Από την πρώτη στιγμή που εκδηλώθηκε η πανδημία της νόσου COVID-19, η διαμάχη σχετικά με τα αίτια, την προέλευση και τη θεραπεία της τείνει να μετατραπεί από φλέγον βιοϊατρικό πρόβλημα της ανθρωπότητας σε μείζον διακύβευμα της γεωπολιτικής και οικονομικής διαχείρισης της κρίσης.
Βέβαια, η Κίνα αρνείται κατηγορηματικά την εικασία ότι ο ιός μπορεί να διέφυγε από κάποιο εργαστήριο του Ινστιτούτου Ιολογικών Ερευνών της Γουχάν ή ότι υπήρξαν κρούσματα της νέας νόσου ήδη από τον Νοέμβριο του 2019 και ότι, για έναν ή περισσότερους μήνες, απέκρυψε από τη διεθνή κοινότητα την εμφάνιση της νέας επιδημίας.
Στα επιχειρήματά της, μάλιστα, η Κίνα καταφεύγει στα συμπεράσματα της πρόσφατης έρευνας του ΠΟΥ, τα οποία θεωρούν «εξαιρετικά απίθανο» ο νέος ιός να διέφυγε από κάποιο εργαστήριο. Γεγονός που επιβεβαιώνεται και από το ότι από τις 133 σελίδες της σχετικής έρευνας μόνον 4 σελίδες αφιερώνονται για την ανάλυση αυτού του ενδεχόμενου.
Ή ο ψυχρός πόλεμος μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας για την ευθύνη της πανδημίας
H τελευταία επίσημη έκθεση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) σχετικά με την προέλευση του νέου κορονοϊού υποστηρίζει ότι ο ιός που ευθύνεται για την πλανητική επιδημία της νόσου COVID-19 στους ανθρώπους προήλθε πιθανότατα από την τυχαία μετάλλαξη ενός κορονοϊού των ασιατικών νυχτερίδων. Ο μεταλλαγμένος ιός, κατόπιν, άρχισε να μολύνει κάποιο άλλο είδος ζώων που ζουν στην Κίνα και από αυτούς τους ενδιάμεσους ξενιστές του ο κορονοϊός, αφού μεταλλάχθηκε εκ νέου, μεταφέρθηκε πρόσφατα στους ανθρώπους.
Ωστόσο, όπως είδαμε στο προηγούμενο άρθρο (βλ. «Μηχανές του Νου» 22.5.21), δεν συμφωνούν όλοι οι επιστήμονες με αυτό το σενάριο, το οποίο θεωρούν όχι μόνο ανεπαρκώς τεκμηριωμένο αλλά και απλοϊκό, αφού δεν εξηγεί τις ακριβείς βιολογικές προϋποθέσεις και παραβλέπει εντελώς τα πιθανά ανθρωπογενή αίτια της πλανητικής επιδημίας του μεταλλαγμένου κορονοϊού SARS CoV-2, ο οποίος εμφανίστηκε, πρώτη φορά, στην Κίνα πριν από δεκαεπτά μήνες.
Πράγματι, η αποδοχή αυτού που στην έκθεση του ΠΟΥ περιγράφεται ως το πιθανότερο και το πιο εύλογο επιστημονικά σενάριο για την προέλευση του νέου κορονοϊού προσκρούει σε δύο αποφασιστικά ερωτήματα, που, μέχρι σήμερα, παραμένουν αναπάντητα: 1) Πριν από πόσο χρόνο εμφανίστηκε -πιθανότατα στις νυχτερίδες- ο νέος κορονοϊός; 2) Ποιος ήταν και ενδεχομένως εξακολουθεί να είναι ο ενδιάμεσος ζωικός ξενιστής, δηλαδή ποιο είδος ζώων προκάλεσε την πρώτη επιδημία μολύνσεων των ανθρώπων στην Κίνα;
Αυτά τα δύο αναπάντητα ερωτήματα αποτελούν τα μοιραία εξηγητικά εμπόδια για την αποδοχή της έκθεσης του ΠΟΥ, διότι δημιουργούν, αφ’ ενός, βάσιμες υποψίες περί πιθανού «μαγειρέματος» των συμπερασμάτων της και, αφ’ ετέρου, ενισχύουν τα πολυάριθμα συνωμοσιολογικά σενάρια που -εξίσου ατεκμηρίωτα- αποδίδουν τη δημιουργία του νέου κορονοϊού σε κάποια σκοτεινά βιοτεχνολογικά εργαστήρια κατασκευής βιολογικών όπλων στην Κίνα.
