«Έγγραφα για Κραν Μοντάνα, Γκουτέρες και οι Βρετανοί σχεδιαστές παραμονής στρατευμάτων” / γράφει η Φανούλα Αργυρού 

 Έχουν περάσει μόνο 4 χρόνια από τις  έντονες προσπάθειες των Βρετανών να αποσπάσουν αποδοχή «λύσης» στα ελβετικά θέρετρα (τελευταία στο Κράν Μοντάνα 2017). Τα πρακτικά του ΟΗΕ για το Κράν Μοντάνα, που  εξασφάλισε και δημοσίευσε ο «Φιλελεύθερος» είναι πολύ σημαντικά και συγκριτικά έρχονται πολύ νωρίς μετά το ναυάγιο.  Εκθέτουν τον ΓΓ του ΟΗΕ Α. Γκουτέρες για τον ελεεινό διπλό πρόσωπο  ρόλο του και ότι είναι όργανο του Φόρειν ΄Οφις.  Κοροϊδεύοντας τον Πρόεδρο Αναστασιάδη για τις τουρκικές θέσεις σε σχέση με την Συνθήκη Εγγυήσεως και την παραμονή τουρκικών στρατευμάτων…

(‘Αρθρα στον «Φ» «Κραν Μοντάνα: Τα πρακτικά συνάντησης Γκουτέρες – ΠτΔ» 19.11.2021 «Ήθελαν ένα κανονικό κράτος με βάση την αστρολογία 19.11.2021» κ.α.)

Ο σχεδιασμός για τουλάχιστον μερική εσαεί παραμονή τουρκικών στρατευμάτων στο νησί ήταν βρετανικός,  ξεκίνησε από το 1983. Έγραψα σχετικά, οι δημοσιεύσεις στο τέλος του άρθρου.

Κράν Μοντάνα

Καταρχήν να αναφέρουμε ότι στο Κράν Μοντάνα 27 και 28 Ιουνίου 2017 το Φόρειν ΄Οφις αντιπροσωπεύθηκε δυναμικά, και με τον τότε  υπουργό των Εξωτερικών και Κοινοπολιτείας BorisJohnson.  Μαζί και ο υφυπουργός Ευρώπης,  SirAlanDuncan, ο  οποίος, έλαβε μέρος και στη διάσκεψη  μεταξύ  30 Ιουνίου – 1 Ιουλίου και 4 – 7 Ιουλίου. Και σε όλες τις ημέρες που δεν παρευρέθηκαν οι προ-αναφερθέντες τη διαπραγμάτευση ηγείτο ως «αναπληρωτής»  Jonathan Allen.  Συνολικά η βρετανική αντιπροσωπεία απαρτιζόταν από 30 συν αξιωματούχους. Το Φ.Ο σε απαντητική του επιστολή προς την γράφουσα αρίθμησε τους συμμετέχοντες εκτός εκείνων που επικαλέστηκε πως δεν μπορούσε να δώσει τα ονόματα.

Jonathan Allen, Minister’s Deputy to the Conference on Cyprus

Lindsay Appleby, Director Europe, FCO

Hugh Elliott,Director Europe, FCO

Nick Gurr,Director, International Security Policy, Ministry of Defence

Amy Clemitshaw, Head of East Mediterranean Department, FCO

Daniel Fearn, East Mediterranean Department, FCO

Paul McKell, Legal Director, FCO

Matthew Kidd, High Commissioner to the Republic of Cyprus

Kate Smith, HM Ambassador to Greece

Richard Moore, HM Ambassador to Turkey

Julian Braithwaite, Permanent Representative, UK Mission to the UN, Geneva

(σ.σ. συγγραφέως– ΟJonathan Allen μεταξύ2015 και2017 υπηρετούσε  στοΦόρειν΄ΟφιςωςDirector, National Security).

Αποκαλύφθηκε ότι μεταξύ εκείνων που το Φόρειν ΄Οφις δεν ονόμασε ήταν και ο βρετανός καθηγητής JamesKer–Lindsayαπό το LondonSchoolofEconomics, ο οποίος έγραψε και βιβλίο για «δύο κράτη» «περήφανος που συμμετείχε και έδωσαν όλο τους τον εαυτό»!!

Στις 20.8.2017 η «Ελευθερία» Λονδίνου έγραψε ότι ο SirAlanDuncan, συμπεριφερόταν ως συνήγορος της Τουρκίας. Στο Κράν Μοντάνα την κρίσιμη στιγμή τάχθηκε υπέρ κάποιας μορφής Εγγυήσεων της Τουρκίας και παραμονής τουρκικού στρατού στο νησί…

Για το ρόλο και θέσεις των Βρετανών στην Ελβετία τα άρθρα του συνάδελφου Κώστα Βενιζέλου 16.7.2017 «Επιμένουν οι Βρετανοί: Ιδέες για Ασφάλεια και εκβιασμοί εναντίον Λευκωσίας και Αθήνας»  και  «Βρετανικές ιδέες για μείωση στρατευμάτων και εγγυήσεις 15 χρόνων με την τελική απόφαση στον Γ.Γ. ΟΗΕ».

