“Στα χαρτιά η ειδική αγωγή στα δημόσια σχολεία” / γράφει η Δήμητρα Αλεξίου

Τμήμα ένταξης και πρόγραμμα παράλληλης στήριξης: για τα περισσότερους, οι παραπάνω όροι ακούγονται εντελώς ξένοι και εξωτικοί, για τους γονείς όμως που η ειδική αγωγή στα δημόσια, τυπικά σχολεία, είναι απαραίτητο συστατικό της εκπαίδευσης των παιδιών τους, έχουν γίνει ο εφιάλτης τους.

Φέτος είναι μια χρονιά που οι ελλείψεις των εκπαιδευτικών ειδικής αγωγής στα δημόσια σχολεία έχουν χτυπήσει κόκκινο, ξεπερνώντας τις… επιδόσεις κάθε άλλης χρονιάς.

Η έλλειψη αυτών των εκπαιδευτικών στην αρχή κάθε σχολικού έτους ακολουθεί την παραδοσιακή πια νόρμα που ακολουθούν και οι ελλείψεις και τα κενά και στους γενικούς δασκάλους.

Αυτό που αλλάζει χρόνο με τον χρόνο είναι πως τα παιδιά που χρειάζονται την υποστήριξη είτε ενός τμήματος ένταξης είτε ενός προγράμματος παράλληλης στήριξης, αυξάνονται με μαθηματική πρόοδο.

Τη φετινή χρονιά, οι αιτήσεις για παράλληλη στήριξη έφτασαν τις 20.000 ενώ σε πρώτη φάση οι εκπαιδευτικοί ειδικής αγωγής που τοποθετήθηκαν στα σχολεία ήταν μόνο 9.500 Ο υπουργός παιδείας ανακοίνωσε την πρόσληψη άλλων 10.000 εκπαιδευτικών για τις θέσεις της ειδικής αγωγής, τις επόμενες ημέρες, χωρίς όμως να έχει ξεκαθαριστεί ακόμα με απόλυτη σαφήνεια αν αυτές οι θέσεις θα είναι όντως μόνο για την ειδική αγωγή ή και για την κάλυψη άλλων κενών.

Σύντομη παρένθεση: τα τμήματα ένταξης τα παρακολουθούν μαθητές με μαθησιακές διαταραχές (δυσλεξία, δυσγραφία, διάσπαση προσοχής κ.ά.) είτε ατομικά, είτε σε μικρές ομάδες. Ένας μαθητής μπορεί να υποστηρίζεται από 2 έως 10 ώρες την εβδομάδα, ανάλογα με τις ανάγκες του. Η παράλληλη στήριξη αφορά σε μαθητές που αντιμετωπίζουν πιο δύσκολες/βαριές, μαθησιακές/ αναπτυξιακές διαταραχές και ο εκπαιδευτικός σε αυτή την περίπτωση βρίσκεται ‘man to man’ με το παιδί.

Για να μπει ένα παιδί σε τμήμα ένταξης ή για να έχει έναν εκπαιδευτικό παράλληλης στήριξης, πρέπει να υπάρχει γνωμάτευση από ένα ΚΕΔΑΣΥ (Κέντρα Διεπιστημονικής Αξιολόγησης, Συμβουλευτικής και Υποστήριξης). Τα ΚΕΔΑΣΥ,  υπάγονται στο υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων και λειτουργούν σε μεγάλο βαθμό με αναπληρωτές καθηγητές. Όσο μεγαλύτερη και με περισσότερα σχολεία είναι μια περιοχή, τόσο περισσότερο κάνει να εξεταστεί και ο φάκελος ενός παιδιού.

Στο «Κοσμοδρόμιο» μίλησε μητέρα η οποία περιμένει τον φάκελο του παιδιού της να εξεταστεί εδώ και τρία χρόνια από το Α’ ΚΕΔΑΣΥ Αθήνας. Παρόλα αυτά το παιδί της, το οποίο φοιτά στο 14 ο Δημοτικό Σχολείο Αθηνών, έχει μπει σε ένα τμήμα ένταξης, λόγω μιας πρώτης γνωμάτευσης που έχει πάρει από το παιδοψυχιατρικό τμήμα του Παίδων Αγλαΐα Κυριακού αλλά και λόγω του αριθμού πρωτοκόλλου που έχει πάρει ο φάκελος του παιδιού στο ΚΕΔΑΣΥ. Στην πραγματικότητα, επειδή τα τμήματα ένταξης τις περισσότερες φορές «τρέχουν» με περισσότερα από ένα παιδάκια, με έναν τρόπο λειτουργούν.

