Οβίρες Ρογκοβού: “Στις φυσικές πισίνες μεταξύ Μεγάλου και Μικρού Πάπιγκου”

Του Αλέξανδρου Γραμματικόπουλου

Η χώρα μας έχει αμέτρητες περιοχές που άλλες διακρίνονται για την γενική ομορφιά τους, άλλες που ξεχωρίζουν για το εκπληκτικό φυσικό τοπίο τους που μαγεύει, καθώς και εκείνες που με κάποιο ιδιαίτερο χαρακτηριστικό τους «προσκαλούν» τον επισκέπτη να εξερευνήσει την κάθε γωνιά τους και να γνωρίσει από κοντά το κάθε αξιόλογο σημείο που «φωλιάζει» σε κάθε μία από αυτές.

Έχει παρατηρηθεί, όμως, πως στο μικρό χρονικό διάστημα παραμονής του σε μια περιοχή ο επισκέπτης  δεν κατορθώνει να επισκεφτεί τις αξιόλογες γωνιές της. Και αυτό γιατί δεν γνωρίζει ποιες είναι αυτές και περισσότερο γιατί τις αξιολογεί σύμφωνα με τις δικές του προτεραιότητες.

Πολλοί έχουν ταξιδέψει στο Νομό Ιωαννίνων. Οι περισσότεροι από αυτούς θα είχαν επιλέξει τα Ζαγοροχώρια γενικά και την περιοχή του Πάπιγκου ειδικά, μια από τις ομορφότερες περιοχές του Νομού. Είναι, όμως, λίγοι εκείνοι που θα είχαν επισκεφτεί τις «Οβίρες του Ρογκοβού», ένα θαύμα της φύσης που μαγεύει αυτόν που το επισκέπτεται.

Είναι λίγοι αυτοί που περπάτησαν στο ρέμα με το παράξενο τοπωνύμιο και μάλιστα δίπλα στις φυσικές λιμνούλες με τα πεντακάθαρα τρεχούμενα νερά. Είναι ελάχιστοι αυτοί που είχαν τη τύχη να θαυμάσουν από κοντά τα καταρρακτάκια και τις δημιουργίες της φύσης στους γύρω βράχους.

Οι λόγοι, που δεν το κατόρθωσαν οι περισσότεροι, πολλοί: η άγνοια, η αδιαφορία, η παρατηρητικότητα, η αξιολόγηση των προτεραιοτήτων, η διάθεση εξερεύνησης, η όρεξη για ανακάλυψη, το ενδιαφέρον για μάθηση, ο προγραμματισμός και ο λόγος της επίσκεψής τους στην περιοχή.

Μία απρόσμενη πρόταση για ένα χαλαρό διήμερο στα Ζαγοροχώρια ( λέξη σλάβικης προέλευσης: Ζα = πίσω, Γκορά = βουνό) και ειδικά στη περιοχή του Πάπιγκου ( στα αλβανικά «pa» + «pengu» = τόπος χωρίς βοσκοτόπια) ακούστηκε πολύ καλή και δεν έπρεπε να την αφήσω να περάσει ανεκμετάλλευτη.

Την περιοχή την είχα επισκεφτεί πάμπολλες φορές. Οι ορειβατικές μας, όμως, δραστηριότητες δεν μου επέτρεψαν να τη γυρίσω έτσι όπως ήθελα. Να περπατήσω δηλ. χαλαρά στα σοκάκια των χωριών, να γνωρίσω τους ανθρώπους της, να θαυμάσω από κοντά την ηπειρώτικη αρχιτεκτονική, να μάθω την ιστορία του τόπου.

Έτσι, Σάββατο πρωϊ, μια παρέα φίλων φύγαμε από τη Βέροια για το Νομό Ιωαννίνων. Πήραμε την Εγνατία Οδό και μετά από 1ώρα και 45΄ ταξιδιού στρίψαμε δεξιά στην έξοδο για Ιωάννινα. Σε μία διασταύρωση με φανάρια ακολουθήσαμε την πινακίδα με ένδειξη: «Νοσοκομείο-Αεροδρόμιο». Στη συνέχεια πήραμε τον δρόμο με κατεύθυνση προς το Καλπάκι. Η διαδρομή από τα Ιωάννινα μέχρι την ιστορική αυτή πόλη ήταν αδιάφορη, χωρίς κανένα ενδιαφέρον.