Μέχρι πολύ πρόσφατα, ακόμη και η διατύπωση της υποψίας ότι η πανδημία της νόσου COVID-19 ενδέχεται να οφείλεται σε κάποιο μη εσκεμμένο «εργαστηριακό ατύχημα» απορριπτόταν από τους περισσότερους ειδικούς επιστήμονες και καταγγελλόταν από όλα τα επιστημονικά περιοδικά, τα υπεύθυνα ΜΜΕ και τους διεθνείς οργανισμούς ως ένα καθαρά συνωμοσιολογικό σενάριο. Οι περισσότεροι τη θεωρούσαν μια τόσο απίθανη εικασία, που το να τη λάβουμε σοβαρά υπόψη στερείται σοβαρότητας και άρα δεν θα έπρεπε ούτε καν να την εξετάσουμε!
Εν τούτοις, τόσο για την κατανόηση της προέλευσης όσο και για την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση της νέας πλανητικής επιδημίας: «Οφείλουμε να λάβουμε σοβαρά υπόψη όλες τις πιθανές επιστημονικές υποθέσεις για να εξηγήσουμε το εξελικτικό άλμα που οδήγησε στην εμφάνιση του νέου κορονοϊού, είτε στη φύση είτε σε εργαστήριο, έως ότου θα έχουμε στη διάθεσή μας επαρκή εμπειρικά δεδομένα», όπως υποστηρίζουν 18 σπουδαίοι επιστήμονες σε μια ιδιαίτερα αποκαλυπτική επιστολή τους που δημοσιεύτηκε στις 14 Μαΐου στο διεθνούς κύρους περιοδικό «Science».
Το ερώτημα της ακριβούς προέλευσης του νέου κορονοϊού απασχολεί την ανθρωπότητα, από τότε που ανακοίνωσε επίσημα ο ΠΟΥ (στις 11 Μαρτίου 2020) ότι ολόκληρος ο πλανήτης αντιμετωπίζει τον κίνδυνο της νόσου COVID-19, της νέας πανδημίας η οποία οφείλεται στην ταχύτατη διάδοση ενός κορονοϊού που, πρώτη φορά, εντοπίστηκε στη μεγαλούπολη Γουχάν της Κίνας.
Ο ρόλος του Ινστιτούτου Ιολογίας της Γουχάν και…
Σύμφωνα με τις κινεζικές αρχές, η απαρχή της επιδημίας του νέου κορονοϊού συνέπεσε χρονικά με τη διάγνωση σε έναν άνδρα μιας σοβαρής ασθένειας που έμοιαζε με πνευμονία, ο οποίος είχε νοσήσει στις 8 Δεκεμβρίου 2019. Ακολούθησαν πολλά άλλα άτομα με τα ίδια ακριβώς συμπτώματα της άγνωστης τότε νόσου, ώστε, στις 31 Δεκεμβρίου 2019, η Κίνα ενημέρωσε τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας για την παρουσία στην πόλη Γουχάν μιας ταχύτατα διαδιδόμενης επιδημίας, που οφείλεται πιθανότατα σε έναν άγνωστης προέλευσης ιό.
Πρώτη φορά, στο τέλος του έτους 2019, οι κινεζικές αρχές προειδοποιούν επίσημα τη διεθνή κοινότητα για την παρουσία ενός άγνωστου αλλά ταχύτατα διαδιδόμενου ιού. Ομως, η εκδήλωση της τοπικής, τότε, επιδημίας θα πρέπει, προφανώς, να ξεκίνησε πολλές εβδομάδες πριν από τη διεθνή ανακοίνωσή της.
Δεδομένου ότι οι τοπικές κινεζικές αρχές, όπως οι ίδιες παραδέχτηκαν, βρέθηκαν εντελώς απροετοίμαστες για την επαρκή νοσοκομειακή περίθαλψη ενός τόσο μεγάλου αριθμού κρουσμάτων της νέας επιδημίας, βιάστηκαν να ενοχοποιήσουν την τοπική αγορά άγριων ζώων ως την πιο πιθανή εστία για τη διάδοση του μολυσματικού παράγοντα που προκάλεσε την επιδημία.
