μόνο στην παρουσία του  Μαξ φον Σίντοφ και σε πολλές “άκυρες” επιλογές στο καστ. Όπως εκείνη του …Τζον Γουέιν στο ρόλο του Ρωμαίου εκατόνταρχου, που όταν λογχίζει τα πλευρά του Εσταυρωμένου και αναφωνεί με καουμπόικο στιλ “ήταν όντως ο Υιός του Θεού”, ακόμη και σήμερα δεν ξέρει κανείς αν παρακολουθεί δράμα ή κωμωδία!.

4.  1973  Jesus Christ Superstar.
Με φόντο ένα σουρεαλιστικό, σχεδόν χίπικο σκηνικό, όπως άλλωστε το επέβαλε και η εποχή που διαπνεόταν από την κουλτούρα του κινήματος των παιδιών των λουλουδιών, η θρυλική όπερα σε στίχους Τιμ Ράις και μουσική του Άντριου Λόιντ Βέμπερ ήταν σχεδόν βέβαιο πως θα προκαλούσε την οργή των διαφόρων χριστιανικών οργανώσεων σε όλον τον κόσμο.
Και οι λόγοι ήταν προφανείς. Άλλωστε, και μόνον ότι η ιστορία ήταν ιδωμένη από την πλευρά του…Ιούδα, ο οποίος συν τοις άλλοις ήταν μαύρος, και ο Ιησούς (Τεντ Νιλι) ταυτιζόταν με έναν καλόκαρδο χίπη με γαλανά μάτια αρκούσε!.

5.  1975 Ο Ιησούς της Ναζαρέτ.
Κλασικό στο είδος του όσο και το…”Ράμπο” στις άσκοπα βίαιες ταινίες δράσης του Χόλιγουντ!
Χάρη στην εξάωρη παραγωγή του Φράνκο Τζεφιρέλι, ο πρωταγωνιστής της ταινίας Ρόμπερτ Πάουελ για πολλούς όχι μόνο κατάφερε να υποδυθεί με μεγάλη επιτυχία τον Ιησού αλλά και να θεωρείται έως σήμερα από μια ολόκληρη γενιά ανθρώπων “ο απόλυτος κινηματογραφικός Ιησούς!”
Για την ιστορία πάντως, αξίζει να αναφερθεί πως ο Πάουελ αρχικά, προοριζόταν για τον ρόλο του …Ιούδα, ενώ για εκείνον του Υιού του Θεού είχε προταθεί κάποια στιγμή ακόμη και ο νέος εκείνη την εποχή ηθοποιός Αλ Πατσίνο!.

6.  1979 Η ζωή του Μπράϊαν.
Το αριστούργημα των Monty Pythons που επικρίθηκε ως ακόμη μία βλάσφημη παραγωγή για τη ζωή και το έργο του Κυρίου δεν είναι τελικά παρά ένα φιλμ που θα μπορούσε να πει κάποιος ότι περισσότερο καυτηριάζει τη θρησκοληψία, την κοινωνική αναλγησία και τα πλοκάμια της εξουσίας και της πολιτικής, παρά διακωμωδεί τον Ιησού.
Πιο συγκεκριμένα πρόκειται για μια απίστευτη κωμωδία που εξιστορεί τον …Γολγοθά ενός νεαρού άνδρα από την Ιουδαία, του Μπράιαν Κοέν, που είχε την ατυχία να τον μπερδεύουν με τον Μεσσία επειδή γεννήθηκε την ίδια ώρα και μέρα με Εκείνον.
Όπως και να χει πάντως, “Η ζωή του Μπράϊαν” ίσως είναι η μοναδική ταινία με αναφορές στην εποχή που έζησε και δίδαξε ο Χριστός, στην οποία όμως δεν πρωταγωνιστεί ο Υιός του Θεού. Άλλωστε, ο Ιησούς (Κένεθ Κόλεϊ) εμφανίζεται μόνο μία φορά στο φιλμ στην επί του Όρους Ομιλία, με τους πρωταγωνιστές της ταινίας να στέκονται πολύ μακριά λόγω της πολυπληθούς συγκέντρωσης, με αποτέλεσμα να παρακούν και να παρερμηνεύουν τα λεγόμενά Του!.

