Ποιοι θα πληρώσουν τους επιπλέον φόρους 3,2 δισ
Μαρία Βουργάνα
Πρόσθετα βάρη 5,7 δισ. ευρώ από αυξήσεις στη φορολογία και στις ασφαλιστικές εισφορές καθώς και από περικοπές σε συντάξεις, εφάπαξ, ΕΚΑΣ και κοινωνικά επιδόματα φέρνει ο προϋπολογισμός του 2016 που κατατέθηκε χθες στη Βουλή.
Το μεγαλύτερο μέρος της δημοσιονομικής προσαρμογής προέρχεται από τις ανατροπές στη φορολογία εισοδήματος, τον ΦΠΑ και την επιβολή ειδικών φόρων και τελών ύψους 3,2 δισ. ευρώ, ενώ στο σκέλος των δαπανών οι συνολικές μειώσεις φθάνουν τα 2,5 δισ. ευρώ, από τα οποία το 1,8 δισ. ευρώ από τις παρεμβάσεις στο Ασφαλιστικό.
Στον νέο προϋπολογισμό «φωτογραφίζονται» οι φοροανατροπές, οι οποίες σχεδιάζονται με το δεύτερο πακέτο προαπαιτουμένων, που προβλέπουν αύξηση της φορολογίας για τους αγρότες και τους φορολογουμένους που εισπράττουν εισοδήματα από ενοίκια καθώς και αλλαγές στις φορολογικές κλίμακες και τους συντελεστές των φυσικών προσώπων. Παράλληλα στο στόχαστρο της κυβέρνησης μπαίνουν 716 φοροαπαλλαγές που κοστίζουν στον προϋπολογισμό πάνω από 2,5 δισ. ευρώ ετησίως.
Ειδικότερα οι φορολογικές παρεμβάσεις του 2016 ανέρχονται σε 3,2 δισ. ευρώ και προβλέπεται να φέρουν στα δημόσια ταμεία περισσότερα φορολογικά έσοδα κατά 2 δισ. ευρώ. Ειδικότερα τα πρόσθετα έσοδα θα προέλθουν:
• 142,2 εκατ. ευρώ από την αύξηση των συντελεστών φορολόγησης εισοδήματος από ενοίκια. Η αύξηση των συντελεστών θα εφαρμοστεί αναδρομικά για τα φετινά ενοίκια. Σήμερα τα εισοδήματα από ενοίκια φορολογούνται από το πρώτο ευρώ με συντελεστή 11% για εισόδημα έως 12.000 ευρώ και 33% για το ύψος του εισοδήματος που υπερβαίνει τις 12.000 ευρώ.
• 150 εκατ. ευρώ από την αναμόρφωση του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος. Στο πλαίσιο αυτό εξετάζονται αλλαγές στις φορολογικές κλίμακες των φυσικών προσώπων.
• 32 εκατ. ευρώ από την αύξηση του φόρου εισοδήματος στους αγρότες. Τα εισοδήματα των αγροτών φορολογούνται σήμερα με συντελεστή 13% από το πρώτο ευρώ και, σύμφωνα με το νέο Μνημόνιο, θα πρέπει ο φορολογικός συντελεστής να αυξηθεί στο 20% για τα εισοδήματα του 2016 και 26% για τα εισοδήματα του 2017).
• 1,310 δισ. ευρώ από τις αλλαγές στους συντελεστές ΦΠΑ και τη σταδιακή κατάργηση της έκπτωσης 30% στα νησιά.
• 377 εκατ. ευρώ από την αναμόρφωση συντελεστών στην ειδική εισφορά αλληλεγγύης.
• 32 εκατ. ευρώ από την αύξηση συντελεστών στον φόρο πολυτελούς διαβίωσης.
• 150 εκατ. ευρώ από την αύξηση συντελεστών στον φόρο εισοδήματος νομικών προσώπων.
• 90 εκατ. ευρώ από την αύξηση στα ασφάλιστρα.
• 20 εκατ. ευρώ από την κατάργηση ορισμένων απαλλαγών από τον ΕΝΦΙΑ.
• 157 εκατ. ευρώ από την αύξηση της προκαταβολής φόρου εισοδήματος στα νομικά πρόσωπα.
