21α Παύλεια: “Η ευθύνη της εκκλησίας για καταλλαγή και ενότητα”

8η Επιστημονική Ημερίδα Θεολόγων

Η ευθύνη της Εκκλησίας απέναντι στην διανθρώπινη αλλά και παγκόσμια καταλλαγή και ενότητα, ως δύο σωτηριολογικών αδιάσπαστων, μεταξύ τους εννοιών, προϋποθέσεων αλλά και στόχων, τόσο η μία, όσο και η άλλη, υπό το πρίσμα της Παύλειας, κυρίως, θεολογίας, αλλά και της βιβλικής γραμματείας,  ήταν το κεντρικό θέμα της σημερινής (22-06-15) 8ης ημερίδας των θεολόγων, που πραγματοποιήθηκε το πρωί στο Παύλειο Πολιτιστικό Κέντρο της Βέροιας, στο πλαίσιο εκδηλώσεων των 21ων Παυλείων, παρουσία του Σεβασμιώτατου Μητροπολίτη Βεροίας, Ναούσης & Καμπανίας κ.κ. Παντελεήμονος, ο οποίος κήρυξε και τις εργασίες, ενώ κεντρικοί ομιλητές της εκδήλωσης ήταν οι αναπλ. πανεπιστημιακοί καθηγητές της Θεολογικής Σχολής του ΑΠΘ, Παναγιώτης Υφαντής και Στυλιανός Τσομπανίδης, που ανέπτυξαν τα θέματα, “Η καταλλαγή ως δωρεά και πνευματικό άθλημα” και “Η Ορθοδοξία σε διάλογο”, αντίστοιχα, ενω η Σύμβουλος των Θεολόγων Μαρία Συργιάννη ανέπτυξε το θέμα: “Διδάσκοντας την καταλλαγή και την ενότητα στο μάθημα των θρησκευτικών”.

ΠΟΙΟΙ ΠΑΡΑΒΡΕΘΗΚΑΝ

Παρόντες επίσης, οι οποίοι απηύθυναν και εναρκτήριο χαιρετισμό, ο Περιφερειακός Διευθυντής Εκπαίδευσης Κεντρικής Μακεδονίας Παναγιώτης Ανανιάδης, η Προϊσταμένη της Β/Θμιας Εκαπίδευσης Ημαθίας Αναστασία Μαυρίδου, ο Προϊστάμενος της Α/Θμιας Εκπαίδευσης Ημαθίας, Διονύσης Διαμαντόπουλος, η Σύμβουλος Θεολόγων Δυτικής Θεσσαλονίκης, Ημαθίας και Πιερίας Μαρία Συργιάννη και ο Πρόεδρος της Ένωσης Θεολόγων Ημαθίας Αναστάσιος Ζαμπελάκης.

ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ ΕΝΑΡΞΗΣ

Μητροπολίτης κ.κ. Παντελεήμων

Για την ποιότητα των αμοιβαίων σχέσεων συνεργασίας με τους εκπαιδευτικούς φορείς, οι εκπρόσωποι των οποίων παραβρέθηκαν στην ημερίδα, στο πλαίσιο διοργάνωσης των Παυλείων, μίλησε αρχικά ο Μητροπολίτης κ. Παντελεήμων, ενώ στη συνέχεια αναφέρθηκε στο σκοπό της Εκκλησίας που παρατείνει τον Χριστό ανά τους αιώνες, τη συνέχιση του έργου του και την πραγματοποίηση του σκοπού της ενανθρωπήσεως.
“… Εάν ο Χριστός απεκατέστησε την κοινωνία μεταξύ Θεού και ανθρώπων, ως κοινωνία τέκνων προς πατέρα, είναι αυτονόητο ότι το έργο της εκκλησίας είναι η συνέχιση και εμβάθυνση των σχέσεων καταλλαγής, των ανθρώπων με τον Θεό, δια της χάριτος των μυστηρίων, αλλά και της καταλλαγής των σχέσεων των ανθρώπων μεταξύ τους…”, σημείωσε μεταξύ άλλων ο Σεβασμιώτατος.

Παναγιώτης Ανανιάδης

Μιλώντας για την ουσία της θεματικής της ημερίδας, ο κ. Ανανιάδης εστίασε στην ανάγκη της ανάδειξης, μέσα από αυτήν, της πεμπτουσίας της χριστιανικής διδασκαλίας και τη θετική, όπως είπε, συμβολή της θεολογίας σε μια σύγχρονη εκπαίδευση.
“…Σε επίπεδο εφαρμογής κατανοώ ότι απαιτείται  πολύπλευρη προσπάθεια και γι αυτό το λόγο δε φτάνει μια τέτοια συζήτηση, όπως αυτή στα πλαίσια της ημερίδας, αλλά θα βοηθήσει το έργο των συναδέλφων μας μέσα στις σχολικές τάξεις, και θα φωτίσει το έργο των ακαδημαϊκών και των συντελεστών της εκπαιδευτικής μας πολιτικής…”, τόνισε μεταξύ άλλων ο κ. Ανανιάδης.

