Συρία: Η προσαρμογή του Αλ Τζολάνι, το ενεργειακό παιχνίδι, οι μαριονέτες της Τουρκίας και ο «φτωχός συγγενής» / γράφει ο Δημήτρης Μηλάκας
Παρατηρώντας τις ενδυματολογικές μεταμορφώσεις των ηγετών των αντικαθεστωτικών που ανέτρεψαν τον Άσαντ αντιλαμβάνεται κάποιος ότι πολύ γρήγορα προσαρμόστηκαν στις επικοινωνιακές απαιτήσεις του νέου ρόλου τους. Δεν είναι πια οι επαναστάτες με τις κελεμπίες, αλλά οι κυβερνήτες με τα κοστούμια.
Παράλληλα με τις ενδυματολογικές αλλαγές ο ηγέτης των ομάδων που ελέγχουν (τουλάχιστον) τη Δαμασκό, ο Αλ Τζολάνι, στις συνεντεύξεις του στα μεγάλα ειδησεογραφικά δίκτυα καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια προκειμένου να καθησυχάσει τη Δύση πως η νέα κατάσταση στη Συρία δεν στρέφεται εναντίον της.
Δεν είναι πια μυστικό ποιοι έχουν «δασκαλέψει» τους αντικαθεστωτικούς που σάρωσαν το σύστημα των Άσαντ, που εδώ και μισό αιώνα εξουσίαζε τη Συρία.
Δεν είναι τυχαίο ότι οι πρώτοι επίσημοι που έσπευσαν στη Δαμασκό μετά την εκθρόνιση του Άσαντ, προκειμένου να στηρίξουν και να νομιμοποιήσουν το νέο καθεστώς, ήταν αξιωματούχοι των τουρκικών μυστικών υπηρεσιών. Για την ακρίβεια ο πρώην και ο νυν αρχηγός της τουρκικής ΜΙΤ ήταν οι πρώτοι επίσημοι που φωτογραφήθηκαν δίπλα στον Τζολάνι. Μάλιστα, ο πρώην αρχηγός των τουρκικών μυστικών υπηρεσιών, ο σημερινός υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας Χακάν Φιντάν, θεωρείται πως «στρατολόγησε» τον Αλ Τζολάνι, τον «απέσυρε» από την Αλ Κάιντα και τον έθεσε στην τροχιά της Άγκυρας.
Κάτι που επίσης αξίζει να επισημανθεί είναι ότι οι εκπρόσωποι του αμερικανικού ΥΠΕΞ (γραφειοκράτες και πράκτορες) που έσπευσαν στη Δαμασκό συναντήθηκαν με τον Τζολάνι και άλλους αξιωματούχους μετά τις επαφές που είχαν με τους Τούρκους «πάτρωνές» τους.
Το ενεργειακό παιχνίδι
Το πού αποσκοπεί αυτή η τουρκική εμπλοκή στις εξελίξεις στη Συρία δεν είναι δύσκολο να το δει κάποιος. Με τον έλεγχο της νέας κατάστασης στη Δαμασκό η Άγκυρα φιλοδοξεί:
● Να εμφανιστεί ως τοπική υπερδύναμη.
● Να εκμηδενίσει την πιθανότητα εδραίωσης της αυτονομίας ή ανεξαρτησίας των Κούρδων στα ανατολικά της Συρίας.
● Να αποσπάσει μερίδιο από τον πετρελαϊκό πλούτο της Συρίας, ο οποίος ωστόσο βρίσκεται στα εδάφη των Κούρδων.
Ο Τούρκος υπουργός Ενέργειας Αλπαρσλάν Μπαϊρακτάρ δεν έκρυψε ότι η Τουρκία εργάζεται για να βοηθήσει τη Συρία στην παροχή ηλεκτρικής ενέργειας, προσθέτοντας ότι η επέκταση αυτού του ρόλου σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο βρίσκεται επίσης στο τραπέζι. Ο Μπαϊρακτάρ είπε επίσης ότι υπάρχουν σχέδια για νέους αγωγούς πετρελαίου και φυσικού αερίου μεταξύ Συρίας και Τουρκίας.
