Μαρίκα Νίνου. Ένας μύθος του ρεμπέτικου
“Η Νίνου με το μαχαίρι της φωνής της, χάραξε μέσα μας βαθιά τα ονόματα θεών της ταπεινοσύνης και της βυζαντινής παρακμής” ( Μάνος Χατζιδάκις)
Η Μαρίκα Νίνου ταυτίζεται με την εποχή που το ρεμπέτικο άνοιξε τις πόρτες του σε πλατιά λαϊκά στρώματα και αργότερα στην αστική τάξη, περνώντας από την παρανομία στην έκφραση των βαθύτερων ανθρώπινων καημών. Νίνου και Τσιτσάνης σηματοδοτούν μια εποχή.
Μαρίκα. Άκρως ελληνικό όνομα! Μαρίκα και όχι απλά… Μαρία! Κι όμως η Μαρίκα ήταν Αρμένισσα, μια Αρμένισσα που γεννήθηκε πάνω στο καράβι της Μικρασιατικής Καταστροφής το 1922, καθώς την έφερνε μαζί με τους γονείς της και τα τρία μεγαλύτερα αδέλφια της στην Ελλάδα, στην Κοκκινιά.
Η οικογένεια Αταμιάν δούλεψε σκληρά εκεί, δε στέρησε όμως από τη μικρή Ευαγγελία το μαντολίνο, που ο δάσκαλος του Δημοτικού την προέτρεψε να μάθει, συμμετέχοντας στην ορχήστρα του σχολείου και αργότερα στη χορωδία της Αρμένικης Εκκλησίας. Η κλίση της στη μουσική φαινόταν από τα παιδικά της χρόνια.
Πρώτος γάμος με συμπατριώτη της Αρμένιο και δεύτερος με τον Έλληνα ακροβάτη και θιασάρχη Νίκο Νικολαΐδη, με το καλλιτεχνικό του να είναι Νίνο. Έτσι η Ευαγγελία έγινε κατά το καλλιτεχνικότερον Μαρίκα και μάλιστα Νίνου, κατά την επιθυμία και προτροπή της πεθεράς της, που ήξερε τα πράγματα, μιας και ήταν η ίδια θεατρίνα.
Από το σκηνή των ακροβατικών, όπου συνεργάζεται με τον άντρα της, περνά στο μουσικό πάλκο, όταν την ανακαλύπτουν τυχαία με ένα τραγούδι της σε παρέα, και τη συστήνουν στον Μανώλη Χιώτη.
Η καριέρα της εξελίσσεται εντυπωσιακά, όταν συνδέει τη φωνή της και για ένα διάστημα ερωτικά τη ζωή της με τον Βασίλη Τσιτσάνη. Χαρακτήρες συγκρουσιακοί και οι δυο δεν συνεργάζονται πάντα αρμονικά, αλλά το κασέ της άγνωστης Μαρίκας, που ξεκίνησε από 25 δραχμές, έφτασε στην Κωνσταντινούπολη, σε περιοδεία με τον Τσιτσάνη, τις δύο χρυσές λίρες! Είχε πια εκτιναχτεί.
Η σχέση με τον Τσιτσάνη τελειώνει και το τραγούδι που της δίνει να τραγουδήσει “Τι σήμερα, τι αύριο τι τώρα;” σηματοδοτεί αυτόν τον χωρισμό.
Η φωνή της, βαθιά λαϊκή, με μια συναρπαστική εκφορά στίχων και μελωδίας σε αναπόσπαστο δίδυμο, εκφράζει τη γυναίκα της εποχής που καταπιεσμένη ανακαλύπτει τον εαυτό της, αλλά και τον άντρα του μεροκάματου και της βιοπάλης, που τραγουδά τον καημό και το δίκιο του.
Πάνω στη λάμψη της, μόλις 35 χρονών, η Μαρίκα Νίνου πεθαίνει από καρκίνο της μήτρας, αν και έχει επισκεφθεί την Αμερική, προσπαθώντας να σωθεί.
Η Μαρίκα, που, όταν τραγουδούσε στου Τζίμη του Χοντρού, ο κόσμος σχημάτιζε μια ατέλειωτη ουρά για να την ακούσει, η Μαρίκα, που η ζωή της ενέπνευσε τον Κώστα Φέρη να κάνει την ταινία του “Ρεμπέτικο”, με τη Σωτηρία Λεονάρδου και με τη συγκλονιστική μουσική του Σταύρου Ξαρχάκου, Η Μαρίκα, που ο Μάνος Χατζιδάκις τής αφιέρωσε έναν από τους ωραιότερους δίσκους του, τα “Πέριξ”, η Μαρίκα Νίνου κρατάει μια θέση όχι απλά στο λαϊκό τραγούδι, αλλά κάπου εκεί στην περιοχή του μύθου, όπως και ο Τσιτσάνης.
…………….
Οι «Παρενθέσεις» είναι μικρά κείμενα, μικρές πινελιές, σε θέματα πολιτισμού ή ζωής, που φωτίζουν γωνιές από μεγαλύτερα θέματα, λειτουργώντας σαν παρ-εν-θέσεις.
……………..
