Γ. Σαλιάγκας: “Παλεύουμε για τον κοινωνικό αποστιγματισμό της ψυχικής νόσου”

Στις 300 υπολογίζονται οι οικογένειες πασχόντων, στην Ημαθία

Συνέντευξη του Προέδρου του Σ.Ο.Φ.Ψ.Υ.

Με μοναδικά «όπλα» την αγάπη, την ανθρωπιά και την αλληλεγγύη ο νεοσύστατος Σύλλογος Οικογενειών και Φίλων για την Ψυχική Υγεία Ημαθίας βγήκε δυναμικά και αρκετά τολμηρά θα λέγαμε, από τον περασμένο Απρίλιο, σε μια άνιση … «μάχη» υπεράσπισης και στήριξης των ψυχικά ασθενών και των ανθρώπων τους, απέναντι σε ένα ψυχρό και λειτουργικά δύσκαμπτο γραφειοκρατικό Κράτος που «διυλίζει τον κώνωπα και καταπίνει την κάμηλο», στα σοβαρότερα προβλήματα των πολιτών του και σ’ έναν κοινωνικό ιστό, στην πλειονότητά του, αφιλόξενο απέναντι στα προβλήματα κοινωνικής παθογένειας, όταν αυτά ασφαλώς, βρίσκονται έξω από την δική του πόρτα.

Τις προϋποθέσεις, τις συνθήκες και τους στόχους δημιουργίας και λειτουργίας του Σ.Ο.Φ.Ψ.Υ. Ημαθίας, αναλύει σήμερα στη «ΦΑΡΕΤΡΑ», ο Πρόεδρος του Συλλόγου Γιώργος Σαλιάγκας, συγκεφαλαιώνοντας τις δράσεις που αποσκοπούν στον κοινωνικό αποστιγματισμό της ψυχικής νόσου, σε ένα περιβάλλον ποικίλων κρίσεων.

Ποια η ανάγκη και οι αφορμές της δημιουργίας του Σ.Ο.Φ.Ψ.Υ. Ημαθίας;
Ο Σύλλογος Οικογενειών και Φίλων για την Ψυχική Υγεία Ημαθίας είναι ένα μη κερδοσκοπικό Σωματείο, έχοντας μέλη οικογένειες με άτομα που πάσχουν από ψυχικές ασθένειες, καθώς επίσης και φίλους των οικογενειών αυτών.
Δημιουργήθηκε μέσα από την ανάγκη και την επιθυμία πολλών ανθρώπων, πολλών οικογενειών, να μοιραστούν την κοινή τους εμπειρία με άλλους ανθρώπους και οικογένειες που αντιμετωπίζουν παρόμοια προβλήματα, να στηρίξουν ο ένας τον άλλον, να βρουν μαζί τη δύναμη να αντιμετωπίσουν την ασθένεια, τις δυσκολίες της και την αγωνία τους για το μέλλον.

Να δημιουργήσουν μαζί χώρους και δραστηριότητες, μέσα από τις οποίες θα μπορέσουν οι ψυχικά πάσχοντες, να δράσουν στον ελεύθερο χρόνο τους, ώστε να αποτελέσει όλο αυτό, μια διέξοδο, μέσα στα αδιέξοδα που σήμερα περνάμε.

Ποια είναι η νομική υπόσταση του Συλλόγου;
Είναι ένα Σωματείο μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, εγκεκριμένο από το Πρωτοδικείο, με ΑΦΜ και όλες τις προϋποθέσεις λειτουργίας ενός τέτοιου Σωματείου. Νομικά υπάρχουμε, με το καταστατικό μας, από τον Απρίλιο του 2014.

Ωστόσο είστε κυριολεκτικά… άστεγοι!
Ένα καίριο και ανεπίλυτο, προς το παρόν, πρόβλημα της υποδομής σας είναι η στέγαση, σύμφωνα και με όσα δώσατε στο «φως» της δημοσιότητας με πρόσφατο δελτίο τύπου.
Με την έγκριση του καταστατικού μας τον Απρίλιο, πήγαμε στην εφορία, μαζί με όλα μας τα χαρτιά, να βγάλουμε ΑΦΜ, να είμαστε καθόλα νόμιμοι, γιατί θέλαμε να ξεκινήσουμε μια οικονομική εξόρμηση, και μας ενημέρωσαν ότι δεν μπορούμε να βγάλουμε ΑΦΜ, ελλείψει επαγγελματικής στέγης, παρόλο που τους εξήγησα ότι μόλις συσταθήκαμε και διαθέτω το σπίτι μου, προς το παρόν, για τις τρέχουσες ανάγκες του ΔΣ του Συλλόγου. Η απάντηση ήταν αρνητική.