Η σημερινή κατάσταση στην πετρελαϊκή βιομηχανία της Συρίας ανοίγει στην Άγκυρα παράθυρο ευκαιρίας. Το νέο καθεστώς (που, όπως είπαμε, κινείται γύρω από την τουρκική ημισέληνο) παλεύει να αποκαταστήσει την πετρελαϊκή παραγωγή της χώρας.
Οι μεγαλύτεροι προμηθευτές αργού πετρελαίου της Συρίας ήταν το Ιράν και το Ιράκ. Ωστόσο, μετά την εξέγερση που ανέτρεψε την κυβέρνηση Άσαντ, οι προμήθειες αργού πετρελαίου από το Ιράν έληξαν, με ένα δεξαμενόπλοιο μάλιστα να κάνει ακόμη και αναστροφή καθ’ οδόν προς τη συριακή ακτή μετά την είδηση της αλλαγής εξουσίας στη Συρία.
Το Ιράν εξήγε περίπου 60.000 βαρέλια πετρελαίου καθημερινά στη Συρία. Η παραγωγή πετρελαίου της ίδιας της χώρας ανέρχεται σε περίπου 80.000 βαρέλια ημερησίως, όλα από την ανατολική Συρία, η οποία βρίσκεται υπό τον έλεγχο των Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων που συνδέονται με τους Κούρδους (και προστατεύονται από τους Αμερικανούς)…
Το Ιράκ ανέστειλε επίσης τις παραδόσεις πετρελαίου στη Συρία, ξεκινώντας από τις αρχές Δεκεμβρίου. Η κατάσταση αναμένεται να επιδεινωθεί και από τη διακοπή των εσωτερικών παραδόσεων αργού πετρελαίου από την ανατολική Συρία, που ελέγχεται από τις Κουρδικές Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις.
Διά πυρός…
Πώς η Τουρκία θα κατορθώσει να ικανοποιήσει τις φιλοδοξίες της στη συριακή κινούμενη άμμο, αντιμαχόμενη με την αμερικανική υπερδύναμη αλλά και τον τοποτηρητή των ΗΠΑ στην περιοχή, το Ισραήλ;
Η τουρκική ηγεσία δεν κρύβει τη φιλοδοξία της να κινηθεί ως περιφερειακή υπερδύναμη και, προκειμένου να δώσει βάρος σε αυτή την επιλογή, δεν περιορίζεται στα λόγια. Η αμυντική βιομηχανία της Τουρκίας μπορεί να ικανοποιήσει ήδη το 70% των αναγκών του τουρκικού στρατού.
Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση της Ένωσης Ανεξάρτητων Βιομηχάνων και Επιχειρηματιών (MUSIAD) για την αμυντική βιομηχανία της Τουρκίας για το 2024, που δημοσιεύθηκε την περασμένη Παρασκευή, η χώρα αυτή αναμένεται να ρίξει το βάρος της στην αυτόνομη παραγωγή κινητήρων για αεροσκάφη και αρμάτων μάχης, προκειμένου να απεξαρτηθεί απόλυτα από ξένα κέντρα αποφάσεων.
Ο πρόεδρος του Συμβουλίου Αμυντικής Βιομηχανίας του MUSIAD Φατίν Αλτουνμπάς, του οποίου οι απόψεις συμπεριλήφθηκαν στην έκθεση, σημείωσε ότι «η εγχώρια παραγωγή θα πρέπει να αυξηθεί και η εξάρτηση από το εξωτερικό θα πρέπει να μειωθεί κατά κύριο λόγο σε τομείς προηγμένης τεχνολογίας».
Φτωχός συγγενής
Δεδομένων όλων αυτών αντιλαμβάνεται εύκολα κάποιος πως οι συζητήσεις των Τούρκων με τις μαριονέτες τους στη Συρία για την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών ερήμην των δικαιωμάτων και συμφερόντων της Κύπρου όχι μόνο έχει δρομολογηθεί, αλλά είναι αδύνατο να ελεγχθεί από τις κυβερνήσεις της Κύπρου και της Ελλάδας, οι οποίες θα περιοριστούν τελικά σε γενικές «καταγγελίες».
Δεν είναι άλλωστε μυστικό το ότι στις διεθνείς σχέσεις αυτός που έχει τη δύναμη επιβάλλει τη θέλησή του και ο αδύναμος το περισσότερο που μπορεί να κάνει είναι να πληρώνει «προστασία» σε πανάκριβα εξοπλιστικά προγράμματα.