Κινηματογραφική Λέσχη εργαζομένων ΕΡΤ3: “Η γλυκιά μυρωδιά της επιτυχίας” του Αλεξάντερ Μακέντρικ

Διπλή απόλαυση για τους σινεφίλ τη Δευτέρα 9 Μαρτίου στο cine ΒΑΚΟΥΡΑ από την κινηματογραφική λέσχη εργαζομένων ΕΡΤ3 και το ΚΕΜΕΣ. Αρχικά, στις 21:00 ο Πάρις Παρασχόπουλος και το συγκρότημά του θα παρουσιάσουν μελοποιημένα ποιήματα που έγραψαν κρατούμενες στις γυναικείες φυλακές Διαβατών. Στις 22:00, στο πλαίσιο του αφιερώματος «Περί ηθικής», θα προβληθεί το εκπληκτικό φιλμ του Αλεξάντερ Μακέντρικ, «Η γλυκιά μυρωδιά της επιτυχίας» (Sweet Smell of Success, ασπρόμαυρο, ΗΠΑ, 1957, διάρκεια 96´) σε σενάριο Κλίφορντ Όντετς και  Έρνεστ Λέμαν από μυθιστόρημα του τελευταίου. Παίζουν οι Μπαρτ Λανκάστερ, Τόνι Κέρτις, Σούζαν Χάρισον, Μάρτιν Μίλνερ. Για την ερμηνεία του στην ταινία ο Τόνι Κέρτις ήταν υποψήφιος για βραβείο BAFTA καλύτερου ξένου ηθοποιού.

Ο Τζ. Τζ. Χάνσεκερ, ο πιο ισχυρός αρθρογράφος της Νέας Υόρκης, είναι αποφασισμένος να εμποδίσει την αδερφή του να παντρευτεί έναν μουσικό της τζαζ. Προκειμένου να πετύχει τον στόχο του προσλαμβάνει τον αμοραλιστή Σίντεϊ Φάλκο, έναν ύπουλο και αδίστακτο συντάκτη, για να διαλύσει τη σχέση αυτή με κάθε μέσο, θεμιτό ή αθέμιτο. Ένα νουάρ πορτρέτο παρακμής και διαφθοράς πάνω στην περίπτωση ενός αριβίστα νεαρού (ο Τόνι Κέρτις στην καλύτερη ερμηνεία της καριέρας του), ο οποίος γίνεται το τσιράκι ενός πανίσχυρου αλλά μισάνθρωπου αρθρογράφου (ένας αξέχαστος Μπαρτ Λανκάστερ). Το εκπληκτικό αυτό φιλμ, που κατέχει περίοπτη πλέον θέση στις καλύτερες μεταπολεμικές δημιουργίες του αμερικανικού σινεμά, παραμένει το πιο μαυρόψυχο, κυνικό και σταθερά επίκαιρο διαμάντι που γέννησε το κλασσικό Χόλιγουντ.

Την ταινία θα προλογίσουν ο διακεκριμένος κριτικός κινηματογράφου Νίνος Φένεκ Μικελίδης και ο Αλέξης Ν. Δερμεντζόγλου και θα ανταλλάξουν τις απόψεις τους. Στο κοινό θα διανεμηθεί έντυπη ανάλυση του Θεσσαλονικιού κριτικού κινηματογράφου Γιώργου Παπαδημητρίου από το cinedogs.gr και το προς συζήτηση θέμα μετά το τέλος της προβολής θα είναι: «Ένας Ευρωπαίος στην Αμερική».

Η κριτική που θα διανεμηθεί είναι η ακόλουθη:

«Έχοντας θητεύσει με μεγάλη επιτυχία στην αγγλική κωμωδία, ο Αλεξάντερ Μάκεντρικ (σκηνοθέτης του πρωτότυπου «Ladykillers» (1955), το οποίο διασκεύασαν σχεδόν μισό αιώνα αργότερα οι αδερφοί Κοέν), μετακομίζει το 1957 στις ΗΠΑ και σκηνοθετεί την πρώτη του χολιγουντιανή ταινία. Ενδεχομένως εξαιτίας του πρότερου «κωμικού» του βίου, το «Sweet Smell of Success» έπιασε παντελώς απροετοίμαστους τόσο το κοινό όσο και τους κριτικούς.