Αναστασία Μαυρίδου

Για την πολύπλευρη έννοια της καταλλαγής του ανθρώπου με το Θεό, τον άνθρωπο και τη φύση έκανε λόγο η κ. Μαυρίδου, σημειώνοντας πως η ευθύνη της Εκκλησίας για την καταλλαγή και την ενότητα, λόγω του πνευματικού και ποιμαντικού της ρόλου πάνω στη ζωή των Χριστιανών είναι μεγάλη.
“…Η επιρροή που ασκείται από το παράδειγμά της είναι τεράστια. Όμως και ο θεσμός της εκπαίδευσης ασκεί εξίσου σημαντική επιρροή στις συνειδήσεις των ανθρώπων. Εμείς, με το παράδειγμά μας και με το λόγο μας, θα διδάξουμε στα παιδιά να μάθουν να ακούν τον άλλον, να επιλύουν ειρηνικά τις διαφορές τους, σεβόμενοι τη διαφορετικότητα  και να ζουν με οικολογική ευθύνη…”, σημείωσε μεταξύ άλλων η κ. Μαυρίδου.

Διονύσης Διαμαντόπουλος

Στην ανάγκη του τόπου από τη διοργάνωση ημερίδων, σαν τη σημερινή, που τείνει να γίνει θεσμός, αναφέρθηκε στο χαιρετισμό του ο κ. Διαμαντόπουλος, προσθέτοντας ότι δε θα μπορούσε να υπάρξει πιο επίκαιρο θέμα για μια επιστημονική ημερίδα θεολόγων.
“… Θεωρώ ότι είναι εξαιρετικά επίκαιρο, ιδιαίτερα σήμερα, το θέμα, καθώς βλέπω, ειδικά τον τελευταίο χρόνο, γύρω μας να αναπτύσσονται κινήματα στρατιωτικά και γεωπολιτικά που καλλιεργούν το μίσος, που υποβιβάζουν τον άνθρωπο και θέτουν σε κίνδυνο την ειρήνη παγκοσμίως…”, είπε μεταξύ άλλων.

Αναστάσιος Ζαμπελάκης

Για την καθιέρωση της ημερίδας των θεολόγων στο πλαίσιο των Παυλείων έκανε αρχικά λόγο ο Πρόεδρος της Ένωσης Θεολόγων Ημαθίας Αναστάσιος Ζαμπελάκης, σημειώνοντας ότι εξυπηρετεί δύο σημαντικούς στόχους:
“…Μας δίνει τη δυνατότητα να επικοινωνήσουμε μεταξύ μας, να συναντηθούμε και να συνυπάρξουμε ως πρόσωπα σε κοινωνία και μας προσφέρει την ευκαιρία να ανανεώσουμε και να εμπλουτίσουμε τις επιστημονικές και παιδαγωγικές γνώσεις μας, μέσα από τις εισηγήσεις των εκλεκτών ομιλητών, τον προβληματισμό και τον εποικοδομητικό διάλογο, που πολλές φορές ακολουθεί…”, επεσήμανε, ενώ αναφερόμενος ειδικότερα στο θέμα της ημερίδας, ανέλυσε ότι ο όρος καταλλαγή στη βιβλική γραμματεία εμφανίζεται με τη σημασία του επαναπροσδιορισμού της σχέσης του ανθρώπου με το Θεό.
“…Συνήθως αφορά είτε σε καταστάσεις εγωιστικής επανάστασης του ανθρώπου προς το Θεό, δηλαδή παράβαση των θείων εντολών, είτε διενέξεων μεταξύ των πιστών της εκκλησίας, ή μεταξύ πιστών και απίστων – αιρετικών – αλλοθρήσκων. Ποια είναι όμως η ευθύνη της εκκλησίας, άρα και όλων των Ορθόδοξων Χριστιανών για καταλλαγή και ενότητα;  Σίγουρα η ευθύνη της καταλλαγής δεν είναι η αποκατάσταση του κύρους και της ιερότητας του νόμου του Θεού, παρά η επιστροφή και ένταξη του απολωλότος στην αυλή του Χριστού.
Και εδώ ακριβώς είναι η δυσκολία του όλου εγχειρήματος. Ποιος θα είναι ο τρόπος, η μεθόδευση και το σύστημα που θ’ ακολουθήσουμε, ώστε να το κάνουμε από καλή σκέψη ζωντανή πραγματικότητα; Σωτηρία ψυχών, σωτηρία κόσμου; Την απάντηση τη δίνει ο ίδιος ο Χριστός, για να βοηθήσει τον κάθε άνθρωπο στην πορεία επιστροφής, τον αναζητά χωριστά. Του μιλάει προσωπικά, του φέρεται όπως απαιτεί η ιδιοσυγκρασία του και η ψυχοσύνθεσή του…”, είπε σε γενικές γραμμές.

Ακολούθησαν οι αναλυτικές εισηγήσεις των δύο πανεπιστημιακών καθηγητών και εκτενής διάλογος, με ιδιαίτερο ενδιαφέρον, ειδικότερα πάνω στο θέμα της τήρησης λεπτών ισορροπιών ανάμεσα στην αγάπη και την αλήθεια, στην έκφρασή τους και το πώς αυτή η διακριτική σχέση των δύο μπορεί να διαφυλλάξει το εκκλησιαστικό σώμα από επικίνδυνες παρεκτροπές στο όνομα της άκριτης και απροϋπόθετης ενότητας των πάντων, κατά το ποθούμενον της αρχιερατικής προσευχής του Χριστού με το γνωστό του αίτημα: “Ινα πάντες ώσι εν”.