Οι θέσεις της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Συλλόγων για την Ψυχική Υγεία σχετικά με το σχέδιο νόμου «Ολοκλήρωση της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης»

Faretra.info

22/07/2024, 00:27

Άρθρο 1

Η ενταγμένη ως τακτικό μέλος στη δύναμη της ΕΣΑμεΑ «Πανελλήνια Ομοσπονδία Συλλόγων Οργανώσεων για την Ψυχική Υγεία (ΠΟΣΟΨΥ)» είναι η φωνή της μεγαλύτερης ομάδας ατόμων με ψυχικές διαταραχές και των οικογενειών τους στην Ελλάδα. Τακτικά μέλη της ΠΟΣΟΨΥ μπορούν να είναι ΜΟΝΟ Σύλλογοι-Σωματεία Οικογενειών, Σύλλογοι-Οργανώσεις ατόμων με ψυχιατρική εμπειρία και Μικτοί Σύλλογοι Οικογενειών κι Ατόμων με ψυχιατρική εμπειρία που λειτουργούν στην Ελλάδα και τα όργανα διοίκησης απαρτίζονται μόνο από λήπτες υπηρεσιών ψυχικής υγείας και μέλη οικογενειών. Με 14 Συλλόγους τακτικά μέλη ανά τη χώρα, η ΠΟΣΟΨΥ εκπροσωπεί θεσμικά πολλές χιλιάδες ληπτών υπηρεσιών ψυχικής υγείας (κυρίως με σχιζοφρένεια ή διπολική διαταραχή) που διαβιούν στην κοινότητα μόνοι ή με την οικογένειά τους, καθώς και τουλάχιστον άλλα τόσα μέλη των οικογενειών τους που στη συντριπτική τους πλειοψηφία επιτελούν το έργο της άτυπης φροντίδας.

Οι σκοποί της ΠΟΣΟΨΥ (άρθρο 2 του Καταστατικού) περιλαμβάνουν την προάσπιση των συμφερόντων των ψυχικά ασθενών και των οικογενειών τους, τη μέριμνα για την ψήφιση νομοθετικών ρυθμίσεων για την προαγωγή της ψυχικής υγείας, την περαιτέρω ανάπτυξη ενός ικανοποιητικού δικτύου υπηρεσιών για την ψυχική υγεία για όλη τη χώρα που θα συμπεριλαμβάνει και την εκπαίδευση, κατάρτιση, επαγγελματική απασχόληση, συνταξιοδότηση, ασφάλιση και αξιοπρεπή διαβίωση.

Από το 2001 η ΠΟΣΟΨΥ αγωνίζεται για την εφαρμογή των αξιών και των αρχών που διέπουν τις ποιοτικές υπηρεσίες ψυχικής υγείας και συγκεκριμένα για:

Τομεοποίηση, που εξασφαλίζει προσβασιμότητα χωρίς διακρίσεις, διαθεσιμότητα ποιοτικών υπηρεσιών και συνέχεια στη φροντίδα ανά την επικράτεια
Ανθρωποκεντρικές θεραπευτικές και κοινωνικές υπηρεσίες, βασισμένες στα ανθρώπινα δικαιώματα με προσανατολισμό στην ανάκαμψη του ατόμου και όχι απλά στη μείωση των συμπτωμάτων

• Ενεργό συμμετοχή των ληπτών των υπηρεσιών ψυχικής υγείας και των οικογενειών τους στο σχεδιασμό, εφαρμογή και αξιολόγηση σχεδίων νόμων, νόμων, πολιτικών και πρακτικών που τους αφορούν
Ενδυνάμωση των ληπτών υπηρεσιών ψυχικής υγείας
Ενδυνάμωση και συνεργασία με τις οικογένειες των ληπτών υπηρεσιών ψυχικής υγείας
Ενίσχυση του ρόλου των συλλόγων για την ψυχική υγεία

Ως ΓΕΝΙΚΌ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ της ΠΟΣΟΨΥ:

Θεωρούμε ότι η «ολοκλήρωση της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης», όπως τιτλοφορείται το Σχέδιο Νόμου δεν μπορεί να θεωρηθεί ολοκληρωμένη, χωρίς την ενεργό συμμετοχή όλων των ενδιαφερομένων πλευρών, περιλαμβανομένων των ιδίων των ληπτών υπηρεσιών ψυχικής υγείας και των οικογενειών τους, ήδη κατά το σχεδιασμό του Σχεδίου Νόμου. Ως ΠΟΣΟΨΥ ενημερωθήκαμε για το Σχέδιο Νόμου μέσω του http://www.opengov.gr/yyka/?p=4763 για τη Δημόσια ηλεκτρονική διαβούλευση, ήτοι μετά το σχεδιασμό που επιχειρείται κατά τουλάχιστον το τελευταίο 7μηνο.

