Σε ολόκληρη τη γηραιά ήπειρο η ξηρασία «αδυνατίζει» τα κάποτε πανίσχυρα ποτάμια, με δυνητικά δραματικές συνέπειες για τη βιομηχανία, τις εμπορικές μεταφορές, την ενέργεια και την παραγωγή τροφίμων. Οι καλλιέργειες μειώνονται, οι σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής υπολειτουργούν, η κυκλοφορία των φορτηγίδων βαίνει προβληματική και οι πληθυσμοί ψαριών αποδεκατίζονται.
Εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής, ένας ασυνήθιστα ξηρός χειμώνας ακολουθήθηκε από μια ανάλογα ζεστή άνοιξη και στη συνέχεια ήρθε το καλοκαίρι με υψηλές θερμοκρασίες – ρεκόρ και επαναλαμβανόμενους καύσωνες. Όλα αυτά έχουν αναγκάσει τις βασικές πλωτές οδούς της Ευρώπης να χάσουν μεγάλο μέρος από το υδάτινο περιεχόμενό τους, το οποίο δεν έχει αναπληρωθεί ακόμα.
Με δεδομένο, μάλιστα, ότι δεν έχουν καταγραφεί σημαντικές βροχοπτώσεις για σχεδόν δύο μήνες στη δυτική, κεντρική και νότια Ευρώπη –και δεν υπάρχει καμία ανάλογη πρόβλεψη για το εγγύς μέλλον–, οι μετεωρολόγοι προειδοποιούν ότι η φετινή ξηρασία θα μπορούσε να ανακηρυχθεί ως η χειρότερη της ηπείρου εδώ και πάνω από 500 χρόνια.
«Δεν έχουμε αναλύσει πλήρως το φετινό γεγονός γιατί είναι ακόμη σε εξέλιξη», δήλωσε ο Αντρέα Τορέτι από το Κέντρο Ερευνών της Κομισιόν. «Δεν υπήρξαν άλλα γεγονότα τα τελευταία 500 χρόνια παρόμοια με την ξηρασία του 2018. Αλλά φέτος, νομίζω, είναι χειρότερα», πρόσθεσε.
Σημείωσε επίσης ότι υπάρχει «πολύ υψηλός κίνδυνος» να συνεχιστεί η ξηρασία τους επόμενους τρεις μήνες, υπογραμμίζοντας ότι χωρίς αποτελεσματική μείωση των φαινομένων, η ένταση και η συχνότητα της ξηρασίας θα «αυξανόταν δραματικά στην Ευρώπη, τόσο στο βορρά όσο και στο νότο».
Γερμανία
Το Ομοσπονδιακό Ίδρυμα Υδρολογίας της Γερμανίας (BfG) δήλωσε ότι η στάθμη του Ρήνου θα συνεχίσει να πέφτει τουλάχιστον μέχρι τις αρχές της επόμενης εβδομάδας. Σημειώνεται ότι τα νερά του Ρήνου χρησιμοποιούνται για εμπορικές μεταφορές, άρδευση, μεταποίηση, παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς και ως πόσιμο νερό.
Εδώ και αιώνες, ζωτικό μέρος της οικονομίας στη βορειοδυτική Ευρώπη αποτελούν τα 1.233 χιλιόμετρα του Ρήνου που ρέει από την Ελβετία μέσω της βιομηχανικής «καρδιάς» της Γερμανίας πριν φτάσει στη Βόρεια Θάλασσα και στο μεγάλο λιμάνι του Ρότερνταμ. Μια πλήρης διακοπή της κυκλοφορίας των φορτηγίδων στον Ρήνο θα έπληττε σκληρά την οικονομία της Γερμανίας, αλλά και της Ευρώπης. Οι ειδικοί υπολόγισαν ότι η εξάμηνη αναστολή που συνέβη το 2018 κόστισε περίπου 5 δισ. ευρώ, ενώ η χαμηλή στάθμη του νερού προβλέπεται να κοστίσει στη Γερμανία 0,2 μονάδες οικονομικής ανάπτυξης φέτος.
