Ο κύριος όγκος της παραγωγής μικροτσίπ βρίσκεται στην Ασία, γεγονός που έχει εκθέσει τους κατασκευαστές της ΕΕ σε τεράστιες συμφορήσεις το τελευταίο έτος. Οι αυτοκινητοβιομηχανίες ανέφεραν απώλειες δισεκατομμυρίων καθώς αναγκάστηκαν να σταματήσουν την παραγωγή λόγω έλλειψης τσιπ. Ο φόβος είναι ότι τα τσιπ θα παραμείνουν όμηροι της πολιτικής, καθώς ο ψυχρός πόλεμος μεταξύ Κίνας και ΗΠΑ εντείνεται
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν θα παρουσιάσει σήμερα τη δράση της ΕΕ για τα τσιπς, το μεγαλύτερο πρόγραμμα επιδοτήσεων της Επιτροπής για έναν μόνο κλάδο (εκτός από τη γεωργία, φυσικά).
«Για να δώσουμε ώθηση στην ανάπτυξη των πιο προηγμένων και πιο ενεργειακά αποδοτικών ημιαγωγών, θα επενδύσουμε 11 δισ. ευρώ από δημόσιους πόρους για μια σύμπραξη δημόσιου και ιδιωτικού τομέα που θα χρηματοδοτεί την έρευνα και την ανάπτυξη», δήλωσε στο POLITICO ανώτερος αξιωματούχος της Επιτροπής. Συμπεριλαμβανομένων των ιδιωτικών επιχειρηματικών κεφαλαίων, η ΕΕ ελπίζει να εξασφαλίσει 15 δισ. ευρώ για το ταμείο. Αν συμπεριληφθούν ξεχωριστές επενδύσεις σε μικροτσίπ και έρευνα από τις εθνικές κυβερνήσεις, το συνολικό ποσό ανέρχεται σε 43 δισ. ευρώ.
Η ΕΕ θα επιδιώξει να ενισχύσει την κατασκευή μικροσκοπικών ημιαγωγών που ελέγχουν τα ηλεκτρονικά συστήματα σε όλα τα είδη, από τα αυτοκίνητα έως τα smartphones. «Όταν υπάρχει παγκόσμια έλλειψη, όπως αυτή τη στιγμή, ολόκληρη η οικονομία επιβραδύνεται», δήλωσε ο Επίτροπος Βιομηχανίας Τιερί Μπρετόν, ο άνθρωπος που είχε τις γνώσεις και την εμπειρία να διαπιστώσει την ανάγκη. «Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η διασφάλιση του εφοδιασμού στα πιο προηγμένα τσιπ έχει καταστεί οικονομική και γεωπολιτική προτεραιότητα».
Αν ο χάλυβας ήταν η βάση της οικονομίας του 20ού αιώνα, με τα κράτη να μάχονται για τον έλεγχο της παραγωγής του και να εμπλέκονται σε εμπορικούς πολέμους γι’ αυτόν, τα μικροτσίπ βρίσκονται στην καρδιά της ευημερίας αυτού του αιώνα. Ο κύριος όγκος της παραγωγής μικροτσίπ βρίσκεται στην Ασία, γεγονός που έχει εκθέσει τους κατασκευαστές της ΕΕ σε τεράστιες συμφορήσεις το τελευταίο έτος. Οι αυτοκινητοβιομηχανίες ανέφεραν απώλειες δισεκατομμυρίων καθώς αναγκάστηκαν να σταματήσουν την παραγωγή λόγω έλλειψης τσιπ. Ο φόβος είναι ότι τα τσιπ θα παραμείνουν όμηροι της πολιτικής, καθώς ο ψυχρός πόλεμος μεταξύ Κίνας και ΗΠΑ εντείνεται.
Περίπου το 50% του συνόλου των μικροτσίπ παγκοσμίως και έως και το 95% των πιο προηγμένων τσιπ προέρχονται από την Ταϊβάν. Αν και κανένας αξιωματούχος της ΕΕ δεν το λέει δημοσίως, είναι σαφές ότι οι Ευρωπαίοι ανησυχούν ότι μια πιθανή κινεζική εισβολή στο νησί θα μπορούσε να περιπλέξει περαιτέρω την πρόσβαση της ΕΕ σε τσιπ.
