Την τελευταία δεκαετία σε αρκετές πόλεις του εξωτερικού έχουν υλοποιηθεί ή υλοποιούνται προγράμματα Δημοκρατίας από τη βάση.
Συμμετοχικές διαδικασίες που, με τη βοήθεια των σύγχρονων τεχνολογικών μέσων, αποτελούν πανάκεια -πλέον- σε ορισμένες περιοχές, όσον αφορά την υλοποίηση έργων ή τις κατευθύνσεις που θα έχει ο τοπικός προϋπολογισμός. Επίσης προφυλάσσουν αδύναμες κοινωνικά ομάδες, αναπτύσσουν το αίσθημα της αποδοχής του πλησίον μας και βοηθούν στην δημιουργία μιας πιο φιλικής και ανθρώπινης κοινωνίας μέσα από δράσεις ενημέρωσης και πρόληψης.
Παραδείγματα όπως της Λισσαβόνας, της συνοικίας Γαία του Πόρτο, σε περιοχές της Νέας Υόρκης, στο Πόρτο Αλέγκρε της Βραζιλίας, Σεβίλλη, Έλτσε κ.α στην Ισπανία, το Μπράντφορντ στην Αγγλία, το Ελσίνκι, η πόλη Βιέλισκα της Πολωνίας, το Τορόντο και το Βανκούβερ του Καναδά και πολλές ακόμα περιοχές ανά την υφήλιο..
Από το 2015, πάνω από 1500 περιπτώσεις συμμετοχικού προϋπολογισμού έχουν οργανωθεί και ολοκληρωθεί σε όλο τον κόσμο.
Μάλιστα στη Δομινικανή Δημοκρατία, στη Βολιβία, τη Γουατεμάλα, τη Νικαράγουα και το Περού, είναι υποχρεωτική διαδικασία για τις τοπικές αυτοδιοικήσεις, ενώ πάρα πολλές πόλεις στην Πορτογαλία, την Ελβετία, την Ολλανδία, τη Γαλλία, την Ιταλία, τη Γερμανία και την Ισπανία έχουν ξεκινήσει ή και ολοκληρώσει παρόμοιες διαδικασίες.
Ο στόχος είναι ένα κομμάτι της οικονομικής διαχείρισης και προγραμματισμού, να απορρέει από αποφάσεις της βάσης. Η αναβάθμιση του αισθήματος συμμετοχής, της εμπιστοσύνης του πολίτη προς τους διοικούντες και εν τέλει η μεγαλύτερη αποδοχή των αποφάσεων που επηρεάζουν τον τόπο που κατοικεί.
Προς αυτή την κατεύθυνση, από την Ευρωπαϊκή Ένωση πλέον υπάρχουν… manual ορθής χρήσης, επιδοτούμενα προγράμματα αλλά και ένα σταθερά αναπτυσσόμενο δίκτυο πόλεων που προωθούν τέτοιου είδους δημοκρατικές διαδικασίες.
Στην Ελλάδα, ως είναι φυσικό, έχουμε… αργήσει να κατανοήσουμε τη δυναμική αυτού του εγχειρήματος, κάτι που άλλωστε και η κεντρική εξουσία δεν δείχνει την διάθεση να αναδείξει. Για ευνόητους λόγους, ίσως..
Σε μια εποχή που η αποξένωση των ανθρώπων, (και η συγκέντρωση των εξουσιών), αποτελεί στόχο της κυβέρνησης, διαδικασίες κατά τις οποίες ο πολίτης θα ορίζει το τι μέλλει γενέσθαι στον τόπο του δεν είναι εύκολα αποδεκτές…
Ελάχιστες πόλεις ή περιοχές της χώρας μας έχουν τολμήσει να προωθήσουν τέτοιου είδους διαδικασίες με κυριότερες το Χαλάνδρι, την Κηφισιά και τα Ιωάννινα. Επίσης παρόμοια project εξετάζουν η Καλαμαριά και η Πάτρα.
Μια διαδικασία που οι ρίζες της βρίσκονται υπάρχουν στην απαρχή του Δημοκρατικού πολιτεύματος και την Εκκλησία του Δήμου, μια διαδικασία που μπορεί να εξυψώσει το αίσθημα ευθύνης, αλληλεγγύης και συμμετοχής των πολιτών.
Μια διαδικασία, τέλος, που μπορεί με τη σωστή εφαρμογή της, να δημιουργήσει ενεργούς και κριτικά σκεπτόμενους πολίτες…
…………………
( Ο πίνακας είναι του Γιάννη Γαΐτη)
