«Risk»: Δωρεάν στο διαδίκτυο το επίκαιρο ντοκιμαντέρ της Λόρα Πόιτρας για τον Τζούλιαν Ασάνζ
Το 2014, με το «Citizenfour» για τον Έντουαρντ Σνόουντεν, η Λόρα Πόιτρας, μας προσφέρει ένα από τα σημαντικότερα ντοκιμαντέρ του 21ου αιώνα, που δικαίως τιμήθηκε με Όσκαρ. Δύο χρόνια μετά, ακολουθεί μία επίσης αξιόλογη ταινία τεκμηρίωσης. Το «Risk» του 2016, εξερευνά τη ζωή και το έργο του ιδρυτή των WikiLeaks, Τζούλιαν Ασάνζ. Το ντοκιμαντέρ που δεν προβλήθηκε ποτέ στην Ελλάδα, κυκλοφορεί δωρεάν στο διαδίκτυο και με αφορμή την ιστορική απόφαση της μη έκδοσης του δημοσιογράφου στις Η.Π.Α., το παρουσιάζουμε.
Στο «Citizenfour» η Λόρα Πόιτρας, παρουσίασε το συγκλονιστικό χρονικό των συναντήσεων του Έντουαρντ Σνόουντεν με τον δημοσιογράφο, Γκλεν Γκρίνγουολντ. Η ταινία αποτυπώνει τις γεμάτες ένταση ημέρες που πέρασε ο Σνόουντεν στο Χονγκ Κονγκ και τις εκμυστηρεύσεις του, στους δημοσιογράφους της Washington Post και του Guardian, πριν αυτοί προβούν στις γνωστές αποκαλύψεις για τις παρακολουθήσεις που προκάλεσαν το παγκόσμιο ενδιαφέρον. Το ντοκιμαντέρ τιμήθηκε από την Αμερικανική Ακαδημία Κινηματογράφου, με το Όσκαρ Καλύτερου Ντοκιμαντέρ.
Τζούλιαν Ασάνζ
Ο Τζούλιαν Ασάνζ, γεννήθηκε στις 3 Ιουλίου του 1971 στην Τάουνσβιλ του Κουίνσλαντ στην Αυστραλία. Το 1994 αποφάσισε να δουλέψει ως προγραμματιστής ελεύθερου λογισμικού. Το 1995, δημιούργησε το Strobe, τον πρώτο ελεύθερο port scanner ανοιχτού κώδικα, ενώ παράλληλα συμμετείχε και στην ανάπτυξη της βάσης δεδομένων PostgreSQL.
Το 1997, ήταν ανάμεσα σε αυτούς που δημιούργησαν την Rubberhose deniable encryption για το Linux κατά της κρυπτανάλυσης Rubber-hose. Το Rubberhorse είναι μία τεχνική κρυπτογράφησης που προσφέρει τη δυνατότητα στον χρήστη να αρνηθεί την ύπαρξη της. Ονομάστηκε έτσι ως λογοπαίγνιο, διότι σε προστατεύει από την πιθανότητα να σε «βασανίσουν» για να αποκαλύψεις τον κωδικό που «ξεκλειδώνει» την κρυπτογράφησή σου. Το 1999 καταχώρησε το domain leaks.org.
Δεκέμβριος 2006: Παρουσιάζεται το Wikileaks.org, προσφέροντας μία ασφαλή πλατφόρμα στους πληροφοριοδότες με σκοπό να αναρτούν μυστικά, αξιόλογα έγγραφα κρατώντας ταυτόχρονα κρυφή την ταυτότητά τους. Ο Τζούλιαν Ασάνζ, τίθεται μέλος του 9μελούς συμβουλίου του Wikileaks και σύντομα γίνεται ένας από τους κύριους εκπροσώπους του στον Τύπο.
Αύγουστος 2007: Η Βρετανική εφημερίδα «The Guardian» εκδίδει ένα πρωτοσέλιδο σχετικά μ’ ένα θέμα διαφθοράς στην κυβέρνηση της Κένυας, επικαλούμενη ως πηγή το Wikileaks.
Ιανουάριος 2008: Το WikiLeaks δημοσιεύει έγγραφα τα οποία δείχνουν πώς η τράπεζα Julius Baer στην Ελβετία βοηθά τους πελάτες της να ξεπλύνουν χρήματα. Η τράπεζα καταθέτει αγωγή εναντίον του Wikileaks, αλλά μετά την αποσύρει.
Ιούλιος 2010: Σε συνεργασία με το Wikileaks, oι εφημερίδες «The Guardian», «The New York Times» και «Der Spiegel», δημοσιοποιούν δεκάδες άρθρα σχετικά με αμερικανικά στρατιωτικά έγγραφα από τον πόλεμο στο Αφγανιστάν. Τα άρθρα παρέχουν άγνωστες λεπτομέρειες σχετικά με τη λειτουργία και τα θύματα του πολέμου.