Προσπαθήσαμε για δύο μήνες να βρούμε κάποιο χώρο μέσω του Δήμου Βέροιας, καθώς δεν υπάρχουν οικονομικές δυνατότητες, αυτή τη στιγμή. Δεν μπορέσαμε να βρούμε έναν δημοτικό χώρο. Τελικά μας παραχωρήθηκε προσωρινά ένας μικρός χώρος από φίλο, για ενοικίαση, κάναμε τα χαρτιά μας και όταν τελικά πήγαμε στην εφορία για το ΑΦΜ, μας «τιμώρησαν» με 100 ευρώ πρόστιμο, γιατί δε βρήκαμε μέσα σε ένα μήνα χώρο στέγης!!! Ας βγάλουν οι αναγνώστες τα συμπεράσματά τους.

Και τι προτίθεσθε να κάνετε περεταίρω, μετά από όλα αυτά;
Ποιες είναι οι υγιώς εννοούμενες φιλοδοξίες του Συλλόγου, εφόσον επιλυθεί η στέγαση;
Με κάποιες ανακοινώσεις μας ζητάμε από τους πολίτες και διάφορους φορείς της πόλης, εφόσον έχουν κάποιο γραφείο, ή ένα μικρό χώρο, να μας το διαθέσουν, για τη λειτουργία του ΔΣ και τις πρώτες δραστηριότητές μας ή αν υπάρχει κάποιος μεγαλύτερος χώρος, που δεν είναι αξιοποιημένος και θέλουν να μας τον παραχωρήσουν δωρεάν ή με ένα χαμηλό ενοίκιο.

Ο κεντρικός στόχος μας, επί της ουσίας, αυτή τη στιγμή, είναι να δημιουργήσουμε μια στέγη, όπου θα απασχολούνται δημιουργικά οι άνθρωποι που πάσχουν ψυχικά, κάτω από την επίβλεψη εθελοντών ψυχολόγων, τους οποίους και ευχαριστούμε θερμά.
Σε αυτό το πλαίσιο φιλοδοξούμε να οργανώσουμε, με την αρωγή των εθελοντών, που ευτυχώς είναι πάρα πολλοί, τη λειτουργία τμημάτων μάθησης Η/Υ, κατασκευών και άλλων καλλιτεχνικών δραστηριοτήτων (μουσική, χορόδραμα), ένα εντευκτήριο κλπ.

Κάπως έτσι θα μπορούν οι ασθενείς, που πάσχουν συνήθως από αγοραφοβία, να έχουν το δικό τους χώρο, που θα αποτελέσει κέντρο συναναστροφής και με άλλα άτομα, ώστε να ευοδωθεί η ψυχολογική υποστήριξη τους αλλά και των οικογενειών, που είναι εξίσου σημαντικό για εμάς. Διότι οι γονείς δεν ξέρουν πώς να αντιμετωπίσουν την ασθένεια και δυστυχώς γίνονται πάρα πολλά λάθη. Σήμερα η μεγάλη πλειοψηφία των οικογενειών με ψυχικά πάσχοντες στο νομό, αλλά και σε όλη τη χώρα, είναι απομονωμένοι στα σπίτια τους, δεν τους ξέρει κανείς.

Παλεύουμε για τον κοινωνικό αποστιγματισμό της ψυχικής νόσου, γιατί ο κόσμος, κατά μέσο όρο, όταν ακούει για τέτοιους είδους παθήσεις, παράγει ακραίες εικόνες και συνειρμούς, τύπου κινηματογράφου, παραγνωρίζοντας την πραγματικότητα ότι δηλαδή ο ψυχικά ασθενής δεν είναι επικίνδυνος, δεν είναι αδύναμος, δεν είναι ανίκανος. Είναι ένας από εμάς, σαν εμάς.

Θα μπορούσαμε , σε ένα πλαίσιο διάκρισης και διακριτικότητας να χαρτογραφήσουμε το φάσμα των κρουσμάτων,
με ποσοτικά και ποιοτικά χαρακτηριστικά, όσο είναι εφικτό, σε επίπεδο νομού;
Δυστυχώς δεν μπορούμε να έχουμε εκτενή ενημέρωση στατιστικά, λόγω της ιδιαίτερης ευαισθησίας του προβλήματος που άπτεται προσωπικών δεδομένων.
Αλλά σε γενικές γραμμές μπορούμε να μιλήσουμε για ένα φάσμα ψυχικής νόσου από την κατάθλιψη μέχρι και τη σχιζοφρένεια.