Για την ολοκλήρωση της αποασυλοποίησης με τη κατάργηση των ιδρυματικών Ψυχιατρικών Μονάδων – Τμημάτων Χρονίων Ασθενών του άρθρου 1δ το Σχέδιο Νόμου δεν προβλέπει την παράλληλη ανάπτυξη και λειτουργία νέων Μονάδων Ψυχικής Υγείας και Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης στο σύστημα των υπηρεσιών, όπου απαιτούνται. Ήδη από το 2011 στο ΣΧΕΔΙΟ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗΣ ΤΟΥ ΨΥΧΑΡΓΩΣ 2011-2020 αναφερόταν: «Ο νόμος 2716/99 και το πρόγραμμα ≪ΨΥΧΑΡΓΩΣ≫ προβλέπουν την σταδιακή κατάργηση των ψυχιατρικών νοσοκομείων έως το 2015, και την αντικατάστασή τους από υπηρεσίες κοινοτικής ψυχιατρικής.»

Θεωρούμε ότι ένας διοικητικός ανασχηματισμός της διοίκησης, ελέγχου, εποπτείας και αξιολόγησης των ΜΨΥ από μόνος του δεν είναι επαρκής χωρίς παράλληλη ανάπτυξη ικανού αριθμού υπηρεσιών κοινοτικής ψυχιατρικής ανά την επικράτεια και ΠΡΟΤΕΙΝΟΥΜΕ τον άμεσο σχεδιασμό αυτής της ανάπτυξης ικανού αριθμού υπηρεσιών κοινοτικής ψυχιατρικής ανά την επικράτεια.

Στο άρθρο 1ε αναφέρεται «…εκ νέου διάρθρωση του συστήματος, με επίκεντρο για πρώτη φορά τα άτομα που αντιμετωπίζουν προκλήσεις στην ψυχική τους υγεία…». Πώς ακριβώς θα τεθούν στο επίκεντρο για πρώτη φορά?

Προς αυτή την κατεύθυνση θεωρούμε ότι είναι σημαντική η ενίσχυση των παρεχόμενων υπηρεσιών και η προσβασιμότητα όλου του πληθυσμού σε υπηρεσίες και δομές ψυχικής υγείας. Στόχος θα πρέπει να είναι η αύξηση των υπηρεσιών και των παρεμβάσεων, η ενίσχυση του δυναμικού των δομών και των νοσοκομείων, η αύξηση των κλινών και η βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών στις ψυχιατρικές κλινικές (νοσηλεία, κλίνες όχι ράντζα σε διαδρόμους, ιατρικό προσωπικό, νοσηλευτικό, θεραπευτικό προσωπικό), καθώς και η ενίσχυση του δημόσιου χαρακτήρα των υπηρεσιών ψυχικής υγείας και όχι η δημιουργία ενός ανταγωνιστικού πλαισίου μεταξύ δημοσίων και ιδιωτικών φορέων.

ΠΡΟΤΕΙΝΟΥΜΕ την ουσιαστική ανάπτυξη και λειτουργία δομών και υπηρεσιών με ισορροπημένη κατανομή, με σχεδιασμό και βιωσιμότητα, ώστε να εξασφαλισθεί η πρόσβαση όλου του πληθυσμού χωρίς να οξύνονται οι ανισότητες μεταξύ του κέντρου και της περιφέρειας αλλά να βελτιώνεται η ποιότητα των υπηρεσιών για όλους ανά την επικράτεια.

