Την ίδια ώρα, εκτός από τη διετή υγειονομική κρίση και τα ενεργειακά τα οποία έχουν προκαλέσει «ηλεκτροσόκ» στα νοικοκυριά που βλέπουν το εισόδημά τους να ψαλιδίζεται, ο πληθωρισμός στη χώρα μας έχει πάρει φωτιά που δεν λέει να σβήσει.
Είναι πλέον φανερό ότι και τον Απρίλιο θα συνεχίσει να τραβά την ανηφόρα, με αποτέλεσμα πλέον οι επιχειρήσεις να αδυνατούν να συγκρατήσουν το όποιο κόστος των ανατιμήσεων, καθώς και οι ίδιες πλήττονται από τις αυξημένες δαπάνες σε λογαριασμούς ρεύματος και πρώτες ύλες.
Έτσι εκτιμάται πως το νέο κύμα ακρίβειας θα είναι ιδιαίτερα ισχυρό και θα περάσει σχεδόν στο σύνολό του στον τελικό καταναλωτή. Ακόμα και μια μείωση του ΦΠΑ σε δυο – τρία προϊόντα για περιορισμένο χρονικό διάστημα μάλλον θα «χαθεί» μέσα στο κύμα της ακρίβειας, αφού η κυβέρνηση καθυστέρησε να εφαρμόσει το μέτρο.
Αν συνυπολογίσει κανείς και τους «φουσκωμένους» λογαριασμούς, το νέο κύμα ακρίβειας εξαφανίζει τη νέα αύξηση του κατώτατου μισθού που ανακοίνωσε η κυβέρνηση και θα εφαρμόσει από την Πρωτομαγιά, η οποία όμως αφορά μόνο όσους αμείβονται με τον βασικό μισθό και όχι το σύνολο των εργαζομένων.
Κόβουν και τα απαραίτητα
Δεν είναι τυχαίες, άλλωστε, οι έρευνες που δείχνουν πως η συντριπτική πλειονότητα των πολιτών έχει περιορίσει κατά πολύ τα έξοδά της. Για παράδειγμα, έρευνα της Focus Bari καταγράφει ότι πάνω από 7 στους 10 Έλληνες έχουν μειώσει ή κόψει τελείως ακόμα και τα απολύτως απαραίτητα, ενώ 7 στους 10 έχουν κάνει περικοπές επειδή έχουν πραγματικό πρόβλημα και οι 3 στους 10 από φόβο!
Στροφή στα βασικά και περιορισμό δαπανών ακόμη και για είδη πρώτης ανάγκης κάνουν οι Έλληνες καταναλωτές, με 7 στους 10 να προχωρούν σε επαναξιολόγηση των προτεραιοτήτων τους, ενώ 8 στους 10 κάνουν πιο προσεκτική διαχείριση των δαπανών τους.
Με βάση τα ευρήματα από τη μελέτη Consumer Outlook 2022 της Nielsen IQ, το βάρος των εξόδων πέφτει στα βασικά, που έχουν κυρίως να κάνουν με τη ζωή στο σπίτι (σε αυτά συγκαταλέγεται η ενέργεια σε όλες τις διαστάσεις), ενώ την τρίτη θέση κρατούν τα είδη μπακαλικής. Η ένδυση, η διασκέδαση εκτός σπιτιού και η εστίαση είναι οι κατηγορίες εκείνες όπου ο Έλληνας προβλέπει ότι θα ξοδέψει λιγότερα προκειμένου να αντεπεξέλθει στα βασικά.
Η αλλαγή στις προτεραιότητες σηματοδοτεί και νέες συμπεριφορές και προτιμήσεις το 2022. Συνολικά το 72% των Ελλήνων έχει επαναξιολογήσει τις προτεραιότητές του, ενώ προσοχή στη διαχείριση των εξόδων γίνεται από το 82% των καταναλωτών.
Σε επίπεδο στρατηγικών διαχείρισης, το 39% δηλώνει ότι αγοράζει τη φθηνότερη επιλογή από τα προϊόντα που θέλει, το 31% περιμένει να βρει τα προϊόντα που συνήθως αγοράζει σε προωθητική ενέργεια, ενώ το 30% αναφέρει ότι επιλέγει τις χαμηλότερες τιμές ανεξάρτητα από τη μάρκα.
Έτσι λοιπόν το πενηντάρικο του Μητσοτάκη στον βασικό μισθό στους 650.000 δικαιούχους δεν λέει και πολλά, αφού αναμένεται να εξανεμιστεί με το «καλημέρα» από την ακρίβεια, ενώ για εκατομμύρια εργαζόμενους δεν λέει τίποτα, διότι αυτή τη στιγμή δεν έχουν συλλογικές συμβάσεις εργασίας, δεν έχουν τριετίες και πενταετίες, δεν παίρνουν αυξήσεις, έχουν μισθούς παγωμένους από το 2009, την ώρα που η καθημερινότητά τους είναι δυσβάσταχτη.
