Έρευνα Eteron: Ούτε καν το 1/3 των μισθών δεν έχουν ανακτήσει οι Έλληνες εργαζόμενοι από την αρχή της οικονομικής κρίσης

Λιγότερο του 1/3 ανέκτησαν από το 2011 των αποδοχών τους οι Έλληνες εργαζόμενοι το 2023, σύμφωνα με νέα έρευνα του ινστιτούτου Eteron για την αγορά εργασίας στη χώρα μας.

Την ίδια ώρα, τα επίσημα ποσοστά ανεργίας δείχνουν επιστροφή στα προ κρίσης επίπεδα, όμως η αγορά εργασίας στην Ελλάδα συνεχίζει  να παίρνει μισθούς πολύ χαμηλούς με τη συνολική του πτώση να είναι κοντά στα επίπεδα της αρχής της οικονομικής κρίσης. Δηλαδή, η εργασία υπάρχει – αλλά με μισθούς «πείνας».

Άλλωστε οι νέες θέσεις που δημιουργήθηκαν στη τελευταία δεκαετία ήταν μεσαίων ή χαμηλών αποδοχών, ενώ οι καλά αμειβόμενες και με προοπτικές θέσεις είτε παραμένουν περιορισμένες. Την ίδια ώρα, οι κλάδοι με σταθερή μείωση (γεωργία, χονδρικό εμπόριο) μετατοπίζουν εργαζομένους σε υπηρεσίες υγείας, τουρισμού και φιλοξενίας – συχνά με ευέλικτες ή ημιαπασχολούμενες συνθήκες.

Η ίδια μελέτη καταγράφει μια αργή πρόοδο στην απασχόληση των γυναικών. Από το 70% το 2013, η αναλογία γυναικών προς ανδρών στην αγορά εργασίας έφτασε το 75% το 2023.

Και δεν πρόκειται μόνο για ποσοτική ανισότητα, αλλά και για ποιοτική. Οι γυναίκες καταγράφονται ως περισσότερο εκτεθειμένες στις επιπτώσεις της αυτοματοποίησης και της τεχνητής νοημοσύνης, με λιγότερη πρόσβαση στις –πολύ λιγότερες πλέον– πράσινες θέσεις εργασίας. Αντίστοιχα, οι άνδρες κυριαρχούν σε τεχνικά και παραγωγικά επαγγέλματα, που φαίνεται να προσφέρουν μεγαλύτερη σταθερότητα και καλύτερες αμοιβές.

Η τεχνολογική πρόοδος, αντί να λειτουργεί ως μοχλός κοινωνικής εξίσωσης, διευρύνει τα χάσματα: ανάμεσα σε φύλα, περιφέρειες και εισοδηματικές τάξεις.

Η Αττική συγκεντρώνει το 1/3 της συνολικής απασχόλησης της χώρας και παρουσιάζει τη μεγαλύτερη έκθεση στην τεχνολογική αλλαγή, την ώρα που περιφέρειες όπως η Θεσσαλία βλέπουν μείωση θέσεων και μικρότερη συμμετοχή στο νέο παραγωγικό μοντέλο.

10 δεδομένα-κλειδιά για την ελληνική αγορά εργασίας

• Η ανεργία έχει επανέλθει στα προ κρίσης επίπεδα, αλλά οι πραγματικές αποδοχές έχουν ανακτήσει λιγότερο από το 1/3 της συνολικής τους πτώσης από την αρχή της κρίσης.

• Από το 2013 έως το 2023, η ανεργία μειώθηκε, όμως οι θέσεις εργασίας που δημιουργήθηκαν ήταν δυσανάλογα θέσεις μεσαίων-χαμηλών αποδοχών

• Οι θέσεις εργασίας που είναι εκτεθειμένες στην αυτοματοποίηση αυξήθηκαν σε μεγάλο βαθμό, ενώ οι πράσινες θέσεις εργασίας μειώθηκαν. Αντίθετα, οι θέσεις που είναι εκτεθειμένες στην Τεχνητή Νοημοσύνη αυξήθηκαν ελαφρώς

• Οι θέσεις εργασίας που είναι περισσότερο εκτεθειμένες στην Τεχνητή Νοημοσύνη έχουν υψηλότερες αποδοχές. Υψηλές αποδοχές καταγράφονται επίσης σε θέσεις εργασίας με είτε πολύ υψηλή είτε πολύ χαμηλή έκθεση στην αυτοματοποίηση και την πράσινη μετάβαση.

• Η αναλογία γυναικών προς ανδρών αυξήθηκε (από 70% σε 75%). Με αυτούς τους ρυθμούς, όμως, θα χρειαστούν ακόμη πέντε δεκαετίες για να φτάσει η απασχόληση των γυναικών αυτή των ανδρών.

• Οι γυναίκες είναι περισσότερο εκτεθειμένες στην αυτοματοποίηση και την Τεχνητή Νοημοσύνη, ενώ οι άνδρες καταλαμβάνουν τις περισσότερες πράσινες θέσεις εργασίας.

• Οι μεγαλύτεροι κλάδοι (χονδρικό εμπόριο, γεωργία) μειώνονται, ενώ αυξάνονται οι τομείς υπηρεσιών καταλύματος και υγείας.

• Ο κλάδος με τη μεγαλύτερη έκθεση στην αυτοματοποίηση είναι η δημόσια διοίκηση. Οι κατασκευές, καθώς και οι επαγγελματικές και επιστημονικές δραστηριότητες, εμφανίζουν τον υψηλότερο αριθμό πράσινων θέσεων εργασίας. Οι επαγγελματικές και επιστημονικές δραστηριότητες, όπως και η παροχή υπηρεσιών, παρουσιάζουν τη μεγαλύτερη έκθεση στην Τεχνητή Νοημοσύνη.

• Η Αττική κατέχει το 1/3 της συνολικής απασχόλησης της χώρας, υπερδιπλάσιο ποσοστό από τη δεύτερη σε μέγεθος, την Κεντρική Μακεδονία. Το μερίδιο απασχόλησης της Αττικής παρέμεινε ουσιαστικά σταθερό κατά την περίοδο 2013–2023, με τη μεγαλύτερη (σχετική) αύξηση να παρατηρείται στην Κεντρική Μακεδονία και τη Στερεά Ελλάδα, και τη μεγαλύτερη μείωση στη Θεσσαλία.

• Η Αττική παρουσιάζει σαφώς διαφορετική επαγγελματική κατανομή σε σύγκριση με τις υπόλοιπες περιφέρειες, καθώς αποτελεί το διοικητικό και τεχνολογικό κέντρο της χώρας, ενώ εμφανίζει τη μεγαλύτερη τεχνολογική έκθεση από όλες τις περιφέρειες και στους τρεις τεχνολογικούς δείκτες

Η έρευνα του Eteron –που υπογράφεται από τον Στέφανο Τύρο, ερευνητή στο Harvard Business School– προσφέρει ένα ρεαλιστικό, σχεδόν ωμό πορτρέτο της ελληνικής αγοράς εργασίας. Ένα πορτρέτο που διαλύει το success story της μεταμνημονιακής περιόδου και αποκαλύπτει το νέο κοινωνικό συμβόλαιο: λιγότερα δικαιώματα, περισσότερη επισφάλεια και παγίωση των ανισοτήτων.