Σχέδιο Matthew Kidd

Το 1983 τα σχέδια/σκέψεις  από την Υπ. Αρμοστεία στη Λευκωσία ήταν πέντε. Τα δύο γράφτηκαν από τον τότε ΄Υπατο Αρμοστή William Wilberforce. Τα άλλα τρία  από τον Matthew Kidd. Τα σχέδια ήλθαν παράλληλα με τις τότε «Ιδέες» του Δρ. Hugo J. Gobbi, μεσολαβητή του ΟΗΕ για το Κυπριακό, και οι οποίες είχαν εκπονηθεί με βρετανική παρασκηνιακή καθοδήγηση…

Ο Kidd θεωρούσε ότι με ένα πάρε – δώσε, ο «συμβιβασμός είναι πιθανός» και «Με θεραπεία του ψυχολογικού κτυπήματος του 1974 θα μπορούσαν να δεχθούν παραμονή  τουρκικών στρατευμάτων!»Στο Φ.Οσυμφώνησαν,  εντούτοις έβρισκαν δυσκολίες. Δεν ήταν τυχαία η επιστροφή του για 3^ηθητεία στη Λευκωσία… (Μεταξύ 1980-83 ως Γραμματέας, 2010-2014 ως Ύπ. Αρμοστής  και ξανά ως. Υπ. Αρμοστής 2016-2018).

Ριζοσπαστική σκέψη να ξεπεραστούν τα ψυχολογικά μας!

Ένα απόσπασμα για  μόνιμη παραμονή  μερικών τουρκικών στρατευμάτων :

«Η αποχώρηση του τουρκικού στρατού έχει καταντήσει εκ των ων ουκ άνευ (sine qua non) στο μυαλό των Ελληνοκυπρίων. Σχετίζεται με την ανάγκη, όπως γράφει ο κ. Kidd, για θεραπεία του ψυχολογικού κτυπήματος του 1974. Βεβαίως, θα μπορούσαν να σχεδιαστούν μέθοδοι με τις οποίες αυτό το κτύπημα να θεραπευτεί, δίχως την πλήρη αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων.

Όμως αυτό θα χρειαστεί ριζοσπαστική αλλαγή σκέψης εκ μέρους των Ελληνοκυπρίων… Αυτό υπονοεί ότι η απομάκρυνση των τουρκικών στρατευμάτων «σε περιοχές πιο μέσα από την γραμμή αντιπαράταξης» («rear areas») που είναι και μέρος της σκέψης του Γκόμπι… δεν θα γίνει δεκτό… Σ’ αυτή τη θέση (των Ελληνοκυπρίων) εμείς με συνέπεια λέμε ότι δεν είναι ρεαλιστικό να αναμένουν τα τουρκικά στρατεύματα να αποχωρήσουν προκαταβολικώς μιας συνολικής διευθέτησης. Και είμαστε σωστοί».

Στις επόμενες αποδεσμεύσεις («Σημερινή» 15.7.2018) το Φόρειν ΄Οφις μας έδωσε συνέχεια.

Μια πιθανότητα ήταν να αποχωρούσαν 10,000 στρατεύματα κατά διαστήματα  αλλά η Βρετανική Πρεσβεία στην Άγκυρα το έβρισκε αδύνατον αν ποτέ το δεχόντουσανοι Τούρκοι. « Μόνο όταν οι Τούρκοι θα είναι ικανοποιημένοι  με τις νέες συνταγματικές διευθετήσεις  ίσως να συμφωνήσουν σε ελάττωση στρατευμάτων όπως τα σκέφτεστε»έγραψε.

Προσωπικότητες  Ελλάδας – Κύπρου σε Βρετανούς και Αμερικανούς για παραμονή στρατευμάτων

Περικλής Νεάρχου

Στις 4 Ιουνίου 1985  η Βρετανική Πρεσβεία στην Αθήνα ενημέρωνε:

«…Οι Έλληνες συμμερίζονται τις επιθυμίες των Ελλήνων Κυπρίων να φύγουν όλα τα τουρκικά στρατεύματα. Αυτό είναι που ακόμα απαιτεί δημόσια ο Παπανδρέου. ΄Όμως, αυτό δεν είναι κατ΄ανάγκην και η τελευταία του λέξη:  Ο Περικλής Νεάρχου  (ο σύμβουλος του Πρωθυπουργού για το Κυπριακό) μου είπε ότι ορισμένα τουρκικά στρατεύματα μπορούν να μείνουν ως μέρος μιας δύναμης των Ηνωμένων Εθνών. Οι Έλληνες λοιπόν μπορεί να δεχθούν κάτι σαν αυτό που αναφέρεται  στην παράγραφο 7 του εγγράφου…»

(…But this is not necessarily Papandreou’s bottom line: Periklis Nearchou (PM’s adviser on Cyprus) has told me that some Turkish troops could remain as part of a UN force. The Greeks may therefore bring themselves to accept something along the lines of paragraph 7 of the paper…) 

Ανδρέας Μαυρομάτης

Στις 11 Ιουνίου 1985 η Αμερικανική Πρεσβεία στη Λευκωσία προς τον κ. David Dain της Βρετανικής Υπ. Αρμοστής στη Λευκωσία.