Τα σχέδια της κυβέρνησης
Σε κάθε περίπτωση η εν λόγω αύξηση αποδοχών δεν φαίνεται να έχει αποτέλεσμα ενόσω η κυβέρνηση μένει αδρανής απέναντι στις ανατιμήσεις περιμένοντας πότε θα βρέξει λεφτά από την Ευρώπη. Για τον λόγο αυτόν στο Μέγαρο Μαξίμου αναζητούν μια νέα στρατηγική για να καταφέρουν να ανακουφίσουν τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις, πέραν των υπαρχόντων μέτρων που έχουν λάβει για τους πιο ευάλωτους.
Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι είναι βέβαιο πως και τον Μάιο θα συνεχιστεί η επιδότηση στους λογαριασμούς ρεύματος, ενώ στην τελική ευθεία βρίσκεται το σχέδιο για φθηνό ηλεκτρικό ρεύμα με στόχο η παρέμβαση που θα υπάρξει στη χονδρεμπορική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας να φέρει τις τιμές στα επίπεδα του μέσου όρου του καλοκαιριού του 2021.
Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι η μεγαβατώρα – σε περίπτωση που δεν προηγηθεί ευρωπαϊκή παρέμβαση – με το σχέδιο της κυβέρνησης θα φτάσει στα 100 ευρώ από τα περίπου 250 ευρώ που κινείται τον Απρίλιο, ώστε και η τιμή που φτάνει στον καταναλωτή να μειωθεί αντίστοιχα κατά περίπου 30% – 50%.
Μαζί με την παρέμβαση για το ηλεκτρικό ρεύμα εξετάζεται το ίδιο η συνέχιση των μέτρων για τα υγρά καύσιμα. Έτσι εξετάζεται να δοθεί τον Ιούλιο νέα επιδότηση καυσίμων, με δεδομένο ότι το βοήθημα που θα δοθεί τις επόμενες μέρες θα έχει ισχύ μέχρι και τον Ιούνιο. Επίσης, η ειδική επιδότηση των 12 λεπτών το λίτρο στο πετρέλαιο κίνησης, που ισχύει για τον Απρίλιο, θα επαναληφθεί σίγουρα και για τον Μάιο και ίσως και τους επόμενους μήνες.
Συζητείται ακόμη αλλά δεν φαίνεται προσώρας να ευδοκιμεί και η επιβολή πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου, πέραν της οποίας οι παραγωγοί θα επιδοτούνται από το κράτος. Αν η παρέμβαση αυτή έχει και τη συμφωνία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ανταγωνισμού και ανάλογα με το ύψος τιμής του πλαφόν που θα αποφασιστεί, τα τιμολόγια του ηλεκτρικού ρεύματος μπορούν να επιστρέψουν στα επίπεδα του πρώτου μισού του 2021.
Μια από τις προτάσεις που εξετάζεται στο πλαίσιο των ευρύτερων μέτρων στήριξης των πολιτών είναι και αυτή της νέας επιταγής ακρίβειας, του επιδόματος, δηλαδή, των 200 ευρώ που δόθηκε τη Μεγάλη Εβδομάδα, ενώ δεν αποκλείεται αντί για τη λύση αυτή να προκριθεί αυτή μιας κάρτας τροφίμων.
Αν προκριθεί η πρώτη λύση θα ακολουθηθεί η πεπατημένη του φετινού Πάσχα, ενώ αν αποφασιστεί η δεύτερη επιλογή τότε πρότυπο θα είναι η κάρτα καυσίμων για τις πιο ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού.
Μολονότι η τελική φόρμουλα του είδους της στήριξης αυτής δεν έχει κλειδώσει, το σίγουρο είναι ότι σε κάθε περίπτωση θα υπάρξουν εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια που θα είναι προσαρμοσμένα στις δυνατότητες του κρατικού προϋπολογισμού.
Επίσης, βρίσκεται ακόμη στο τραπέζι (με λίγες όμως πιθανότητες να υλοποιηθεί) και το μέτρο της μείωσης του ΦΠΑ για συγκεκριμένα είδη όπως το ψωμί, το κρέας και το γάλα. Βασική προϋπόθεση είναι ότι οι τιμές θα σταθεροποιηθούν σε κάποιο ύψος ώστε να μπορεί να ελέγχεται, έστω και ενδεικτικά, το όφελος στον καταναλωτή.