 

7.  1988  Ο τελευταίος πειρασμός.
Το έργο του Νίκου Καζαντζάκη….λιθοβολήθηκε εκ νέου μετά την πρώτη κυκλοφορία του το 1955 με τη μεταφορά του στη μεγάλη οθόνη από τον Μάρτιν Σκορτσέζε. Και μόνον η κινηματογραφική αποτύπωση της άποψης του λογοτέχνη πως και ο Ιησούς Χριστός βρέθηκε πριν από τη Σταύρωσή Του μπροστά σε πειρασμούς και δοκιμασίες σαν κι αυτές που αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι, όπως είναι ο φόβος, η αμφισβήτηση, ο δισταγμός και ο πόθος, ήταν αρκετή για να προκληθούν επεισόδια – ευτυχώς μεμονωμένα – στα τέλη της δεκαετίας του ’80.
Και μόνο για τον ντόρο που προκάλεσε η ταινία λοιπόν, ο άνθρωπος που υποδύθηκε σε αυτήν τον Ιησού, ο Γουίλεμ Νταφόε, κατέχει δικαιωματικά μία θέση στο ιδιότυπο πάνθεον με τους ανθρώπους που έπαιξαν κατά τη διάρκεια της καριέρας τους τον ρόλο αυτόν και μάλιστα με μεγάλη επιτυχία.

8.  1989   Ο Ιησούς του Μόντρεαλ.
Το φιλμ που σκηνοθέτησε ο Καναδός Ντενίς Αρκάν ουσιαστικά αφηγείται την ιστορία ενός νέου ηθοποιού που προσλαμβάνεται από τον ιερέα μιας καθολικής εκκλησίας του Μόντρεαλ, προκειμένου να ανεβάσει επί σκηνής μια πιο μοντέρνα εκδοχή των Παθών του Κυρίου εν όψει του Πάσχα, λόγω του ότι το ποίμνιο δεν εσυγκινείτο πια από τη συντηρητική παράσταση που παιζόταν στον ναό επί τριάντα και πλέον χρόνια.
Ο Ντάνιελ Κουλόμπ (Λοθέρ Μπλιτό) λοιπόν αναλαμβάνει τη δουλειά και σπεύδει να βρει τους ηθοποιούς για την παράσταση κρατώντας για τον εαυτό του τον ρόλο του Ιησού. Όπως ήταν φυσικό, η ταινία που περιγράφει το ανέβασμα της παράστασης προκάλεσε αντιδράσεις τόσο εντός όσο και εκτός της μεγάλης οθόνης λόγω της εναλλακτικής προσέγγισής της στο Θείο Δράμα, αλλά και λόγω της ερμηνείας του πρωταγωνιστή της.

9.  2004  Τα Πάθη του Χριστού.
Τα βασανιστήρια των Ρωμαίων στον Ιησού, σε συνδυασμό με τους διαλόγους των ηθοποιών του καστ στα αραμαϊκά, τα λατινικά και τα εβραϊκά προσδίδουν στο φιλμ έναν ιδιαίτερα ρεαλισμό που σε πολλές περιπτώσεις αγγίζει τα όρια του …σπλάτερ θρίλερ!.
Και αν και ο Μελ Γκίμπσον επικρίθηκε από πολλούς για το γεγονός πως μέσα από τη σκηνοθεσία του περνάνε μηνύματα κατά των Εβραίων – που εν πολλοίς καταδεικνύονται ως οι κυριότεροι υπεύθυνοι για τα όσα συνέβησαν στον Χρίστο – ο πρωταγωνιστής Τζιμ Καβίεζελ δίνει πραγματικά ρεσιτάλ ερμηνείας ως ένας Ιησούς πιο….ανθρώπινος από όσους κινηματογραφικά έχουμε συνηθίσει.

Γιώργος Τραπεζιώτης
banner-article

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΔΙΑΒΑΣΜΕΝΑ