“Πώς πλουτίζει το κράτος από την αισχροκέρδεια” / γράφει ο Δημήτρης Κωστάκος
Σκίτσο του Βασίλη Παπαγεωργίου (2022)
Το… μυστικό αρκτικόλεξο: ΦΠΑ.
Οι επιστημονικοί συνεργάτες της ΓΣΕΕ στην ετήσια έκθεσή τους για την εθνική οικονομία, προτάσσουν ως σχήμα οξύμωρο το γεγονός ότι το «πληθωριστικό σοκ» -όπως αναφέρουν χαρακτηριστικά- ενώ συμπιέζει το εισόδημα των πολιτών, έχει θετική επίδραση στα έσοδα του Δημοσίου, κυρίως από έμμεσους φόρους. Γεγονός, το οποίο -υπογραμμίζουν- αποτυπώνεται και στην υπεραπόδοση που εμφάνισαν πέρυσι ορισμένες βασικές κατηγορίες φόρων αυτού του είδους, οι οποίες σχετίζονται με την ιδιωτική κατανάλωση.
Το 2022 η Ελλάδα εμφάνισε τη δεύτερη υψηλότερη απόδοση έμμεσων φόρων σε σχέση με την άμεση φορολόγηση στην Ευρωζώνη, αποτελώντας, μαζί με το Λουξεμβούργο, τα μόνα κράτη-μέλη στα οποία ο συγκεκριμένος δείκτης αυξήθηκε έναντι του 2019.
Παρά την ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας, το κατά κεφαλήν ΑΕΠ σε μονάδες αγοραστικής δύναμης στην Ελλάδα είναι το μοναδικό ανάμεσα στα κράτη-μέλη της Ε.Ε. που βρίσκεται περίπου στο ίδιο επίπεδο με το 2009, όταν σε όλα τα άλλα κράτη παρατηρούταν σημαντική άνοδος. Το 2009 η Ελλάδα διατηρούσε τη 14η θέση στην κατάταξη των κρατών-μελών, ενώ το 2022 ήταν προτελευταία μεταξύ των «27».
Επιπλέον, ο πραγματικός μέσος μισθός παρουσίασε σημαντική μείωση, η οποία το 2022 έφτασε το 8,7% σε σχέση με το 2021.
Ταυτόχρονα, οι αποταμιεύσεις από το 2022 πέρασαν ξανά σε αρνητικό έδαφος, καθώς η πραγματική κατανάλωση ξεπέρασε το διαθέσιμο εισόδημα, παρότι η αύξησή της εμφανίζει σημάδια κόπωσης λόγω της συνεχιζόμενης απώλειας της αγοραστικής δύναμης των νοικοκυριών.
Το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών κατά το δ΄ τρίμηνο του 2022 υστερούσε κατά 131 εκατ. ευρώ σε σχέση με το α΄ τρίμηνο του ίδιου έτους.
Το 2021 σχεδόν το 1/5 (19,6%) των Ελλήνων πολιτών, ζούσε με διαθέσιμο εισόδημα κάτω από το όριο της σχετικής φτώχειας, ενώ το 2022 το ποσοστό μειώθηκε λιγότερο από μια ποσοστιαία μονάδα (18,8%).
Το 2021-2022 ιδιαίτερα μεγάλη δυσκολία να αντεπεξέλθει στις δαπάνες για την κάλυψη βασικών αναγκών αντιμετώπισε το 36% των νοικοκυριών χωρίς εξαρτώμενα παιδιά, ενώ την ίδια περίοδο στην Ε.Ε. των «27» το αντίστοιχο ποσοστό νοικοκυριών ήταν μόλις 6,1%.
Το 2022 το 43,6% των νοικοκυριών στην Ελλάδα δήλωσε την αδυναμία του να αντεπεξέλθει σε μια έκτακτη δαπάνη.
Μεγαλύτερη δυσκολία στην κάλυψη βασικών αναγκών αντιμετωπίζουν τα νοικοκυριά με εξαρτώμενα παιδιά σε ποσοστό 38,4%, δηλαδή περίπου 30 ποσοστιαίες μονάδες πιο υψηλό από το αντίστοιχο ποσοστό στην Ε.Ε. των «27» (7,6%)