Άρθρο 3

Το ΓΕΝΙΚΌ ΣΥΜΒΟΎΛΙΟ της ΠΟΣΟΨΥ διαπιστώνει ότι:

Η λέξη «δικαιώματα» αναφέρεται μόνο 4 φορές σε ολόκληρο το Σχέδιο Νόμου. Μια φορά στο άρθρο 3.ιβ [..των δικαιωμάτων, της αυτοεκπροσώπησης και της συνηγορίας..] και μια φορά στο άρθρο 3.3 [..των δικαιωμάτων της αυτοεκπροσώπησης και της συνηγορίας..] ως περιεχόμενο των πυλώνων των ΥΨΥ, μια φορά στο άρθρο 19.5 αναφορικά με την ανάκληση αδειών ίδρυσης και λειτουργίας των ΜΨΥ από νπιδ κερδοσκοπικού και μη κερδοσκοπικού τομέα σε περίπτωση υστέρησης στην προστασία των δικαιωμάτων των ωφελουμένων (χωρίς να αναφέρεται τι γίνεται στις περιπτώσεις υστέρησης στην προστασία των δικαιωμάτων από δημόσιες ΜΨΥ) και μια φορά στο άρθρο 71 για τα προσωπικά και τα ευαίσθητα προσωπικά δεδομένων.

Ομοίως η λέξη «συνηγορία» αναφέρεται μόνο 3 φορές: Μια φορά στο άρθρο 3.ιβ [..των δικαιωμάτων, της αυτοεκπροσώπησης και της συνηγορίας..], μια φορά στο 3.3 [..των δικαιωμάτων της αυτοεκπροσώπησης και της συνηγορίας..] και μια φορά στο άρθρο 4^α.α1[..ενίσχυσης της αυτοεκπροσώπησης και της συνηγορίας..].

ΠΡΟΤΕΙΝΟΥΜΕ να περιληφθούν διευκρινήσεις για ποια «δικαιώματα» γίνεται αναφορά στα 3.1β, 3.3 και 19.5: δικαιώματα εν γένει, συγκεκριμένα δικαιώματα, ή δικαιώματα αυτοεκπροσώπησης και συνηγορίας μόνο όπως αναφέρεται στο3.3? ΚΑΘΩΣ ΚΑΙ να γίνει αναφορά στα άρθρα των νόμων όπου γίνεται αναφορά στα εν λόγω δικαιώματα.

Επίσης, διερωτώμεθα πώς θα λειτουργήσουν ολόκληρες υγειονομικές περιφέρειες (ΠΕΔΥΨΥ) όταν δεν κατάφεραν να λειτουργήσουν οι τομείς ψυχικής υγείας (ΤΟΨΥ) 250.000 κατοίκων?

Περαιτέρω, ανησυχία προκαλείται με την έλλειψη αναφοράς στο ρόλο της Διεύθυνσης Ψυχικής Υγείας του Υπουργείου σε όλο αυτό το εγχείρημα της «ολοκλήρωσης της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης».

ΠΡΟΤΕΙΝΟΥΜΕ να δημιουργηθούν μέσω το Εθνικού Δικτύου Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας, πιο λεπτομερή πρότυπα και προδιαγραφές των ψυχιατρικών υπηρεσιών (στη δομή, τις διαδικασίες και τις εκβάσεις), συμβατά με τις σύγχρονες εξελίξεις και λαμβάνοντας υπ’ όψη τα διεθνή κριτήρια ποιότητας (όπως αυτά προβλέπονται στο εργαλείο του Π.Ο.Υ WHO Quality Rights, το οποίο στηρίζεται στη Διεθνή Σύμβαση για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες και αναφέρεται στο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Ψυχική Υγεία 2021-2030, ούτως ώστε η δομή και η λειτουργία και η απόδοσή τους να μπορεί να συγκρίνεται προς κάποιο μέτρο αναφοράς.

Περαιτέρω, υπενθυμίζουμε ότι, οι αρχές μιας ψυχιατρικής μεταρρύθμισης (ΟΗΕ, 1991; ΠΟΥ, 2001) περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων:

Ευρύ φάσμα υπηρεσιών (θεραπευτικών και κοινωνικών) για την εξυπηρέτηση των αναγκών των ληπτών υπηρεσιών ψυχικής υγείας

Ενδυνάμωση των ληπτών υπηρεσιών ψυχικής υγείας
Συνεργασία με τις οικογένειες των ληπτών υπηρεσιών ψυχικής υγείας

Ωστόσο, στο Σχέδιο Νόμου αναφορά στην ενδυνάμωση γίνεται μόνο 3 φορές και μόνο όσον αφορά τις εξαρτήσεις.

