Προκάλεσε με τη συμπεριφορά του φίλους, συμμάχους και αντιπάλους, αλλά τελικά κατάφερε να πετύχει τους στόχους του.
Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν είναι «ο μάστερ στο παζάρι στην παγκόσμια πολιτική σκηνή» γράφει το «Politico», προσθέτοντας πως όποιος υπολόγιζε ότι, λόγω της πολυετούς παρουσίας στη διεθνή σκηνή, ο Ερντογάν θα έχει γίνει προβλέψιμος μάλλον άλλαξε γνώμη μετά τη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ στο Βίλνιους.
Ο Τούρκος Πρόεδρος εξέπληξε ακόμα και τους Δυτικούς συμμάχους – αλλά και τον Πούτιν – δηλώνοντας ότι η Ουκρανία «αξίζει να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ» και συγχρόνως έθεσε έναν όρο που ήταν σαν «missionimpossible» όταν συνέδεσε την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ με την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας στην Ε.Ε. Η σύνοδος του ΝΑΤΟ έδειχνε να οδηγείται σε αδιέξοδο και σίγουρα εκτροχιαζόταν η εστίαση από το θέμα της Ουκρανίας.
«Κανένας δεν πρέπει να περιμένει συμβιβασμούς ή κατανόηση από εμένα» είχε πει ο Ερντογάν αναχωρώντας για το Βίλνιους.
Τους τσάντισε όλους, αλλά δεν τα χάλασε με κανέναν
Και ξαφνικά έκανε μία διπλωματική πιρουέτα. Ύστερα από ώρες φρενήρους διπλωματίας, ο Ερντογάν αντάλλαξε χειραψίες με τον ανακουφισμένο γενικό γραμματέα του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ και με τον Σουηδό πρωθυπουργό Ουλφ Κρίστερσον.
«Πρέπει να παραδεχτούμε ότι ο Ερντογάν έπαιξε πολύ καλά το χαρτί του για να προστατεύσει τα εθνικά συμφέροντα της Τουρκίας» λέει στο «Politico» ο Ριτς Ουτζέν, συνεργάτης του think tank Atlantic Council.
Είχε προηγηθεί μια ενέργεια που εξόργισε το Κρεμλίνο: ο επαναπατρισμός στην Ουκρανία των διοικητών του Τάγματος Αζόφ που βρίσκονταν στην Τουρκία. Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου είπε ότι η Τουρκία «παραβίασε την εμπιστοσύνη», αφού οι συγκεκριμένοι διοικητές είχε συμφωνηθεί να μείνουν στην Τουρκία μέχρι να τελειώσει ο πόλεμος.
Οθωμανικές μηχανορραφίες
Οι μηχανορραφίες του Ερντογάν έχουν κάτι από οθωμανική ετικέτα και άρωμα Μεγάλου Παζαριού της Κωνσταντινούπολης. Κατά τον Ουτζέν, ο Ερντογάν έκανε αυτό που συνηθίζει: παίζει με όλους, παζαρεύει, μέχρι να πάρει αυτό που θέλει – και σίγουρα στόχος του δεν ήταν μόνο ο στραγγαλισμός των δικαιωμάτων των Κούρδων της Σουηδίας.
Η Δύση έκανε λάθος περιμένοντας ότι ο Ερντογάν θα περιοριζόταν στη σκληρή διαπραγμάτευση για τη Σουηδία. Στην πραγματικότητα εκμεταλλεύθηκε το θέμα της Σουηδίας. «Νομίζω ότι ο Ερντογάν έπαιξε έχοντας ως βάση ότι τελικά θα επέτρεπε την ένταξη της Σουηδίας, αλλά γνώριζε ότι θα μπορούσε να μεγιστοποιήσει τα κέρδη και να εξασφαλίσει περισσότερους συμβιβασμούς» από τους εταίρους, λέει ο Ουτζέν, που έχει περάσει από τα πόστα του στρατιωτικού και διπλωματικού συμβούλου του Στέιτ Ντιπάρτμεντ.
Τι περισσότερο εξασφάλισε ο Ερντογάν; Τα 40 νέα αμερικανικά μαχητικά F-16, τον εκσυγχρονισμό των αμερικανικών μαχητικών που ήδη έχει η Τουρκία και τη δέσμευση για άρση των κυρώσεων που έχουν επιβληθεί στον αμυντικό τομέα στην Τουρκία για την αγορά των ρωσικών πυραύλων S-400 και την τουρκική εισβολή στη βόρεια Συρία.
