Η χορογραφία επιθέσεων εξ αποστάσεως αποτελεί το πρώτο βήμα σε μια σειρά επομένων κινήσεων οι οποίες εγείρουν στρατηγικής φύσης ζητήματα. / Οι συγκρούσεις μεταξύ Ισραήλ και Ιράν συνεχίζονται και εντείνονται
Θέμης Τζήμας
Η χορογραφία επιθέσεων εξ αποστάσεως αποτελεί το πρώτο βήμα σε μια σειρά επομένων κινήσεων οι οποίες εγείρουν στρατηγικής φύσης ζητήματα.
Το πρώτο ερώτημα είναι πού αποσκοπεί η παρούσα κλιμάκωση από την πλευρά του Ισραήλ και των ΗΠΑ (καθίσταται παρεμπιπτόντως πια αρκετά καθαρό με βάση όσα βλέπουμε ότι η επίθεση του Ισραήλ είχε την υποστήριξη και την έγκριση των ΗΠΑ, οι οποίες παραπλάνησαν το Ιράν μέσα από τη στάση του ίδιου του Τραμπ). Ο βασικός σκοπός δεν είναι όπως φαίνεται απλώς ή κυρίως να καθυστερήσει το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν αλλά να προχωρήσει η αλλαγή καθεστώτος στο Ιράν.
Οι ΗΠΑ και το Ισραήλ έχουν αντιληφθεί ότι η κατοχή του Ιράν ή και η πλήρης καταστροφή του πυρηνικού του προγράμματος θα αποδειχθούν στην καλύτερη πάρα πολύ δύσκολες ως αποστολές ή και πρακτικώς αδύνατες. Αυτό επομένως στο οποίο στοχεύουν είναι μια υβριδική επιχείρηση μακράς διάρκειας η οποία θα συνδυάζει εξόντωση της στρατιωτικής και πολιτικής ηγεσίας της χώρας, μέγιστη οικονομική πίεση και με βομβαρδισμούς, εσωτερικές συγκρούσεις με αιχμές τους Κούρδους και τους Αζέρους, περικύκλωση του Ιράν από καθεστώτα φιλικά προς τις ΗΠΑ. Στο τέλος αυτής της διαδρομής φιλοδοξούν είτε να τοποθετήσουν τζιχαντιστές τύπου Τζολάνι (επομένως το ίδιο το Ιράν να διαλυθεί τελικά), είτε μοναρχικούς. Θα αξιοποιήσουν δε, και τις εσωτερικές πολιτικές συγκρούσεις μέσα στο Ιράν, όπως και τις επακόλουθες διαφοροποιήσεις σε επίπεδο γραμμής μεταξύ μεταρρυθμιστών και σκληροπυρηνικών, ούτως ώστε να καθυστερήσουν ή να ακυρώσουν ή τουλάχιστον να περιορίσουν την όποια αποτρεπτική και αμυντική δυνατότητα των Ιρανών. Η πολιτική αυτή θα έχει διαστάσεις κεραυνοβόλου πολέμου αλλά και μακροχρόνιας εμπλοκής. Κρίσιμη σε αυτό το πλαίσιο θα είναι η μοίρα του ίδιου του Χαμενεΐ.
Το δεύτερο ερώτημα έχει να κάνει με το τι θα πράξουν οι ΗΠΑ ως προς τον βαθμό της εμπλοκής τους στο πεδίο της σύγκρουσης. Ο μύθος του Τραμπ-«ειρηνοποιού» τελειώνει στην Τεχεράνη. Ο βαθμός εμπλοκής όμως μένει να αποδειχθεί με βάση τις δυσκολίες της ίδιας της επιχείρησης. Είναι προφανές ότι υπάρχει εμπλοκή των ΗΠΑ και όχι μόνο αλλά ακόμα δεν είναι τέτοια που να προκαλεί είτε το κοινό αίσθημα στις ΗΠΑ σε μαζική κλίμακα τουλάχιστον είτε να θέτει σε κίνδυνο ζωές στρατιωτών των ΗΠΑ. Αν η κατάσταση εξελιχθεί σε έναν πόλεμο δια αντιπροσώπων, το πρόβλημα μπορεί να ελεγχθεί ή και να περιοριστεί για τις ΗΠΑ. Αν όμως το Ιράν κατορθώσει να αντιτάξει ισχυρή αντίσταση και να επεκτείνει τον πόλεμο σε πεδία (κυρίως στο έδαφος και στη θάλασσα) τα οποία είναι πιο ευνοϊκά για το ίδιο, τότε η όποια εμπλοκή των ΗΠΑ θα καταστεί δυσκολότερη και απαιτητικότερη, διαμορφώνοντας ένα τοπίο πολιτικό, αρνητικό για τον πρόεδρο Τραμπ. Ο βαθμός της εμπλοκής των ΗΠΑ θα αποτελέσει συγκερασμό των πιέσεων από τα λόμπι και από τη στάση των εκλογέων μέσα στη χώρα η οποία με τη σειρά της θα προκύψει στη βάση του συσχετισμού στο πεδίο της μάχης.
