Η κριτική στην αρχιτεκτονική της αγοράς ενέργειας στην Ε.Ε., δηλαδή στα χρηματιστήρια στα οποία ζωτικά κοινωνικά αγαθά, όπως το ρεύμα ή το αέριο, γίνονται αντικείμενα κερδοσκοπικού τζόγου, δεν είναι καινούργια. Έχει διατυπωθεί πολύ πριν από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Και πολύ πριν οι ανατιμήσεις στα ενεργειακά αγαθά αρχίσουν να καταγράφονται στους δείκτες και στις στατιστικές.
Όσοι πριν από περίπου έναν χρόνο τολμούσαν να υποστηρίξουν ότι τα χρηματιστήρια ενέργειας, που με περισσή φροντίδα και επιμονή επέβαλε η ηγεσία της Ε.Ε. σε όλα τα κράτη-μέλη στο όνομα της απελευθέρωσης της αγοράς, θα γεννούσαν τέρατα, αντιμετωπίζονταν ως γραφικοί.
Και όσοι πρότειναν να τεθεί φραγμός στα περιθώρια κέρδους των εταιρειών παροχής ρεύματος ή των πετρελαϊκών, εγκαλούνταν για στρέβλωση της αγοράς, που με το γνωστό αόρατο χέρι της θα εξασφάλιζε χαμηλότερες τιμές για τους καταναλωτές και την παραγωγική δραστηριότητα.
Η ενεργειακή κρίση έχει κατεδαφίσει όλο το εξωραϊστικό αφήγημα της ευρωπαϊκής ηγεσίας, η οποία, αντιμέτωπη με τα τραγικά αποτελέσματα της επιτυχίας της να μετατρέψει την ενεργειακή αγορά σε κερδοσκοπικό καζίνο, αναγκάζεται τώρα να ομολογήσει το φιάσκο της.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, δια στόματος της προέδρου της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, με τον επισημότερο τρόπο χθες ομολόγησε ότι οικοδόμησε ένα τερατούργημα, που θύματά του πέφτουν σήμερα νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Και υποσχέθηκε τη ριζική αναμόρφωσή του.
Για τις κοινωνίες της Ε.Ε., που απειλούνται με έναν δύσκολο χειμώνα και καλούνται να βγάλουν το φίδι από την τρύπα με εθελοντική ή υποχρεωτική εξοικονόμηση ενέργειας, έχει σημασία η ομολογία της ευρωπαϊκής ελίτ ότι σε αυτόν τον «πόλεμο», τον ενεργειακό, δεν είναι όλοι χαμένοι.
Αντίθετα, κάποιοι θησαυρίζουν με τον πόνο και τον φόβο των άλλων. Και, έστω και συμβολικά, καλούνται να πληρώσουν ένα τίμημα, με τη φορολόγηση των υπερκερδών τους.
Κάλλιο αργά παρά ποτέ, θα πει κανείς. Ωστόσο, η ειλικρίνεια των διακηρύξεων της Ε.Ε. θα κριθεί σύντομα από τα συγκεκριμένα μέτρα που θα αποφασίσουν συλλογικά οι 27. Αν δεν τα καταφέρουν και αφήσουν να κυλήσουν κι άλλοι μήνες απραξίας και διχοστασίας, η μόλις χθεσινή προειδοποίηση της διευθύντριας του ΔΝΤ ότι ένας πολύ βαρύς χειμώνας στην Ευρώπη θα οδηγήσει σε κοινωνική αναταραχή θα επιβεβαιωθεί. Και με άγριο τρόπο.
