Ο μητρικός θηλασμός και η σημασία του / Γράφει η Νεκταρία Γιαννούλα

Θεωρείται το πρώτο “εμβόλιο” του νεογνού και παρέχει τεράστια οφέλη τόσο στο μωρό όσο και στη μητέρα. Είναι μια διαδικασία που απαιτεί πολύ χρόνο, υπομονή και επιμονή, μέχρι τουλάχιστον να προσαρμοστούν και οι δύο, όμως μας προσφέρει έναν πολύ δυνατό δεσμό με το παιδί μας. Το μόνο που χρειάζεται από την εκάστοτε μανούλα είναι ηρεμία και άνεση.

_________________________________

Τα οφέλη του μητρικού γάλακτος για το μωρό 

• Το μητρικό γάλα είναι ότι πιο εύπεπτο για το μωρό μας και ταυτόχρονα πληρεί κάθε ανάγκη του βρέφους σε τροφή και υγρά, με αποτέλεσμα να μειώνει κατακόρυφα τις πιθανότητες εμφάνισης γαστρεντερικών προβλημάτων.
• Η θερμοκρασία του είναι σταθερή και πάντοτε σωστή.
• Μέσω του θηλασμού το νεογέννητο λαμβάνει πληθώρα αντισωμάτων κατά των σοβαρότερων λοιμώξεων, είναι δηλαδή, όπως είπαμε και παραπάνω, το πρώτο του εμβόλιο.
• Τέλος, μία από τις μεγαλύτερες προσφορές του θηλασμού στο μωρό είναι η στοργική αγκαλιά τις μαμάς του και η ασφάλεια-ανακούφιση που του δίνει το στήθος της.

Τα οφέλη του θηλασμού για την μητέρα

• Μειώνει τις πιθανότητες εκδηλώσεις καρκίνου του μαστού, των ωοθηκών και του ενδομητρίου, καθώς και τις πιθανότητες οστεοπόρωσης.
• Λειτουργεί σαν μέθοδος αντισύλληψης
• Είναι η οικονομικότερη επιλογή σίτισης
• Κατά τον θηλασμό η μήτρα συσπάται με αποτέλεσμα να βοηθείται να επανέλθει γρηγορότερα στο φυσιολογικό της μέγεθος.
• Παρέχει στη μαμά αυτοπεποίθηση για την φροντίδα του μωρού της
• Κατά τη διάρκεια του θηλασμού το σώμα της μητέρας εκκρίνει διάφορες ορμόνες, μεταξύ αυτών και τη ντοπαμίνη, η οποία ευθύνεται για το αίσθημα της χαράς. Αυτό συμβάλει στην αποφυγή της επιλόχειου κατάθλιψης.

Για να εδραιώσουμε τον θηλασμό ως μόνιμη σίτιση του μωρού μας χρειάζεται μόνο να το θέλουμε. Είναι κάτι που συμβαίνει τελείως φυσικά και δεν υπάρχει λόγος να αγχωνόμαστε. Με καλή διάθεση και σωστή ενημέρωση η επιτυχία είναι μονόδρομος.

Συχνές απορίες

“Έχω αρκετό γάλα για το μωρό μου;”

Πολλές είναι οι φορές που ακούμε μαμάδες να παραπονιούνται πως δεν έχουν γάλα. Αυτή είναι σίγουρα η αλήθεια της μαμάς, αλλά δεν είναι η πραγματικότητα. Εδώ ισχύει ο κανόνας της προσφοράς και της ζήτησης. Χρειάζεται από μεριάς μας σωστό χειρισμό τις πρώτες μέρες, ώστε να καταφέρουμε να φτάσουμε την παραγωγή γάλακτος στα επιθυμητά επίπεδα.

Ξεκινώντας λοιπόν να θηλάζουμε ψάχνουμε συνεχώς τις ευκαιρίες που μας δίνει το μωρό για να αλλάξουμε στήθος. Με το που αφήσει για κάποιο λόγο την θηλή, του προσφέρουμε απευθείας τον άλλο μαστό. Αυτή η διαδικασία είναι σημαντική τις πρώτες μέρες, ώστε το σώμα μας να λαμβάνει σαν μήνυμα ότι το στήθος χρειάζεται περισσότερο γάλα (ζήτηση) και να αυξήσει την παραγωγή ώστε να καλυφθεί το έλλειμμα (προσφορά).

