Λαογραφία

Ειρήνη Δασκιωτάκη “Πάτησεν ο Αύγουστος”

«Πάτησεν ο Αύγουστος, η άκρη του χειμώνα, παύει ο φτωχός το δειλινό κι ο άρχοντας τον ύπνο.»
Ο μήνας με το πιο λαμπρό ολόγιομο φεγγάρι!
«Καλός ο ήλιος του Μαγιού, του Αυγούστου το φεγγάρι.»

Ο Αύγουστος μέχρι τον 4ο π.χ. αιώνα ονομαζόταν Sextilis, αφού είχε την 6η θέση στο αρχαίο δεκάμηνο,  ρωμαϊκό ημερολόγιο.

Μετονομάστηκε σε Augustus( Σεβαστός), προς τιμήν του αυτοκράτορα Οκταβιανού Αυγούστου.

Ο Οκταβιανός πρόσθεσε στη συνέχεια, αυθαίρετα, στον Αύγουστο που ως τότε είχε 30 μέρες μία παραπάνω ημέρα, την οποία πολύ απλά απέσπασε από τον Φεβρουάριο.

Να μην υστερεί, βρε αδερφέ, σε διάρκεια από τον Ιούλιο που ήταν αφιερωμένος στον Ιούλιο Καίσαρα!

Αύγουστος ο Συκολόγος, ο Τραπεζοφόρος  Πενταφάς.

Βασιλιάς του καλοκαιριού με τα άφθονα φρούτα του, τα φρούτα που περισσεύουν και αρχίζουν οι μαρμελάδες, τα γλυκά κουταλιού και οι κομπόστες.
Με τις ζέστες που φθάνουν στο αποκορύφωμα, ξεπερνώντας τα όρια αντοχής ,τα μεσημέρια κυρίως, που το τσιμέντο κορώνει.

Λέγεται και Δριμάρης!

Αυτή είναι μία δεισιδαιμονική αντίληψη…

Οι πρώτες δώδεκα ή έξι μέρες του Αυγούστου, οι δρίμες, πίστευαν πως ήταν  επικίνδυνες!

Ανεξιχνίαστες δυνάμεις  επενεργούσαν, για αυτό τις μέρες αυτές δεν έκανε να πας στη θάλασσα για μπάνιο ( Άκου τώρα! συνδέονταν μάλλον με τα μελτέμια και τα μπουρίνια της εποχής), ούτε να πλύνεις ρούχα, γιατί τρυπούσαν.

Να κόψεις ξύλα… αποφεύγονταν επίσης.

Κυρίως όμως αποφεύγονταν η έκθεση των ρούχων έξω, γιατί τα έκοβε ο σκόρος.

Λέγανε:
« Του Αυγούστου οι δρίμες στα πανιά ( σκόρος) και του Μαρτιού στα ξύλα( σαράκι).»

Και όπως οι καλικάντζαροι εξαφανίζονται με το αγίασμα των Θεοφανείων, έτσι και οι δρίμες του Αυγούστου ξορκίζονταν με το αγίασμα από την ακολουθία της Μεταμόρφωσης του Σωτήρα, στις 6 του μήνα.

Στην Κρήτη, με την ευκαιρία αυτή αξίζει να αναφέρουμε, ότι την ημέρα του Σωτήρα, κόβανε πρωί-πρωί από τα αμπέλια σταφύλια και τα φέρνανε στην εκκλησία μαζί με βασιλικούς να τα ευλογήσει ο παππάς και για  αντίδωρο παίρνανε ένα τσαμπί σταφύλι και ένα κλαδάκι βασιλικό.

Τρώγανε μερικές ρώγες και τις άλλες τις ρίχνανε στο βαρέλι για το καλό.

Από τον Σωτήρα και μετά ήταν πλέον ελεύθερη η βρώση των σταφυλιών…

Ο Αύγουστος αρχίζει με νηστεία, για όσους βέβαια νηστεύουν, αφού είναι ο μήνας της Παναγίας που η μεγάλη της γιορτή θεωρείται το Πάσχα του καλοκαιριού.