Όσο για τη συνεργασία με τις οικογένειες, όχι μόνο ουδεμία αναφορά γίνεται, αλλά και η στόχευση της μείωσης του φορτίου των ψυχικών διαταραχών στις οικογένειες προβλέπεται να γίνει ΜΟΝΟ μέσω δράσεων και προγραμμάτων τριτογενούς πρόληψης των Κοι.Σ.Π.Ε. Διερωτώμεθα πώς θα καλυφθούν οι ανάγκες των οικογενειών σε περιοχές όπου δεν υπάρχουν Κοι.Σ.Π.Ε.?

ΠΡΟΤΕΙΝΟΥΜΕ το Σχέδιο Νόμου να προχωρήσει στη διεύρυνση του δικτύου κοινοτικών υπηρεσιών αναγνωρίζοντας τις κοινοτικές υπηρεσίες αλληλο-βοήθειας και αλληλο-υποστήριξης που παρέχονται από Ομάδες Αυτοβοήθειας των Συλλόγων Ψυχικής Υγείας (ληπτών και οικογενειών), καίτοι δεν αποτελούν αμιγώς υπηρεσίες ψυχικής υγείας.

ΠΡΟΤΕΙΝΟΥΜΕ το δημιουργούμενο Εθνικό Δίκτυο Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας να τις περιλάβει, καθώς και να στηρίξει και να ενθαρρύνει τις προσπάθειες ενημέρωσης, ενδυνάμωσης, επίλυσης οικογενειακών προβλημάτων και αποφόρτισης της αρνητικής οικογενειακής ατμόσφαιρας από Συλλόγους Ψυχικής Υγείας (όπως προβλέπεται και από το Comprehensive Mental Health Action Plan 2013-2030 του Π.Ο.Υ.),

ΚΑΘΩΣ ΚΑΙ να θεσπισθεί συνεργασία και με άλλες/-ους υπηρεσίες/φορείς εφόσον μπορούν να προσφέρουν στην περίθαλψη ή έρχονται συχνά σε επαφή με ψυχικά ασθενείς, όπως:

Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας και Άλλες ιατρικές υπηρεσίες
Κοινωνικές υπηρεσίες/υπηρεσίες πρόνοιας
Άλλες κρατικές υπηρεσίες (αστυνομία, δικαστικές υπηρεσίες)
Μη κυβερνητικούς οργανισμούς και άλλους κοινωνικούς φορείς (π.χ. εκκλησία, πολιτιστικούς συλλόγους, άτυπες ομάδες ασθενών κλπ).

Άρθρο 4

Το ΓΕΝΙΚΌ ΣΥΜΒΟΎΛΙΟ της ΠΟΣΟΨΥ διαπιστώνει ότι:

απουσιάζει – προφανώς εκ παραδρομής- η εμφατική και μεγάλου συμβολισμού αναφορά ότι το Κράτος έχει την ευθύνη για την παροχή υπηρεσιών ψυχικής υγείας και ο επακριβής προσδιορισμός της δωρεάν παροχής υπηρεσιών.

ΠΡΟΤΕΙΝΟΥΜΕ να γίνει η σχετική συμπλήρωση στο Σχέδιο Νόμου.

Άρθρο 5

Το ΓΕΝΙΚΌ ΣΥΜΒΟΎΛΙΟ της ΠΟΣΟΨΥ διαπιστώνει ότι:

ΠΡΟΤΕΙΝΟΥΜΕ να γίνει η σχετική συμπλήρωση στο Σχέδιο Νόμου.

Άρθρο 6

Το ΓΕΝΙΚΌ ΣΥΜΒΟΎΛΙΟ της ΠΟΣΟΨΥ διαπιστώνει ότι:

η πρόθεση για κατάργηση του Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Αττικής και του Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης με στόχο την ολοκλήρωση της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης εγείρει ερωτηματικά για το πώς προβλέπεται η κάλυψη των αναγκών για νοσηλείες και θεραπευτικές παρεμβάσεις. Η διαμόρφωση Κοινοτικών Δικτύων Υπηρεσιών είναι μια ουσιαστική προσέγγιση στο ζήτημα αυτό, ωστόσο δεν περιγράφεται ο τρόπος και η λειτουργία μιας τέτοιας μετάβασης. Το κοινοτικό δίκτυο υπηρεσιών για να μπορεί να λειτουργήσει θα πρέπει να υπάρξει ουσιαστικός σχεδιασμός και στις δομές (προσωπικό, πόροι κλπ) αλλά και στη μεθοδολογία η οποία θα διασυνδέει τους λήπτες υπηρεσιών με τις αντίστοιχες υπηρεσίες και δομές. Η διασύνδεση προφανώς χρειάζεται να δίνει έμφαση όχι μόνο σε επίπεδο παραπομπής των ασθενών σε εν δυνάμει εξειδικευμένες υπηρεσίες αλλά και στην θεσμοθέτηση και ορισμού συγκεκριμένου θεραπευτικού πλαισίου με κριτήριο τη συνέχεια, τη συνέπεια και την αποτελεσματική παροχή ψυχοκοινωνικής υποστήριξης και αποκατάστασης με χαρακτήρα ολιστικό και ανθρωπιστικό.