Νοέμβριος 2010: Εκδίδεται ένταλμα σύλληψης για τον Ασάνζ στη Σουηδία.
Οκτώβριος 2011: Το WikiLeaks ανακοινώνει ότι κλείνει προσωρινά αφού μεγάλες τράπεζες κόβουν τη χρηματοδότηση του.
Μάιος 2012: Ο Ασάνζ δεν καταφέρνει να προσφύγει στο Ανώτατο Δικαστήριο της Αγγλίας και δίνεται η εντολή να εκδοθεί στη Σουηδία. Παράλληλα, η πρεσβεία του Ισημερινού στο Λονδίνο, του προσφέρει πολιτικό άσυλο.
Ιούνιος 2013: Ο Έντουαρντ Σνόουντεν, ένας 29χρονος σύμβουλος της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών (NSA) των Ηνωμένων Πολιτειών, διαρρέει σημαντικές πληροφορίες περί κατασκοπείας και προγραμμάτων παρακολούθησης της Αμερικής. Το Wikileaks του προσφέρει νομική υποστήριξη.
Φεβρουάριος 2016: Υπέρ του ιδρυτή του Τζούλιαν Ασάνζ, που έχει βρει άσυλο εδώ και τρεισήμισι χρόνια στην πρεσβεία του Ισημερινού στο Λονδίνο, έκρινε επιτροπή του Ο.Η.Ε., κάνοντας λόγο για αυθαίρετη κράτηση στη Βρετανία, κατά παράβαση διεθνών υποχρεώσεων. Εκπρόσωπος του Βρετανού πρωθυπουργού Ντέιβιντ Κάμερον δήλωσε από την πλευρά του πως, αν ο Ασάνζ εγκαταλείψει την πρεσβεία του Ισημερινού στο Λονδίνο, θα συλληφθεί. Ο εκπρόσωπος δήλωσε πως η απόφαση της επιτροπής του Ο.Η.Ε. δεν είναι νομικά δεσμευτική.
Αυτά είναι μερικά από τα γεγονότα τα οποία έχουν προηγηθεί την κυκλοφορίας του ντοκιμαντέρ «Risk», το οποίο πραγματοποίησε την παγκόσμια πρεμιέρα του, τον Μάιο του 2016, στο Διεθνές Κινηματογραφικό Φεστιβάλ των Καννών, στο Δεκαπενθήμερο των Σκηνοθετών.
Λόρα Πόιτρας
Η Λόρα Πόιτρας, είχε αρχίσει από το 2012 να συνομιλεί και να βιντεοσκοπεί τον Τζούλιαν Ασάνζ, ενώ ένα μέρος του ντοκιμαντέρ της είχε ήδη προβληθεί σε μία σειρά από μικρού μήκους βίντεο, με τον τίτλο «Asylum», στα τέλη του Σεπτεμβρίου του 2015, στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Νέας Υόρκης. Η συγκεκριμένη σειρά, είχε επικεντρωθεί στον Ασάνζ, στις δημοσιεύσεις απόρρητων και διαβαθμισμένων εγγράφων μέσα από το WikiLeaks καθώς και στην επιδίωξη του να πάρει άσυλο για όσο καιρό θα βρίσκεται εγκλωβισμένος στην πρεσβεία του Εκουαδόρ στο Λονδίνο.
Αξίζει να σημειώσουμε ότι κατά την περίοδο των γυρισμάτων και καθώς η δημιουργός ήταν αναγκασμένη να ταξιδεύει συχνά πυκνά μεταξύ Ηνωμένων Πολιτειών και Μεγάλης Βρετανίας, η Λόρα Πόιτρας είχε κινηθεί νομικά κατά της Αμερικανικής Κυβέρνησης, καταγγέλλοντας την για «καφκική παρενόχληση». Δηλώντας χαρακτηριστικά ότι είχε κρατηθεί επί ώρες σε αεροδρόμια, καθώς αξιωματούχοι της είπαν πως βρίσκεται σε λίστα που της απαγορεύει να πετάξει και ότι την απείλησαν να της βάλουν χειροπέδες επειδή κρατούσε σημειώσεις. Αρκετές φορές, Αμερικανοί αξιωματούχοι προχώρησαν στην κατάσχεση του ηλεκτρονικού εξοπλισμού που μετέφερε, εξοπλισμό που της επέστρεψαν μετά από 41 ημέρες.
Risk
Σκηνοθεσία: Laura Poitras
Σενάριο: Jonathan Oppenheim, Laura Poitras
Συμμετέχουν: Julian Assange, Sarah Harrison, Jacob Appelbaum
Έτος Παραγωγής: 2016
Χώρα Παραγωγής: Γερμανία, Η.Π.Α.
Διάρκεια: 86 λεπτά