Πώς θα το κάνουν; Προσφέροντας πολλά δημόσια χρήματα για να προσελκύσουν εργοστάσια στην ΕΕ. Εκτός από τα 11 δισ. ευρώ που μπορούν να χρησιμοποιήσουν οι εταιρείες για τα πάντα, από την έρευνα έως την απόκτηση ακριβών μηχανημάτων που απαιτούνται για την παραγωγή τσιπ, οι Βρυξέλλες θα μαλακώσουν τους κανόνες περί κρατικών ενισχύσεων ώστε να επιτρέψουν στις εθνικές κυβερνήσεις να επιδοτήσουν ακόμη περισσότερα.
Το τρίτο στοιχείο που θα παρουσιαστεί σήμερα, πέραν των 11 δισ. ευρώ και των χαλαρότερων κανόνων επιδότησης, είναι ένας νέος μηχανισμός που θα επιτρέπει στην ΕΕ να πιέζει τους κατασκευαστές να διατηρούν τη ροή τσιπ προς την Ευρώπη, ακόμη και σε περιόδους τρομερής έλλειψης. Αυτό το μέρος θα προκύψει μέσω μιας “εργαλειοθήκης” που συνιστά το εκτελεστικό όργανο της ΕΕ στις χώρες μέλη. «Διασφαλίζουμε ολόκληρη την αλυσίδα εφοδιασμού για να αποφύγουμε τους κραδασμούς στην οικονομία μας, όπως βλέπουμε με την τρέχουσα έλλειψη εφοδιασμού σε τσιπ», δήλωσε ο Μπρετόν. «Δεν πρόκειται για θέμα αυτάρκειας, αλλά για την αποφυγή μεμονωμένων σημείων αποτυχίας και τη διασφάλιση ότι η Ευρώπη θα κατακτήσει το μερίδιό της σε μια ταχέως αναπτυσσόμενη παγκόσμια αγορά».
Οι σχετικοί κίνδυνοι είναι επίσης προφανείς. Η Κίνα, οι ΗΠΑ και η ΕΕ έχουν πλέον ανακοινώσει σχέδια για την επιδότηση της παραγωγής μικροτσίπ. Ακριβώς όπως και για τον χάλυβα, υπάρχει ο κίνδυνος παγκόσμιας πλεονάζουσας παραγωγικής ικανότητας. Αλλά εξίσου, καμία δύναμη δεν έχει την πολυτέλεια να μείνει έξω από το παιχνίδι, αναγκασμένη να βασίζεται στην καλή θέληση των φίλων της (και των εχθρών της).
Η πανίσχυρη Επίτροπος Ανταγωνισμού της ΕΕ Μαργκρέτε Βεστάγκερ είχε δύσκολο ρόλο να παίξει, καθώς είναι υπεύθυνη για να διασφαλίσει ότι δεν θα σπαταληθούν χρήματα των φορολογουμένων σε αγώνες επιδοτήσεων μεταξύ των χωρών της ΕΕ. Ερωτηθείς αν η Επιτροπή υποχωρεί στις χώρες της ΕΕ που επιδιώκουν μεγαλύτερο περιθώριο για να επιδοτούν τη βιομηχανία τους, ανώτερος αξιωματούχος της Επιτροπής επέμεινε ότι η σημερινή κίνηση θα παραμείνει εφάπαξ. «Είναι εξαιρετική, αλλά δεν αποτελεί καμπή για μια νέα εποχή επιδοτούμενης παραγωγής».
Η εξαίρεση που δικαιολογεί τον κανόνα: «Επιτρέπουμε τη χορήγηση ενίσχυσης στην παραγωγή στη συγκεκριμένη περίπτωση, με αυστηρά κριτήρια, επειδή τα μικροτσίπ είναι τόσο κρίσιμα για τις προτεραιότητές μας, το Green Deal και την ψηφιακή μετάβαση», επέμεινε ο ανώτερος αξιωματούχος.