Εν ολίγοις όλες οι μητέρες έχουν γάλα που επαρκεί για την πλήρη διατροφή του παιδιού τους. Οι μανούλες που κατάληξαν με άδειο στήθος ήταν μανούλες που δεν είχαν την σωστή ενημέρωση και υποστήριξη από τους συμβούλους υγείας.

“Πότε χορταίνει το μωρό; Ήπιε αρκετό γάλα;”

Τα νεογέννητα που κάνουν αποκλειστικό θηλασμό, δηλαδή που δεν λαμβάνουν καθόλου ξένο γάλα, χρειάζονται να τρώνε κάθε περίπου δυόμιση ώρες. Αυτό φυσικά δεν είναι κανόνας, διότι οι ανάγκες για τροφή διαφέρουν από μωρό σε μωρό, όπως και για αυτόν ακριβώς τον λόγο δεν υπάρχει ακριβής απάντηση για το πόση ώρα πρέπει να θηλάζουμε.

Υπάρχουν μωράκια τα οποία σε 15-20 λεπτά έχουν προσλάβει την ποσότητα που θέλουν για το επόμενο δίωρο και άλλα που χρειάζονται 40 λεπτά για να αισθανθούν πληρότητα. Το σημαντικό εκείνη την περίοδο, μέχρι να καταλάβουμε τις ανάγκες του μωρού μας πλήρως, είναι να έχουμε πάντα διαθέσιμο το στήθος για το μωρό.

Ασχέτως ώρας λοιπόν, ακόμα και αν μόλις θηλάσαμε και πηγαίνοντας να το αφήσουμε στην κούνια ξυπνάει και ξανά ζητάει γάλα, πρέπει να το ξανά βάλουμε στο στήθος. Μπορεί να μην πεινάει, απλά να θέλει να εκτονώσει την ένταση που νιώθει στο στόμα του, λόγου του αντανακλαστικού του θηλασμού. Ακόμα και τότε προσφέρουμε στο μωρό τον μαστό για να το αποσυμφορήσουμε και να είμαστε σίγουρες πως έχει χορτάσει. Εν κατακλείδι, μπορούμε να ξέρουμε ότι το μωρό μας χόρτασε ΜΟΝΟ όταν πια δεν ζητάει να φάει. Όσο ζητάει το στήθος πρέπει να το προσφέρουμε.

“Δεν μπορώ να θηλάσω γιατί έχω εισέχουσες ή επίπεδες θηλές!”

Κι όμως μπορούμε. Σε αυτή την περίπτωση θα χρειαστεί η βοήθεια και η συμβουλή είτε του μαιευτήρα σας είτε κάποιας μαίας. Ανάλογα το σχήμα της θηλής υπάρχει η δυνατότητα της διαμόρφωσής της με μαλακτικές κινήσεις από την εγκυμοσύνη ακόμα. Σε περιπτώσεις που δεν μπορούμε να βοηθήσουμε αρκετά το σχήμα, υπάρχουν οι λεγόμενες ψευδοθηλές, τις οποίες τοποθετείτε πάνω από τις δικές σας διευκολύνοντας έτσι το μωρό να πιάσει το στήθος και να ξεκινήσει ο θηλασμός.

“Ποια πρέπει να είναι η προετοιμασία του στήθους μου;”

Είναι σημαντικό να βρείτε μία κρέμα θηλών που να σας ταιριάζει, την οποία θα χρησιμοποιείτε από το μαιευτήριο κάθε φορά που τελειώνει η διαδικασία του θηλασμού. Οι κρέμες αυτές βοηθούν τις θηλές να έχουν την επιθυμητή σκληρότητα, ώστε να μην τραυματίζεται και πονάει η μαμά. Αυτό είναι απόλυτα σημαντικό για να καταφέρουμε να εδραιώσουμε τον θηλασμό, αφού ο πόνος των τραυματισμένων θηλών συγκρίνεται με εκείνων του ακρωτηριασμένου δακτύλου.