Από πρόσφατες έρευνες ψυχιατρικών Συλλόγων στην Ελλάδα, το 30% του ελληνικού πληθυσμού πάσχει από κατάθλιψη και δεν το ξέρει. Το «βαφτίζουν» στρες, άγχος, στενοχώρια και φτάνουν πολλοί άνθρωποι να χρήζουν ψυχιατρικής παρακολούθησης και φαρμακευτικής αγωγής. Υπολογίζουμε ότι σε επίπεδο νομού, οι οικογένειες που έχουν δηλωθεί αγγίζουν ή και ξεπερνούν τις 300.

Αυτή τη στιγμή στο Σύλλογό μας εκπροσωπούμε 15 – 20 οικογένειες. Από τη δημιουργία του Συλλόγου, μέχρι σήμερα έχουμε δεχτεί πάνω από 30 τηλέφωνα ανώνυμα και επώνυμα. Δυστυχώς καθ, ότι είμαστε χωρίς στέγη δεν έχουμε ούτε οργανωμένη επικοινωνία. Ό,τι κάνουμε, γίνεται μέσω των κινητών μας. Παρόλα αυτά μας είπαν: ξεκινήστε και όταν είστε έτοιμοι θα έρθουμε και εμείς.

Υπάρχει γενικότερη οργάνωση στον τομέα παροχής υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας σε Κρατικό επίπεδο;
Το μεγάλο πρόβλημα δημιουργήθηκε στον τομέα της ψυχικής υγείας, ιδιαίτερα τα πέντε τελευταία χρόνια, με το που ξέσπασε η οικονομική κρίση. Πριν από αυτό το διάστημα σε μεγάλες πόλεις λειτουργούσαν τα κέντρα ψυχικής υγείας, τα οποία ήταν υπό την αιγίδα του Υπουργείου Υγείας – Πρόνοιας, ως σημαντικές μονάδες παροχής ψυχικής υγείας. Μπορούσαν εκεί να απευθυνθούν οι πάσχοντες και οι οικογένειές τους, όπου μέσα από ομαδικές θεραπείες, έβρισκαν μια στήριξη.
Με την κρίση όμως, το Υπουργείο έκλεισε αυτά τα κέντρα, χάθηκε η υποστήριξη στους πάσχοντες και ιδιαίτερα στο νομό Ημαθίας, όπου ποτέ δεν υπήρξε μέριμνα για την ψυχική υγεία.

Να φανταστείτε ότι η τομεακή επιτροπή ψυχικής υγείας που λειτουργεί υποτίθεται σε κάθε νομό, στην Ημαθία δε λειτούργησε ποτέ, γιατί ακριβώς δεν υπήρξε ποτέ κάποια προσπάθεια, είτε από τη Νομαρχία, είτε από το Δήμο, είτε και από το ίδιο το Νοσοκομείο, ώστε να λειτουργήσει ένας τομέας παροχής τέτοιων υπηρεσιών.
Η Ημαθία υπάγεται στην τομεακή επιτροπή της Πιερίας.

Ποια είναι η προοπτική, οι δυνατότητες και η εμβέλεια της προσπάθειάς σας, τόσο σε επίπεδο τοπικής οργάνωσης,
όσο και ευρύτερων συνεργασιών με παρόμοιους φορείς και δομές ανά την Ελλάδα και την Ευρώπη;
Πριν από ένα χρόνο περίπου που ξεκινήσαμε κάποιες οικογένειες τις προσπάθειες, μέσα από διάφορες επαφές και κυρίως μέσω διαδικτύου, βρήκαμε αντίστοιχους συλλόγους σε όλη την Ελλάδα.
Αυτή τη στιγμή λειτουργούν εννιά σύλλογοι (Σ.Ο.Φ.Ψ.Υ.) , μεταξύ των οποίων τρεις – τέσσερις παλιοί, που λειτουργούν εδώ και 10 με 15 χρόνια.