Είναι επίσης πιθανό το έντονα αμοραλιστικό κλίμα της ταινίας να αιφνιδίασε και να μην έγινε πλήρως κατανοητό. Δεν μπορεί να αποκλείσει κανείς η συνολικά αποδοκιμαστική υποδοχή να προέκυψε ως αντίδραση σε ένα στοιχείο που διατρέχει ολόκληρη τη φιλμική πλοκή. Η σαφής υπόνοια της, μάλλον ερωτικής χροιάς, εξάρτησης του μεγάλου αδερφού από την baby sister ήταν λογικά ασυγχώρητα προκλητική για τα ήθη της εποχής.

Δεν πρέπει τέλος να ξεχνάμε πως το 1957 το πτώμα του μακαρθισμού είναι ακόμη φρέσκο στις ΗΠΑ. Επομένως, η αναφορά από ένα Βρετανό στην πρόσφατη ακραιφνή χειραγώγηση των Αμερικάνων πολιτών από τα εγχώρια μέσα πληροφόρησης μπορούσε εύκολα να προκαλέσει αντιδράσεις. Όπως και να έχει, το αποτέλεσμα ήταν μία παταγώδης εισπρακτική αποτυχία, διανθισμένη με ανελέητο θάψιμο από τους κινηματογραφικούς γραφιάδες της εποχής.

Μέσα πάντως από την αίγλη που προσδίδει το πέρασμα του χρόνου, το «Sweet Smell of Success» έχει πλήρως αποκατασταθεί, λαμβάνοντας όχι μόνο τη θέση που δικαιωματικά του αξίζει στην ιστορία του σινεμά, αλλά και λίγα εξτρά γαλόνια για αποζημίωση. Διάλογοι που δεν παύουν να εντυπωσιάζουν με το πνεύμα και την σπιρτάδα τους. Ο Μπαρτ Λανκάστερ ως μακιαβελικός και εξουσιαστικός μεγαλοεκδότης. Ο Τόνι Κέρτις ως γλοιώδης οπορτουνιστής που θα πουλούσε άνετα την ψυχή του στον διάβολο για ένα ξεροκόμματο επαγγελματικής ανέλιξης. Ο κίτρινος κόσμος της διαστρέβλωσης και της παραποίησης σε νυχτερινό και υγρό φόντο, με jazz background. Μαζί με αυτά, και ένα ξεπερασμένο ερωτικό μελόδραμα που δυστυχώς ακυρώνει τις πανέμορφες νουάρ σφήνες. Δεν μπορούμε να τα έχουμε όλα σε αυτή τη ζωή».

Ταινίες που πλησιάζουν  την προβληματική του «Γλυκιά μυρωδιά της επιτυχίας» είναι: «Άγγελοι με ματωμένα χέρια» του Ρόμπερτ Όλντριτς, «Ξαναπαντρεύομαι τη γυναίκα μου» του Χάουαρντ  Χοκς, «Το τελευταίο ατού» και «Η πρώτη σελίδα» του Μπίλι Γουάιλντερ, «Ήρωας κατά λάθος» του Στίβεν Φρίαρς, «Ο λαός προστάζει» του Φρανκ Κάπρα, «Ούτε ιερό, ούτε όσιο» του Γουίλιαμ Γουέλμαν.

Την επόμενη Δευτέρα 16 Μαρτίου θα προβληθεί το έγχρωμο αριστούργημα  του Μικελάντζελο Αντονιόνι «Η ταυτότητα μιας γυναίκας» (1982).

Για οποιαδήποτε επικαιροποιημένη πληροφορία σχετικά με τις ταινίες και τους συντελεστές τους ανατρέχετε στο kemes facebook ή στο kemes.wordpress.com