Βέβαια το πιο σημαντικό είναι τη στιγμή της υποβολής της αίτησης να πληρούνται οι συνδυαστικές προϋποθέσεις – χρόνος ασφάλισης και όριο ηλικίας – για να μην απορριφθεί η αίτηση και θυμίζουμε ότι η συμπλήρωση 4.500 ημερών ή 15 ετών ασφάλισης θεωρείται βασική προϋπόθεση χορήγησης σύνταξης.
Για τον λόγο αυτόν αρχικά οι μισθωτοί ασφαλισμένοι πρέπει να συλλέξουν ηλεκτρονικά όλα τα ατομικά τους στοιχεία ασφάλισης από 1.1.2002. Ο ατομικός λογαριασμός ασφάλισης παρέχει τις ημέρες εργασίας και άλλα στοιχεία (εργοδότες, κλάδοι ασφάλισης, αποδοχές κ.ά.) που συνθέτουν την ασφαλιστική ιστορία τους και θεμελιώνουν δικαιώματα για τη χορήγηση παροχών. Θα χρειαστούν μόνο τους προσωπικούς τους κωδικούς πρόσβασης στο Taxisnet. Για το στάδιο αυτό θα πρέπει να μπουν στην ηλεκτρονική ιστοσελίδα www.efka.gov.gr.
Ωστόσο το βασικό βήμα για την έκδοση σύνταξης είναι η προσυνταξιοδοτική βεβαίωση για τον χρόνο ασφάλισης. Με τη συγκεκριμένη βεβαίωση πιστοποιείται ο χρόνος που έχουν διανύσει οι ασφαλισμένοι σε ένα ή σε περισσότερα ταμεία (ΙΚΑ, ΟΑΕΕ, ΝΑΤ, ΟΓΑ κ.λπ.) κι έτσι εξασφαλίζεται η ταχεία ολοκλήρωση της ανακεφαλαίωσης χρόνου για την έκδοση της οριστικής σύνταξης.
Καλό είναι η διαδικασία αυτή να ξεκινήσει δύο χρόνια προτού συμπληρωθεί το όριο ηλικίας για τη συνταξιοδότηση με σκοπό όταν φθάσετε στο ηλικιακό όριο συνταξιοδότησης να μη χρειάζεται να καταμετρηθούν όλα τα ένσημα, αλλά μόνον αυτά που θα έχουν πραγματοποιηθεί από την έκδοση της προσυνταξιοδοτικής βεβαίωσης και μετά.
Έτσι κι αλλιώς η αίτηση για τη χορήγηση προσυνταξιοδοτικής βεβαίωσης είναι υποχρεωτική για τους ασφαλισμένους που έχουν περισσότερα του ενός ταμεία ασφάλισης, δηλαδή για όλους τους ασφαλισμένους που θα συνταξιοδοτηθούν με τις διατάξεις της διαδοχικής ασφάλισης. Η προσυνταξιοδοτική βεβαίωση συνυποβάλλεται με την αίτηση συνταξιοδότησης.
Η βεβαίωση εξομοιώνεται με απόφαση, αποτελεί εκτελεστή πράξη της διοίκησης και υπόκειται στις διοικητικές προσφυγές που προβλέπονται από τη νομοθεσία. Η προθεσμία για τη διαδικασία δεν μπορεί να υπερβαίνει τους 3 μήνες.
Οι προσυνταξιοδοτικές βεβαιώσεις μπορούν να εκδίδονται και από πιστοποιημένους επαγγελματίες, δικηγόρους ή λογιστές.
Την ίδια ώρα επαγγελματίες – αυτοαπασχολούμενοι οι οποίοι έχουν αρρύθμιστες οφειλές στα ταμεία τους πρέπει να προχωρούν έγκαιρα στον έλεγχο των οφειλών τους για την ταχύτερη επεξεργασία του φακέλου. Όπως λένε ειδικοί επί της κοινωνικής ασφάλισης, ασφαλισμένοι που έχουν ΤΕΒΕ ή ΤΑΕ ή ΤΣΑ, μηχανικοί και γιατροί, θα είναι ιδιαίτερα χρήσιμο να προχωρούν σε βεβαίωση ύπαρξης ή μη οφειλόμενων εισφορών καθώς η έκδοση συνταξιοδοτικής απόφασης συχνά καθυστερεί λόγω ελέγχου οφειλών.
Χρήση πλασματικών ετών
Όσοι ασφαλισμένοι τώρα θα κάνουν χρήση πλασματικών ετών για να συνταξιοδοτηθούν νωρίτερα από τον προβλεπόμενο χρόνο χρειάζεται να προχωρήσουν σε αιτήσεις εξαγορών ή αναγνώρισης πλασματικών χρόνων. Η θεμελίωση των δικαιωμάτων αυτών είναι αναγκαία ώστε να μπορεί να υποβληθεί οποτεδήποτε, είτε μαζί με την αίτηση συνταξιοδότησης είτε μεταγενέστερα ή και νωρίτερα από αυτήν.
Η εξόφληση μπορεί να γίνει είτε εφάπαξ με έκπτωση είτε με δόσεις ή ακόμη και με παρακράτηση από τη σύνταξη.
Προσοχή! Για όσους θέλουν να εξαγοράσουν πλασματικούς χρόνους για να συμπληρώσουν, απαιτούνται 3.600 ημέρες ή 12 έτη πραγματικής ή προαιρετικής ασφάλισης.