Ωστόσο, βάζοντας την κρέμα συνεχώς και μετά από τις υποδείξεις της μαίας σχετικά με το αν πιάνει το μωρό το στήθος σωστά, δεν έχετε να φοβάστε τίποτα. Πριν τον επόμενο θηλασμό το μόνο που έχετε να κάνετε είναι να ξεπλύνετε με άφθονο, χλιαρό νερό το στήθος σας και είστε έτοιμες να πάρετε αγκαλιά το μωρό σας και να το ταΐσετε.

___________________________________

Διαδικασία και στάσεις θηλασμού

Οι στάσεις του θηλασμού είναι πολλές και είναι καθαρά στην επιλογή της μαμάς ποιά ή ποιες την βολεύουν περισσότερο. Εμείς παρακάτω θα μιλήσουμε για τις πιο εύκολες και συχνές.

Αυτό που είναι σημαντικό να θυμάστε πριν αρχίσετε είναι πως πρέπει απαραίτητα να είστε ήρεμες, χαλαρές και να υποστηρίζονται πολύ καλά τα πόδια και η μέση σας.

Το χρονικό διάστημα που θηλάζετε είναι μεγάλο και μία κακή θέση θα προκαλέσει δυσφορία ίσως και πόνο στο σώμα σας. Θα χρειαστείτε σίγουρα ένα πετσετάκι ρεψίματος και ένα μαξιλάρι θηλασμού ή ύπνου στο οποίο θα τοποθετήσετε το μωρό.

Στάσεις θηλασμού:

• Θέση λίκνου : Σε αυτή τη θέση το αντίστοιχο χέρι του στήθους που χρησιμοποιούμε, υποστηρίζει με την εσωτερική πλευρά του αγκώνα μας το κεφάλι του μωρού, ενώ με το αντίθετο χέρι υποστηρίζουμε το στήθος μας. Πολύ σημαντικό σε αυτή τη θέση είναι να προσέξουμε η κοιλίτσα του μωρό να εφάπτεται με την δική μας.
• Θέση μπάλας : Εδώ το αντίστοιχο χέρι του στήθους που θηλάζουμε υποστηρίζει το μαστό ενώ το αντίθετο χέρι συγκρατεί καλά, από τον αυχένα, το κεφάλι του μωρού. Πάλι πρέπει να προσέξουμε να είμαστε κοιλιά με κοιλία με το μωρό μας.
• Θέση ράκμπι : Στη θέση αυτή τοποθετούμε το μωρό κάτω από την μασχάλη του εκάστοτε στήθους και γυρίζουμε το σώμα του βρέφους, έτσι ώστε η κοιλία του να εφάπτει στα πλευρά μας.
• Θέση ξαπλωμένη στο πλάι : Αυτή είναι ίσως η καταλληλότερη θέση για της νυκτερινές ώρες του θηλασμού. Επιλέγουμε την πλευρά που θέλουμε να θηλάσουμε και ξαπλώνουμε από εκείνη. Στην αντίστοιχη πλευρά προσαρμόζουμε και το μωρό μας πάλι κοιλιά με κοιλιά.

Αξίζει να σημειώσουμε πως για τον θηλασμό έχει μεριμνήσει και το κράτος. Υπάρχει το πρόγραμμα Αλκυόνη, το οποίο είναι η Εθνική πρωτοβουλία στον μητρικό θηλασμό και μπορούμε να ανατρέξουμε στο http://epilegothilasmo.gr/, όπως και στον πενταψήφιο αριθμό 10525 για αξιόπιστες συμβουλές σε όποια απορία και να έχουμε.

Οποιαδήποτε απορία μας έχει να κάνει με την ιατρική φύση του θέματος λύνεται μόνο από τον μαιευτήρα ή τον παιδίατρο που έχουμε επιλέξει. Ενημερωθείτε σωστά, γιατί ο μητρικός θηλασμός είναι δικαίωμα δικό σας και του παιδιού σας. Καλή αρχή σε όλες σας!