Οι μπίζνες της οικογένειας
Η συμμαχία δεσμεύτηκε «επί της αρχής ότι δεν πρέπει να υπάρχουν περιορισμοί και όρια ή κυρώσεις στο αμυντικό εμπόριο και στις επενδύσεις μεταξύ συμμαχικών κρατών» ανακοίνωσε το ΝΑΤΟ. Κάτι που εξυπηρετεί όχι μόνο το τουρκικό κράτος, αλλά και την οικογένεια του Τούρκου Προέδρου, αφού «μεγάλο μέρος του στρατιωτικο-βιομηχανικού συμπλέγματος ανήκει σε επιχειρήσεις που κατέχουν οι συγγενείς του και ο γαμπρός του Σελτζούκ Μπαϊρακτάρ», όπως εξηγεί ο Τούρκος καθηγητής Εμρέ Ουζλού.
Η εταιρεία του Μπαϊρακτάρ πουλάει drones στην Ουκρανία, γεγονός που έχει ενοχλήσει τη Ρωσία. Αλλά το Κρεμλίνο το ανέχεται, αφού χρειάζεται τον Ερντογάν ως μεσολαβητή για την ανανέωση της συμφωνίας για την ασφαλή διέλευση των ουκρανικών σιτηρών από τη Μαύρη Θάλασσα και τον Βόσπορο, που στην αρχική της μορφή επιτεύχθηκε με τουρκική μεσολάβηση.
Η Ρωσία αποσύρθηκε από τη συμφωνία, πιέζοντας για να επιτύχει εμπορικά ανταλλάγματα και το διαφαινόμενο αδιέξοδο είναι μάλλον βέβαιο πως θα αρθεί με μία νέα διπλωματική πρωτοβουλία του Ερντογάν, που διατηρεί διαύλους επικοινωνίας με τον Πούτιν, τον οποίο είναι πιθανό να φιλοξενήσει στην Τουρκία σύντομα.
Το «τουρκικό μάθημα» που δεν έμαθε η Σόφια
Η Τουρκία του Ερντογάν ξέρει να παίζει σε πολλά ταμπλό, σε αντίθεση με τη Βουλγαρία, όπου μετατράπηκε σε μείζον εσωτερικό πολιτικό πρόβλημα η διαφωνία μεταξύ Προέδρου και κυβέρνησης για τη στάση της χώρας στο Ουκρανικό.
Στη Σόφια ο φιλορώσος Πρόεδρος Ρούμεν Ράντεφ δήλωσε ότι ευθύνη για τη συνέχιση του πολέμου φέρει και το Κίεβο και ότι ο διαρκής εφοδιασμός της Ουκρανίας με δυτικά όπλα οδηγεί σε παράταση της πολεμικής σύγκρουσης. «Η Ουκρανία επιμένει να συνεχίζει τον πόλεμο» είπε ξεκάθαρα ο Ράντεφ, προσθέτοντας ότι «είναι ξεκάθαρο πως τον λογαριασμό τον πληρώνει όλη η Ευρώπη». Η αντίδραση της ουκρανικής πρεσβείας στη Σόφια ήταν έντονη και κατηγόρησε τον Ράντεφ ότι αναπαράγει τη ρωσική προπαγάνδα.
Οι δηλώσεις του Βούλγαρου Προέδρου, που ήταν στο παρελθόν αρχηγός της βουλγαρικής Πολεμικής Αεροπορίας, ανέδειξαν το χάσμα που υπάρχει με την κυβέρνηση του Νικολάι Ντένκοφ, ο οποίος ταυτίζεται με τις ΝΑΤΟϊκές θέσεις και είναι από τους κύριους προμηθευτές της Ουκρανίας σε όπλα και πυρομαχικά. «Αυτός που επιμένει στη συνέχιση του πολέμου είναι ο κύκλος γύρω από τον Πούτιν. Αυτοί άρχισαν τον πόλεμο» είπε ο Ντένκοφ εκφράζοντας δημόσια διαφωνία με τον Πρόεδρο Ράντεφ, γεγονός που δυσκολεύει τις λεπτές εσωτερικές ισορροπίες στη Σόφια.
Τέτοιες «παράταιρες» φωνές δεν ακούγονται στην Τουρκία του Ερντογάν. Εκεί η γραμμή είναι μία και οι στόχοι σταθεροί, σε αντίθεση με χώρες όπου οι ηγεσίες αρέσκονται να δηλώνουν ότι είναι προβλέψιμες και δεδομένη η πρόσδεσή τους στο δυτικό άρμα.
topontiki.gr