Πιο μεγάλο πρόβλημα αντιμετωπίζουν τα τμήματα παράλληλης στήριξης, εκεί όπου τελικά τα κενά μπαλώνονται, βάζοντας τους εκπαιδευτικούς της ειδικής αγωγής από το man-to-man να εφαρμόζουν τελικά το 1 man-to-2, 3 κ.ο.κ- men. Μερικές δε φορές, αυτοί δάσκαλοι δεν τοποθετούνται καθόλου σε ένα παιδί που τους χρειάζεται.

Έτσι, δεν είναι λίγοι οι γονείς, οι οποίοι περιμένοντας έναν εκπαιδευτικό παράλληλης στήριξης, προσλαμβάνουν, έναν ιδιώτη εκπαιδευτικό μέσα στο δημόσιο σχολείο. Έναν ιδιώτη προσκαλούν πολλές φορές και οι γονείς που έχουν γνωμάτευση για ένα ειδικό σχολείο, αλλά δεν θέλουν να στείλουν τα παιδιά τους  εκεί. Σημειώνεται πως για να μπει ένας ιδιώτης εκπαιδευτικός σε ένα δημόσιο σχολείο, αυτό γίνεται μετά από σύμφωνη γνώμη του συλλόγου εκπαιδευτικών και του διευθυντή του σχολείου.

Καθώς οι συγκεκριμένοι εκπαιδευτικοί πρέπει να εργάζονται με ένσημα και νόμιμη πρόσληψη στα σχολεία που μπαίνουν, υπάρχουν γονείς που προσπαθώντας να υπερκεράσουν αυτόν τον σκόπελο και στην αγωνία τους να υποστηρίξουν το παιδί τους, αφού δεν το κάνει η Πολιτεία, δηλώνουν αυτούς τους εκπαιδευτικούς ως εθελοντές ή ανθρώπους που κάνουν τη συγκεκριμένη εργασία στο πλαίσιο ενός μεταπτυχιακού ή πρακτικής άσκησης….

Οι μαρτυρίες των γονέων

Το εκρηκτικό πρόβλημα που έχει δημιουργηθεί με τους εκπαιδευτικούς στην παράλληλη στήριξη, μας περιέγραψε η Μαρία Σελεβεντή  μητέρα ενός παιδιού που πηγαίνει προνήπιο στο 14^ο δημοτικό σχολείο Αθηνών, εκεί που η άλλη μητέρα, περιμένει επί τρία χρόνια, την απόφαση του ΚΕΔΑΣΥ.

«Το παιδί μου είναι αυτιστικό. Στις 6/3/2023 κάναμε αίτηση στο ΚΕΔΑΣΥ και μας ειδοποίησαν πριν από λίγες ημέρες, ότι δεν πρόκειται να εξεταστεί άμεσα, οπότε δε θα προλάβει τη φετινή προθεσμία του Οκτωβρίου», ξεκινάει να μας λέει η κ. Σελεβεντή και συνεχίζει: «Στο τμήμα που βρίσκεται ο γιος μου, υπάρχει άλλο ένα αυτιστικό παιδάκι που κάνει επαναφοίτηση στο νήπιο με Παράλληλη Στήριξη από ιδιώτη εκπαιδευτικό. Η νηπιαγωγός μας λέει πως δεν μπορεί να διαχειριστεί το τμήμα. Όταν προέτρεψα την προϊστάμενη του νηπιαγωγείου να στείλει έγγραφο στο ΚΕΔΑΣΥ για να εξηγήσει την ιδιαιτερότητα της κατάστασης και την αναγκαιότητα να προτεραιοποιηθεί η αίτηση μας, σύμφωνα με την ίδια, η απάντηση που πήρε ήταν: ‘έχουμε καλέσει και σε άλλες περιπτώσεις, αλλά δε γίνεται τίποτα’».

