Γιώργος Τροχόπουλος: Περί Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης (με αφορμή την πρόταση για τη Βέροια)
Γιώργος Τροχόπουλος
Επειδή τελευταία γίνεται πολύς ντόρος, (από πολλούς εγχώριους ‘’ειδήμονες’’) με θέμα την πιθανή υποψηφιότητα της Βέροιας ως Πολιτιστικής πρωτεύουσας της Ευρώπης , θεωρώ ότι θα ήταν καλό να ενημερωθεί ο Βεροιώτης πολίτης περί αυτού του περιβόητου όρου.
Έχουμε και λέμε λοιπόν :
Η Πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης είναι μια πόλη που ορίζεται από την Ευρωπαϊκή Ένωση για περίοδο ενός χρόνου. Κατά την διάρκεια λοιπόν αυτού του χρόνου, δίνεται η ευκαιρία στην πόλη αυτή να επιδείξει την πολιτιστική της ζωή και ανάπτυξη, με αποτέλεσμα την προβολή της εικόνας της, στον διεθνή χώρο.
Αρχικά, υπήρχε η έννοια της Ευρωπαϊκής πολιτιστικής πόλης, ονομασία που εκπονήθηκε ως τρόπος αλληλοπροσέγγισης των Ευρωπαίων πολιτών και καθιερώθηκε στις 13 Ιουνίου του 1985 από το συμβούλιο Υπουργών Πολιτισμού της Ευρώπης με πρωτοβουλία της τότε Ελληνίδας Υπουργού της αείμνηστης Μελίνας Μερκούρη.
Από το 1999 η Ευρωπαϊκή πόλη πολιτισμού μετονομάστηκε σε Πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης.
Από το 2010 η Ευρωπαϊκή επιτροπή αποφάσισε σε κάθε Πολιτιστική πρωτεύουσα να χορηγείται βραβείο, προς τιμήν της Μελίνας Μερκούρη, ύψους 1,5 εκατ. Ευρώ. Επίσης κάθε χρόνο ορίζονται δύο Πολιτιστικές πρωτεύουσες της Ευρώπης και αυτό για να αποφευχθεί ο υπερβολικά σκληρός ανταγωνισμό μεταξύ Κρατών για την απόκτηση του τίτλου, ο ορισμός δε αυτός ανακοινώνεται 4 χρόνια πριν.
Μόνο ευρωπαϊκές πόλεις που ανήκουν σε κράτη μέλη της Ε.Ε. έχουν αποκτήσει μέχρι σήμερα τον τίτλο της Ευρωπαϊκής πολιτιστικής πρωτεύουσας. Ωστόσο το συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης μπορεί να ορίσει και πόλη από τρίτο Κράτος, αρκεί η απόφαση να ληφθεί ομόφωνα. Ένα τέτοιο παράδειγμα αποτελεί και η Κωνσταντινούπολη, που χρίσθηκε ευρωπαϊκή πολιτιστική πρωτεύουσα για το 2010.
Για το 2023 Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης έχει οριστεί η πόλη Βεσπρέμ (Veszprem) της Ουγγαρίας και αναφέρω παρακάτω μερικά ονόματα πόλεων που έχουν ονομαστεί μεχρι τώρα Πολιτιστικές Πρωτεύουσες όπως π.χ η Αθήνα το 1985, το Βερολίνο το 1988, το Δουβλίνο το 1991, η Λισαβόνα το 1994, η Θεσσαλονίκη το 1997, η Στοκχόλμη το 1998, το Πόρτο και το Ρότερνταμ το 2001, η Γένοβα και η Λιλ το 2004 κλπ
Θα ήταν, ευχής έργον, να βρεθεί και το όνομα της Βέροιας στον κατάλογο αυτών των πόλεων, τι παραπάνω δηλαδή έχουν αυτές; Ή κάνω λάθος;
Γεώργιος Ξάνθιππος Τροχόπουλος