ΠΡΟΤΕΙΝΟΥΜΕ να περιγραφεί στο Σχέδιο Νόμου ο τρόπος και η λειτουργία αυτής της μετάβασης, ο σχεδιασμός στις δομές και στη μεθοδολογία διασύνδεσης.

Άρθρο 8

Το ΓΕΝΙΚΌ ΣΥΜΒΟΎΛΙΟ της ΠΟΣΟΨΥ εκφράζει ανησυχίες που:

η εμπλοκή του Δρομοκαϊτείου στην κατανομή των ακούσιων νοσηλειών, αποκαλύπτει μια διαφαινόμενη πρόθεση μετατροπής του συγκεκριμένου νοσοκομείου σε ψυχιατρικό νοσοκομείο για τις ακούσιες νοσηλείες. Τέτοια αναφορά δεν περιλαμβάνεται για κανένα άλλο νοσοκομείο. Τέτοιου τύπου διαχείριση και διαλογή περιστατικών εναντιώνεται στις αρχές της κοινοτικής ψυχιατρικής και δημιουργεί ασυλικού τύπου δομές που εμποδίζουν την ολοκλήρωση της αποασυλοποίησης που αναφέρεται στο άρθρο 1 «Σκοπός».

Σε περίπτωση που δεν αντιλαμβανόμαστε ορθά το πνεύμα του άρθρου 8 ΠΡΟΤΕΙΝΟΥΜΕ να περιληφθεί στο Σχέδιο Νόμου λεπτομερής περιγραφή του πώς δεν θα μετατραπεί το Δρομοκαϊτειο σε αμιγώς ψυχιατρικό νοσοκομείο ασφαλείας μόνο για εισαγωγή ακούσιων ασθενών.

Άρθρο 10

Το ΓΕΝΙΚΌ ΣΥΜΒΟΎΛΙΟ της ΠΟΣΟΨΥ θεωρεί ανησυχητικό ότι:

το άρθρο 10 εξομοιώνει τα νπιδ μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα με τα νπιδ κερδοσκοπικού χαρακτήρα (ιδιωτικές ψυχιατρικές κλινικές) και τους ιδιώτες ψυχιάτρους. Μάλιστα εκπλησσόμεθα που επιφυλάσσεται ειδικός πιο αυστηρός έλεγχος και εποπτεία (διοικητική, οικονομική, διαχειριστική) στα νπιδ μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα απ’ ότι στα νπιδ κερδοσκοπικού χαρακτήρα (ιδιωτικές ψυχιατρικές κλινικές).

Θεωρούμε ότι είναι άδικο για τους νοσηλευόμενους στις ιδιωτικές ψυχιατρικές κλινικές (πολλοί εκ των οποίων παραμένουν έγκλειστοι για δεκαετίες) να εκλείπει η πρόβλεψη αυστηρού ελέγχου και εποπτείας και στις ιδιωτικές ψυχιατρικές κλινικές. ΠΡΟΤΕΙΝΟΥΜΕ να θεσπισθεί μέσω του Σχεδίου Νόμου αυστηρός έλεγχος και εποπτεία (διοικητική, οικονομική, διαχειριστική), καθώς και να ορισθούν συγκεκριμένα κριτήρια ποιότητας υπηρεσιών, τόσο στα νπιδ μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα όσο και στα νπιδ κερδοσκοπικού χαρακτήρα (ιδιωτικές ψυχιατρικές κλινικές).