Τέλος όσοι επιθυμούν να χρησιμοποιήσουν βεβαιώσεις επιδοτούμενων χρόνων (ανεργία, ασθένεια), πρέπει να γνωρίζουν πως καλό είναι να έχει ολοκληρωθεί η έκδοση βεβαιώσεων επιδότησης πριν από την υποβολή της αίτησης συνταξιοδότησης, ώστε να μην αναζητούνται έγγραφα κατά τη διάρκεια επεξεργασίας του φακέλου.
Προσοχή χρειάζεται για όσους μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα επιθυμούν να συνταξιοδοτηθούν με μειωμένη σύνταξη με προϋποθέσεις του τέως ΙΚΑ, καθώς είναι απαραίτητο να έχουν 100 ένσημα κάθε έτος τα τελευταία 5 χρόνια, πριν από την υποβολή του αιτήματος συνταξιοδότησης.
Οι ημέρες ασφάλισης αυτές δεν είναι απαραίτητο να είναι πραγματικές – μπορούν να συμπληρωθούν με επιδοτούμενες ημέρες ανεργίας από τον ΟΑΕΔ ή με προαιρετική ασφάλιση. Η μείωση της σύνταξης είναι 0,5% για κάθε μήνα που υπολείπεται του 67ου έτους (6% ανά έτος ή 30% για 5 έτη) επί του ποσού της εθνικής σύνταξης.
Δημόσιο και διαδοχική ασφάλιση
Σε ό,τι αφορά το Δημόσιο από 1.1.2024 το όριο ηλικίας για τις πρόωρες / μειωμένες συντάξεις εναρμονίζεται με το γενικό όριο ηλικίας και είναι πλέον το 62ο έτος. Επισημαίνεται πως όσοι κατοχύρωσαν συνταξιοδοτικό δικαίωμα έως 31.12.2022 μπορούν να ασκήσουν αυτό το δικαίωμα οποτεδήποτε στο μέλλον χωρίς να εγκλωβίζονται ή να επηρεάζονται από τον ερχομό του νέου έτους.
Οι ασφαλισμένοι του Δημοσίου που επιθυμούν να συνταξιοδοτηθούν με 35ετία θα πρέπει να τα έχουν συμπληρώσει μέχρι την 31η Δεκεμβρίου του 2020 ακόμη και με εξαγορά πλασματικών ετών. Έτσι θα μπορούν να αποχωρήσουν με όριο ηλικίας που ανάλογα με την περίπτωση φτάνει μέχρι τα 61 έτη και 6 μήνες.
Για να εφαρμοστούν αυτές οι ευνοϊκές μεταβατικές διατάξεις πρέπει να ισχύει μια εκ των ακολούθων δύο προϋποθέσεων:
● να είναι «παλαιοί» ασφαλισμένοι (προ του 1993),
● να έχουν θεμελιώσει τις ελάχιστες προϋποθέσεις ως προς τα έτη ασφάλισης την τριετία 2010-12.
Το ενδιαφέρον με τις νέες ρυθμίσεις είναι ότι μπορούν οι ασφαλισμένοι να επιτύχουν αυτές τις προϋποθέσεις:
● Είτε με την αναγνώριση πλασματικών ετών, ακόμη και μέσα στο 2024, και να πάνε τα εν λόγω έτη να «κουμπώσουν» πίσω στον χρόνο έτσι ώστε να συμπληρωθούν οι αναγκαίες προϋποθέσεις ως προς τον ελάχιστο χρόνο ασφάλισης. Κατ’ αυτόν τον τρόπο κατοχυρώνεται ένα πιο ευνοϊκό καθεστώς αναφορικά με την ηλικία συνταξιοδότησης.
● Είτε, στις περιπτώσεις διαδοχικής ασφάλισης, ο απασχολούμενος να ζητήσει να εξεταστεί η αίτησή του με τις παλαιές διατάξεις των μισθωτών του ιδιωτικού ή δημόσιου τομέα, καίτοι τελευταίος ασφαλιστικός φορέας είναι ο ΟΓΑ, ο ΟΑΕΕ κ.ά. Πρώην ταμεία που δεν προέβλεπαν ευνοϊκές διατάξεις για μειωμένη σύνταξη, σύνταξη με ανήλικο, με 35ετία ή προ του 60ού έτους της ηλικίας…
Ασφαλισμένοι που πάσχουν από βαριές παθήσεις μπορούν να υποβάλουν αιτήσεις προτίμησης ώστε να ελεγχθεί κατά προτεραιότητα η περίπτωσή τους. Αυτές οι αιτήσεις είναι απαραίτητο να συνοδεύονται από γνωματεύσεις δημόσιων νοσοκομείων και να περιγράφουν πλήρως την αδυναμία του ασφαλισμένου. Πλέον συντάξεις αναπηρίας δίνονται ακόμη και με ποσοστό 50%. Με το Νόμο 4997/2022 (άρθρο 26) προβλέπεται συνταξιοδότηση ακόμη και με μερική αναπηρία (50% – 66,9%), με εξαίρεση τους αγρότες (ασφαλισμένους του πρώην ΟΓΑ) οι οποίοι θέλουν ποσοστό «Μερικής Αναπηρίας» 59%. (Από 1.1.2025 και οι αγρότες θα λαμβάνουν αναπηρική σύνταξη με ποσοστό 50%).