Παραβλέποντας ωστόσο να μιλήσουν -κάποιοι λένε σκοπίμως- για την πιθανή εμπλοκή του Ινστιτούτου Ιολογικών Ερευνών για την εμφάνιση της νέας επιδημίας, που βρίσκεται μέσα στην πόλη και μάλιστα πολύ κοντά στην ύποπτη αγορά ζώων.
Πράγματι, στην πόλη Γουχάν υπάρχει το περίφημο διεθνώς Ινστιτούτο Ιολογίας (Wuhan Institute of Virology), ένα από τα μεγαλύτερα κέντρα ερευνών στον κόσμο για τη μελέτη των ζωικών και των ανθρώπινων ιογενών λοιμώξεων και ειδικότερα από τους κορονοϊούς. Το Ινστιτούτο Ιολογικών Ερευνών της Γουχάν σχεδιάστηκε και δημιουργήθηκε το 2015, με τη βοήθεια της Γαλλίας.
Πρόσφατα μάλιστα, ο κορυφαίος Αμερικανός λοιμωξιολόγος δρ Αντονι Φάουτσι ομολόγησε πως το Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας των ΗΠΑ είχε χρηματοδοτήσει με 600.000 δολάρια, για μια περίοδο 5 ετών, το Ινστιτούτο Ιολογίας της Γουχάν, για την έρευνα των κορονοϊών που εκτός από τις νυχτερίδες ενδέχεται, αν μεταλλαχθούν, να μπορούν να μολύνουν και τους ανθρώπους!
Πάντως, ήδη από τις 23 Ιανουαρίου του 2020, η εφημερίδα «Daily Mail» είχε αποκαλύψει ότι «η Κίνα κατασκεύασε στη Γουχάν ένα ινστιτούτο για να ερευνήσει τους μεταλλαγμένους κορονοϊούς που προκαλούν στους ανθρώπους τις νόσους SARS και Ebola».
Η πιθανότητα, λοιπόν, ο νέος κορονοϊός να μην προέκυψε με φυσικό ή εξελικτικό τρόπο, αλλά, αντίθετα, να διέφυγε από εργαστηριακό ατύχημα ή ανθρώπινη αβλεψία στο Ινστιτούτο της Γουχάν είχε διατυπωθεί από την αρχή της εμφάνισης της νέας επιδημίας. Σύμφωνα με αυτό το εναλλακτικό σενάριο, η μόλυνση από τον κορονοϊό ενός ή περισσότερων Κινέζων ερευνητών μπορεί να ευθύνεται για την επιδημία στην πόλη Γουχάν και από αυτή στον υπόλοιπο πλανήτη.
Μια κάθε άλλο παρά αδικαιολόγητη ερευνητική υπόθεση εργασίας, η οποία, όσο αγνοούμε το πότε και το τι ακριβώς συνέβη στη Κίνα, θα έπρεπε να θεωρείται ισοπίθανη με την εναλλακτική υπόθεση της φυσικής προέλευσης του νέου κορονοϊού.
Παρ’ όλα αυτά, μέχρι τώρα ποτέ δεν διερευνήθηκε σοβαρά το ενδεχόμενο του εργαστηριακού ατυχήματος, και όχι τόσο γιατί διαφωνούσαν οι περισσότεροι ειδικοί, αλλά επειδή υιοθετήθηκε πολύ πρόθυμα και εντελώς ατεκμηρίωτα από τον πρόεδρο Τραμπ και άλλους συντηρητικούς πολιτικούς, οι οποίοι, ανέκαθεν, ήταν προκατειλημμένοι και ιδιαίτερα εχθρικοί απέναντι στην Κίνα.
…ο ψυχρός πόλεμος για την προέλευση του ιού
Πάντως, την τελευταία εβδομάδα τα πράγματα φαίνεται πως έχουν αλλάξει. Από τη προηγούμενη Δευτέρα μια σειρά από δημοσιεύματα σε γνωστές αμερικανικές εφημερίδες προβάλλουν συστηματικά όλες τις ενδείξεις που συνηγορούν υπέρ μιας μη φυσικής προέλευσης του κορονοϊού και μιλάνε ανοιχτά για τη δυνατότητα ενός εργαστηριακού ατυχήματος.