Άρθρο 13

Το ΓΕΝΙΚΌ ΣΥΜΒΟΎΛΙΟ της ΠΟΣΟΨΥ χαιρετίζει μεν:

τον περιορισμό της ιατροκεντρικής προσέγγισης του Σχεδίου Νόμου με την συμμετοχή των άλλων ειδικοτήτων (ψυχολόγων, κοινωνικών λειτουργών, νοσηλευτών) εξασφαλίζοντας εν τοις πράγμασι την εφαρμογή της φιλοσοφίας της κοινωνικής και κοινοτικής ψυχιατρικής και προσδίδοντας διεπιστημονικό χαρακτήρα στην επιχειρούμενη ολοκλήρωση της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης, προβληματίζεται όμως για την υποεκπροσώπηση ληπτών υπηρεσιών ψυχικής υγείας και των οικογενειών τους.

Μέσω πρόσκλησης από το Υπουργείο Υγείας στην ΠΟΣΟΨΥ να υποδείξει εκπροσώπους, λήπτες υπηρεσιών ψυχικής υγείας και μέλη οικογενειών περιλαμβάνονταν εδώ και 2 δεκαετίες σε όλες τις Επιστημονικές Επιτροπές Ψυχικής Υγείας της χώρας. Μόνο οι ίδιοι λήπτες υπηρεσιών ψυχικής υγείας και οι οικογένειές τους μπορούν να εκπροσωπήσουν ορθά τα συμφέροντα και τα δικαιώματά τους και το παρόν Σχέδιο Νόμου τους αφήνει εκτός των Ε.Συ.Ψ.Υ.

ΠΡΟΤΕΙΝΟΥΜΕ να γίνει μνεία στο Σχέδιο Νόμου ότι μόνο λήπτες υπηρεσιών ψυχικής υγείας και μέλη των οικογενειών τους μπορούν να ενταχθούν ως μέλη στις Ε.Συ.Ψ.Υ.

Άρθρο 14

Το ΓΕΝΙΚΌ ΣΥΜΒΟΎΛΙΟ της ΠΟΣΟΨΥ φρονεί ότι:

απαιτείται να προηγηθεί ο επανασχεδιασμός των νυν υγειονομικών περιφερειών πριν την έναρξη εφαρμογής οποιουδήποτε νέου μοντέλου διοίκησης που έχει ως βάση της Δ.Υ.Πε. Οι ιδιαίτερα εκτεταμένες ή μεγάλες σε πληθυσμό Δ.Υ.Πε. της χώρας μας, σε συνδυασμό με την κακή τους γεωγραφική κατανομή (π.χ. η πόλη της Θεσσαλονίκης χωρίζεται στη μέση και ανήκει σε δύο διαφορετικές Δ.Υ.Πε., ενώ και ο Κεντρικός Τομέας Ψυχικής Υγείας της πόλης έχει μονάδες ψυχικής υγείας που ανήκουν και στις δύο Δ.Υ.Πε.), θα οδηγήσουν σε ένα μη αποτελεσματικό διοικητικό και επιστημονικό συντονισμό των μονάδων ψυχικής υγείας κάθε υγειονομικής περιφέρειας και συμφωνεί και με απόψεις άλλων φορέων ότι για να τα αυξημένα και διευρυμένα καθήκοντά που ανατίθενται στις Πε.Δ.Υ.Ψ.Υ. χρειάζονται δεκάδες διοικητικοί υπάλληλοι καθώς και χώροι για να στεγαστούν οι διάφορες διευθύνσεις που προβλέπονται στο νέο νομοσχέδιο. Δημιουργείται ο κίνδυνος τελικά η στελέχωση των Πε.Δ.Υ.Ψ.Υ. να παραμείνει ανεπαρκής δυσχεραίνοντας έτι περαιτέρω τη λειτουργία τους. Είναι σημαντικό, λοιπόν, οι Πε.Δ.Υ.Ψ.Υ. να λειτουργήσουν με πλήρη στελέχωση, καθώς και ότι

η νέα αυτή διοικητική οργάνωση καθιστά πολύ εύκολή την μετακίνηση-μετάταξη του ιατρικού, αλλά και λοιπού προσωπικού, μεταξύ των μονάδων της ιδίας Πε.Δ.Υ.Ψ.Υ, καθώς όλοι θα έχουν προσληφθεί και θα ανήκουν σε αυτό και όχι σε κάποια συγκεκριμένη μονάδα ψυχικής υγείας. Αυτό σημαίνει πως από υποστελεχωμένες, αλλά έστω οριακά λειτουργούσες μονάδες ψυχικής υγείας, θα μετακινείται προσωπικό σε άλλες μονάδες ψυχικής υγείας της Πε.Δ.Υ.Ψ.Υ. που αδυνατούν να λειτουργήσουν.