“Η Παναγία μπαίνει, η νηστεία αρχίζει.”

Στο Ζαγόρι της Ηπείρου, πρωί-πρωί την 1η Αυγούστου, πριν βάλουν οτιδήποτε στο στόμα τους, έτρωγαν κόκκινα κράνα, για να είναι γεροί όλο τον χρόνο.

Στη Βέροια πάλι, η θρησκευτική γιορτή της Αγίας Σολομονής και των επτά παιδιών της την 1η Αυγούστου, που γινόταν και  γίνεται στον ναό του Αγίου Αντωνίου, έδινε μεγάλη χαρά σε μικρούς και μεγάλους. Το μεγάλο πανηγύρι  και η ξακουστή εμποροπανήγυρη  έφερναν τις πρώτες μέρες του Αυγούστου στη Βέροια, πλήθος προσκυνητών που συνδύαζαν τα θρησκευτικά τους καθήκοντα με τη διασκέδαση και την αγορά προϊόντων που πολλά από αυτά, τότε μόνο μπορούσαν να προμηθευτούν, καθώς προέρχονταν από πολλές περιοχές της Ελλάδας.

Έχουμε και τον Άγιο Φανούριο που γιορτάζεται στις 27 Αυγούστου.

Η παρήχηση του ονόματός του προς το ρήμα φανερώνω, τον έκανε πολύ δημοφιλή.

Φανερώνει όλα τα χαμένα αντικείμενα!

«Άγιε Φανούριε, φανέρωσέ μου.»

Να φανερώσει τα κλεμμένα αιγοπρόβατα, τον ζωοκλέφτη…

Να φανερώσει όμως και τον γαμπρό για την κόρη την ανύπαντρη, όχι τη νύφη για τον ανύπαντρο!
Ό,τι ποθεί ο καθένας!
Επειδή φανερώνει τα χαμένα, τον παριστάνουν οι εικόνες πάντα, να κρατάει ένα κερί αναμμένο.

Ψήνεται και η πεντανόστιμη φανουρόπιτα που παρασκευάζεται από εννιά λογιών υλικά και στην εκκλησία, ανήμερα της γιορτής του που την ευλογάει ο παπάς  για να φανερώσει τα αφανέρωτα.

Τελειώνει και με νηστεία ο Αύγουστος στις 29, την ημέρα της εορτής του αποκεφαλισμού του Αγίου Ιωάννη.
Καλός ο Τραπεζοφόρος, ο πλούσιος μήνας της συγκομιδής, μα έκρυβε και κρύβει όπως υποστηρίζουν και σήμερα οι ειδικοί επιστήμονες και κινδύνους για την υγεία.

Υψηλές θερμοκρασίες, έντομα πολλά, κατάχρηση οπωρικών και λαχανικών που ευνοούσαν τις γαστρικές διαταραχές και τους επικίνδυνους, παλαιότερα, ελώδεις πυρετούς.

Δοκιμάζεται η υγεία για αυτό και η ενδεικτική παροιμιακή έκφραση: «Περί της υγείας σου, τον Αύγουστο ερώτα.»

Ο Αύγουστος βαριά φορτωμένος και φέτος από πολέμους και διαφόρων ειδών  κρίσεις , από ανθρώπινη κατρακύλα που τείνει να γίνει χιονοστιβάδα, τα καταφέρνει να αποστασιοποιηθεί για λίγο χαρίζοντας  μαγευτικά βράδια στη θάλασσα , κάποιες ανάσες δροσιάς και αισιοδοξίας  για τον λαό που έχει και την ευκαιρία να παρακολουθήσει ουκ ολίγες αξιόλογες και ενθαρρυντικές πολιτιστικές εκδηλώσεις και να πάρει μια κάποια δύναμη, για να αντιμετωπίσει τον επερχόμενο χειμώνα με τους πολλούς γρίφους του…

καλή εβδομάδα με υγεία

Ει. Δα.

banner-article

Δημοφιλή άρθρα

  • Εβδομάδας