Στο Καλπάκι δεν στρίψαμε αμέσως δεξιά για να πάρουμε τον δρόμο για τα Ζαγοροχώρια που περνά από το Μνημείο του Έλληνα Πολεμιστή, τον λόφο δηλ. με το θαυμάσιο ορειχάλκινο άγαλμα υπερφυσικού μεγέθους με τη φιγούρα του Έλληνα στρατιώτη του ΄40 που φιλοτέχνησε ο καθηγητής Λάζαρος Λαμέρας το 1966.

Συνεχίσαμε με κατεύθυνση προς Κόνιτσα. Στα 5 περίπου χλμ. μετά το Καλπάκι και στην πινακίδα με ένδειξη: «Αρίστη-Πάπιγκο» στρίψαμε δεξιά. Από το σημείο αυτό και μετά δεν υπήρχε λόγος να τρέξουμε. Από τη μια οι πολλές στροφές, ο στενός δρόμος και από την άλλη τα πολλά ενδιαφέροντα σημεία της διαδρομής. Χαλαρή οδήγηση, απόλαυση των εναλλασσόμενων σε κάθε χλμ. εικόνων.

Ανηφόρα, στροφές και αφού διανύσαμε μια απόσταση 3,1χλμ φτάσαμε στο Μεσοβούνι, ένα χωριό που γεωγραφικά μόνο ανήκει στο Ζαγόρι και δεν έχει ακόμη αισθανθεί την ανάγκη να φιλοξενήσει επισκέπτες ή τουρίστες. Συνεχίσαμε τον ανηφορικό δρόμο και φτάνοντας στη διασταύρωση για το χωριό Αγ. Μηνάς κόψαμε ακόμη περισσότερο τη ταχύτητα γιατί βρεθήκαμε μπροστά σε μια εικόνα ενός πανέμορφου φυσικού τοπίου.

Δεν ξέραμε που να πρωτοκοιτάξουμε. Παντού η απερίγραπτη ομορφιά. Όπου και να ταξίδευε το βλέμμα μας, σκόνταφτε πάνω σε διάφορα χωριουδάκια με την χαρακτηριστική αρχιτεκτονική τους βυθισμένα μέσα σε μια οργιώδη βλάστηση. Και αν συνέχιζε πιο πέρα έπεφτε πάνω στις πλαγιές της Αστράκα με τις κάθετες πυργοειδείς βουνοκορυφές, τους γνωστούς «πύργους» που είναι οι πιο χαρακτηριστικοί του ορεινού όγκου της Τύμφης.

Νιώθαμε πως ήμασταν  αλλού. Πως ήμασταν σε κάποιο σημείο του πλανήτη που δεν το ανακάλυψε ακόμη η βάρβαρη πλευρά του τεχνικού πολιτισμού.

Κάποια στιγμή φτάσαμε στην Αρίστη ( η παλιά της ονομασία: Αρτσίστα). Ένα όμορφο χωριό που, όμως, δεν έχει διασώσει καλά το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της ηπειρώτικης αρχιτεκτονικής. Εδώ συναντήσαμε πολλά σπίτια με κεραμοσκεπές αντί για πέτρινες πλάκες, καθώς και άλλα με τσίγκους στις σκεπές τους.

Από την πλατεία της Αρίστης πήραμε τον κατηφορικό δρόμο προς Πάπιγκο που περνάει από το γεφυράκι πάνω από τον Βοϊδομάτη. Εδώ αξίζει τον κόπο να σταματήσει κανείς και να απολαύσει τη μαγεία της φύσης. Θα έχει την ευκαιρία να δεί το καθαρότερο ποτάμι της Ευρώπης με τα πιο κρύα νερά του καθ όλη τη διάρκεια του χρόνου.

Φωτογραφίες και συνέχεια για το Πάπιγκο.

Χρειάζονταν 10 περίπου χλμ από το ποτάμι και πάνω από 12 συνεχόμενες φουρκέτες  πριν ο δρόμος για το χωριό γίνει λίγο καλύτερος. Σε όλη τη διαδρομή, εάν σου δινόταν η στιγμιαία δυνατότητα, έβλεπες τμήματα του γνωστού σε όλους Φαραγγιού του Βίκου.  Κάποια στιγμή φτάσαμε στο Μεγάλο Πάπιγκο, τον πρίγκιπα της Τύμφης και όλης της ορεινής Ελλάδος. Το ομορφότερο ορεινό χωριό που βρίσκεται σε υψόμετρο 980 μ.

Σταθμεύσαμε το αυτοκίνητο σε ένα από τα πολλά καλντερίμια του χωριού. Επισκεφτήκαμε το χώρο διανυκτέρευση, τακτοποιήσαμε τα πράγματά μας και ξεκινήσαμε για την δική μας εξερεύνηση του χώρου.

Που σκέψη για ξεκούραση σε ένα πανέμορφο φυσικό τοπίο που θέλεις δε θέλεις σε προκαλούσε για αμέτρητες δραστηριότητες που μπορούσες να κάνεις. Ξεκινήσαμε τη γνωριμία μας με το χωριό. Ξεκινήσαμε να ανακαλύψουμε σημεία της που ήταν άγνωστα για μας μέχρι σήμερα. Βόλτες στα σοκάκια, περπάτημα στα πέτρινα δρομάκια, συνάντηση και ανταλλαγή κουβέντας με έλληνες και ξένους επισκέπτες, φαγητό σε ένα από τα πολλά μαγαζάκια του χωριού, συζήτηση με κατοίκους της περιοχής. Όμορφες στιγμές.

Στη συνέχεια επισκεφτήκαμε το Μικρό Πάπιγκο που απέχει 2 μόλις χλμ. από το Μεγάλο. Στην είσοδό του γραφικού αυτού χωριού η εκκλησία των Ταξιαρχών να μας καλωσορίζει.

Από το Μικρό Πάπιγκο ξεκινούν τα μονοπάτια για το καταφύγιο της Αστράκας, για τη Δρακόλιμνη, για τις κορυφές του ορεινού όγκου της Τύμφης ( Γκαμήλα ), για το σπηλαιοβάραθρο της Προβατίνας, για τις κορυφές της Αστράκα  και άλλα.

Πάνω από το χωριό ορθώνονται οι γυμνοί από βλάστηση βραχώδεις απότομοι και εντυπωσιακοί ορεινοί όγκοι σχηματίζοντας στη κατάληξη τους χαρακτηριστικούς πύργους που έφταναν μέχρι τον ουρανό. Και είναι αυτοί οι πύργοι που κάνουν τη διαφορά στην περιοχή.

Είχαμε την τύχη να δούμε και το πιο εντυπωσιακό θέαμα, την εικόνα δηλ. των βράχων να κοκκινίζουν κτυπημένοι από τις ακτίνες του ήλιου που έδυε. Μια εικόνα που δεν μπορεί κανείς να περιγράψει με λόγια.

Επιστροφή στο Μεγάλο Πάπιγκο  και αργά το βράδυ πήγαμε επιτέλους για ύπνο.

Το πωϊ της Κυριακής και ενώ η παρέα κοιμόταν ακόμη, αποφάσισα να αξιοποιήσω με τον καλύτερο, για μένα, τρόπο την ώρα αυτή. Αποφάσισα να εξερευνήσω, να γνωρίσω, να μάθω, να δώ σημεία που δεν έτυχε να επισκεφτώ στο παρελθόν. Ξεκίνησα λοιπόν την εξερεύνησή μου ακολουθώντας τα πορτοκαλί σημάδια που συνάντησα πάνω στις πέτρες του καλντεριμιού.

Τα σημάδια με οδήγησαν στην άκρη του χωριού και στη συνέχεια σε ένα μονοπάτι. Το ακολούθησα και σε κάποιο σημείο βγήκα στον ασφαλτόδρομο Μεγάλου-Μικρού Πάπιγκου. Η πορεία μου κράτησε μόλις 15΄. Έφτασα σε ένα πλάτωμα του δρόμου που χρησιμοποιείται για πάρκιγκ και βρίσκεται στη μέση ακριβώς της διαδρομής μεταξύ των δύο χωριών απέχοντας 1 μόλις χιλιόμετρο από το καθένα.

Το σημείο αυτό το είχα επισκεφτεί και άλλες φορές σε διαφορετικές εποχές, αλλά όχι χρησιμοποιώντας το μονοπάτι: Μεγάλο – Μικρό Πάπιγκο.  Απέναντι από το χώρο στάθμευσης ένα κτιστό τοιχίο που έδενε αρμονικά με το γύρω περιβάλλοντα χώρο.

Έβλεπα μπροστά μου βράχους με παράξενους σχηματισμούς, που στη θέα τους νόμιζα πως η φύση τους έκτισε τοποθετώντας πέτρινες πλάκες τη μία πάνω στην άλλη. Στην είσοδο του μονοπατιού η ένδειξη «Ρογκοβό-Οβίρες» και η ενημερωτική πινακίδα με προετοίμασαν για το τι θα συναντούσα ακολουθώντας το πλακόστρωτο μονοπάτι.

Το παράξενο αυτό μοναδικό τοπωνύμιο περιέχει δύο έννοιες. «Ρογκοβό» ονομάζεται το ρέμα που ξεκινά από την κορυφή «Λάπατο» ( υψ. 2.254 μ.) του ορεινού όγκου της «Τύμφης» και κατεβαίνοντας περνά ανάμεσα από τα δύο χωριά, το Μικρό και το Μεγάλο Πάπιγκο.

«Οβίρες» ονομάζουν οι ντόπιοι το σύστημα από μικρές λίμνες σε μια μικρή χαράδρα. Περπατώντας το «Ρογκοβό» συναντά κανείς μικρές φυσικές λιμνούλες που σχηματίζουν στο πέρασμά τους τα πεντακάθαρα νερά του ρέματος. Άλλοι τις ονομάζουν «Κολυπμήθρες».

Εδώ ο επισκέπτης έρχεται αντιμέτωπος με το θαύμα της φύσης.

Βρίσκεσαι σε μια χαράδρα που διατρέχει ένα ρυάκι και είναι σκεπασμένη σε πολλά σημεία της από μια πυκνή βλάστηση.

Εκείνο που σε κάνει να θαυμάσεις περισσότερο, πέρα από τον σχηματισμό των μικρών λιμνών, είναι και οι διάφοροι σχηματισμοί στους βράχους που βρίσκονται στις δύο πλευρές του ρέματος. Η διαβρωτική ικανότητα του νερού τα έχει σκάψει έτσι που βλέποντάς τους κανείς νομίζει πως έχουν κτιστεί από ανθρώπινο χέρι τοποθετώντας τη μία πέτρινη πλάκα πάνω στην άλλη. Η δύναμη αυτή του νερού δημιούργησε με τα χρόνια και τα μικρά κοιλώματα στη βραχώδη κοίτη της χαράδρας εκεί δηλ. που συγκεντρώνονται  τα τρεχούμενα νερά.

Η μία λιμνούλα διαδέχεται την άλλη σε μια οφιοειδή πορεία του Ρογκοβού διανύοντας μια απόσταση 200 περίπου μέτρων του πιο εντυπωσιακού σημείου του ρέματος. Εδώ βλέπει κανείς και τα δεκάδες καταρρακτάκια. Το φανταστικό αυτό φυσικό τοπίο μαγεύει τον επισκέπτη όλες τις εποχές του χρόνου.

Τις ζεστές μέρες και όταν το ρέμα έχει πολύ νερό ο επισκέπτης μπορεί να απολαύσει τις βουτιές του και το μπάνιο του σε μεγάλες λεκάνες νερού που σχηματίζονται σε συνεργασία φύσης και της ανθρώπινης παρέμβασης. Τα απολαύσαμε και εμείς μια χρονιά.

Το χειμώνα οι λιμνούλες παγώνουν χαρίζοντας στον επισκέπτη ένα απερίγραπτο θέαμα. Εγώ το βρήκα με λιγοστό νερό αυτή την εποχή, αλλά πολύ μαγευτικό. Γενικά στο σημείο αυτό, όλο το σύνολο δημιουργεί ένα μοναδικής ομορφιάς τοπίο που αξίζει τον κόπο κάποιος να το επισκεφτεί, να το εξερευνήσει.

Το «Ρογοβό» αφού το περπάτησα, το χάζεψα, πήρα στη συνέχεια το μονοπάτι της επιστροφής. Όλη μου η εξερεύνηση κράτησε μόλις 1 ώρα.

Βρήκα τα φιλαράκια μου να απολαμβάνουν το πρωϊνό καφεδάκι τους. Αφού άλλαξα και ετοιμάστηκα, μπήκα και γώ στη παρέα τους.

Καφεδάκι με θέα το πανέμορφο τοπίο, συζήτηση, προγραμματισμός των δράσεων της μέρας. Στη συνέχεια οι υπόλοιπες ώρες κύλησαν όμορφα με διάφορες δραστηριότητες. Και το βραδάκι πήραμε το δρόμο της επιστροφής με συντροφιά τις αμέτρητες εικόνες των στιγμών του διήμερου.

Φωτογραφίες   Αλέξανδρος Γραμματικόπουλος