Περαιτέρω θεωρεί μείζον οι νέες Πε.Δ.Υ.Ψ.Υ. να στελεχωθούν με εξειδικευμένο προσωπικό τόσο στη λειτουργία όσο και σε επίπεδο διοίκησης ζητημάτων ψυχικής υγείας. Η δημιουργία μοντέλων με άξονες αποκλειστικά τη σύσταση, τεχνοκρατικών ή/και γραφειοκρατικών υπηρεσιών φοβούμεθα ότι θα λειτουργήσει αποτρεπτικά στην εφαρμογή της ψυχοκοινωνικής υποστήριξης και αποκατάστασης στην πράξη.

Άρθρο 20

Το ΓΕΝΙΚΌ ΣΥΜΒΟΎΛΙΟ της ΠΟΣΟΨΥ αναγνωρίζει ως θετικό στοιχείο:

τη σύσταση Μητρώου Μονάδων Ψυχικής Υγείας Νομικών Προσώπων Ιδιωτικού Δικαίου και η ουσιαστικά υποχρεωτική ένταξη σε αυτό όλων αυτών των μονάδων. Δίνεται έτσι η δυνατότητα στην πολιτεία για εποπτεία και έλεγχο, σε οικονομικό και επιστημονικό επίπεδο, όλων αυτών των μονάδων ψυχικής υγείας.

Άρθρο 21

Το νομοσχέδιο επιφέρει τη συνολική αλλαγή στον τρόπο χρηματοδότησης των Μονάδων των ΝΠΙΔ μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα μέσω του ΕΟΠΠΥ. Για το εν λόγω ζήτημα εγείρεται ιδιαίτερος προβληματισμός στο ΓΕΝΙΚΌ ΣΥΜΒΟΎΛΙΟ της ΠΟΣΟΨΥ καθώς για τα Κέντρα Ημέρας δεν υπάρχει συγκεκριμένο προηγούμενο πλαίσιο στον ΕΟΠΠΥ. Δεν περιγράφεται καμία προετοιμασία για τη μετάβαση σε αυτή την αλλαγή. Δεν περιγράφεται συγκεκριμένος σχεδιασμός ενώ παράλληλα δρομολογείται μια κοστολόγηση των υπηρεσιών χωρίς να λαμβάνονται υπόψη η πολυμορφία των θεραπευτικών πράξεων και υπηρεσιών που παρέχονται σε χρόνιους λήπτες υπηρεσιών ψυχικής υγείας, στους φροντιστές τους, στα άτομα της κοινότητας, στους ανασφάλιστους συμπολίτες μας, σε πρόσφυγες- μετανάστες και γενικά σε μεγάλο μέρος του πληθυσμού που αιτούνται να λάβουν υπηρεσίες από μονάδες ψυχικής υγείας όπως είναι το Κέντρο Ημερήσιας Φροντίδας. Η κοστολόγηση των υπηρεσιών – θεραπευτικών πράξεων δημιουργεί πλαίσιο ανταγωνιστικότητας μεταξύ των δομών και εντός των δομών (στο προσωπικό), δημιουργεί ερωτηματικά και ανασφάλεια για τη βιωσιμότητα των δομών- γνωρίζοντας τις καθυστερήσεις αποπληρωμών από τον ΕΟΠΠΥ, και συνθέτει ένα πλαίσιο δομών που εν δυνάμει θα μπορούν να καλύπτουν τα πάγια και λειτουργικά τους έξοδα και δομές που θα αδυνατούν. Εκτιμούμε ότι η εν λόγω αλλαγή, χρειάζεται συγκεκριμένο σχεδιασμό και μελέτη, από άτομα που έχουν εικόνα των θεραπευτικών πράξεων και υπηρεσιών που παρέχονται στις εν λόγω δομές, στα ευαίσθητα χαρακτηριστικά του πληθυσμού στόχου που εξυπηρετούν καθώς και την ανάγκη για ύπαρξης ενός σταθερού πλαισίου λειτουργίας τόσο για τους λήπτες όσο και για τους ειδικούς που εργάζονται με τους πληθυσμούς αυτούς. Η ύπαρξη συνέχειας στην τακτική χρηματοδότηση παρουσιάζεται ως ανάγκη και παράλληλα ως βάση προκειμένου να γίνει η όποια μετάβαση στον ΕΟΠΠΥ. Επιπλέον, η αναζήτηση διαφόρων μοντέλων διατήρησης της χρηματοροής στις δομές θεωρούμε ότι θα λειτουργήσουν «προστατευτικά» για τη συνέχεια των μονάδων ψυχικής υγείας αλλά και της συνέχειας του έργου της ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης.