Έτσι, ενώ η Ε.Ε. έχει τονίσει ότι η ενίσχυση των θαλάσσιων εμπορικών μεταφορών κατά 25% αποτελεί μία από τις προτεραιότητες της πράσινης μετάβασης, η Γερμανία εργάζεται τώρα για να τις εκτρέψει σε σιδηροδρομικές και οδικές.
Γαλλία και Ιταλία
Την ίδια στιγμή, τα ποτάμια της Γαλλίας μπορεί να μην αποτελούν τόσο βασικές εμπορικές αρτηρίες, αλλά χρησιμεύουν για την ψύξη των πυρηνικών σταθμών που παράγουν το 70% της ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας. Καθώς οι τιμές έφτασαν στα υψηλά όλων των εποχών, ο «γίγαντας» ηλεκτρικής ενέργειας EDF αναγκάστηκε να μειώσει την παραγωγή λόγω της ξηρασίας.
Στην Ιταλία, η ροή του αποξηραμένου Πάδου, του μακρύτερου ποταμού της Ιταλίας, έχει πέσει στο ένα δέκατο από το σύνηθες, ενώ η στάθμη του νερού είναι 2 μέτρα κάτω από την κανονική. Καθώς δεν σημειώθηκαν συνεχείς βροχοπτώσεις στην περιοχή από τον Νοέμβριο, η παραγωγή καλαμποκιού και ρυζιού έχει πληγεί σοβαρά.
Η κοιλάδα του Πάδου αντιπροσωπεύει το 30%-40% της γεωργικής παραγωγής της Ιταλίας, αλλά ειδικότερα οι παραγωγοί ρυζιού έχουν προειδοποιήσει ότι έως και το 60% της σοδειάς τους μπορεί να χαθεί καθώς οι ορυζώνες στεγνώνουν και καταστρέφονται από το θαλασσινό νερό που απορροφάται από το χαμηλό επίπεδο του ποταμού.
Αγώνας για επιβίωση
Η χαμηλή στάθμη των ποταμών και οι υψηλές θερμοκρασίες του νερού μπορεί να αποδειχθούν μοιραίες για πολλά είδη: ο Δούναβης έφτασε τους 25 βαθμούς Κελσίου την περασμένη εβδομάδα και θα μπορούσε να φτάσει τους 26,5 βαθμούς Κελσίου μέχρι τα μέσα του μήνα, κάτι που σημαίνει ότι οι συνθήκες θα είναι οριακές για την επιβίωση της πέστροφας.
Οι εμπορικές μεταφορές στα 2.850 χιλιόμετρα του Δούναβη έχουν επίσης διαταραχθεί σοβαρά, ωθώντας τις αρχές στη Σερβία, τη Ρουμανία και τη Βουλγαρία να χρησιμοποιούν εκσκαφείς για να εκβαθύνουν και να καθαρίσουν τον πυθμένα, τη στιγμή που φορτηγίδες (που μεταφέρουν κυρίως καύσιμα για τις γεννήτριες ηλεκτρικής ενέργειας) περιμένουν να προχωρήσουν.
Ο καύσωνας έχει χτυπήσει ακόμα και τη Βρετανία, με την κυβέρνηση να κηρύσσει επίσημα τμήματα της νότιας, κεντρικής και ανατολικής Αγγλίας σε κατάσταση ξηρασίας έπειρα από μια παρατεταμένη περίοδο ζεστού και ξηρού καιρού. Μοιραία, η στάθμη του ποταμού Τάμεση έχει υποχωρήσει σημαντικά, σε σύγκριση με τα προηγούμενα χρόνια.
Η Αγγλία υπέστη τον πιο ξηρό Ιούλιο από το 1935, με μόνο το 35% της μέσης βροχόπτωσης, ενώ τμήματα της Αγγλίας και της Ουαλίας βρίσκονταν πλέον εν μέσω τετραήμερου συναγερμού για «ακραία ζέστη».