Και πιο συγκεκριμένα, επισκεφθήκαμε τους Συλλόγους της Θεσσαλονίκης, των Σερρών, της Λάρισας, είχαμε επαφές με τους ανθρώπους τους, αποκτήσαμε μια εμπειρία, όσον αφορά τη λειτουργία τους, κάτι που ήταν σημαντικό, για να ξεκινήσουμε κι εμείς.
Αυτή τη στιγμή υπάρχει οργανωμένη Ομοσπονδία Σ.Ο.Φ.Ψ.Υ., η οποία αποτελείται από 11 Συλλόγους σε όλη την Ελλάδα. Και βέβαια προσπαθούμε να αναπτύξουμε συνεργασίες, όχι μόνο με αντίστοιχους Συλλόγους, αλλά και με άλλους φορείς και σε ευρωπαϊκό αλλά και παγκόσμιο επίπεδο (εταιρίες σχετικές με την ψυχική υγεία), για να μπορέσουμε να αποκτήσουμε ό,τι είναι δυνατόν.

Οι ομοσπονδιακοί σας φορείς σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, μπορούν να σας προσφέρουν οικονομική στήριξη αυτή τη στιγμή;
Όχι. Κρατική στήριξη αυτή τη στιγμή δεν έχει κανένας Σύλλογος. Μόνο μέσα ενδεχομένως από προγράμματα που θα ανοίξουν, με το καινούργιο ΕΣΠΑ, ίσως μπορέσουμε να βοηθηθούμε.

Πώς σχεδιάζετε να συνεργαστείτε με τοπικούς φορείς, το Δήμο και την Περιφέρεια;
Υπάρχουν προοπτικές στήριξης από πλευράς τους;
Οι πρώτες συναντήσεις έγιναν με τον Ιατρικό Σύλλογο Ημαθίας, με τον νέο Αντιπεριφερειάρχη κ. Κώστα Καλαϊτζίδη, με τον οποίο κάναμε μια ουσιαστική συζήτηση, όσον αφορά τη στήριξή μας από πλευράς Περιφερειακής Ενότητας.
Ακόμη έχουμε προγραμματίσει μια συνάντηση, αυτή την εβδομάδα ,με τη Διοικητή του Νοσοκομείου, όπου έχουμε να συζητήσουμε πολύ σοβαρά ζητήματα, όσον αφορά το χώρο παροχής υπηρεσιών στον τομέα της ψυχικής υγείας και προγραμματίζουμε και άλλες συναντήσεις, όπως με το νεοεκλεγέντα Δήμαρχο κ. Κώστα Βοργιαζίδη κ.α.

Έχουμε επίσης στενή συνεργασία – είμαστε και μέλη άλλωστε – με τον Κοινωνικό Συνεταιρισμό Περιορισμένης Ευθύνης , που δημιουργήθηκε λίγο πριν το Σύλλογό μας, που έχει ως αντικείμενο την επαγγελματική αποκατάσταση των ψυχικά ασθενών.
Πρόεδρος του ΚΟΙ.Σ.Π.Ε. είναι ο Ψυχίατρος κ. Γραμματικόπουλος, έχουμε και πολύ καλή σχέση και με τον κ. Σωτήρη Κουπίδη, ο οποίος ξεκίνησε το θεσμό των ΚΟΙ.Σ.Π.Ε. στην Ελλάδα και πιστεύω ότι θα έχουμε μια γόνιμη και δημιουργική συνεργασία.

Πέρα από την αμεσότητα του προβλήματος της στέγασης, ποιες είναι οι προτεραιότητες δράσεων στην ατζέντα σας;
Ετοιμάζουμε τις επόμενες μέρες ένα εύχρηστο και κατατοπιστικό, ενημερωτικό έντυπο, που πιστεύουμε ότι μέσα από τα ιατρεία, τα φαρμακεία και άλλα καταστήματα, θα μπορέσει να φτάσει και στην τελευταία οικογένεια του νομού, ώστε να ενημερωθεί για τη λειτουργία του Σ.Ο.Φ.Ψ.Υ.
Από την εμπειρία τους οι άλλοι Σύλλογοι μας είπαν ότι μετά από ένα χρόνο δεκαπλασιάστηκε ο αριθμός των αρχικά εγγεγραμμένων οικογενειών.

Επίσης ανοίξαμε και έναν τραπεζικό λογαριασμό στήριξης των αναγκών του Συλλόγου, για τον οποίον – σημειωτέον – πληρώσαμε και 40 ευρώ, καθώς οι ελληνικές τράπεζες, πλέον, τα νομικά έξοδα, για τον έλεγχο των δικαιολογητικών για λογαριασμό όψεως τα χρεώνουν στον πελάτη!

Ο λογαριασμός είναι: ΙΒΑΝ: GR85 0171 5960 0065 9612 8115 538 και ζητούμε τη στήριξη του κόσμου.