Απόψεις Κόσμος

“Ο ‘νέος’ ιμπεριαλισμός” γράφει ο Σίμος Ανδρονίδης

 

Η πρόσφατη απόφαση της Σουηδικής κυβέρνησης να επαναφέρει την υποχρεωτική στρατιωτική θητεία λόγω Ρωσικού στρατιωτικού ‘κινδύνου’, συνιστά έναν ιδιαίτερο κρίκο στην αλυσίδα της στρατηγικής όξυνσης του ενδοϊμπεριαλιστικού ανταγωνισμού, όπως εκφράζεται και σε συγκεκριμένες γεωγραφικές-κοινωνικοοικονομικές ζώνες..

Ένα ιδιαίτερο είδος ιμπεριαλισμού συναρθρώνει την ισχύ με μία εκ νέου προβολή αντανάκλαση ενός προσίδιου ηγεμονισμού, (βλέπε την περίπτωση της Συρίας), προσδιορίζει το πεδίο αντιπαράθεσης, αφενός μεν στρατηγικών αναγκαιοτήτων, αφετέρου δε ‘τρόπων ζωής’ (το Ρωσικό επίδικο είναι χαρακτηριστικό), προκαλεί διάστικτες θανατώσεις υπό τον ιδεολογικό πλαίσιο όχι πλέον της ‘παράπλευρης’ απώλειας, αλλά περισσότερο της ‘αναγκαίας’ συνθήκης στη μάχη εναντίον του εχθρού..

Η εναλλαγή οικονομικής-στρατιωτικής-ιδεολογικής ισχύος προσιδιάζει στη διεκδίκηση ΄διείσδυσης’ σε ‘πυρίκαυστες’ και μη ζώνες του πλανήτη, διαρρηγνύοντας παράλληλα και ανασυγκροτώντας τα όρια ενός διαφορικού & περιφερειακού ιμπεριαλισμού..

Εντός του πεδίου της ιμπεριαλιστικοποίησης της ‘ανώτατης’ κυβερνολογικής, ανακύπτει το όλο πλαίσιο της διαχείρισης (το κράτος εννοιολογεί το ζήτημα της προσπελασιμότητας υπό το πρίσμα και μίας ταυτοτικής κουλτούρας) πληθυσμών (προσφυγικών-μεταναστευτικών), η διεκδίκηση και η εποίκηση-υφαρπαγή γης προς ‘τροφοδότησης’ ενός συνεχούς & α-συνεχούς διαμοιρασμού και ανταγωνισμού μεταξύ αρχουσών τάξεων και των πλέον ηγεμονικών τους μερίδων..

Η κρατική-διακρατική διαχείριση πληθυσμών διευρύνει το πολιτικό φαντασιακό και τους τρόπους άρθρωσης της ‘μοριακής’-πρωταρχικής εξουσίας του 21ου αιώνα.. Εν δυνάμει προτεκτοράτα που ανανοημαδοτούν την έννοια του συνόρου και των βιολογικών πλαισιώσεων του βίου αναδύονται.. Επικράτειες του ανθρωπογενούς και του κεφαλαιοκρατικού πλέγματος των επάλληλων διαιρέσεων και ιεραρχιών..

Η στρατιωτικοποίηση έπεται της ‘επιστημολογικής πλαισίωσης της έννοιας του ιμπεριαλισμού, ο οποίος αρθρώνει το έμμεσο μέσα στο άμεσο στοιχείο, προβάλλει την πολιτική του ‘μητρικού’ φίλου-συμμάχου (ή της ‘μητρικής’ φιλίας-συμμαχίας), προσκρούει στο ‘δόγμα’ των αντίρροπων τάσεων, δύναται να αποκρυσταλλώσει το πεδίο ανάδυσης πολέμων-επεμβάσεων θρησκευτικής-στρατηγικής-πολιτικής ‘φιλανθρωπίας’..

Και σε αυτήν την περίπτωση, η περίπτωση της Υεμένης και της στρατιωτικής επέμβασης της Σαουδικής Αραβίας προσφέρει ένα υπόδειγμα μελέτης..

Οι μεγάλες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις συγκλίνουν στο χώρο (ιμπεριαλιστικής χωρικότητα) της ανοιχτότητας εκτός συνόρων, εκεί όπου η Γερμανία δύναται να εγκαλέσει τα όρια της οικονομικής ισχύος, οι Ηνωμένες Πολιτείες να κεντροποιήσουν το υπόδειγμα της στρατιωτικοπολιτικής κανονικότητας-‘θεσμικότητας’, (ο πόλεμος ως κανονικότητα ή κανονικοποίηση της Αμερικάνικης εξωτερικής πολιτικής), την Κίνα να εκβάλλει προς την κατεύθυνση ενός ‘κομμουνισμού’ του ζωτικού-αναφαίρετου δικαιώματος, συγκροτώντας πεδία, μίκρο και μάκρο, στρατηγικών πλοηγήσεων-εκμεταλλεύσεων & δομικών συσσωρεύσεων κέρδους..