• 114 εκατ. ευρώ από την αύξηση της προκαταβολής φόρου εισοδήματος στους ελεύθερους επαγγελματίες.
• 56 εκατ. ευρώ από τους ελέγχους οχημάτων για ΚΤΕΟ.
• 79 εκατ. ευρώ από την αύξηση της προκαταβολής φόρου εισοδήματος στους αγρότες.
• 13 εκατ. ευρώ από την κατάργηση επιστροφής του ΕΦΚ στο πετρέλαιο για αγροτική χρήση.
• 41 εκατ. ευρώ από την ενεργοποίηση φορολόγησης επί των τηλεοπτικών διαφημίσεων.
• 5 εκατ. ευρώ από την παροχή κινήτρων για την αντιμετώπιση του φαινομένου των ανασφάλιστων οχημάτων.
• 100 εκατ. ευρώ από την επέκταση της συμμετοχής του ελληνικού Δημοσίου στο 30% των κερδών από παιχνιδομηχανές.
• 210 εκατ. ευρώ από την επιβολή του ειδικού τέλους 5 λεπτά ανά στήλη σε κάθε τυχερό παιχνίδι του ΟΠΑΠ.
• 123 εκατ. ευρώ από λοιπές παρεμβάσεις.
Με στόχο την «απλοποίηση του συστήματος φοροαπαλλαγών φυσικών και νομικών προσώπων», όπως επισημαίνεται στην εισηγητική έκθεση του νέου προϋπολογισμού, το υπουργείο Οικονομικών επανεξετάζει από μηδενική βάση τις 716 φοροαπαλλαγές που κοστίζουν στον προϋπολογισμό πάνω από 2,5 δισ. ευρώ. Οι περισσότερες από αυτές είτε θα καταργηθούν είτε θα αντικατασταθούν με άμεσες ενισχύσεις στους φορολογουμένους που τις έχουν ανάγκη. Οι φοροαπαλλαγές που ισχύουν σήμερα μαζί με τις απαλλαγές του ΦΠΑ, που θα καταργηθούν σταδιακά όπως η κατάργηση της έκπτωσης 30% στα νησιά, καταγράφονται σε ειδικό τόμο που συνοδεύει τον νέο προϋπολογισμό. Ειδικότερα:
• Στα 275,29 εκατ. ευρώ ανέρχονται οι 123 φοροαπαλλαγές που έχουν απομείνει στα νοικοκυριά (ιατρικές δαπάνες, δωρεές και χορηγίες, έκπτωση φόρου λόγω αναπηρίας, έκπτωση 1,5% στην παρακράτηση φόρου). Το μεγαλύτερο κόστος 85,2 εκατ. ευρώ προέρχεται από τις ιατρικές δαπάνες, για τις οποίες εξετάζεται να αναγνωρίζονται μόνο οι δαπάνες άνω των 100 ευρώ που γίνονται μέσω χρεωστικών ή πιστωτικών καρτών. Αξίζει να σημειωθεί ότι από τα 5,9 εκατ. νοικοκυριά που υποβάλλουν φορολογική δήλωση, 1,7 εκατομμύρια νοικοκυριά περιορίζουν τη φορολογική τους επιβάρυνση μέσω των ιατρικών εξόδων και νοσοκομειακής περίθαλψης.
• Στα 13,75 εκατ. ευρώ ανέρχονται οι 109 φοροαπαλλαγές των νομικών προσώπων.
• Οι 19 φορολογικές εκπτώσεις και απαλλαγές που εφαρμόζονται στον Ενιαίο Φόρο Ιδιοκτησίας Ακινήτων κοστίζουν στον προϋπολογισμό 426,24 εκατ. ευρώ. Από τις φοροαπαλλαγές αυτές ευνοούνται 1.145.575 φορολογούμενοι.
• Οι 79 φοροαπαλλαγές που ισχύουν στον ΦΠΑ κοστίζουν 1,26 δισ. ευρώ.
• Στα 972,4 εκατ. ευρώ ανέρχονται οι φοροαπαλλαγές που ισχύουν σήμερα στους Ειδικούς Φόρους Κατανάλωσης.