Άρθρο 28

Όσον αφορά στο ζήτημα των Εξαρτήσεων το ΓΕΝΙΚΌ ΣΥΜΒΟΎΛΙΟ της ΠΟΣΟΨΥ θεωρεί ότι η διαμόρφωση ενός πλαισίου για την ολιστική αντιμετώπιση των πάσης φύσεων εξαρτήσεων και εθισμών χρειάζεται να ενισχύεται όχι μόνο από την δημιουργία διοικητικών φορέων («Εθνικός Οργανισμός Πρόληψης και Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων») αλλά από το σχεδιασμό ενιαίων – εθνικών προγραμμάτων και παρεμβάσεων που θα στοχεύουν στην πρόληψη και προαγωγή της ψυχικής υγείας και φυσικά στη μείωση των εξαρτήσεων. Η ευκαιριακή υλοποίηση προγραμμάτων ή παρεμβάσεων μέχρι στιγμής αποδεικνύει ότι δεν έχει αποτέλεσμα και δημιουργεί ερώτημα αν ανταποκρίνονται στις ανάγκες του πληθυσμού. Η διαμόρφωση ενιαίων προγραμμάτων εθνικής εμβέλειας προφανώς θα έχει συστηματικότητα, συνέπεια και αποτελεσματικότητα.

Άρθρο 59

Το Γενικό Συμβούλιο της ΠΟΣΟΨΥ θεωρεί ότι: η διαμόρφωση δικτύου Τηλε-ψυχιατρικής – Τηλε-συμβουλευτικής θα έχει επικουρικό ρόλο και σε καμία περίπτωση δεν θα έρθει να αποτελέσει πάγια λύση για την μη διευρυμένη και ορθά κατανεμημένη παροχή υπηρεσιών ψυχικής υγείας και εξασφάλισης πρόσβασης σε αυτή από τον πληθυσμό. Η ενίσχυση της ανισότητας μεταξύ κέντρου και περιφέρειας και εξισορρόπηση αυτής με την λύση των τηλε-υπηρεσιών θεωρούμε ότι είναι μεθοδολογία και πρακτική με περιορισμούς και αδυναμίες. Οι τηλε-υπηρεσίες δεν μπορούν και δεν δύναται να αντικαταστήσουν την ανάγκη μονάδων και υπηρεσιών ψυχικής υγείας που στοχεύουν όχι μόνο στην θεραπευτική αντιμετώπιση αλλά παράλληλα και στην ενίσχυση της κοινωνικότητας, της αλληλεπίδρασης, της άρσης του κοινωνικού αποκλεισμού, της ενίσχυσης της λειτουργικότητας στην καθημερινότητα, καθώς και στην (επαν)ένταξη σε κοινωνικό και επαγγελματικό επίπεδο.

Άρθρο 76

Το ΓΕΝΙΚΌ ΣΥΜΒΟΎΛΙΟ της ΠΟΣΟΨΥ φρονεί εάν τελικά το Σχέδιο Νόμου ψηφιστεί παρά τις διατυπωθείσες ενστάσεις φορέων, περιλαμβανομένων και από μέλη της ΠΟΣΟΨΥ, λαμβάνοντας ή μη υπόψη τις όποιες προτάσεις βελτιωτικών τροποποιήσεων για την κάλυψη σοβαρών ελλειμμάτων και σε επίπεδο δημοκρατίας η έναρξη ισχύος της «ολοκλήρωσης της Ψυχιατρικής μεταρρύθμισης» θα πρέπει να προσδιορισθεί μετά τη δημιουργία, πλήρη στελέχωση και θέση σε λειτουργία του Ε.Δ.Υ.Ψ.Υ και του Ε.Ο.Π.Α.Ε., καθώς και μετά την έκδοση όλων των σχετικών Προεδρικών Διαταγμάτων και Υπουργικών Αποφάσεων.