«Με την πέτρα πορευτήκαμε, την πέτρα αξιώσαμε». Δεν υπάρχει πιο τιμητικός τίτλος από αυτόν του Μάστορα. Επιστήμονες μπορεί να είναι πολλοί. Μάστορες όμως λίγοι. Αυτόν τον τίτλο και μόνο αξίωνε για τον εαυτό του ο καθηγητής της Αρχιτεκτονικής Αργύρης Πετρονώτης, που έφυγε στα 99 του χρόνια για το μεγάλο ταξίδι.
Τον φαντάζομαι μετά τη μάχη σε πέτρινο αλώνι που μελέτησε, να σχεδιάζει πέτρινο γεφύρι, για να περάσει τον Αχέροντα, να χαιρετά τον βαρκάρη από ψηλά δίνοντας γενναιόδωρα αντί για περατίκι πεσκέσια λιθανάγλυφα, Λαγκαδιανά και Πυρσογιαννίτικα.
Μανδηλώματα, πρόκες μαλαματένιες, τζινέτια χρυσοπόρφυρα, δεφτέρια λερωμένα, όλα αμανάτια ενός βίου χαρισμένου στην ποίηση της κτίσης, στην άρνηση της κτήσης. Λάτρης της λεπτομέρειας που κάνει τη διαφορά, εραστής του ευτελούς τεκμηρίου που μαρτυρά θαύματα, κυνηγός των ταπεινών και περιφρονημένων υπολειμμάτων της ανθρώπινης αγωνίας, ωτακουστής των σιωπηλών υποκειμένων της ιστορίας, μύστης της τέχνης επιστήμης.
Στην τελευταία μας τηλεφωνική επικοινωνία μού θύμισε την υπόσχεσή μου να τον πάω στο Βιθκούκι της Κορυτσάς. Ηθελε πριν φύγει να ιδεί από κοντά τη θαυμαστή εκκλησία στον μαχαλά Γκρέκα. Τα αγκωνάρια, τις ξυλοδεσιές, τα λιθανάγλυφα στα υπέρθυρα, τους πέτρινους τάφους των ιερέων, τις επιγραφές… Η υπόσχεση έμεινε δυστυχώς ανεκπλήρωτη…
Ο Αργύρης Πετρονώτης γεννήθηκε το 1924 στην Τρίπολη. Αποφοίτησε από το Δημοτικό και το εξατάξιο Γυμνάσιο της γενέτειράς του. Ελαβε μέρος στην Εθνική Αντίσταση ως αντάρτης του ΕΛΑΣ και εξορίστηκε στο κολαστήριο της Μακρονήσου όπου και βασανίστηκε.
Σπούδασε και πήρε δίπλωμα Αρχιτέκτονα-Μηχανικού ΕΜΠ. Φοίτησε στη Φιλοσοφική Σχολή ΕΚΠΑ και του απενεμήθη πτυχίο του Ιστορικού-Αρχαιολογικού Τμήματος. Μετεκπαιδεύτηκε στη Γερμανία και τελείωσε εκεί ως αριστούχος Διδάκτωρ Μηχανικός στο Πολυτεχνείο του Μονάχου.
Εργάστηκε ως επαγγελματίας Αρχιτέκτων και ως συνερευνητής σε ανασκαφές. Υπηρέτησε στο έργο προετοιμασίας αναστήλωσης του Ναού Επικουρίου Απόλλωνος στις Βάσσες Αρκαδίας. Δίδαξε Ιστορία Αρχιτεκτονικής στην Πολυτεχνική Σχολή Α.Π. Θεσσαλονίκης (παράλληλα Αρχιτεκτονική Μορφολογία στην εκεί Σχολή Καλών Τεχνών αμισθί) ως αναπληρωτής καθηγητής. Συνέγραψε βιβλία, άρθρα και μελέτες σχετικά με την παραδοσιακή αρχιτεκτονική. Η συνεισφορά του σε αυτόν τον τομέα είναι ανυπέρβλητη. Τόσο τα Μαστοροχώρια της Κόνιτσας όσο και τα Λαγκάδια και η ευρύτερη περιοχή της Αρκαδίας τού οφείλουν πολλά.
Μακάρι το ήθος και το έργο του να βρουν μιμητές στη νεότερη γενιά αρχιτεκτόνων.
*Καθηγητής Κοινωνικής Λαογραφίας, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων
