Φέρεται να το έχει πει ο Ουίνστον Τσόρτσιλ, αλλά μικρή σημασία έχει: τα Βαλκάνια είναι –λεει– μια περιοχή που παράγει περισσότερη Ιστορία απ’ όση μπορεί να καταναλώσει…
Ετσι είναι: χθες ο προκλητικός αλβανόφωνος «πρωθυπουργός» της Πρίστινας, Αλμπιν Κούρτι, παρέδωσε και επίσημα στην τσεχική προεδρία το αίτημα του «μερικώς αναγνωρισμένου κράτους» του για ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ενωση, τραβώντας έτσι κι άλλο το σκοινί της αντιπαράθεσης του ντε φάκτο ΝΑΤΟϊκού προτεκτοράτου με τη Σερβία. Το Βελιγράδι από τη μεριά του απείλησε ξανά χθες πως είναι έτοιμο να διαβεί τον… Ρουβίκωνα για να προστατεύσει τους Σέρβους κατοίκους της Μιτρόβιτσα – εκατοντάδες εκ των οποίων φρουρούν νυχθημερόν τα οδοφράγματα που έχουν στήσει με φορτηγά και άλλα βαριά οχήματα κατά μήκος των λεωφόρων που οδηγούν στα δύο «σφραγισμένα» εδώ και μέρες συνοριακά φυλάκια με τη Σερβία.
Χθες βράδυ, μετά από ακόμη μία κρίσιμη συνεδρίαση του Συμβούλιου Ασφαλείας της Σερβίας, ο πρόεδρος Αλεξάνταρ Βούτσιτς ανακοίνωσε σε ζωντανό τηλεοπτικό διάγγελμα ότι εξουσιοδοτεί τις δυνάμεις της χώρας να επιστρέψουν στο Κόσοβο μετά από 23 χρόνια και ότι ζητά επίσημα τη σχετική άδεια από τον ΟΗΕ και το ΝΑΤΟ –αν και όπως είπε ξέρει πως δεν πρόκειται να τη λάβει– με βάση το ψήφισμα 1244 του Σ.Α. του ΟΗΕ.
Πρόκειται στην ουσία για το ψήφισμα που πιστοποιούσε τη λεγόμενη «Τεχνική Συμφωνία» αποχώρησης των Σέρβων, που υπογράφτηκε με τους ΝΑΤΟϊκούς στρατηγούς την 9η Ιουνίου του 1999 και σήμανε το τέλος του πολέμου. Οι Σέρβοι υποστηρίζουν πως η συμφωνία του 1999 επιτρέπει την ανάπτυξη μέχρι 1.000 ένοπλων Σέρβων στρατιωτικών και αστυνομικών στο βόρειο Κόσοβο, σε περίπτωση που κινδυνεύσει ο σερβικός πληθυσμός, ενώ η Πρίστινα επιμένει ότι κάτι τέτοιο δεν ισχύει και ότι η είσοδος Σέρβων στρατιωτών ισοδυναμεί με εισβολή…
Ο υπουργός Εσωτερικών της Σερβίας, Μπράτισλαβ Γκάσιτς, επισκέφθηκε το Σύνταγμα Χωροφυλακής στο Κράλιεβο –που βρίσκεται εδώ και μέρες σε κατάσταση αυξημένης πολεμικής ετοιμότητας– και έλαβε τη διαβεβαίωση πως οι ειδικές δυνάμεις της σερβικής αστυνομίας «COBRA», ένα βαριά οπλισμένο παραστρατιωτικό σώμα ανάλογο με τη δική μας ΟΠΚΕ, είναι πανέτοιμες να εισέλθουν στο Κόσοβο. Να σημειωθεί ότι είχε προηγηθεί την Τρίτη επιθεώρηση των σερβικών στρατευμάτων που βρίσκονται στη Ράσκα, μια ανάσα από το Κόσοβο, από τον υπουργό Αμυνας, Μίλος Βούτσεβιτς.
Τις τελευταίες 48 ώρες ο σερβικός στρατός ενίσχυσε κι άλλο τις ήδη ισχυρές δυνάμεις του κατά μήκος των διοικητικών συνόρων με το Κοσσυφοπέδιο, μεταφέροντας άρματα μάχης και βαρύ πυροβολικό. Σερβικές πηγές αναφέρουν πως έχουν ήδη αναπτυχθεί στη μεθόριο πολλαπλοί εκτοξευτήρες ρουκετών, ενώ μαχητικά αεροσκάφη J-22 και ελικόπτερα Mi-35M πραγματοποιούν χαμηλές υπερπτήσεις κατά μήκος των συνόρων. Να σημειώσουμε, επίσης, ότι οι σερβικές ένοπλες δυνάμεις έχουν παραλάβει τους τελευταίους μήνες από την Κίνα αρκετές συστοιχίες σύγχρονων αντιαεροπορικών/αντιπυραυλικών συστημάτων τύπου FK-3, μεσαίου βεληνεκούς (περίπου 120-150 χιλιόμετρα), τα οποία είχε αγοράσει το 2019, αλλά και άγνωστο αριθμό εξελιγμένων drones CH-92A.
Πυρετώδεις επαφές
Ολα αυτά συμβαίνουν ενώ στο παρασκήνιο κορυφώνονται οι διπλωματικές προσπάθειες Ε.Ε. και ΝΑΤΟ για μια συνολική λύση της τελευταίας στιγμής στα άλυτα προβλήματα, που βέβαια οι ίδιοι έχουν εδώ και δεκαετίες δημιουργήσει και γιγαντώσει…
Ετσι, την Τετάρτη συναντήθηκαν στο Βελιγράδι με τον Βούτσιτς ο διαμεσολαβητής της Ευρωπαϊκής Ενωσης, Μίροσλαβ Λάιτσακ, και ο ειδικός απεσταλμένος των ΗΠΑ, Γκάμπριελ Εσκομπάρ, που την Τρίτη είχαν επισκεφτεί αστραπιαία την Πρίστινα: το κλίμα ήταν βαρύ και ανακοινώσεις δεν έγιναν, αλλά από τις διαρροές φαίνεται ότι στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων βρίσκεται ξανά η γνωστή γαλλογερμανική πρόταση που βασίζεται στο μοντέλο των δύο Γερμανίων από το 1971, όταν και συμφωνήθηκε εξομάλυνση των σχέσεων μεταξύ Δυτικής και Ανατολικής Γερμανία χωρίς αμοιβαία αναγνώριση. Ο Εσκομπάρ δήλωσε μάλιστα από την Πρίστινα ότι «η πρόταση αυτή έχει την πλήρη υποστήριξη των ΗΠΑ» και ανέφερε ότι οι διαπραγματεύσεις βρίσκονται «σε πολύ ευαίσθητο σημείο». Αλλά λίγοι το πιστεύουν.
Οσο για το αίτημα ένταξης στην Ε.Ε., όλοι ξέρουν πως πρόκειται για ένα πυροτέχνημα: η επαρχία-προτεκτοράτο δεν πληροί καν τις προϋποθέσεις για στάτους υποψήφιας χώρας, καθώς δεν αναγνωρίζεται ως κράτος από πέντε μέλη της Ε.Ε. (Ισπανία, Ρουμανία, Σλοβακία, Ελλάδα και Κύπρος) και τον… μισό ΟΗΕ, ενώ είναι προφανές πως οι δηλώσεις Κούρτι περί «προώθησης της δημοκρατίας και ενίσχυσης του κράτους δικαίου» ουδεμία σχέση έχουν με την πραγματικότητα. Εξίσου αμφιλεγόμενη, με δεδομένη και την ισχυρή παρουσία και δράση συμμοριών του οργανωμένου εγκλήματος που πρωταγωνιστούν στο βαλκανικό και ευρωπαϊκό λαθρεμπόριο όπλων, ναρκωτικών και τσιγάρων, το εμπόριο οργάνων και το τράφικινγκ, είναι και η πρόταση της Κομισιόν για κατάργηση της βίζας για τα ταξίδια των Κοσοβάρων στην Ε.Ε. διάρκειας μέχρι 90 ημερών – ένα ύποπτο «ντιλ», πιο ύποπτο και από εκείνο με το Κατάρ (!), που ευτυχώς μένει ακόμη να επικυρωθεί από την ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και τις 27 χώρες-μέλη, πριν ισχύσει…
Προκλήσεις
Πάντως οι πιο ακραίοι αλβανόφωνοι της Πρίστινας και προσωπικά ο Κούρτι μοιάζουν αποφασισμένοι να προκαλέσουν την επέμβαση των Σέρβων, θεωρώντας προφανώς ότι αυτή θα προκαλέσει έναν νέο πόλεμο Σερβίας – ΝΑΤΟ· μάλιστα η γαλλική Monde κάνει λόγο σε σχετικό άρθρο της για «στρατηγική της έντασης» από τον Κοσοβάρο ηγέτη. Μόνον έτσι εξηγείται η γκανγκστερικού τύπου επιχείρηση με την οποία δυνάμεις της αστυνομίας του Κοσσυφοπεδίου εισέβαλαν την Τετάρτη στην κατά πλειοψηφία σερβική πόλη της Μιτρόβιτσα και κατέλαβαν το κτίριο του δημαρχείου. Στη συνέχεια πραγματοποίησαν «συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου», στην οποία διόρισαν Αλβανούς βουλευτές που, αφού ορκίστηκαν στα Αλβανικά, «εξέλεξαν» επικεφαλής του δήμου τον Αλβανό Νεγιάτ Ουγκλιάνιν.
Το Βελιγράδι αντέδρασε με μια εξαιρετικά οργισμένη ανακοίνωση του επικεφαλής του Γραφείου για το Κοσσυφοπέδιο και τα Μετόχια, Πέταρ Πέτκοβιτς, ο οποίος είπε ότι «Αλβανοί του Κοσσυφοπεδίου άρπαξαν την εξουσία στον σερβικό Δήμο Κοσόβσκα Μιτρόβιτσα… Μέσω νομικής βίας και μονομερών ενεργειών, κατέλαβαν τις έδρες των Σέρβων, αν και κανείς δεν τους ψήφισε και δεν έχουν καμία υποστήριξη από τον σερβικό λαό… Τα γεγονότα δείχνουν ξεκάθαρα ότι ο κύριος στόχος της Πρίστινας και του Κούρτι είναι να μη μείνει ούτε ένας Σέρβος στον Βορρά». Να θυμίσουμε ότι οι Σέρβοι δήμαρχοι και αστυνομικοί του Κοσόβου παραιτήθηκαν ομαδικά πριν από μερικές εβδομάδες, διαμαρτυρόμενοι για τις συνεχείς προκλήσεις της Πρίστινας.
