Συζητώντας με τους μαθητές προσανατολισμού της Γ΄ Λυκείου για τις συνέπειες του Διεθνούς Οικονομικού Ελέγχου (Δ.Ο.Ε.) που επιβλήθηκε στην Ελλάδα μετά την πτώχευση του 1893 και την ήττα στον ατυχή ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897, διαπιστώσαμε κατά κοινή ομολογία ότι η εικόνα εκείνη της Ελλάδας στα τέλη του 19ου αιώνα θύμιζε πράγματι τη σημερινή εικόνα: μια οικονομία ασθενική και αδύναμη που στηρίχτηκε σε εξωτερικά δάνεια, κρίση της αξιοπιστίας του πολιτικού συστήματος, επιβολή μέτρων από διεθνή επιτροπή, «ξένη επέμβαση».
Ωστόσο παρατηρήσαμε ότι στο εδάφιο που το σχολικό βιβλίο αναφερόταν στα αποτελέσματα της έξωθεν επιβολής του οικονομικού ελέγχου υπήρχε μόνο η θετική πλευρά και δε γινόταν καμία αναφορά σε ενδεχόμενες παρενέργειες στην ελληνική πραγματικότητα. Τα αποτελέσματα, αναφέρει το σχολικό βιβλίο, κρίθηκαν θετικά, αφού η πιστοληπτική ικανότητα του κράτους αυξήθηκε, οι δημοσιονομικοί μηχανισμοί απαλλάχτηκαν από δυσλειτουργίες του παρελθόντος, οι προϋπολογισμοί ήταν ελαφρώς πλεονασματικοί και οι οικονομικές δυνατότητες του κράτους σαφώς αυξημένες. (θέματα νεοελληνικής ιστορίας σελ. 38). Όμως, καμία αναφορά στο γεγονός ότι το πρόγραμμα του Διεθνούς Οικονομικού Ελέγχου ήταν ιδιαίτερα βαρύ, απέβλεπε αποκλειστικά στο συμφέρον των ομολογιούχων, οδήγησε την ελληνική οικονομία αρχικά σε ύφεση και ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού σε μετανάστευση. Καμία αναφορά στο γεγονός ότι η παραγωγική βάση συρρικνώθηκε δραματικά. Καμία αναφορά στην παρατήρηση ότι για την έγκριση της βοήθειας 
“Η Ελληνική Κυβέρνησις θέλει επιτύχει την ψήφισιν νόμου εγκριθέντος προηγουμένως υπό των Δυνάμεων”, που μείωνε την εθνική ανεξαρτησία της Ελλάδας. (Ιστορία του Ελληνικού Έθνους σελ. 164,τόμος ΙΔ.)
Στην ερώτηση γιατί άραγε στο σχολικό βιβλίο δεν γινόταν αναφορά στα αρνητικά αποτελέσματα του εξωτερικού ελέγχου πολλοί μαθητές απάντησαν πως είναι καταφανής η επιθυμία να δειχτεί η αναγκαιότητα και η συνεπαγόμενη ορθότητα της επιβολής μέτρων λιτότητας σήμερα, εφόσον μετά την επιβολή του διεθνούς οικονομικού ελέγχου το 1897 η Ελλάδα γνώρισε οικονομική «εξυγίανση» και ανάκαμψη. Μάλιστα συμφωνήσαμε πως για άλλη μια φορά η σκέψη πως η ιστορία επαναλαμβάνεται είναι επιβεβαιωμένη και μπορούμε έτσι να την εμπιστευόμαστε.
Ωστόσο, δεν μπορούμε να υιοθετήσουμε την απλουστευτική και αφαιρετική σύγκριση που οδηγεί στο συμπέρασμα ότι, εφόσον μετά την πτώχευση του 1893 και την επιβολή του διεθνούς οικονομικού ελέγχου ακολούθησε περίοδος εντυπωσιακής ανόδου σε όλους τους τομείς της οικονομίας (σύμφωνα με το σχολικό βιβλίο) και έτσι να ελπίζουμε ότι θα ξεπεραστεί και η σημερινή κρίση με τον ίδιο τρόπο.
Απ’ ότι φαίνεται γίνεται προσπάθεια να προβλεφθεί το μέλλον μέσω της αναλογικότητας των συνθηκών τότε και σήμερα. Θα μπορούσε βέβαια κάποιος να πει πως το σχολικό βιβλίο δε γράφτηκε στην περίοδο της κρίσης και της ανασφάλειας που διάγει σήμερα η χώρα. Πολύ σωστά! Όμως η διαμόρφωση της ιδέας να σκεφτόμαστε με συγκρίσεις και αναλογίες, άσχετα με το χρόνο που παρατηρείται ένα ιστορικό φαινόμενο, όπως η σημερινή κρίση χρέους, μας στερεί τη δυνατότητα κριτικής σκέψης. Άλλωστε η ίδια η μελέτη της ιστορίας μάς δείχνει πως κάθε εποχή έχει τις δικές της ιδιαιτερότητες, που δεν επιτρέπουν τη συγκριτική μελέτη με γεγονότα του χτες. Γι’ αυτό και η σύγχρονη ιστοριογραφία έχει απομακρυνθεί από την κυκλική και από τη γραμμική αντίληψη του ιστορικού χρόνου. Φαίνεται πως η ιστορία που διδάσκεται στο σχολείο επιμένει στη στερεοτυπική αντίληψη ότι μπορεί να λειτουργήσει ως ένα πεδίο διαμόρφωσης της ηθικής συμπεριφοράς των ανθρώπων για κάθε εποχή σε ανάλογη περίπτωση. Επιμένει να χρησιμοποιεί το παρελθόν ως μέσο φρονηματισμού για το παρόν και ανάλογου σχεδιασμού για το μέλλον.
Πιστεύουμε πως αυτός ο παιδαγωγικός ρόλος της Ιστορίας είναι περιττός για τους μαθητές της τελευταίας τάξης του Λυκείου που αντιμετωπίζονται σαν να ήταν παιδιά προσχολικής ηλικίας, αφού τη σκέψη τους κοσμεί η γελοιογραφία που ακολουθεί από ένα αμερικάνικο περιοδικό της εποχής που σατιρίζει το ρόλο των έξι εγγυητριών δυνάμεων της εποχής τουΔιεθνούς Οικονομικού Ελέγχου (ΔΟΕ) και οι στίχοι φυσικά του Κ. Τριπολίτη αφιερωμένα από εμένα και τους μαθητές μου σε οποιαδήποτε απόπειρα να παρουσιάζεται η Ιστορία ως θεραπαινίδα της κυρίαρχης ιδεολογίας.
Έβγαλε βρώμα η Ιστορία ότι ξοφλήσαμε
είμαστε λέει το παρατράγουδο στα ωραία άσματα
και επιτέλους σκασμός οι ρήτορες πολύ μιλήσαμε
στο εξής θα παίζουμε σ’ αυτό το θίασο μόνο ως φαντάσματα
Κάτω οι σημαίες στις λεωφόρους που παρελάσαμε
άλλαξαν λέει τ’ ανεμολόγια και οι ορίζοντες
μας κάνουν χάρη που μας ανέχονται και που γελάσαμε
τώρα δημόσια θα έχουν μικρόφωνο μόνο οι γνωρίζοντες
