“Η ένταξη των Βεργιάνων Βλάχων στην Ελληνική Πολιτεία” από τον Αστέριο Κουκούδη, σε μια εκδήλωση που προκάλεσε έντονο ενδιαφέρον
Δήμητρα Σμυρνή
Ο Πολιτιστικός Όμιλος Ξηρολιβάδου και η Δημοτική Βιβλιοθήκη «Θεανώ Ζωγιοπούλου» συνδιοργάνωσαν εκδήλωση με θέμα την ένταξη των Βεργιάνων Βλάχων στην Ελληνική Πολιτεία κατά το χρονικό διάστημα 1912 – 1940, επισημαίνοντας από την πλευρά του ομιλητή, Αστέριου Κουκούδη, τις «προκλήσεις, αποκλίσεις και επιπτώσεις της ένταξής τους».
Η Υπεύθυνη της Δημοτικής Βιβλιοθήκης, Βούλα Κοτσάλου, παρουσίασε το βιογραφικό του ομιλητή, τονίζοντας το πλούσιο συγγραφικό και ερευνητικό του έργο πάνω στην ιστορία και την πολιτεία των Βλάχων, αλλά και τη βράβευσή του γι αυτό από την Ακαδημία Αθηνών.
Ο Πρόεδρος του Πολιτιστικού Ομίλου Ξηρολιβάδου, Αποστόλης Τσιαμήτρος, αφού ευχαρίστησε το κοινό για την παρουσία του, έδωσε το λόγο στον ομιλητή, ο οποίος ξεκίνησε λέγοντας:
«Ο τίτλος της ομιλίας μου μπορεί να μοιάζει εντυπωσιακός, όμως θα διαπιστώσετε ότι δεν είναι έτσι, τα πράγματα είναι απλά. Το θέμα αγκαλιάζει τα γεγονότα από την απελευθέρωση της πόλης το 1912, μέχρι την έναρξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου το 1940. Επέλεξα να ασχοληθώ μ’ αυτήν την περίοδο, γιατί ακολουθεί αμέσως μετά τον Μακεδονικό Αγώνα. Μέχρι τότε οι Βλάχοι της Βέροιας είναι Οθωμανοί υπήκοοι και με την απελευθέρωση εντάσσονται στο Ελληνικό Κράτος.»
Επισημαίνοντας ο ομιλητής ότι η περίοδος της ένταξης δεν ήταν καθόλου εύκολη, καθώς οι Βλάχοι είναι χωρισμένοι σε ρουμανίζοντες και ελληνόφρονες, κάτι το οποίο επιτείνεται μετά την υπογραφή της συνθήκης του Βουκουρεστίου από το Βενιζέλο, προχώρησε στην περιγραφή της συμπεριφοράς των πρώτων αλλά και τις αντιδράσεις των δεύτερων σ’ ένα κλίμα πλήρως διχαστικό.
Η ένταση εξακολουθούσε να υποβόσκει μέχρι το ’40, αφού οι ρουμανίζοντες είχαν πλήθος εκπαιδευτικών και εκκλησιαστικών προνομίων, τα οποία δεχόταν το Ελληνικό Κράτος για λόγους εθνικού συμφέροντος, όπως διατείνονταν.
Μιλώντας για το ρόλο των ρουμανικών σχολείων της εποχής, στα οποία κατέληξαν να φοιτούν και παιδιά από οικογένειες που δεν ανήκαν στη βλάχικη κοινότητα, λόγω της οικονομικής ανέχειας που επικρατούσε, έδωσε το μεταναστευτικό κύμα των ρουμανιζόντων προς τη Ρουμανία αλλά και την απογοήτευση των Βλάχων, που έμειναν, όταν είδαν κάποιοι τη γη, την οποία είχαν αγοράσει από τους Τούρκους που έφευγαν, να περνάει στα χέρια προσφύγων του ’22.
Μπαίνοντας σε λεπτομέρειες και αναφερόμενος και σε συγκεκριμένες βλάχικες οικογένειες, όπως του Μπαντραλέξη ή του Χατζηγώγου, φώτισε την εποχή, την οποία χαρακτήρισε σκοτεινή, καταλήγοντας πως στην εποχή μας όλ’ αυτά έχουν αμβλυνθεί, με την πλήρη πια ένταξη της Βλάχικής Κοινότητας στο Ελληνικό Κράτος.
Η συζήτηση που ακολούθησε κατέδειξε όχι απλά την πλήρη κατοχή του θέματος από τον ομιλητή, αλλά και την ικανότητά του στο διάλογο με το κοινό, το οποίο αποδείχτηκε όχι μόνο πληροφορημένο αλλά και με έντονο ενδιαφέρον για το θέμα.