Στα ρητά & ‘άρρητα’ διάκενα ενός πολυσύνθετου κόσμου, οι ντερριντανιές ‘διαφορικές μολύνσεις’, ιμπεριαλιστικές, κοινωνικοοικονομικές, πολιτικές, μεταβάλλουν το ανάγλυφο των θεσμικών λειτουργιών.. Το κεφάλαιο του 21ου αιώνα ρητά φετιχοποιεί συμβεβλημένες δυναμικές, ‘εγγίζοντας’ τα όρια μίας καθ’ έξιν αέναης τελεολογίας..

Αν το κλασικό ρηματικό υπόδειγμα του Κλαούζεβιτς τονίζει ότι ‘ο πόλεμος είναι η συνέχεια της πολιτικής με άλλα μέσα’, θα μπορούσαμε να πούμε, παραφράζοντας τον Κλαούζεβιτς, ότι ο πόλεμος είναι η δυνατότητα επανεθυγράμμισης της πολιτικής, της ιδεολογικής απένταξης μίας λειτουργικής αντικειμενικότητας. Οι πρώτοι ιμπεριαλιστικοί πόλεμοι-επεμβάσεις του 21ου αιώνα κανοναρχούνται από τις εκροές της ‘ασφαλειοποίησης’, της άρσης του έκτακτου, της περιβολής υπό το ‘μανδύα’ της συνέργειας, που όμως διαμορφώνουν προϋποθέσεις ‘γέννησης’ & αναπαραγωγής της οιονεί πολεμικής μη-συγχρονίας και συμβατικότητας..

Οι οιονεί πόλεμοι ‘ατομικοποιούνται’ , διασπώνται ατομικά την στιγμή ακριβώς της συγκέντρωσης ισχύος (βλέπε και  την δράση του Ισλαμικού Κράτους), φέροντας πολύσημες κρίσεις σε Ευρωπαϊκές μητροπόλεις, σε συμβολικούς χώρους διάχυσης-αναπαραγωγής της κεφαλαιοκρατικής σφαίρας..

Το Ισλαμικό Κράτος[1] συνιστά την ενσάρκωση ενός ιδιαίτερου Καισαρισμού, που θέλει να θανατώσει για να εγκαθιδρύσει, ή για να επανα-συνδεθεί με την μείζονα ιστορία (επιθετική-συμβολική, θανατηφόρα και λογοθετική δράση) της επιτακτικότητας του μουσουλμανικού χαλιφάτου.

Στις απολήξεις της ‘αυταρχικοποίησης’ οι τρομοκρατικές επιθέσεις ‘παράγουν’ τον θάνατο σε κλίμακες διάχυσης και ‘κεφαλαιοποίησης’, αναπαριστώντας την εικόνα της ‘αυτο-μαστιγωμένης’ βίας. Είναι ο θάνατος του φυσικού δίχως την φυσικότητα της φοβικότητας, πολιτική της βίας των μετατοπίσεων..

Η διαδικασία της συσσώρευσης κεφαλαίου στέκει πάνω στα υποκειμενικά ‘χάσματα’ της εργασίας.. Ο ιμπεριαλισμός ‘παράγει’ ιστορία, την πραγμολογία του ‘μυθικού, ‘επιστημολογίες’ της διαχείρισης, που, ενέχοντας όψεις αποικιοκρατίας, μετουσιώνουν πολιτικές αποσπάσεων.

Οι λόγοι και οι αφηγηματικές ‘τεχνικές’ της εξουσίας δομούν τους ιμπεριαλισμούς του παρόντος και του μέλλοντος.. O ιμπεριαλισμός αναζητεί ‘παρθένους’ λόγους και εδάφη (και όχι μόνο).. Του ιμπεριαλισμού της επεκτασιμότητας και της ‘ενσάρκωσης’ των μη-ορίων, των διαρκών προσλήψεων-απεικονίσεων.

Όπως γράφει η Αθηνά Αθανασίου: «Οι τρέχουσες συνθήκες του ύστερου καπιταλισμού, της νεοφιλελεύθερης κυβερνολογικής, των καθεστώτων ασφάλειας και των νεοναζιστικών ιδεολογιών, βασίζονται, ξανά και ξανά, στην παραγωγή ανάρμοστων, επικίνδυνων, περιττών και αναλώσιμων ”ξένων σωμάτων».[2] Ο Μπενγιαμικός «χρόνος του τώρα» («Jetztzeit» με τις εγκάρσιες ρήξεις του παραπέμπει στις πολιτείες των ‘προθύμων’. Μία ιδιαίτερη μεσσιανικότητα μετατοπίζει τα όρια άσκησης της πολιτικής..

————————————————————-

[1] Ως μορφή ενός ποθητού μίκρο-ιμπεριαλισμού..
[2] Βλέπε σχετικά, Αθανασίου Αθηνά, ‘Εισαγωγή. Για μια κριτική αναθεώρηση της έκκεντρης νεωτερικότητας’, στο, Αθανασίου Αθηνά, (επιμ.), ‘Αποδομώντας την αυτοκρατορία. Θεωρία και πολιτική της μετααποικιακής κριτικής’, Εκδόσεις Νήσος, Αθήνα, 2016, σελ. 19.

banner-article

Δημοφιλή άρθρα

  • Εβδομάδας