Και «απογραφή» όλων των δαπανών του δημοσίου
«Ψαλίδι» 268 εκατ. ευρώ στο κονδύλι για μισθούς και συντάξεις
Μειωμένο κατά 268 εκατ. ευρώ είναι το κονδύλι για μισθούς και συντάξεις το 2016, κυρίως λόγω των παρεμβάσεων στο ενιαίο μισθολόγιο στο Δημόσιο, ενώ σε πλήρη καταγραφή των δαπανών θα προχωρήσει η κυβέρνηση, προκειμένου να εντοπισθούν και να περικοπούν δαπάνες με χαμηλή ή μηδενική χρησιμότητα.
Για τα ειδικά μισθολόγια, το 2016 σχεδιάζεται η αναμόρφωσή τους με στόχο τον «εξορθολογισμό τους και τον περιορισμό του συνολικού αριθμού τους». Μάλιστα, θα γίνει συγχώνευση ειδικών μισθολογίων ή ακόμα και κατάργηση κάποιων, με τους υπαλλήλους να εντάσσονται στο νέο ενιαίο μισθολόγιο.
Την ίδια ώρα, σε «απογραφή» όλων των δαπανών του Δημοσίου, με στόχο την κατάργηση φορέων της γενικής κυβέρνησης που δεν είναι απαραίτητοι, θα προχωρήσει το υπουργείο Οικονομικών το 2016. Σύμφωνα με τον προϋπολογισμό, οι πρωτογενείς δαπάνες θα φτάσουν φέτος στα 41,924 δισ. ευρώ και του χρόνου στα 41,861 δισ. ευρώ, ενώ οι «καταναλωτικές και σύνθετες δαπάνες» θα φτάσουν φέτος τα 2,020 δισ. ευρώ (κοντά στα 300 εκατ. ευρώ πάνω από τον στόχο), ενώ προβλέπεται ότι το επόμενο έτος θα υποχωρήσουν στο 1,733 δισ. ευρώ.
Σε δημοσιονομικό επίπεδο το επόμενο έτος η ελληνική οικονομία θα επανέλθει σε συνθήκες πρωτογενούς πλεονάσματος στον κρατικό προϋπολογισμό. Προβλέπεται για το 2016 πρωτογενές πλεόνασμα 0,5% του ΑΕΠ ή 894 εκατ. ευρώ, κατά 27 εκατ. καλύτερα από τον ονομαστικό στόχο εξαιτίας της χαμηλότερης ύφεσης. Το πρωτογενές έλλειμμα θα είναι 349 εκατ. ευρώ από 439 εκατ. ευρώ που προέβλεπε το Μνημόνιο και σε συνάρτηση με το ΑΕΠ 0,20% έναντι 0,25%.
Για την εξέλιξη του ΑΕΠ προβλέπεται μηδενική ύφεση φέτος και 0,7% τον επόμενο χρόνο, εξαιτίας της επίπτωσης των αρνητικών εξελίξεων του δεύτερου εξαμήνου του 2015. Πάντως εκτιμάται πως, αν και συνολικά το επόμενο έτος θα είναι υφεσιακό, από το δεύτερο εξάμηνο είναι πιθανόν να ξεκινήσουν να καταγράφονται θετικοί ρυθμοί μεγέθυνσης του ΑΕΠ.
Φέτος, δε, αναθεωρείται ριζικά η πρόβλεψη του προσχεδίου, αφού πλέον προβλέπεται μηδενική μεταβολή του ΑΕΠ έναντι αρχικής εκτίμησης για ύφεση 2,3% σωρρευτικά το 2015. Σε απόλυτα μεγέθη το ΑΕΠ αναμένεται στα 174,4 δισ. ευρώ το 2016, ενώ το χρέος της γενικής κυβέρνησης αναμένεται να αυξηθεί στα 327,6 δισ. ευρώ από 316,5 δισ. φέτος ή στο 187,8% του ΑΕΠ από 180,2%.
Πάντως στόχος παραμένει για την κυβέρνηση η επιστροφή του Δημοσίου στις διεθνείς αγορές μετά το δεύτερο εξάμηνο του 2016.
