Συμπερασματικά, η covid 19 είναι μια πολύπλοκη και δυνητικά θανατηφόρα ασθένεια. Οι φάσεις στις οποίες εξελίσσεται απαιτούν διακριτή αντιμετώπιση. Το “κλειδί” είναι να σταματήσουμε τον ιό όσο πιο γρήγορα γίνεται, πριν απο την βαριά φλεγμονώδη αντίδραση
Ιωάννης Στανόπουλος*
Λίγα λόγια (ελπίζω κατανοητά) για την ασθένεια που μας ταλαιπωρεί αυτή την εποχή:
Αφού εκτεθούμε στον ιό SARS-CoV-2, ακολουθεί μια ασυμπτωματική περίοδος επώασης περίπου 5 ημερών. Κατά το διάστημα αυτό, ο ιός προσβάλλει τα κύτταρα του βλεννογόνου της μύτης και των ανωτέρων αεραγωγών, και το άτομο μπορεί να μεταδίδει τη νόσο.
Αν η αμυντική ικανότητα του ατόμου είναι ισχυρή (ιδιοσυγκρασία, εμβολιασμός), ο ιός εξουδετερώνεται εκεί. Στη συνέχεια μπορεί να εμφανιστούν συμπτώματα, όπως πυρετός, κακουχία, ρινική συμφόρηση, βήχας, πονοκέφαλος, διάρροια. Μέχρι περίπου 7-10 ημέρες απο την μόλυνση, η άμυνά μας προσπαθεί να περιορίσει τον ιό στο ανώτερο αναπνευστικό σύστημα. Αυτή είναι η περίοδος που μπορούν να προσφέρουν βοήθεια τα αντιικά φάρμακα (θα έχουμε 2 απο αυτά σύντομα), ή τα μονοκλωνικά αντισώματα. Η κορτιζόνη μπορεί να βλάψει στην πρώιμη αυτή φάση, γατί αδυνατίζει την αμυντική προσπάθεια (ανοσοκαταστολή).
Στη συνέχεια, αν το ιικό φορτίο είναι μεγάλο ή η άμυνα πεσμένη, ο ιός προσβάλλει τους πνεύμονες, προκαλώντας διάχυτη βλάβη των κυψελίδων, δηλαδή πνευμονία. Τότε είναι που παρατηρούμε και την πτώση του κορεσμού (υποξυγοναιμία). Αν αυτή είναι σημαντική (<94%) πρέπει να νοσηλευτούμε. Και επειδή η πνευμονία αυτή δεν οφείλεται τόσο στην άμεση δράση του ιού όσο στην ενεργοποίηση απο αυτόν μιάς φλεγμονώδους ανταπόκρισης των αμυντικών μας κυττάρων, χορηγούμε κορτιζόνη (αντιφλεγμονώδες) για να ελαττώσουμε την ένταση αυτής της ανταπόκρισης. Η οποία αν είναι πολύ έντονη προσβάλλει όχι μόνο τις κυψελίδες, αλλά και το ενδοθήλιο (τον εσωτερικό χιτώνα των αγγείων), προκαλώντας πλέον μια ευρύτατη καταστροφή του πνεύμονα, με αποτέλεσμα την ανάγκη μηχανικής υποστήριξης της αναπνοής. Η ένταση αυτής της φλεγμονώδους ανταπόκρισης δεν μπορεί προς το παρόν να προβλεφθεί, καθώς το πιο πιθανό είναι να οφείλεται σε γονιδιακούς παράγοντες. Ωστόσο, μπορεί να αξιολογηθεί με διάφορους δείκτες στην εξέταση αίματος (άλλος ένας λόγος να νοσηλευτούμε), ώστε να ξέρουμε ποιος ασθενής κινδυνεύει περισσότερο και να τον υποστηρίξουμε έγκαιρα. Αν δεν βρίσκεται στο νοσοκομείο, υπάρχουν πολλές πιθανότητες να καταλήξει στο σπίτι ή να φτάσει στο νοσοκομείο σε μη αναστρέψιμη κατάσταση.
Συμπερασματικά, η covid 19 είναι μια πολύπλοκη και δυνητικά θανατηφόρα ασθένεια. Οι φάσεις στις οποίες εξελίσσεται απαιτούν διακριτή αντιμετώπιση. Το “κλειδί” είναι να σταματήσουμε τον ιό όσο πιο γρήγορα γίνεται, πριν απο την βαριά φλεγμονώδη αντίδραση (αν είμαστε στους “άτυχους” που θα νοσήσουν βαριά). Και αυτό είναι πιο πιθανό αν έχουμε ισχυρή φυσική ανοσία (που σημαίνει και καλή φυσική κατάσταση), και βεβαίως αν έχουμε εμβολιαστεί. Τα αντιικά που θα κυκλοφορήσουν σύντομα μπορεί να συμβάλλουν σημαντικά στην αποτροπή της βαριάς νόσου.
(Στον πίνακα φαίνεται και η μακρά σε διάρκεια διαδρομή της νόσου, που εξηγεί και την μεγάλη πίεση στα νοσοκομεία).
*Ιωάννης Στανόπουλος Καθηγητής Πνευμονολογίας στο ΑΠΘ