« Ευχαριστούμε που μας παραχωρήσατε πρόσβαση να διαβάσουμε το έγγραφο σας « Κύπρος – Ελάττωση στρατευμάτων»… Στην παράγραφο 4 παρατηρείτε ότι οι Έλληνες Κύπριοι που ιδιωτικά αναγνωρίζουν τη πιθανότητα παρουσίας τουρκικών στρατευμάτων μετά τη διευθέτηση φαίνεται να σκέφτονται πέριξ τους 650 στρατιώτες. Θα σας ενδιαφέρει να ξέρετε ότι αμέσως μετά τη Σύνοδο στη Νέα Υόρκη τον Ιανουάριο 1985, ο Ανδρέας Μαυρομάτης μου είπε, κατά την διάρκεια επίσημης συνάντησης στο Υπ. Εξωτερικών, ότι αν οι Τούρκοι ήθελαν 1,000 ή ακόμα 2,000 (στρατιώτες) θα ήταν αποδεκτό.  Πρέπει να προσθέσω ότι όταν αργότερα σε συζήτηση,  ανέφερα αυτό  στον Γιώργο Ιακώβου (τον τότε  Υπ. ΕξωτερικώντηςΚυπριακήςΔημοκρατίας) αρνήθηκεκάτιτέτοιο.

(«Andreas Mavrommatis said to me, during a formal meeting at the Foreign Ministry, that if the Turks wanted 1,000 or even 2,000, this could be accepted. Ιmust add that when I mentioned this in a later conversation with George Iacovou he repudiated it»).

 Θέμης Στοφορόπουλος

Σε αντίθεση, ο Έλληνας Πρέσβης στη Λευκωσία κ. Θέμης Στοφορόπουλος, σε συνάντησή του με τον Βρετανό ομόλογό του κ. W. J. A. Wilberforce  στις 22 Ιουλίου 1987, του εξέφρασε την έντονη δυσαρέσκεια του για το  ότι ο Βρετανός Υπ. Εξωτερικών παρότρυνε τον Halefoglu στο Λονδίνο να προβεί σε μια τουλάχιστον μικρή ελάττωση των τουρκικών στρατευμάτων. Ο Στοφορόπολος  υποστήριξε ότι ήταν εντελώς λανθασμένη προσέγγιση γιατί επισκίαζε την ανάγκη για αποχώρηση όλων των τουρκικών στρατευμάτων.

Ιωάννης Κασουλίδης  2016

Στις 24 Νοεμβρίου 2016το Φ.Ο δια του Sir Alan Duncan, μετά το ναυάγιο στο Μοντ Πελεράν μίλησε για… περαιτέρω συμβιβασμό. Το ίδιο και ο  Boris Johnson τότε ΥΠΕΞ στις 30 Νοεμβρίου 2016 επί τόπου στο νησί προσθέτοντας και την ανάγκη «περισσότερης ευελιξίας»!

Η τουρκική πλευρά συζητούσε μόνιμη παραμονή στρατευμάτων μετά τη «λύση» διαφορετικά οι Τ/κ δεν θα νοιώθουν ασφαλείς! Ο Υπ. Εξωτερικών Ιωάννης Κασουλίδης με μασημένα υπονοούμενα δήλωσε:

«Θα πρέπει οι δύο πλευρές να είναι προετοιμασμένες για συμβιβασμό, αφού δεν μπορούν να νιώθουν και οι Τ/κ και οι Ε/κ 100% ασφαλείς» (Φιλελεύθερος 29.11. 2016).

Οι αποκαλύψεις των πρακτικών του ΟΗΕ και των βρετανικών εγγράφων ξεσκεπάζουν για ακόμα μια φορά τον βρώμικο ρόλο των «κηδεμόνων» Βρετανών. Αλλά και την τραγική έλλειψη συντονισμού μεταξύ Ελλάδας/Κύπρου.  Οι Βρετανοί ευκόλως κτίζουν πάνω τους! Το Κράν Μοντάνα έπρεπε εκ του ασφαλούς να ναυαγήσει… Για την «ριζοσπαστική» αλλαγή σκέψης μας,  συνεχίζει να «δουλεύει» ο  αντικαταστάτης του Matthew Kidd, εξοχότατος Stephen Lillie…

Φανούλα Αργυρού

Ερευνήτρια/δημοσιογράφος

Ονήσιλος 28 Νοεμβρίου 2021