Μη μπορώντας να διαχειριστούν την κατάσταση στο τμήμα, οι νηπιαγωγοί πρότειναν στην κ. Σελεβεντή, να πηγαίνει ο γιος της σχολείο στις 10.45 (αντί για τις 08.30 που ξεκινάει κανονικά το σχολείο), ώρα που έρχεται μια δεύτερη νηπιαγωγός, και βοηθά να λειτουργήσει καλύτερα το τμήμα. «Τώρα είμαι σε αναζήτηση ιδιώτη εκπαιδευτικού για παράλληλη στήριξη» σημειώνει η κ. Σελεβεντή.

Την εικόνα μιας παρόμοιας, κακής κατάστασης μας έδωσε και η Ιωάννα Τουτουντζή, γραμματέας του Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων στο 104 δημοτικό σχολείο στην Πανόρμου.

Εκεί, τρία παιδιά, με γνωμάτευση από το ΚΕΔΑΣΥ, χρειάστηκε να μπουν σε τμήμα ένταξης. Το αίτημα έγινε από τον διευθυντή του σχολείου το 2021 και απαντήθηκε το 2023. Η απάντηση ήταν αρνητική για τη δημιουργία τμήματος ένταξης στο συγκεκριμένο σχολείο. «Μας ζήτησαν μάλιστα τότε να μεταγράψουμε τα παιδιά σε διπλανό σχολείο στην Πανόρμου, στο οποίο λειτουργούσε τμήμα ένταξης. Πώς γίνεται όμως να το κάνει αυτό μια οικογένεια με δύο παιδιά; Σήμερα, τα 3 παιδιά έχουν γίνει 7 και δεν υποστηρίζονται από τμήμα ένταξης. Όσο για την παράλληλη στήριξη εμείς έχουμε 9 παιδιά που την χρειάζονται και 3 δασκάλους για να στηρίζουν αυτά τα παιδιά» είπε η ίδια στο «Κοσμοδρόμιο».

Και οι μαρτυρίες για ελλείψεις, συνεχίζονται. Η Μήνα Μεταξάκη, κάτοικος Δυτικής Αττικής περιγράφει τον γολγοθά που ανεβαίνει εδώ και χρόνια, που το παιδί της χρειάζεται την υποστήριξη της ειδικής αγωγής: «Η κόρη μου η Αντωνία, 11ετων σήμερα, έχει άτυπο αυτισμό. Κάναμε επαναφοίτηση στην πρώτη δημοτικού. Περάσαμε ΚΕΔΑΣΥ στη Δευτέρα δημοτικού και μας εγκρίναν 24ωρη παράλληλη στήριξη. Μιας και οι εκπαιδευτικοί δεν επαρκούσαν, δεν πήραμε καθόλου παράλληλη στήριξη στη Γ’ δημοτικού . Στην Δ’ Δημοτικού, η Αντωνία για δώδεκα ώρες καθώς μοιραζόταν τον εκπαιδευτικό με ένα άλλο παιδί και φέτος μας ανακοίνωσαν ότι θα την μοιραστούμε με τρία παιδιά. Το οποίο σημαίνει σχεδόν μια ώρα και κάτι την μέρα, από την ολοήμερη παρουσία που θα έπρεπε να έχει».

Όσο για τους μαθητές γυμνασίου και Λυκείου, αυτοί φαίνεται πως είναι παιδιά ενός κατώτερου Θεού. Η Νίκη Νικολακοπούλου μεταφέρει τα εξής στο «Κοσμοδρόμιο»: «Είμαι εκπαιδευτικός μέσης εκπαίδευσης διορισμένη στο 3^ο Λύκειο Υμηττού και έχω έναν γιο που τώρα φοιτά στο ΕΠΑΛ Υμηττού. Έχει χαρτί για τμήμα ένταξης στο γυμνάσιο, το οποίο όμως ποτέ δεν λειτούργησε στην Ηλιούπολη που μένουμε. Το σχολείο ρίχνει ευθύνες στον δήμο και ο δήμος στο υπουργείο Παιδείας».