Οσο για τις αρχές των ΗΠΑ, από το πρωί της Τρίτης (25.5.21) ζητούν πλέον ρητά να επιτραπεί σε μια νέα και κοινά αποδεκτή διεθνώς ομάδα ειδικών να διερευνήσει όλα τα διαθέσιμα δεδομένα που θα της επιτρέψουν να αξιολογήσει πιο αντικειμενικά το πώς προέκυψε η πανδημία της νόσου COVID-19.
Αυτή θα είναι η δεύτερη φάση των ερευνών για την προέλευση της επιδημίας του κορονοϊού στην Κίνα, που είναι «δεύτερη» σε σχέση με την πρώτη φάση των ερευνών που ολοκληρώθηκαν, τον προηγούμενο Μάρτιο, από τους ερευνητές του ΠΟΥ και τους Κινέζους ερευνητές.
«Η Φάση 2 της έρευνας θα πρέπει να ξεκινήσει με όρους αναφοράς που θα είναι διαφανείς, θα στηρίζονται στην επιστήμη και θα παρέχουν στους διεθνείς ειδικούς την ανεξαρτησία να έχουν πλήρη πρόσβαση στην πηγή του ιού κατά τις πρώτες ημέρες του ξεσπάσματος», όπως δήλωσε ο υπουργός Υγείας των ΗΠΑ Χαβιέρ Μπεσέρα σε βιντεοσκοπημένο μήνυμά του το οποίο προβλήθηκε στην ετήσια υπουργική σύνοδο του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) που έγινε στη Γενεύη. Αξίζει να σημειωθεί πως ο Μπεσέρα δεν αναφέρθηκε ρητά στην Κίνα, ούτε στο Ιολογικό Ινστιτούτο στην πόλη Γουχάν, όπου εμφανίστηκαν τα πρώτα γνωστά κρούσματα του νέου κορονοϊού.
Μολονότι από καιρό οι υπηρεσίες πληροφοριών των ΗΠΑ εξετάζουν διεξοδικά τις πρόσφατες πληροφορίες ότι τουλάχιστον τρεις Κινέζοι ερευνητές στο Ινστιτούτο Ιολογίας της Γουχάν είχαν νοσήσει σοβαρά ήδη από τον Νοέμβριο του 2019, έναν μήνα προτού αναφερθούν τα πρώτα κρούσματα του νέου κορονοϊού.
Την προηγούμενη Δευτέρα, η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου Τζεν Ψάκι προειδοποίησε ότι, ενώ εξακολουθούν να μην υπάρχουν αποδείξεις πως η νόσος διέφυγε από ατύχημα σε εργαστήριο, οι ΗΠΑ θωρούν αναγκαίο να προχωρήσουν σε μια πιο «διαφανή» έρευνα για την προέλευση του νέου κορονοϊού και, δύο ημέρες μετά, ο σημερινός πρόεδρος των ΗΠΑ επιβεβαίωσε δημόσια αυτή την επιθετική πολιτική επιλογή.
Πώς αντιδρά η Κίνα σε όλα αυτά; Μέχρι σήμερα, το Πεκίνο διαψεύδει κατηγορηματικά την εικασία ότι ο ιός μπορεί να διέφυγε από κάποιο εργαστήριο του Ινστιτούτου της Γουχάν ή ότι υπήρξαν κρούσματα της νέας νόσου ήδη από τον Νοέμβριο του 2019 και συνεπώς ότι, για έναν ή περισσότερους μήνες, απέκρυψε από τη διεθνή κοινότητα την εμφάνιση της νέας επιδημίας.
Το υπουργείο Εξωτερικών της Κίνας, βασιζόμενο στα συμπεράσματα της τελευταίας έκθεσης του ΠΟΥ, δήλωσε: «Οι ΗΠΑ εξακολουθούν να υποστηρίζουν τη θεωρία της διαρροής του ιού από το εργαστήριο. Κάτι τέτοιο είναι απίθανο και διαψεύστηκε από τις επιτόπου έρευνες των ειδικών του ΠΟΥ. Οι Αμερικανοί ενδιαφέρονται να φτάσουν στην πηγή του προβλήματος ή επιχειρούν απλώς να στρέψουν την προσοχή των ανθρώπων σε ανύπαρκτα προβλήματα; Η πολιτικοποίηση αυτού του προβλήματος θα επιβαρύνει σοβαρά την πλανητική συνεργασία για την έρευνα των απαρχών και θέτει σε κίνδυνο την αντιεπιδημική συνεργασία».