Το τρίτο ερώτημα έχει να κάνει με τις δυνατότητες του Ιράν. Η ισχυρή στρατιωτική τεχνολογία του είναι προφανής. Ακόμα και ένα βαθύ αίσθημα πατριωτισμού πέρα από πολιτικές διαφωνίες φαίνεται ότι υπάρχει, τουλάχιστον στο μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού. Πέραν αυτών όμως τίθενται μια σειρά ερωτημάτων εξαιρετικώς κρισίμων. Πόσο κοστίζει και σε τι έκταση διαθέτει την αναγκαία στρατιωτική τεχνολογία; Μπορεί να καταστήσει το Ισραήλ μη κατοικίσιμο όπως έχει «υποσχεθεί» ότι μπορεί να πράξει; Μπορεί να μεταφέρει τον πόλεμο στα σύνορα του Ισραήλ, στο έδαφος, με δεδομένες τις εξελίξεις στη Συρία και στον Λίβανο; Μπορεί να διαταράξει τις θαλάσσιες συγκοινωνίες; Έχει πραγματικά στρατηγική συμμαχία με τη Ρωσία και με την Κίνα, υπό την έννοια τουλάχιστον της αποτελεσματικής και διαρκούς τροφοδοσίας του με το αναγκαίο πολεμικό υλικό; Μπορεί να αναπαράξει τη στρατιωτική του ηγεσία; Έχει πολιτική στρατηγική ικανή να αντέξει και να νικήσει στον πόλεμο αλλαγής καθεστώτος τον οποίο υφίσταται; Ίσως το κυριότερο από όλα: μπορεί και θα αποκτήσει εγκαίρως πυρηνικά όπλα, ούτως ώστε να αποκτήσει και τη μεγίστη αποτρεπτική ισχύ; Την πρώτη ημέρα φάνηκε να αιφνιδιάζεται τουλάχιστον εν μέρει. Έπειτα έδειξε ικανότητα αντίδρασης και πλέον, σήμερα που η μακροχρόνια εμπλοκή έρχεται ή τουλάχιστον έτσι φαίνεται καλείται να επιλέξει και να ισορροπήσει.
Το τέταρτο ερώτημα έχει να κάνει με τον περιφερειακό και παγκόσμιο συσχετισμό. Θα καταστεί το Ιράν παγκόσμιο επίδικο για τη Ρωσία και για την Κίνα; Χωρίς το Ιράν η Κίνα χάνει (μάλλον) τον δρόμο του μεταξιού εκτός και αν στο Πεκίνο θεωρούν ότι μπορούν να βρουν εναλλακτικές διαδρομές ή να αδιαφορήσουν απλώς για τη μοίρα της Τεχεράνης. Πρόκειται μάλλον για πολύ μεγάλη αφέλεια από πλευράς της Κίνας για να θεωρήσει κανείς ότι ισχύει. Για τη Ρωσία, η αλλαγή καθεστώτος στο Ιράν θα αποτελέσει ακόμα μία στρατηγική ήττα όπως και αν εμφανιστεί. Αν δε, εμπιστεύονται σε οποιαδήποτε από τις δύο χώρες τον Τραμπ και ακόμα χειρότερα τον όποιο επόμενο πρόεδρο των ΗΠΑ, μάλλον θα δοκιμάσουν το ίδιο αρνητικό σενάριο της απόπειρας αλλαγής καθεστώτος μέσα και στα δικά τους κράτη στο σχετικώς κοντινό και ορατό μέλλον. Επιπλέον, στο σενάριο απόπειρας αλλαγής καθεστώτος στο Ιράν, ο ρόλος του Αζερμπαϊτζάν και της Τουρκίας εκτοξεύεται, ενώ οι Κούρδοι επαναβεβαιώνουν τη συμμαχία τους με τον ιμπεριαλισμό και μάλλον (προς το παρόν τουλάχιστον) και με την Τουρκία (τουλάχιστον τμήματα αυτών). Σε αυτό το περιβάλλον, ο ρόλος και η σημασία του Ελληνισμού συρρικνώνονται ακόμα περισσότερο. Ενδεχομένως και ο χώρος που καταλαμβάνουν στην περιοχή.
